Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Tác động của các yếu tố hành vi đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh

Luận văn này nghiên cứu về tác động của các yếu tố hành vi đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu tập trung vào sáu yếu tố hành vi chính: Quá tự tin, Neo quyết định, Sự sẵn có, Tính đại diện, Ác cảm mất mát và hối tiếc, và Hiệu ứng bầy đàn. Mục tiêu là đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến quyết định đầu tư, đồng thời đề xuất các hàm ý quản trị giúp nhà đầu tư cá nhân đưa ra quyết định hiệu quả hơn.

Nghiên cứu này hữu ích cho nhà đầu tư cá nhân, các trung gian tài chính và các nhà hoạch định chính sách trong việc hiểu rõ hơn về các yếu tố hành vi tác động đến quyết định đầu tư, từ đó đưa ra các biện pháp phù hợp để cải thiện hiệu quả hoạt động trên thị trường chứng khoán.

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp cả định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính được sử dụng để xây dựng mô hình và thang đo, thông qua phỏng vấn chuyên gia để điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh thị trường Việt Nam. Nghiên cứu định lượng sử dụng dữ liệu khảo sát từ 290 nhà đầu tư cá nhân trên sàn HOSE, sử dụng phần mềm SPSS 25.0 để phân tích thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy Cronbach's Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy bội. Kết quả cho thấy cả sáu yếu tố hành vi đều có tác động thuận chiều đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trên sàn HOSE.

Kết quả cụ thể:

1. **Quá tự tin:** Nhà đầu tư có xu hướng đánh giá cao khả năng và kiến thức của mình, dẫn đến các quyết định đầu tư tích cực hơn.
2. **Sự sẵn có:** Thông tin dễ dàng tiếp cận và những kinh nghiệm gần đây có ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư.
3. **Tính đại diện:** Nhà đầu tư thường dựa vào các mẫu hình và thông tin quen thuộc để đưa ra quyết định.
4. **Ác cảm mất mát và hối tiếc:** Nỗi sợ thua lỗ có tác động mạnh mẽ đến quyết định, khiến nhà đầu tư né tránh rủi ro hoặc chấp nhận rủi ro quá mức để gỡ gạc.
5. **Hiệu ứng bầy đàn:** Xu hướng làm theo đám đông ảnh hưởng đáng kể đến quyết định mua bán cổ phiếu.
6. **Neo quyết định:** Giá tham chiếu trong quá khứ có ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư hiện tại.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có sự khác biệt trong quyết định đầu tư giữa các nhà đầu tư nam và nữ, cũng như giữa các nhóm thu nhập khác nhau. Tuy nhiên, không có sự khác biệt đáng kể theo độ tuổi, trình độ học vấn, hoặc kinh nghiệm đầu tư.

Luận văn đề xuất các hàm ý quản trị cho nhà đầu tư cá nhân, công ty chứng khoán, và cơ quan quản lý nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư và giảm thiểu các thiên kiến hành vi.