Siêu âm thai quý 1

Chia sẻ: Lan Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:155

Thêm vào BST

Báo xấu

233
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo bài thuyết trình 'siêu âm thai quý 1', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Siêu âm thai quý 1

"People only see what they are prepared to see." Ralph Waldo Emerson SIÊU ÂM THAI QUÝ I BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG (Last update 05/10/2011) KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH VIỆN FV - TP.HCM
NỘI DUNG • Đại cương. http://www.thefetus.net • Mục tiêu khảo sát trong quý I. http://www.jultrasoundmed.org • Thai hư sớm. docteurtrong@yahoo.com • Kết luận. trong1.nguyen@fvhospital.com
ĐẠI CƯƠNG • Ian Donald và cộng sự đã đưa siêu âm vào sản khoa từ năm 1958. • Từ đó đến nay, không có bất cứ bằng chứng khoa học nào chứng tỏ siêu âm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. • Trên 50 triệu sản phụ đã được siêu âm và nhiều nghiên cứu dịch tễ đã được báo cáo cho thấy không tăng tần suất thai chết, thai dị dạng, thai chậm phát triển trong tử cung, u ác tính ở trẻ em. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055
• Cũng không có bằng chứng cho thấy trẻ sinh ra bị rối loạn hành vi, cũng như không ảnh hưởng đến khả năng đọc, viết, toán học…của trẻ. • Cho đến nay, người ta cho rằng sản phụ cần được siêu âm thường quy 3 lần cho một thai kỳ: – Quý I (11-14 tuần). – Quý II (18-22 tuần). – Quý III (31-33 tuần). Trong thực hành, với một thai kỳ bình thường, có 3 lần siêu âm thai bắt buộc: 12 tuần, 22 tuần, 32 tuần. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055
Tần suất sinh con có bất thường nhiễm sắc thể gia tăng theo tuổi của người mẹ, nhất là những người mẹ trên 35 tuổi.
• Mục tiêu của bài này giúp ta biết cách khảo sát thai quý I, những hình ảnh bình thường và bất thường - những bất thường có thể có liên quan đến bất thường nhiễm sắc thể thai nhi. • Kỹ thuật khảo sát cũng là vấn đề được lưu ý trong bài này, bởi vì kết quả sẽ hoàn toàn sai lệch nếu ta khảo sát không đúng kỹ thuật cũng như không đúng thời điểm.
MỤC TIÊU KHẢO SÁT TRONG QUÝ I 1. Túi thai (gestational sac), túi noãn hoàng (yolk sac), phôi thai (embryo), hoạt động tim thai. 2. Số thai (ối/nhau). 3. Đo chiều dài đầu-mông (CRL:crown-rump length). 4. Đo bề dày lớp mờ vùng gáy (NTT: nuchal translucency thickness). 5. Khảo sát xương mũi (nasal bone) (tuần 11-14 thai kỳ). 6. Khảo sát góc trán-hàm trên (FMF angle). 7. Khảo sát van 3 lá. 8. Khảo sát ống tĩnh mạch.
Langman’s Medical Embryology. 10th Edition. 2006
SA qua ngã bụng cho thấy tử SA qua ngã âm đạo ngay sau đó cho thấy túi thai cung gập sau. với yolk sac trong tử cung. Siêu âm qua ngã âm đạo là chọn lựa khi khảo sát thai quý I.
• Lúc thai khoảng 5 tuần tuổi, túi thai nằm trong tử cung có đường kính khoảng 2mm, màng đệm được thấy như một vòng hồi âm ở trong màng rụng (decidua) dày (dấu hiệu trong màng rụng - intradecidual sign). Bình thường ßHCG trong máu của thai phụ lên đến 1000 mIU/ml ta phải thấy được túi thai trong tử cung.
• Trước 6 tuần tuổi, túi thai có đường kính trung bình là 10mm. Yolk sac là cấu trúc đầu tiên trong túi thai mà ta thấy được trên siêu âm, nó là một cấu trúc tròn, đường kính từ 3-6 mm. • Trên thực tế, phôi thai (embryo) và khoang ối (amniotic cavity) hình thành trước yolk sac nhưng vì phôi thai rất nhỏ (< 1mm) còn khoang ối có thành quá mỏng và nhỏ nên ta chưa thấy được. 5.5 tuần, xuất hiện yolk sac, chưa thấy phôi thai
• Luôn luôn phải thấy được yolk sac khi túi thai đạt kích thước 10mm. • Yolk sac nằm trong khoang giữa màng ối và màng đệm. • Yolk sac nối với ruột thai nhi bởi 1 cuống gọi là cuống noãn hoàn (yolk stalk, Vitelline duct). • Yolk sac sẽ thoái triển và mất đi vào cuối quý I của thai kỳ. • Nếu cuống yolk sac vẫn tồn tại thì nó trở thành túi thừa ở hồi tràng mà ta thường gọi là túi thừa Meckel (Meckel’s diverticulum).
• Chức năng của yolk sac là vận chuyển chất dinh dưỡng cho phôi thai 3-4 tuần tuổi. • Chức năng thứ 2 là tạo máu (hematopoeisis) từ tuần thứ 5 (đến tuần thứ 8 thì gan thai nhi sẽ thay thế). • Phần lưng của yolk sac hình thành ruột nguyên thuỷ (primitive gut) vào tuần thứ 6 thai kỳ. • Sự xuất hiện yolk sac, xác nhận chắc chắn túi thai, loại trừ Trứng trống (blighted ovum pregnancy) và Thai lạc chỗ (ectopic pregnancy). Tuy hiếm, nhưng ta cũng có thể gặp trường hợp vừa có thai trong tử cung vừa có thai lạc chỗ (heterotopic pregnancies).
• Khoảng 6 tuần tuổi, cạnh yolk sac ta thấy được phôi thai giống như hột kim cương gắn trên chiếc nhẫn (diamond ring sign). Lúc này ta có thể thấy hoặc chưa thấy được tim thai. Diamond rign ở thai 6 tuần: yolk sac (ring-màu vàng), phôi thai (diamond – màu xanh).
• Tim thai bắt đầu thấy (siêu âm qua ngã âm đạo) từ tuần thứ 6. Khởi đầu nó như chiếc nhẫn kim cương toả sáng, kích thước chỉ từ 1.5mm – 2mm. Vì mắt người nhạy với chuyển động hơn, cho nên ta thường xác định phôi thai rất nhỏ nhờ vào nhịp đập của tim thai.
• Đôi khi ta thấy được khoang ối bao quanh đĩa mầm phôi thai trước khi thấy rõ phôi thai. Lúc này ta có dấu hiệu bóng đôi (double-bleb sign): một bóng là yolk sac, còn bóng kia chứa đĩa mầm (embryonic disc) chính là khoang ối (amniotic cavity). yolk sac embryonic disc amniotic cavity Double bleb sign chỉ thấy trong vòng vài ngày, rồi sau đó khoang ối có kích thước lớn hơn hẳn trong khi yolk sac vẫn giữ nguyên kích thước.
Lưu ý rằng màng ối có bề dày mỏng hơn yolk sac, thường không cùng kích thước với yolk sac. Hình bên trái là double bleb sign với khoang ối ở phía trên (mũi tên). Hình bên phải có 2 cấu trúc tròn bằng nhau về kích thước và độ dày: đây là một trường hợp thai đôi (monozygotic twins) với 2 yolk sac nằm cạnh nhau.
Langman’s Medical Embryology. 9th Edition. 2003