Thông đồng để độc quyền kinh

doanh – cái giá phải trả

Trong kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh luôn là rất cần thiết với các

doanh nghiệp. Đây là cơ sở cho doanh nghiệp có những bước phát triển vững

chắc. Tuy vậy, có nhiều doanh nghiệp chỉ nhìn thấy những lợi ích trước mắt dẫn

đến có những hành vi vi phạm Luật cạnh tranh, mà phổ biến nhất là hành vi

thông đồng giữa các đối thủ cạnh tranh để nâng giá sản phẩm, dịch vụ.

Từ những đối thủ cạnh tranh của nhau, giờ đây những doanh nghiệp này đã trở

thành “những người bạn tốt” cùng vi phạm pháp luật, chuyển từ cạnh tranh bình đẳng

sang lạm dụng để độc quyền.

Công ty phát thanh cáp Atys và Công ty phát thanh cáp Seco, là hai nhà cung

cấp hệ thống cáp duy nhất tại một địa phương ở Nhật Bản. Họ thường thu phí sử dụng

truyền hình cáp của người dân địa phương là 300 yên/tháng và những người dân ngoài

địa phương là 400-500 yên/tháng. Tuy nhiên, từ giữa năm 2003, Atys và Seco đã cùng

gửi thư đến những người sử dụng dịch vụ của họ để thông báo về việc tăng phí.

Theo Luật cạnh tranh Nhật Bản, hành vi thông đồng được sử dụng trong Luật

cạnh tranh có nghĩa là hành động của một doanh nghiệp thông đồng với một doanh

nghiệp hoặc một số doanh nghiệp khác, mà họ có quan hệ cạnh tranh, dưới hình thức

ký kết một hợp đồng, một thỏa thuận hoặc ngầm đồng ý để quyết định giá cả hàng hóa

hoặc dịch vụ của họ, ...từ đó kiềm chế hoạt động lẫn nhau.

Ngoài ra, điều 2 của các nguyên tắc thực hiện Luật cạnh tranh quy định rằng

thuật ngữ “hành vi thông đồng” nhằm để chỉ các doanh nghiệp ở cùng một quy mô sản

xuất hoặc phân phối nên có thể ảnh hưởng đến sản xuất hoặc chức năng cung cầu của

một thị trường hàng hóa hoặc dịch vụ.

Thuật ngữ “các hình thức ngầm hiểu khác” được đề cập tại Luật cạnh tranh

nhằm để chỉ các mối liên hệ ngoài hợp đồng hoặc thỏa thuận mà bất chấp việc tôn

trọng pháp luật của họ, sẽ dẫn tới các hành động chung.

Trong trường hợp này, cả Atys và Seco đều là nhà cung cấp dịch vụ truyền hình

cáp ở địa phương. Họ cũng là hai nhà cung cấp dịch vụ duy nhất ở khu vực này, họ có

cùng quy mô sản xuất hoặc phân phối, và vì vậy họ có quan hệ cạnh tranh theo chiều

dọc. Hơn nữa, cả hai đã thừa nhận là do chi phí cho các kênh chương trình tăng giá và

sự cạnh tranh khốc liệt lãng phí giữa họ nên cả hai đều phải chịu thua lỗ.

Vì vậy, Atys và Seco đã thỏa thuận với nhau và quyết định chấm dứt cạnh tranh

về giá và xóa bỏ việc giảm giá cho những người sử dụng cư trú ở các khu nhà ở và các

khu liên hợp. Hai bên cũng nhất trí là sẽ điều chỉnh giá dịch vụ.

Tuy nhiên, Atys và Seco lập luận rằng họ không thực hiện hành vi thông đồng

vì mức phí sử dụng và nội dung chương trình của họ vẫn khác nhau. “Hành vi thông

đồng” theo quy định tại Luật cạnh tranh không chỉ rõ là cần có sự liên kết về giá.

Các hành động kiềm chế hoạt động của các doanh nghiệp có liên quan, chẳng

hạn như cùng quyết định về giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ, hoặc áp dụng những

hạn chế về số lượng, công nghệ, sản phẩm, trang thiết bị, các đối tác thương mại và

các khu vực thương mại cũng bị coi như là hành vi thông đồng.

Điều đó đúng với trường hợp này, Atys và Seco không liên kết về giá nhưng

sau khi họ tham khảo với nhau họ đồng thời chấm dứt điều khoản giảm giá đặc biệt

đối với dân cư sinh sống tại địa phương và tăng mức giá ban đầu.

Hành động này tương đương với hành vi thông đồng về giá của hàng hóa hoặc

dịch vụ từ đó kiềm chế hoạt động lẫn nhau.

Hơn nữa, vì không còn nhà cung cấp dịch vụ truyền hình cáp nào trong khu

vực nên hành vi thông đồng giữa Atys và Seco nhằm tăng phí sử dụng có thể ảnh

hưởng mạnh đến chức năng cung cầu của thị trường truyền hình cáp.

Người ta cho rằng hành động “thảo luận” hay “tham khảo” không nhất thiết có

nghĩa là một hợp đồng hay thỏa thuận nhưng thực sự đã có hành vi thông đồng vì có

sự liên lạc giữa các bị cáo.

Dựa trên tình hình thực tế, hành động cùng nhất loạt chấm dứt việc giảm giá

đặc biệt cho những người sử dụng cư trú tại địa phương và tăng phí sử dụng của Atys

và Seco đã tạo nên hành vi thông đồng theo định nghĩa của Luật cạnh tranh Nhật Bản.

Theo quyết định Uỷ ban cạnh tranh Nhật Bản, Atys và Seco bị yêu cầu chấm dứt việc

thực hiện hành động trên. Đối với trách nhiệm hình sự của họ, vụ việc này sẽ được

chuyển cho công tố viên để điều tra thêm.

Vụ việc trên của Atys và Seco là một dấu hiệu cảnh báo đối với các doanh

nghiệp muốn dùng cách “thông đồng” để thu lợi nhuận lớn ngay trước mắt thay vì sử

dụng chính năng lực cạnh tranh và khả năng thực tế của mình để thu hút khách hàng.