S Báo Thù Ca Các Sinh
Vt La
Antoni Tcharnotski, giám đốc s cu ha thành ph Rakshava, đặt t
thống kê các đám cháy sang một bên ri mt mi nằm dài ra trên đi
văng, khoan khoái hút điếu xì gà Cuba.
By gi là khoảng hơn bốn gi chiu, tiết tri tháng by nóng nc.
Qua tm mành buông kín, ánh sáng ban ngày m m nhum vàng
căn phòng, bu không khí oi bc ngt ngạt như cuộn lên thành nhng
làn sóng vô hình. Tiếng ồn ngoài đường ph như ngái ngủ vì nóng nc
vọng vào đều đều, trên các ô ca s, nhng con rui mt l bay vo vo
ri rc và yếu ớt. Tcharnotski phân tích các ghi chép, đối chiếu các ngày
tháng, xếp loi những tư liệu đã tích lũy được trong nhiều năm, rút ra
các kết lun.
Ai có th nghĩ ngợi được rng t các s liu thng kê lãnh đạm li
hin lên mt bc tranh thú v đến thế, mà tt c ch vì chúng được
nghiên cu mt cách có phương pháp và cực k k ng. Ai mà ng t
nhng con s ngày tháng khô khan thot nhìn chẳng nói lên điều gì, li
có th lấy ra được nhng kết qu khiến ngưi ta bàng hoàng c người,
li giúp ta nhn thy trong m hỗn độn các s việc tưởng như khó phân
bit, lặp đi lặp li rất đơn điệu nhng hiện tượng k l đến thế!
Nhưng để nhìn ra một điều gì như vậy, đ nm bắt được mt điều gì
như vậy cn phi có mt linh cảm đặc bit, và thm chí có l cn c mt
cu to có th chất đặc bit. Hin nhiên Tcharnotski chính là mt trong
nhng người như thế và ông hiu rt rõ điu đó.
Đã nhiều năm ông nghiên cứu v các đám cháy, tìm hiu chúng
Rakshava và bt c đâu, thu nhập hết sc cn thn các bài ct báo
chí, lc li sách báo chuyên ngành, xem nhiu bn thng kê so sánh.
Trong các cuc nghiên cứu khác thưng, nhng tm bản đồ chi tiết
hu hết các vùng trên thế gii đã giúp ích cho ông rt nhiều; các ngăn tủ
trong phòng thư viện ca ông xếp cht nhng cun sách dày cp. đó
có sơ đồ các th đô, các thành phố khu dân cư vi tt c nhng ph,
nhng ngõ chng cht, nhng quảng trường và xó xnh, những vườn cây
và công viên, nhng công trìng xây dng, nhà th và nhà ca, tóm li,
đó là những sơ đồ v rt t m: bt k ai dù mới đến lần đầu, da vào
bảng hướng dn y cũng dễ dàng định hướng được, như thể đó là thành
ph quê hương vậy. Các sơ đ ấy đều được đánh số cn thận, được sp
xếp theo tng huyn, tng vùng, saÜn sàng phc v: ch nhân ch cn
đưa tay ra là nhng t trình vuông và hình ch nht, bng vi, bng ni
lông hay bng giy cung cp ngay mi chi tiết mun tìm.
Tcharnotski cm cúi hàng gi trên các tm bản đồ, nghiên cu và so
sánh cách sp xếp nhà cửa và đường ph cu nhng thành ph khác
nhau.
Công vic y cc k t mẩn, đòi hi mt s kiên nhn ghê gm.
Không phi bao gi các kết lun cũng tự nhiên bt ra, nhiu khi phi ch
đợi rt lâu mi tóm được mt kế qu nào đó. Nhưng Tcharnotski bấu
chặt như con ve, con bọ chét. H thy mt chi tiết ng ng, là ông bám
riết ngay ly, ri không cho phép mình ngh ngơi trì hoãn, sm mun
ông cũng tìm ra được những khâu trước đó hoặc nhng câu tiếp theo.
Sau nhiều năm gian khổ, ông đã có được nhng "tm bản đồ ha
hoạn" đặc bit, ngoài ra, ông còn có đưc cái gi là nhng "biến th ca
các đám cháy". Trên các tấm bản đồ đánh dấu những nơi, những công
trình xây dng và nhà ca, tng b ha hon, bt k thit hại không đáng
k hay là b thiêu ri hoàn toàn. Còn trên nhng bn v gi là "biến th
các đám cháy" thì ghi li những thay đổi din ra trong quy hoch xây
dng sau v ha hon; tt c mọi thay đổi, dù nh nhất, đều được ghi li
cn thn.
So sánh các tm bản đồ hai loi k trên, dn dần Tcharnotski đi đến
nhng kết lun lý thú. Nếu ni những điểm xy ra ha hon mt vùng
nào đó, thì trong tám mươi phần trăm các trường hp, s hiện lên đường
vin nhng sinh vt k lạ, đôi khi chúng giống như những đứa tr quái
thai, nhưng thường thường, đó là hình nhng con thú nh thú v, nhng
con vượn cáo đuôi dài xoắn vn rt ng, nhng con sóc nhanh nhn thân
un vòng, nhng con kh trông buồn cười đến mc d dng.
Tcharnotski ly t trong các sơ đồ ra c mt b u tập như thế, ông
tô màu sc s rồi đưa chúng vào một cuốn anbom độc đáo, chắc hn
không ai có, ngoài bìa đề dòng ch "Anbom các sinh vt la".
Phn hai b u tập ca ông là nhng "trích đoạn và phác tho", rt
nhiu nhng hình k cc không rõ ràng, chu tuyến chưa hoàn chỉnh, ch
có th l m phng đoán. Ở đây phác họa những cái đu, nhng mu
thân th, nhng khúc chân tay, nhng cái cng t ngón lông lá, đây đó
còn hin lên nhng hình hình hc, nhng hình như vết mc nhòe hoc
như một đám những con thy túc nhn nho.
Cun anbom ca Tcharnotski khiến ta nh ti mt b u tập nhng
hình ng nghĩnh hoặc sáng tác ca mt ha sĩ có óc tưởng tượng mãnh
lit; thích thú vi s quái d, ông đưa lên mặt giy trng c một đám
nhng to vật như báo điềm g, nhng quái vt ch tn ti bên ngoài
lương tri con người. Ai không hiu rõ vấn đề lm có th s nghĩ rằng
mình đang xem loạt tranh k cc v bằng màu đỏ ca mt ha sĩ thiên
tài ghi li nhng giấc mơ huyn hoc. Nhưng nhìn mt s bc tranh
tưởng tượng ấy, người ta sn gai óc...
Sau nhiều năm dài, nhà nghiên cứu độc đáo phát hiện ra thêm mt
quy lut nh các quan sát viên ca ông gi ý cho: các v ha hon
thường xy ra vào th năm. Các con s thng kê xác nhn con qu ác
hi ấy thường thc dậy chính vào ngày đó trong tuần.
Và điều này hoàn toàn không phi ngu nhiên. Thm chí Tcharnotski
còn tìm ra mt cách gii thích ít nhiu phù hợp. Theo ông, đó là tại bn
cht ca ngày th năm, được phn ánh ngay trong tên gọi tượng trưng