TUẦN 6- TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Mục tiêu:
Hs có khả năng:
- Nêu được một số đặc điểm của NST giới tính
- Trình bày được cơ chế NST xác định giới tính ở người
- Xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính
- Giải thích được cơ sở khoa học của việc sinh con trai, con gái.
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện:
- Tranh phóng to hình 12.1, 12.2 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv-Hs Bảng
Mở bài: Bài 12. Cơ chế xác định giới tính
Gv cho hs quan sát tranh phóng to I. Nhiễm sắc thể giới tính
hình 12.1 SGK, yêu cầu hs nghiên - Trong tế bào lưỡng bội (2n), ngoài các NST
cứu SGK để xác định được những thường tồn tại thành từng cặp tương đồng, còn
điểm cơ bản của NST giới tính có một cặp NST giới tính XX (tương đồng) hoặc
Gv nhấn mạnh: không chỉ tế bào sinh XY (không tương đồng)
dục mới có NST giới tính mà ở tất cả - NST giới tính mang gen quy định tính đực,
các tế bào sinh dưỡng đều có NST tính cái và các tính trạng liên quan với giới tính
giới tính
Hs quan sát tranh, nghiên cứu SGK,
trao đổi nhóm, đại diện trình bày
Gv: Giới tính ở nhiều loài phụ thuộc
vào sự có mặt của cặp XX hoặc XY
trong tế bào
Vd: ở động vật có vú, ruồi giấm, cây
gai....Cặp NST giới tính của giống
cái là XX, của giống đực là XY. Ở
ếch nhái, bò sát, chim thì ngược lại
Chuyển tiếp:
Gv cho hs quan sát tranh phóng to II. Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới tính
hình 12.2 SGK, yêu cầu hs nghiên
cứu SGK để trả lời câu hỏi sau:
? Có mấy loại trứng và tinh trùng
được tạo ra qua giảm phân - Qua giảm phân, ở người mẹ chỉ ra 1 loại NST
? Sự thụ tinh giữa các tinh trùng và giới tính X, còn ở người bố thì cho ra 2 loại
trứng ntn để tạo ra hợp tử phát triển NST giới tính X, Y
thành con trai hay con gái - Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST giới tính
? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sinh X với trứng tạo ra hợp tử chứa XX sẽ phát triển
ra xấp xỉ là 1: 1 thành con gái, còn tinh trùng mang NST giới
Hs quan sát tranh, nghiên cứu SGK, tính Y với trứng tạo ra hợp tử chứa XY sẽ phát
trao đổi nhóm, đại diện trình bày triển thành con trai
Gv: Tỉ lệ nam: nữ ở các lứa tuổi khác - Sở dĩ tỉ lệ con trai: con gái xấp xỉ 1: 1 là do 2
nhau thì có khác nhau chút ít loại tinh trùng mang X, Y được tạo ra với tỉ lệ
Chuyển tiếp: ngang nhau
Gv: yêu cầu hs đọc SGK để nêu lên
được sự ảnh hưởng của các yếu tố III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá
đến sự phân hoá giới tính giới tính
Hs tự nghiên cứu SGK, đại diện trả
lời - Sự phân hóa giới tính không hoàn toàn phụ
thuộc vào cặp NST giới tính mà còn chịu ảnh
Gv: Dựa vào cơ chế xác định giới hưởng của các yếu tố môi trường. Vd: như trong
tính và các yếu tố ảnh hưởng đến sự SGK
phân hoá giới tính, người ta có thể
điều chỉnh được tỉ lệ đực : cái (ở vật
nuôi) phù hợp với nhu cầu của con
người. Vd: như SGK
Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng:
Tại sao trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam: nữ xấp xỉ bằng nhau:
a. Do 2 loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ lệ ngang
nhau
b. Tinh trùng mang X và mang Y tham gia vào quá trình thụ tinh với xác
suất ngang nhau
c. Các hợp tử mang XX và XY được sống trong điều kiện nói chung là
như nhau
d. Cả a và b*
Ở những loài đực là dị giao tử thì những trường hợp nào có tỉ lệ đực: cái xấp
xỉ 1: 1
a. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương đương*
b. Số lượng giao tử đực bằng số lượng giao tử cái
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài bằng nhau
d. Sự thụ tinh của 2 loại tinh trùng mang NST X và NST Y với trứng có
số lượng tương đương nhau*
BTVN: Trả lời câu hỏi trong SGK.
