BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
CHUNG THỊ THÚY
THÂN THỂ
TRONG THƠ TRỮ TÌNH VIỆT NAM SAU 1986
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN
Hà Nội - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
CHUNG THỊ THÚY
THÂN THỂ
TRONG THƠ TRỮ TÌNH VIỆT NAM SAU 1986
Chuyên ngành: Lý luận văn học
Mã số: 9.22.01.20
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Lƣu Oanh
Hà Nội - 2022
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu của luận án ....................................................................... 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và hướng tiếp cận của luận án ......................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu của luận án ................................................................. 4
5. Đóng góp mới của luận án .................................................................................. 4
6. Cấu trúc của luận án............................................................................................ 5
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ THÂN THỂ ............................. 6
1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài ..................................................................... 6
1.1.1. Nghiên cứu về thân thể ở phương Tây ..................................................... 6
1.1.2. Nghiên cứu về thân thể ở Trung Quốc ................................................... 14
1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ....................................................................... 18
1.2.1. Nghiên cứu thân thể trong văn học ........................................................ 18
1.2.2. Nghiên cứu thân thể trong thơ sau 1986 ................................................ 23
1.3. Quan niệm về thân thể trong nghệ thuật ............................................................ 27
Tiểu kết chƣơng 1 .................................................................................................... 32
CHƢƠNG 2: THÂN THỂ TRONG VĂN HỌC VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ
THÂN THỂ TRONG THƠ CA VIỆT NAM ........................................................ 33
2.1. Thân thể trong văn học ....................................................................................... 33
2.1.1. Khái niệm ............................................................................................... 33
2.1.2. Biểu hiện của thân thể trong văn học ..................................................... 35
2.1.3. Đặc trưng của thân thể trong văn học ..................................................... 40
2.2. Một số vấn đề về thân thể trong thơ ca Việt Nam ............................................. 54
2.2.1. Thân thể trong thơ ca .............................................................................. 54
2.2.2. Thân thể trong thơ ca Việt Nam ............................................................. 57
Tiểu kết chƣơng 2 .................................................................................................... 68
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ PHƢƠNG DIỆN CỦA THÂN THỂ TRONG THƠ
TRỮ TÌNH VIỆT NAM TỪ SAU 1986 ĐẾN NAY ............................................. 69
3.1. Phương diện tự nhiên của thân thể ..................................................................... 70
3.1.1. Thân thể là một phần của thế giới tự nhiên ................................................ 70
3.1.2. Con người cảm nhận thế giới tự nhiên qua thân thể .................................. 76
3.1.3. Thân thể in dấu ấn quê hương bản quán ................................................. 80
3.2. Phương diện xã hội của thân thể ........................................................................ 82
3.2.1. Di chứng chiến tranh trên thân thể ....................................................... 82
3.2.2. Dấu ấn của đói khát trên thân thể ........................................................... 85
3.2.3. Dấu ấn kinh tế thị trường trên thân thể ................................................... 86
3.3. Phương diện cá nhân của thân thể ...................................................................... 90
3.3.1. Ý thức về cá tính ..................................................................................... 90
3.3.2. Khát vọng sáng tạo ................................................................................. 93
3.3.3. Ý thức về căn tính ................................................................................... 95
Tiểu kết chƣơng 3 .................................................................................................. 111
CHƢƠNG 4: 112NGUYÊN TẮC KIẾN TẠO THÂN THỂ 112TRONG
THƠ TRỮ TÌNH VIỆT NAM SAU 1986 ........................................................... 112
4.1. Nguyên tắc gắn kết thân thể với tự nhiên ........................................................ 112
4.1.1. Thân thể gắn kết với thế giới động vật ................................................. 112
4.1.2. Thân thể gắn kết với thế giới thực vật .................................................. 115
4.1.3. Thân thể gắn kết với các hiện tượng tự nhiên khác .............................. 117
4.2. Thân thể gắn với tính giao ............................................................................... 124
4.3. Nguyên tắc trần trụi, lãng mạn hoá thân thể ........................................................ 127
4.3.1. Nguyên tắc trần trụi hóa thân thể ............................................................. 127
4.3.2. Nguyên tắc lãng mạn hóa thân thể......................................................... 129
4.4. Nguyên tắc tượng trưng, siêu thực hóa thân thể .............................................. 131
4.4.1. Nguyên tắc tượng trưng hóa thân thể ................................................... 131
4.4.2. Nguyên tắc siêu thực hóa thân thể ........................................................ 134
4.5. Nguyên tắc gắn kết thân thể với các biểu tượng, ẩn dụ ................................... 138
Tiểu kết chƣơng 4 ................................................................................................. 142
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 143
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN .......................................................................... 148
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 149
PHỤ LỤC