Thông tin - Cuộc tấn
công vào tâm trí
Hiện nay, chúng ta thường không đánh giá đúng mức những tổn hại do xã
hội thông tin của chúng ta gây ra. Trong thông tin, nhiều hơn lại có nghĩa là
ít hơn. Những khoản chi rất xa xỉ cho thông tin nhằm giải quyết hàng loạt
các vấn đề kinh tế và xã hội đã làm nghẽn các kênh nhận thông tin đến mức
chỉ có một phần rất nhỏ thông tin đọng lại nơi người nhận, và đáng tiếc rằng
đó cũng không phải là phần quan trọng nhất.
Tắc nghẽn về truyền tải
Lấy quảng cáo làm ví dụ. Chỉ với 6% dân số thế giới nhưng nước Mỹ chiếm
tới 57% quảng cáo toàn cầu. Và tất nhiên, quảng cáo cũng chỉ là một con
suối nhỏ trong dòng sông thông tin mà thôi.
Lấy sách làm ví dụ. Hàng năm có khoảng 30.000 đầu sách được xuất bản ở
Mỹ và cứ sau mỗi năm lại có thêm 30.000 đầu sách khác xuất hiện. Mới
nghe thì có vẻ không nhiều lắm nếu ta không biết rằng một người đọc trung
bình thì phải mất tới 17 năm đọc 24/24 giờ thì mới hết số sách này.
Ai có thể làm nổi điều này? Ai có thể theo kịp tốc độ này?
Lại lấy báo chí làm ví dụ. Hàng năm, báo chí Mỹ dùng tới hơn 10 triệu tấn
ấn phẩm tin tức – nghĩa là khoảng 42kg cho mỗi người dân.
Câu hỏi là liệu một người bình thường có thể “tiêu hóa” hết nổi lượng thông
tin trên không. Số Chủ nhật của tờ báo cỡ lớn The New York Time nặng cỡ
2kg và có tới 500.000 từ. Để đọc hết tờ báo này với tốc độ trung bình 300 từ
mỗi phút thì cũng phải mất tới 28 giờ. Và đương nhiên nó không phải là tờ
duy nhất thuộc loại này.
Để quảng cáo có hiệu quả, bạn phải nắm bắt được đúng tần số của khách
hàng tương lai và sẵn sàng định vị cho mình một cách lâu dài. Bạn không có
cơ hội thứ hai để tạo ấn tượng đầu tiên.
Vậy liệu bao nhiêu thông tin đọng lại người đọc?
Chuyển sang truyền hình – một phương tiện có lịch sử 35 năm, là phương
tiện đầy uy lực và năng động, nhưng truyền hình đã không thay thế được ra-
đi-ô, báo và tạp chí. Ngược lại, ba phương tiện truyền thống kia lại ngày
càng phình to và lớn mạnh hơn bao giờ hết. Truyền hình chỉ là phương tiện
phụ thêm và …lượng thông tin mà nó phụ thêm cũng thật khủng khiếp.
98% các hộ gia đình Mỹ có ít nhất một máy thu hình (1/3 trong số đó có từ 2
máy trở lên).
96% có số máy thu hình có thể thu được từ 4 đài trở lên (1/3 trong số đó có
thể thu được 10 đài trở lên).
Trung bình một gia đình Mỹ xem hơn 7 giờ mỗi ngày (hơn 51 giờ mỗi tuần).
Cũng như phim nhựa, phim truyền hình cũng có khoảng 30 hình/giây. Nghĩa
là bình quân một gia đình bị nhồi tới 750.000 hình mỗi ngày với chiếc máy
thu hình.
Chúng ta không chỉ bị nhồi hình ảnh mà còn bị nhồi giấy tờ cho tới khi mệt
nhoài.
Chuyển qua bao bì. Trên một bao bì ngũ cốc của Total nặng có 8 ouce có in
tới 1.268 từ, mỗi hộp ngũ cốc này được khuyến mại thêm một cuốn sách
hướng dẫn về dinh dưỡng nữa (cuốn này lại có 3.200 từ).
Cuộc tấn công vào tâm trí diễn ra theo nhiều cách. Nghị viện Hoa Kỳ hàng
năm thông qua tới 500 đạo luật (điều này đã đủ tệ rồi!), vậy mà các cơ quan
pháp luật dưới họ còn tiếp tục ban hành cỡ 10.000 điều luật và quy định mới
nữa trong cùng thời gian đó.
Trên toàn quốc, hàng năm có tới hơn 250.000 dự luật được đưa ra và 25.000
được thông qua ở các cơ quan lập pháp để rồi chìm nghỉm trong cái đại
dương pháp luật rối loạn kia.
Sự ngu xuẩn của luật là không thể tha thứ nhưng sự ngu xuẩn của người làm
luật lại đương nhiên được bỏ qua. Các nhà lập pháp Mỹ tiếp tục thông qua
hàng ngàn luật mà bạn không thể nào bắt kịp được chúng. Mà kể cả bạn có
bắt kịp thì cũng chẳng thể nào nhớ nổi một luật nào đó, vậy thì sẽ khác nhau
ra sao giữa 50 bang của nước Mỹ.
Ai đọc, thấy hoặc nghe nổi các khối lượng khổng lồ này đây? Vậy là đã có
sự tắc nghẽn trên xa lộ vào tâm trí. Cỗ máy đã bị quá tải làm cho nhiệt độ
tăng cao.
Sự bùng nổ về phương tiện
Một lý do khác khiến cho các thông điệp của chúng ta bị chìm nghỉm là do
số lượng các phương tiện truyền thông mà chúng ta đã phát minh ra để phục
vụ cho các nhu cầu thông tin của mình.
Đó là truyền hình: Ta có các kênh thương mại, cáp và trả tiền.
Đó là ra-đi-ô: Ta có AM và FM.
Đó là quảng cáo ngoài trời: Ta có poster và biển tấm lớn.
Đó là báo chí: Ta có báo buổi sáng, buổi chiều, nhậy báo, tuần báo và báo
Chủ Nhật.
Đó là tạp chí: Ta có tạp chí đại chúng, tạp chí chuyên ngành, tạp chí kinh
doanh, tạp chí thương mại.
Và tất nhiên, các xe buýt, xe tải, xe ca, xe điện ngầm, xe ta-xi. Nói chung,
ngày nay bất cứ cái gì chuyển động được đều mang một “thông điệp quảng
cáo” của chúng ta.
Thậm chí con người cũng bị biến thành những tấm biển quảng cáo biết đi
cho Adidas, Gucci, Benetton hoặc Gloria Vanderbilt.
Liệu bạn có biết nhiều hơn về
các loại sản phẩm bạn đã và đang mua không? Bạn có thể bị quảng cáo tấn
công mạnh hơn nhiều nhưng trí não bạn thì không thể tiếp thu nhiều hơn so
với khả năng vốn có của nó. Vì luôn có một giới hạn nào đó cho khả năng
tiếp thu của trí não.
Với 376,62 đô-la mỗi người, người Mỹ phải chịu quảng cáo gấp đôi so với
người Canada, gấp bốn so với người Anh và gấp năm người Pháp. Trong khi
