Hướng tới sản xuất an toàn các sản phẩm từ Titan và đất hiếm ở Việt Nam

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, sa khoáng Titan ven biển miền Trung và khoáng sản đất hiếm vùng Tây Bắc nước ta rất có triển vọng, thậm chí được xếp hạng nhất, nhì trên thế giới. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nên việc khai thác, chế biến sa khoáng Titan đã bước sang giai đoạn thoái trào và đã để lại những hệ lụy, hậu quả đáng tiếc về môi trường, còn đối với đất hiếm ở vùng Tây Bắc, mới ở giai đoạn chuẩn bị ban đầu nhằm khai thác và sản xuất ở quy mô công nghiệp. Nhằm hướng tới sản xuất an toàn các sản phẩm từ sa khoáng Titan và đất hiếm nói chung, cần chuẩn bị hết sức kỹ càng cả về khoa học công nghệ, cũng như các biện pháp hữu hiệu nhằm bảo vệ môi trường khu vực sản xuất và khu vực dân cư xung quanh mỏ. Bài viết này sẽ trình bày, lý giải, tìm hiểu nguyên nhân để sớm đưa ngành Công nghiệp Titan và đất hiếm lên tầm cao mới, góp phần đắc lực cho công cuộc phát triển đất nước trong tương lai.

Các nhà nghiên cứu, hoạch định chính sách, doanh nghiệp và các bên liên quan trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tại Việt Nam.

Bài viết đánh giá tiềm năng và thực trạng khai thác, chế biến khoáng sản titan ven biển miền Trung và đất hiếm ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Theo đó, Việt Nam sở hữu trữ lượng lớn các khoáng sản này, đặc biệt titan ven biển miền Trung và đất hiếm Tây Bắc được đánh giá có triển vọng hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, việc khai thác titan hiện tại đang đối mặt với giai đoạn suy thoái, gây ra nhiều hệ lụy môi trường như sa mạc hóa, ô nhiễm phóng xạ và ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm, trong khi đất hiếm vẫn ở giai đoạn thăm dò ban đầu, chưa khai thác công nghiệp quy mô lớn. Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết của việc chuẩn bị kỹ lưỡng về khoa học công nghệ và các biện pháp bảo vệ môi trường để hướng tới sản xuất an toàn. Bài viết đề xuất các giải pháp cụ thể cho từng khu vực: đối với titan miền Trung, cần tập trung khai thác tận thu, đóng cửa mỏ và phục hồi môi trường triệt để, đồng thời tích hợp quy hoạch phát triển kinh tế địa phương. Đối với đất hiếm Tây Bắc, cần hoàn thiện công nghệ khai thác, chế biến và bảo vệ môi trường, sớm đưa các mỏ tiềm năng như Đông Pao và Yên Phú vào sản xuất công nghiệp để đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.