TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ GIÁO DỤC SỐ 01(45), THÁNG 3 – 2025
160
THIẾT KẾ BÀI TẬP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỐ TRONG DẠY
HỌC CHỦ ĐỀ VẬT SỐNG KHOA HỌC TỰ NHIÊN 8
DESIGNING EXERCISES TO DEVELOP DIGITAL COMPETENCY IN GRADE 8
NATURAL SCIENCE: A FOCUS ON “LIVING ORGANISMS”
LÊ HỒNG ANH, ĐÀO TUẤN DŨNG, TRẦN QUỐC THÁI, PHẠM ĐÌNH VĂN,
4801401005@student.hcmue.edu.vn
Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
THÔNG TIN
TÓM TẮT
Ngày nhận: 24/02/2025
Ngày nhận lại: 14/03/2025
Duyệt đăng: 18/03/2025
Mã số: TCKH-S01T03-2025-B17
ISSN: 2354 - 0788
Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là dạy học định
hướng phát triển năng lực. Trong đó, năng lực số đang rất được nhà
nước quan tâm và tạo điều kiện phát triển cho người học qua các
quyết định và thông tư mới ban hành. Để giúp người học phát triển
các năng lực thành phần năng lực số, xây dựng bài tập gắn liền với
môn học cụ thể như môn Khoa học tự nhiên giữ vai trò vô cùng quan
trọng. Dựa trên những công trình nghiên cứu đã có và phương pháp
nghiên cứu lí thuyết, chúng tôi đã phân loại các dạng bài tập và đưa
ra quy trình thiết kế bài tập phát triển năng lực số. Bên cạnh đó,
thông qua việc lấy ý kiến của chuyên gia và một số giáo viên bộ môn,
bài báo đã đề xuất quy trình thiết kế và giới thiệu bài tập minh họa
trong chủ đề Vật sống môn Khoa học tự nhiên 8.
Từ khóa:
năng lực số, bài tập, môn Khoa
học tự nhiên.
Keywords:
digital competencies, exercises,
Natural Science.
ABSTRACT
The 2018 General Education Curriculum emphasizes
competency-based teaching, with digital competency gaining
increasing attention through recent government policies.
Integrating digital competency development into subject-
specific exercises, particularly in Natural Science, is essential
for fostering students' skills. This study categorizes different
types of exercises and outlines a structured process for
designing activities that enhance digital competency. Expert
consultations and teacher feedback inform the proposed
framework, which is exemplified through sample exercises for
the topic Living Organisms in Grade 8 Natural Science.
1. Đặt vấn đề
Ngày nay, phát triển năng lực số cho học
sinh được nhiều học giả quan tâm và tìm hiểu.
Một số nghiên cứu thì đánh giá về thực trạng năng
lực số của học sinh như: nghiên cứu của Marco
Gui và cộng sự (2011) thực hiện ở miền Bắc nước
Ý hay một nghiên cứu trình bày tổng quan tài liệu
về khả năng hiểu biết về kỹ thuật số của học sinh
(Peng & Yu, 2022). Một số học giả thực hiện
nghiên cứu phương pháp dạy học phát triển năng
lực số như: những trở ngại trong quá trình phát
triển năng lực số trên Internet trong hướng dẫn
khoa học ở trường trung học (Colwell et al., 2013)
hay hiệu quả phát triển năng lực số ở thanh thiếu
niên qua dự án Mùa hè số (Anisimova et al., 2021)
hoặc Lớp học đảo ngược giảng dạy năng lực số
trong dịch Covid -19 (Molina-Torres, 2024)…
Đã có nhiều mô hình và phương pháp phát triển
năng lực số được công bố, song bài tập vẫn là
công cụ hữu hiệu cho học sinh rèn luyện và phát
triển kỹ năng. Vì vậy, lĩnh vực này cần được
nghiên cứu sâu hơn.
Ở Việt Nam, nhà nước đã đưa ra định hướng
và tạo điều kiện phát triển năng lực số trong giáo
dục thông qua các quyết định, thông tư như:
thông tư 32/2018/TT-BGDĐT (26/12/2018)
quyết định 749/QĐ-TTg (3/6/2020), quyết định
số 131/QĐ-TTg (25/1/2022) và thông tư
02/2025/TT-BGDĐT (24/1/2025). Đã có một số
công trình nghiên cứu trong nước về năng lực số
trong giáo dục được công bố như: nghiên cứu
của Trần Minh Nhớ và cộng sự (2021), Nguyễn
