MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
TÓM TẮT LUẬN VĂN
DANH MỤC BẢNG BIỂU
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TẠO NGUỒN BỀN VỮNG CHO
XUẤT KHẨU THỦY SẢN ĐỐI VỚI MỘT QUỐC GIAError! Bookmark not
defined.
1.1. Tầm quan trọng của tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu đối với một quốc gia
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Quan niệm về tạo nguồn hàng cho xuất khẩu thủy sảnError! Bookmark not
defined.
1.1.2. Quan niệm về tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sảnError! Bookmark not
defined.
1.1.3. Vai trò của tạo nguồn bền vững trong xuất khẩuError! Bookmark not defined.
1.2. Các tiêu chí đánh giá tính bền vững trong tạo nguồn cho xuất khẩu thủy sản
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Mức độ bảo đảm diện tích nuôi trồng thủy sản hợp lýError! Bookmark not
defined.
1.2.2. Tạo nguồn giống thủy sản chất lượng, hiệu quả cho nuôi trồngError! Bookmark
not defined.
1.2.3. Tạo nguồn hàng có chất lượng ổn định .......... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Tính bền vững trong tổ chức thu mua thủy sảnError! Bookmark not defined.
1.2.5. Bảo đảm lợi ích hợp lý trong chuỗi giá trị thủy sảnError! Bookmark not defined.
1.2.6. Bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường sinh thái, đa dạng sinh học.... Error!
Bookmark not defined.
1.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến tính bền vững trong tạo nguồn cho xuất khẩu
thủy sản .................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Chiến lược phát triển ngành thủy sản của quốc giaError! Bookmark not defined.
1.3.2. Quy hoạch vùng nguyên liệu .......................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Nhu cầu về nguyên liệu của các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩuError!
Bookmark not defined.
1.3.4. Các quy định về đánh bắt, nuôi trồng thủy sản.Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Phương pháp nuôi trồng và đánh bắt. ............. Error! Bookmark not defined.
1.3.6. Nhân tố khoa học kỹ thuật trong nuôi trồng thủy sảnError! Bookmark not
defined.
1.3.7. Luật pháp ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.8. Mối liên kết giữa 4 nhà: Nhà nước, Nhà doanh nghiệp, Nhà nông, Nhà khoa học
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.4. Kinh nghiệm một số nước về tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản và bài
học cho Việt Nam .................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ BỀN VỮNG TRONG TẠO NGUỒN CHO
XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM ............... Error! Bookmark not defined.
2.1. Nguồn hàng xuất khẩu của Việt Nam và thực trạng tạo nguồn hàng . Error!
Bookmark not defined.
2.1.1. Nguồn hàng thủy sản xuất khẩu của Việt NamError! Bookmark not defined.
2.1.2. Kết quả công tác tạo nguồn thủy sản xuất khẩu của Việt Nam từ 2008 – 2013Error!
Bookmark not defined.
2.2. Phân tích thực trạng tính bền vững trong tạo nguồn hàng thủy sản xuất khẩu
của Việt Nam. .......................................................................................................... 40
2.2.1. Tính bền vững trong diện tích nuôi trồng ....................................................... 40
2.2.2. Tính bền vững trong quy hoạch vùng nguyên liệuError! Bookmark not defined.
2.2.3. Tính bền vững trong nuôi trồng và cung cấp con giốngError! Bookmark not
defined.
2.2.4. Tính bền vững trong chất lượng thủy sản thu hoạchError! Bookmark not defined.
2.2.5. Tính bền vững trong điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật cho nuôi trồng ... Error!
Bookmark not defined.
2.2.6. Quy trình khai thác, nuôi trồng thủy sản trong mối quan hệ với môi trường, hệ sinh
thái ............................................................................................................................ 50
2.3. Đánh giá tính bền vững trong tạo nguồn hàng cho xuất khẩu thủy sản của Việt
Nam .......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Yếu tố bền vững ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Yếu tố chưa bền vững ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Nguyên nhân dẫn đến sự chưa bền vững trong việc tạo nguồn cho xuất khẩu thủy
sản của Việt Nam ...................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM TẠO NGUỒN BỀN
VỮNG CHO XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020.... Error!
Bookmark not defined.
3.1. Định hướng tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản và dự báo khả năng
cung ứng nguyên liệu của ngành thủy sản trong nướcError! Bookmark not defined.
3.1.1. Dự báo nhu cầu thủy sản của thế giới đến năm 2020Error! Bookmark not
defined.
3.1.2. Dự báo tiềm năng xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến năm 2020 và khả năng cung
ứng nguyên liệu của ngành thủy sản trong nước ...... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Những cơ hội và thách thức cho việc tạo nguồn nguyên liệu thủy sản xuất khẩu của
Việt Nam ................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Định hướng tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đến năm
2020 .......................................................................................................................... 71
3.2. Các giải pháp nhằm tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến
năm 2020 .................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Đảm bảo tính ổn định các nguồn lực của đầu vào và khối lượng, chất lượng đầu ra
của quá trình sản xuất ............................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Đảm bảo giống nuôi trồng thủy sản ............... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tửError! Bookmark not defined.
3.2.4. Giải pháp về khoa học công nghệ và khuyến ngư .......................................... 80
3.2.5. Hoàn thiện quy trình nuôi trồng thủy sản an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng
rộng rãi quy định VietGAP trong nuôi trồng thủy sản ............................................. 81
3.2.6. Đầu tư, ứng dụng các công nghệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản. Error!
Bookmark not defined.
3.3. Một số kiến nghị đối với nhà nước và Tổng cục Thủy sảnError! Bookmark not
defined.
3.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước ........................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Một số kiến nghị đối với Tổng cục Thủy sản . Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ............................................................. Error! Bookmark not defined.
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Ngành thủy sản ngày càng có vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và được
đánh giá là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước, có giá trị kim ngạch
xuất khẩu tăng nhanh và đem lại nguồn ngoại tệ lớn. Hiện nay, Việt Nam đang nằm trong
top 10 nước có giá trị xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới
Tuy nhiên, thời gian vừa qua, ngành thủy sản xuất khẩu của Việt Nam luôn phải
đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nguyên liệu hoặc những rào cản về chất lượng
hàng của các nước nhập khẩu, không chỉ đối với thủy sản nuôi trồng mà cả thủy sản
đánh bắt.
Đối với thủy sản nuôi trồng, tôm là ngành hàng thủy sản xuất khẩu lớn nhất với giá
trị xuất khẩu tôm hiện chiếm đến 35,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả
nước. Dịch bệnh năm 2011 đã gây thiệt hại nặng nề cho 52.270 ha nuôi tôm ở khu vực
này, gây nên sự thiếu hụt trầm trọng tôm nguyên liệu. Đối mặt với nguy cơ này, có hơn
50% số nhà máy chế biến tôm xuất khẩu chỉ hoạt động để giữ công nhân, có nhà máy
phải đối mặt với nguy cơ đóng cửa... Bên cạnh đó, hiện nay các doanh nghiệp thủy sản
Việt Nam còn phải đương đầu với nạn thu mua nguyên liệu thủy sản từ thương lái Trung
Quốc.
Vấn đề đặt ra cho ngành thủy sản Việt Nam là phải có được nguồn hàng ổn định cả
về số lượng lẫn chất lượng nhằm đảm bảo sự liền mạch cho xuất khẩu thủy sản; thay đổi
phương thức đánh bắt, nuôi trồng để có nguồn hàng chất lượng cao nhưng không ảnh
hưởng tới môi trường.
Với mong muốn áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế, xuất phát từ tình
hình thực tế của ngành thủy sản xuất khẩu Việt Nam, tôi quyết định chọn đề tài “Tạo
nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến năm 2020”.
Mục tiêu tổng quát của đề tài: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực
trạng nguồn hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam để từ đó đưa ra những giải pháp tạo
nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến năm 2020.
Trên cơ sở đó, tác giả đề ra những nhiệm vụ cụ thể khi nghiên cứu như sau:
+ Xây dựng hệ thống lý luận về tạo nguồn bền vững, các tiêu chí đánh gái tính bền
vững trong tạo nguồn thủy sản xuất khẩu
+ Phân tích, đánh giá thực trạng công tác tạo nguồn thủy sản xuất khẩu của Việt
Nam trong thời gian vừa qua. Từ đó tìm ra các nguyên nhân dẫn tới sự chưa bền vững
trong công tác tạo nguồn thủy sản xuất khẩu của Việt Nam
+ Đề xuất, kiến nghị, giải pháp để tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản.
Tuy nhiên, trong giới hạn của luận văn này, tác giả chỉ nghiên cứu nguồn hàng bền
vững cho xuất khẩu trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, mặt hang tôm và cá da trơn dưới
giác độ vĩ mô.
Nội dung chính của luận văn được kết cấu thành các phần như sau:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục bảng biểu, danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn được trình bày gồm 3 phần:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu thủy sản
đối với một quốc gia
Chương 2: Thực trạng mức độ bền vững trong tạo nguồn hàng cho xuất khẩu thủy
sản Việt Nam
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nhằm tạo nguồn bền vững cho xuất khẩu
thủy sản Việt Nam đến năm 2020
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TẠO NGUỒN BỀN VỮNG CHO
XUẤT KHẨU THỦY SẢN ĐỐI VỚI MỘT QUỐC GIA
Chương 1 là những lý luận cơ bản về tạo nguồn bền vững, tầm quan trọng của tạo
nguồn bền vững cho xuất khẩu. Từ đó đưa ra các tiêu chí đánh giá tính bền vững trong
tạo nguồn và các nhân tố ảnh hưởng đến tính bền vững trong công tác tạo nguồn cho xuất
khẩu thủy sản.
Quan điểm của tác giả trên cơ sở khái niệm tạo nguồn và khái niệm bền vững trong
kinh tế: “Tạo nguồn bền vững là các hoạt động, nghiệp vụ kinh doanh nhằm cung cấp
nguồn hang đảm bảo các yếu tố về tính ổn định và chất lượng, góp phần tăng trưởng và
ổn định kinh tế, ổn định xã hội và bảo vệ môi trường”
Khi xã hội ngày càng phát triển đặc biệt là từ khi cách mạng công nghiệp ra đời, nó
đã thay đổi bộ mặt thế giới, đóng góp những nguồn lực phát triển mới là kỹ thuật và khoa
học công nghệ, nó làm thay đổi sâu sắc mối quan hệ giữa con người, xã hội và tự nhiên.