i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
--------------------------
NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
BÁN HÀNG ĐA CẤP Ở VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI - 2019
ii
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
--------------------------
NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
BÁN HÀNG ĐA CẤP Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 934.04.10
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS, TS. Phạm Công Đoàn
2. PGS,TS. Phạm Thị Tuệ
HÀ NỘI - 2019
iii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành Luận án “Quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa cấp ở
Việt Nam”, nghiên cứu sinh bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới sự hướng dẫn, giúp đỡ
tận tình, trách nhiệm của tập thể GVHD: PGS,TS. Phạm Công Đoàn và PGS,TS.
Phạm Thị Tuệ.
Nghiên cứu sinh cũng cám ơn về sự giúp đỡ, tạo điều kiện của: Cục cạnh
tranh và bảo vệ người tiêu dùng – Bộ Công thương, Sở Công thương Hà Nội, các
doanh nghiệp bán hàng đa cấp và các nhà phân phối bán hàng đa cấp. Nghiên cứu
sinh xin trân trọng cám ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Thương mại, Khoa Sau
đại học, các đồng nghiệp Khoa Kinh tế - Luật, Bộ môn Quản lý kinh tế đã động
viên, tạo điều kiện cho nghiên cứu sinh trong quá trình thực hiện đề tài luận án.
Cuối cùng, nghiên cứu sinh xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới bạn bè, gia
đình và những người thân đã luôn sát cánh bên cạnh ủng hộ, giúp đỡ, thông cảm để
nghiên cứu sinh thực hiện và bảo vệ đề tài luận án này.
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Thị Hương Giang
iv
LỜI CAM ĐOAN
Luận án “Quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa cấp ở Việt Nam” được
nghiên cứu sinh hoàn thành dưới sự hướng dẫn khoa học của 2 giáo viên hướng
dẫn.
Tôi cam đoan những thông tin đưa ra trong Luận án là hoàn toàn chính xác
và luận án là một công trình nghiên cứu độc lập, không sao chép từ bất kì công trình
khoa học nào, các trích dẫn tham khảo trong luận án đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày tháng năm 2019
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Thị Hương Giang
v
MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................ vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ HÌNH ........................................................ viiii
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................ viiiii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................. xi
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 4
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu .......................................... 5
5. Kết cấu của Luận án ............................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 7
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến Luận án .................................. 7
1.1.1. Nhóm công trình nghiên cứu về bán hàng đa cấp ...................................... 7
1.1.2. Nhóm công trình nghiên cứu về quản lý Nhà nước đối với hoạt động
thương mại ............................................................................................................ 9
1.1.3. Các nghiên cứu trực diện về quản lý bán hàng đa cấp ở Việt Nam ......... 13
1.1.4. Một số kết luận rút ra và khoảng trống nghiên cứu cho đề tài luận án ... 15
1.2. Một số lý thuyết có liên quan và phương pháp nghiên cứu ............................ 17
1.2.1. Một số lý thuyết có liên quan .................................................................... 17
1.2.2. Quy trình nghiên cứu ................................................................................ 18
1.2.3. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 19
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 24
CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VÀ KINH NGHIỆM
QUỐC TẾ VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI BÁN HÀNG ĐA CẤP ........ 25
2.1. Tổng quan về bán hàng đa cấp ....................................................................... 25
2.1.1. Khái niệm bán hàng đa cấp ...................................................................... 25
2.1.2. Đặc điểm của bán hàng đa cấp ................................................................ 26
2.1.3. Tác động đến kinh tế - xã hội của bán hàng đa cấp................................. 34
2.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa cấp 39
2.2.1. Khái niệm, mục tiêu và vai trò của quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa
cấp ...................................................................................................................... 39
2.2.2. Nguyên tắc của quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa cấp ................... 45
2.2.3. Nội dung của quản lý Nhà nước đối với bán hàng đa cấp ....................... 47
