Quay về với năng lực lõi từ một số
ví dụ trên thị trường niêm yết Việt
Nam
Khi thị trường tài chính nổi lên trong những năm 2006-2007, lĩnh
vực bất động sản, chứng khoán được xem là mảnh đất khá màu
mỡ, rất nhiều doanh nghiệp coi đó là cơ hội mở rộng lĩnh vực hoạt
động.
Nhiều doanh nghiệp đã đa dạng hóa trong sản suất kinh doanh
theo chiến lược chân kiềng: ngành nghề chính + bất động sản +
đầu tư tài chính, thậm chí một số doanh nghiệp không có kinh
nghiệm trong lĩnh vực tài chính vẫn lấy việc đầu tư tài chính làm
đầu.
Việc phát triển sản phẩm, dịch vụ mới bên cạnh các sản phẩm
truyền thống là chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển đa dạng.
Nhưng theo các chuyên gia quản trị, đa dạng hóa ngành nghề
một cách ồ ạt mà không tính tới khả năng quản trị, không dựa
trên năng lực lõi thì khả năng gặp rủi ro là điều khó tránh khỏi.
Và điều này có phần đúng với trường hợp của Công ty Cổ phần
Cơ điện lạnh REE. Khi đang ở thời kỳ đỉnh cao 2006-2007, cổ
phiếu của REE luôn là một trong những blue-chip trên thị trường
chứng khoán.
Nhưng cũng trong thời gian đó, REE đã lựa chọn chiến lược chân
kiềng cho mình, bao gồm: cơ điện lạnh - bất động sản - đầu tư tài
chính với tỷ lệ 30/30/40. Thậm chí nếu không có sự phản đối sau
này của một số thành viên trong hội đồng quản trị, Công ty
Chứng khoán REE đã đi vào hoạt động cuối năm 2007.
Kết quả là hiện nay, REE đang phải chịu những khoản thua lỗ từ
việc đầu tư tài chính. Và ngày 9/2/2009, Sở Giao dịch Chứng
khoán Tp.HCM đã ra quyết định đưa cổ phiếu của REE vào diện
bị kiểm soát vì kết quả sản xuất kinh doanh năm 2008 phát sinh
âm.
Thị trường tài chính, nhất là thị trường chứng khoán, giảm sâu từ
cuối năm 2007 tới nay khiến cho các công ty đầu tư xa rời lĩnh
vực truyền thống bộc lộ rõ sự yếu kém. Việc tìm kiếm lợi nhuận
trong ngắn hạn khiến các doanh nghiệp sao nhãng việc phát triển
dựa trên năng lực lõi, trong khi đó các nguồn thu từ việc đầu tư
mang tính cơ hội đã không còn.
Theo các chuyên gia kinh tế, năm 2008 là thời điểm để một số
doanh nghiệp xem xét và tái cấu trúc lại.
Tại đại hội cổ đông thường niên của Công ty Cổ phần Thủy hải
sản Minh Phú (MPC) được tổ chức vào giữa năm 2008, nhận ra
thua lỗ do sai lầm từ việc đầu tư xa rời năng lực cốt lõi, hội đồng
quản trị đã nhất trí về định hướng phát triển năm 2008 của MPC
sẽ chỉ tập trung nguồn lực để phát triển mở rộng đối với ngành
nghề kinh doanh chính.
Qua đó, hội đồng quản trị của MPC đã không thông qua dự án
đầu tư vào cao ốc Minh Phú mà sẽ tiếp tục đầu tư, xây dựng nhà
máy chế biến cá tra, cá ba sa tại Hậu Giang trong năm 2008.
Ngoài ra, hội đồng quản trị cũng quyết định tạm ngừng kế hoạch
lập công ty tài chính, nhằm dành nguồn lực hỗ trợ cho mạng lưới
nuôi tôm và phục vụ cho việc chế biến xuất khẩu của MPC.
Mặc dù không gặp khó khăn về tài chính, nhưng trước bối cảnh
kinh doanh không thuận lợi như hiện nay, nhiều doanh nghiệp
cũng đang xem xét tập trung vào các lĩnh vực có thế mạnh truyền
thống của mình.
Trước đây, do khá thành công với dự án đầu tay là tòa tháp đôi
Vincom City Towers, tập đoàn Vincom đã mạnh dạn đầu tư nhiều
dự án bất động sản tại nhiều đô thị lớn trong cả nước. Song song
đó, với chiến lược trở thành một tập đoàn tài chính, chỉ sau một
thời gian ngắn, một loạt các công ty trong lĩnh vực dịnh vụ tài
chính của Vincom đã ra đời như công ty chứng khoán, công ty
quản lý quỹ, công ty tài chính...
Phát biểu với báo giới khi ấy, một lãnh đạo của Vincom khẳng
định: “Việc chúng tôi quyết định đầu tư mạnh mẽ vào thị trường
tài chính là một tính toán rất kỹ lưỡng. Với nguồn vốn hùng hậu,
thương hiệu và kinh nghiệm của mình, chúng tôi sẽ thành công
cả trong lĩnh vực này. Mặt khác, tất cả các nhà đầu tư khôn
ngoan đều hiểu là không nên bỏ tất cả trứng vào một giỏ”.
Nhưng mới đây, dư luận râm ran bàn tán chuyện dự án thành lập
công ty bảo hiểm của Vincom đang trong thời kỳ chuẩn bị trình
làng thì phải tạm ngưng lại; người phụ trách PR của Công ty
Chứng khoán Vincom cùng vài chục nhân viên khác cũng đã nghỉ
việc. Dư luận thắc mắc liệu mục tiêu trở thành tập đoàn tài chính
của Vincom có thay đổi?
Ngày 17/1/2009, Vincom đã phát đi thông điệp đầu tư vào bất
động sản sẽ là hướng đi chính trong năm 2009. Theo ông Lê
