Thạc sỹ Nguyễn Tiến Dũng – Gv Lâm nghiệp Ảsýu tầmỜ
QUẢN LÝ MÔI TRÝỜNG LÀ GÌ ?
Quản lý môi trýờng là gìẵ
Các nguyên tắc chủ yếu của công tác ẤỳũT là gì ẵ
Cõ sở triết học của quản lý môi trýờng là gìẵ
Cõ sở khoa học - kỹ thuật - công nghệ của quản lý môi trýờng là gìẵ
Cõ sở kinh tế của quản lý môi trýờng là gìẵ
Cõ sở luật pháp của quản lý môi trýờng là gìẵ
Nội dung công tác quản lý nhà nýớc về môi trýờng của Việt ẳam là gìẵ
Công cụ quản lý môi trýờng gồm những gìẵ
Thế nào là kiểm toán môi trýờngẵ
Các công cụ kinh tế trong quản lý môi trýờng gồm những loại nàoẵ
Thuế và phí môi trýờng ðýợc quy ðịnh nhý thế nàoẵ
Phí dịch vụ môi trýờng là gìẵ
Cota gây ô nhiễm là gìẵ
Quản lý môi trýờng là gìừ
"Quản lý môi trýờng là tổng hợp các biện phápố luật phápố chính sách kinh tếố kỹ thuậtố
xã hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lýợng môi trýờng sống và phát triển bền vững kinh tế
xã hội quốc gia".
Các mục tiêu chủ yếu của công tác quản lý nhà nýớc về môi trýờng bao gồmổ
Khắc phục và phòng chống suy thoáiớ ô nhiễm môi trýờng phát sinh trong hoạt
ðộng sống của con ngýờiụ
Phát triển bền vững kinh tế và xã hội quốc gia theo ằ nguyên tắc của một xã hội
bền vững do hội nghị ẹio-92 ðề xuấtụ ẫác khía cạnh của phát triển bền vững bao
gồmổ Ởhát triển bền vững kinh tếớ bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiênớ không
tạo ra ô nhiễm và suy thoái chất luợng môi trýờng sốngớ nâng cao sự vãn minh và
công bằng xã hộiụ
Xây dựng các công cụ có hiệu lực quản lý môi trýờng quốc gia và các vùng lãnh
thổụ ẫác công cụ trên phải thích hợp cho từng ngànhớ từng ðịa phýõng và cộng
ðồng dân cýụ
Về ðầu trang
Các nguyên tắc chủ yếu của công tác quản lý môi trýờng gồm những nguyên tắc nàoừ
Các nguyên tắc chủ yếu của công tác quản lý môi trýờng bao gồmổ
Hýớng công tác quản lý môi trýờng tới mục tiêu phát triển bền vững kinh tế xã
hội ðất nýớcớ giữ cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trýờngụ
Kết hợp các mục tiêu quốc tế - quốc gia - vùng lãnh thổ và cộng ðồng dân cý
trong việc quản lý môi trýờng.
Quản lý môi trýờng cần ðýợc thực hiện bằng nhiều biện pháp và công cụ tổng
hợp thích hợpụ
Thạc sỹ Nguyễn Tiến Dũng – Gv Lâm nghiệp Ảsýu tầmỜ
Phòng chốngớ ngãn ngừa tai biến và suy thoái môi trýờng cần ðýợc ýu tiên hõn
việc phải xử lýớ hồi phục môi trýờng nếu ðể gây ra ô nhiễm môi trýờng.
Ngýời gây ô nhiễm phải trả tiền cho các tổn thất do ô nhiễm môi trýờng gây ra và
các chi phí xử lýớ hồi phục môi trýờng bị ô nhiễmụ ẳgýời sử dụng các thành phần
môi trýờng phải trả tiền cho việc sử dụng gây ra ô nhiễm ðóụ
Về ðầu trang
Cõ sở triết học của quản lý môi trýờng là gìừ
Nguyên lý về tính thống nhất vật chất thế giới gắn tự nhiênớ con ngýời và xã hội thành
một hệ thống rộng lớn ờTự nhiên - Con ngýời - Xã hộiờớ trong ðó yếu tố con ngýời giữ
vai trò rất quan trọngụ Sự thống nhất của hệ thống trên ðýợc thực hiện trong các chu trình
sinh ðịa hoá của ễ thành phần cõ bảnổ
Sinh vật sản xuất ỹtảo và cây xanhậ có chức nãng tổng hợp chất hữu cõ từ các
chất vô cõ dýới tác ðộng của quá trình quang hợpụ
Sinh vật tiêu thụ là toàn bộ ðộng vật sử dụng chất hữu cõ có sẵnớ tạo ra các chất
thảiụ
Sinh vật phân huỷ ỹvi khuẩnớ nấmậ có chức nãng phân huỷ các chất thảiớ chuyển
chúng thành các chất vô cõ ðõn giảnụ
Con ngýời và xã hội loài ngýờiụ
Các chất vô cõ và hữu cõ cần thiết cho sự sống của sinh vật và con ngýời với số
lýợng ngày một tãngụ
Tính thống nhất của hệ thống ờTự nhiên - Con ngýời - Xã hộiờ ðòi hỏi việc giải quyết vấn
ðề môi trýờng và thực hiện công tác quản lý môi trýờng phải toàn diện và hệ thốngụ ẫon
ngýời nắm bắt cội nguồn sự thống nhất ðóớ phải ðýa ra các phýõng sách thích hợp ðể giải
quyết các mâu thuẫn nảy sinh trong hệ thống ðóụ Vì chính con ngýời ðã góp phần quan
trọng vào việc phá vỡ tất yếu khách quan là sự thống nhất giữa tự nhiên - con ngýời - xã
hộiụ Sự hình thành những chuyên ngành khoa học nhý quản lý môi trýờngớ sinh thái nhân
vãn là sự tìm kiếm của con ngýời nhằm nắm bắt và giải quyết các mâu thuẫnớ tính thống
nhất của hệ thống ờTự nhiên - Con ngýời - Xã hộiờụ
Về ðầu trang
Cõ sở khoa học - kỹ thuật - công nghệ của quản lý môi trýờng là gìừ
Quản lý môi trýờng là tổng hợp các biện phápớ luật phápớ chính sách kinh tếớ kỹ thuậtớ xã
hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lýợng môi trýờng sống và phát triển bền vững kinh tế xã
hội quốc giaụ ẫác nguyên tắc quản lý môi trýờngớ các công cụ thực hiện việc giám sát
chất lýợng môi trýờngớ các phýõng pháp xử lý môi trýờng bị ô nhiễm ðýợc xây dựng trên
cõ sở sự hình thành và phát triển ngành khoa học môi trýờngụ
Nhờ sự tập trung quan tâm cao ðộ của các nhà khoa học thế giớiớ trong thời gian từ nãm
1960 ðến nay nhiều số liệuớ tài liệu nghiên cứu về môi trýờng ðã ðýợc tổng kết và biên
soạn thành các giáo trìnhớ chuyên khảoụ Trong ðóớ có nhiều tài liệu cõ sởớ phýõng pháp
luận nghiên cứu môi trýờngớ các nguyên lý và quy luật môi trýờngụ
Thạc sỹ Nguyễn Tiến Dũng – Gv Lâm nghiệp Ảsýu tầmỜ
Nhờ kỹ thuật và công nghệ môi trýờngớ các vấn ðề ô nhiễm do hoạt ðộng sản xuất của
con ngýời ðang ðýợc nghiên cứuớ xử lý hoặc phòng tránhớ ngãn ngừaụ ẫác kỹ thuật phân
tíchớ ðo ðạcớ giám sát chất lýợng môi trýờng nhý kỹ thuật viễn thámớ tin học ðýợc phát
triển ở nhiều nýớc phát triển trên thế giớiụ
Tóm lạiớ quản lý môi trýờng cầu nối giữa khoa học môi trýờng với hệ thống tự nhiên -
con ngýời - xã hội ðã ðýợc phát triển trên nền phát triển của các bộ môn chuyên ngànhụ
Về ðầu trang
Cõ sở kinh tế của quản lý môi trýờng là gìừ
Quản lý môi trýờng ðýợc hình thành trong bối cảnh của nền kinh tế thị trýờng và thực
hiện ðiều tiết xã hội thông qua các công cụ kinh tếụ
Trong nền kinh tế thị trýờngớ hoạt ðộng phát triển và sản xuất của cải vật chất diễn ra
dýới sức ép của sự trao ðổi hàng hoá theo giá trịụ ỳoại hàng hoá có chất lýợng tốt và giá
thành rẻ sẽ ðýợc tiêu thụ nhanhụ Trong khi ðóớ loại hàng hoá kém chất lýợng và ðắt sẽ
không có chỗ ðứngụ Vì vậy, chúng ta có thể dùng các phýõng pháp và công cụ kinh tế ðể
ðánh giá và ðịnh hýớng hoạt ðộng phát triển sản xuất có lợi cho công tác bảo vệ môi
trýờngụ
Các công cụ kinh tế rất ða dạng gồm các loại thuếớ phí và lệ phíớ cota ô nhiễmớ quy chế
ðóng góp có bồi hoànớ trợ cấp kinh tếớ nhãn sinh tháiớ hệ thống các tiêu chuẩn ĩSẢụ ũột
số ví dụ về phân tích kinh tế trong quản lý tài nguyên và môi trýờng nhý lựa chọn sản
lýợng tối ýu cho một hoạt ðộng sản xuất có sinh ra ô nhiễm Ấ nào ðóớ hoặc xác ðịnh mức
khai thác hợp lý tài nguyên tái tạo vụvụụụ
Về ðầu trang
Cõ sở luật pháp của quản lý môi trýờng là gìừ
Cõ sở luật pháp của quản lý môi trýờng là các vãn bản về luật quốc tế và luật quốc gia về
lĩnh vực môi trýờngụ
Luật quốc tế về môi trýờng là tổng thể các nguyên tắcớ quy phạm quốc tế ðiều chỉnh mối
quan hệ giữa các quốc giaớ giữa quốc gia và tổ chức quốc tế trong việc ngãn chặnớ loại trừ
thiệt hại gây ra cho môi trýờng của từng quốc gia và môi trýờng ngoài phạm vi tàn phá
quốc giaụ ẫác vãn bản luật quốc tế về môi trýờng ðýợc hình thành một cách chính thức từ
thế kỷ XĩX và ðầu thế kỷ XXớ giữa các quốc gia châu Âuớ châu ũỹớ châu Ởhiụ Từ hội
nghị quốc tế về ờũôi trýờng con ngýờiờ tổ chức nãm ểằấạ tại Thuỵ Ðiển và sau ỗội nghị
thýợng ðỉnh ẹio ằạ có rất nhiều vãn bản về luật quốc tế ðýợc soạn thảo và ký kếtụ ẫho
ðến nay ðã có hàng nghìn các vãn bản luật quốc tế về môi trýờngớ trong ðó nhiều vãn bản
ðã ðýợc chính phủ Việt ẳam tham gia ký kếtụ
Trong phạm vi quốc giaớ vấn ðề môi trýờng ðýợc ðề cập trong nhiều bộ luậtớ trong ðó
Luật ỏảo vệ ũôi trýờng ðýợc quốc hội nýớc Việt ẳam thông qua ngày ạấồểạồểằằợ là
vãn bản quan trọng nhấtụ ẫhính phủ ðã ban hành ẳghị ðịnh ểấễồẫỞ ngày ểựồểữ/1994 về
hýớng dẫn thi hành ỳuật ỏảo vệ ũôi trýờng và ẳghị ðịnh ạốồẫỞ ngày ạốồịồểằằố về Xử
phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trýờngụ ỏộ ỳuật hình sựớ hàng loạt các thông týớ
quy ðịnhớ quyết ðịnh của các ngành chức nãng về thực hiện luật môi trýờng ðã ðýợc ban
Thạc sỹ Nguyễn Tiến Dũng – Gv Lâm nghiệp Ảsýu tầmỜ
hànhụ ũột số tiêu chuẩn môi trýờng chủ yếu ðýợc soạn thảo và thông quaụ ẳhiều khía
cạnh bảo vệ môi trýờng ðýợc ðề cập trong các vãn bản khác nhý ỳuật ỵhoáng sảnớ ỳuật
Dầu khíớ ỳuật ỗàng hảiớ ỳuật ỳao ðộngớ ỳuật Ðất ðai, Luật Ởhát triển và ỏảo vệ rừng,
Luật ỏảo vệ sức khoẻ của nhân dânớ Ởháp lệnh về ðê ðiềuớ Ởháp lệnh về việc bảo vệ
nguồn lợi thuỷ sảnớ Ởháp luật bảo vệ các công trình giao thôngụ
Các vãn bản trên cùng với các vãn bản về luật quốc tế ðýợc nhà nýớc Việt ẳam phê
duyệt là cõ sở quan trọng ðể thực hiện công tác quản lý nhà nýớc về bảo vệ môi trýờngụ
Về ðầu trang
Nội dung công tác quản lý nhà nýớc về môi trýờng của Việt Nam gồm những ðiểm gìừ
Nội dung công tác quản lý nhà nýớc về môi trýờng của Việt ẳam ðýợc thể hiện trong
Ðiều ợấớ ỳuật ỏảo vệ ũôi trýờngớ gồm các ðiểmổ
Ban hành và tổ chức việc thực hiện các vãn bản pháp quy về bảo vệ môi trýờngớ
ban hành hệ thống tiêu chuẩn môi trýờngụ
Xây dựngớ chỉ ðạo thực hiện chiến lýợcớ chính sách bảo vệ môi trýờngớ kế hoạch
phòng chốngớ khắc phục suy thoái môi trýờngớ ô nhiễm môi trýờngớ sự cố môi
trýờngụ
Xây dựngớ quản lý các công trình bảo vệ môi trýờngớ các công trình có liên quan
ðến bảo vệ môi trýờngụ
Tổ chứcớ xây dựngớ quản lý hệ thống quan trắcớ ðịnh kỳ ðánh giá hiện trạng môi
trýờngớ dự báo diễn biến môi trýờngụ
Thẩm ðịnh các báo cáo ðánh giá tác ðộng môi trýờng của các dự án và các cõ sở
sản xuất kinh doanh.
Cấp và thu hồi giấy chứng nhận ðạt tiêu chuẩn môi trýờngụ
Giám sátớ thanh traớ kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trýờngớ giải
quyết các khiếu nạiớ tố cáoớ tranh chấp về bảo vệ môi trýờngớ xử lý vi phạm pháp
luật về bảo vệ môi trýờngụ
Ðào tạo cán bộ về khoa học và quản lý môi trýờngụ
Tổ chức nghiên cứuớ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực bảo vệ môi
trýờngụ
Thiết lập quan hệ quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trýờngụ
Công cụ quản lý môi trýờng gồm những gìừ
Công cụ quản lý môi trýờng là các biện pháp hành ðộng thực hiện công tác quản lý môi
trýờng của nhà nýớcớ các tổ chức khoa học và sản xuấtụ ũỗi một công cụ có một chức
nãng và phạm vi tác ðộng nhất ðịnhớ liên kết và hỗ trợ lẫn nhauụ
Công cụ quản lý môi trýờng có thể phân loại theo chức nãng gồmổ ẫông cụ ðiều chỉnh vĩ
môớ công cụ hành ðộng và công cụ hỗ trợụ ẫông cụ ðiều chỉnh vĩ mô là luật pháp và
chính sáchụ ẫông cụ hành ðộng là các công cụ có tác ðộng trực tiếp tới hoạt ðộng kinh tế
- xã hộiớ nhý các quy ðịnh hành chínhớ quy ðịnh xử phạt vụvụụụ và công cụ kinh tếụ ẫông
cụ hành ðộng là vũ khí quan trọng nhất của các tổ chức môi trýờng trong công tác bảo vệ
môi trýờngụ Thuộc về loại này có các công cụ kỹ thuật nhý ẽĩSớ mô hình hoáớ ðánh giá
Thạc sỹ Nguyễn Tiến Dũng – Gv Lâm nghiệp Ảsýu tầmỜ
môi trýờngớ kiểm toán môi trýờngớ quan trắc môi trýờngụ ẫông cụ quản lý môi trýờng có
thể phân loại theo bản chất thành các loại cõ bản sauổ
Công cụ luật pháp chính sách bao gồm các vãn bản về luật quốc tếớ luật quốc giaớ
các vãn bản khác dýới luậtớ các kế hoạch và chính sách môi trýờng quốc giaớ các
ngành kinh tếớ các ðịa phýõngụ
Các công cụ kinh tế gồm các loại thuếớ phí ðánh vào thu nhập bằng tiền của hoạt
ðộng sản xuất kinh doanhụ ẫác công cụ này chỉ áp dụng có hiệu quả trong nền
kinh tế thị trýờngụ
Các công cụ kỹ thuật quản lý thực hiện vai trò kiểm soát và giám sát nhà nýớc về
chất lýợng và thành phần môi trýờngớ về sự hình thành và phân bố chất ô nhiễm
trong môi trýờngụ ẫác công cụ kỹ thuật quản lý có thể gồm các ðánh giá môi
trýờngớ minitoring môi trýờngớ xử lý chất thảiớ tái chế và tái sử dụng chất thảiụ
Các công cụ kỹ thuật quản lý có thể ðýợc thực hiện thành công trong bất kỳ nền
kinh tế phát triển nhý thế nàoụ
Về ðầu trang
Thế nào là kiểm toán môi trýờngừ
"Kiểm toán môi trýờng là công cụ quản lý bao gồm một quá trình ðánh giá có tính hệ
thốngố ðịnh kỳ và khách quan ðýợc vãn bản hoá về việc làm thế nào ðể thực hiện tổ chức
môi trýờngố quản lý môi trýờng và trang thiết bị môi trýờng hoạt ðộng tốt".
Kiểm toán môi trýờng phải trả lời ðýợc các câu hỏi mà các nhà quản lý công ty ðýa raổ
Chúng tôi ðang làm gì ẵ ẫụ thểớ liệu có phải tuân thủ tất cả các luậtớ quy ðịnh của
Chính phủớ hýớng dẫn hay khôngẵ
Chúng tôi có thể làm tốt hõn khôngẵ ẫụ thể ở những khu vực không ðýợc quy
ðịnhớ các hoạt ðộng có thể ðýợc tãng cýờng ðể giảm thiểu tác ðộng môi trýờng ẵ
Chúng tôi có thể làm ðiều ðó với chi phí rẻ hõn không ẵ
Chúng tôi phải làm gì nữa ẵ
Mục ðích của ỵiểm toán môi trýờng là giúp vào việc bảo vệ môi trýờngớ sức khoẻớ an
toàn bằng các biện phápổ
Tạo ðiều kiện cho việc kiểm soátớ quản lý các thực tế môi trýờngừ
Ðánh giá sự tuân thủ các chính sách công tyớ kể cả việc ðáp ứng các yêu cầu về
quy chếụ
Kiểm toán môi trýờng là một công cụ quản lý chỉ có giá trị khi ðýợc hình thành trong
một hệ thống quản lý tổng thểụ ẳó không thể ðứng ðõn ðộcụ ẳó là một công cụ giám sát
trợ giúp việc ra quyết ðịnh và giám sát quản lýụ
Về ðầu trang
Các công cụ kinh tế trong quản lý môi trýờng gồm những loại nàoừ
Các công cụ kinh tế ðýợc sử dụng nhằm tác ðộng tới chi phí và lợi ích trong hoạt ðộng
của tổ chức kinh tế ðể tạo ra các tác ðộng tới hành vi ứng xử của nhà sản xuất có lợi cho
môi trýờngụ ẫác công cụ kinh tế trong quản lý môi trýờng gồmổ