HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
PHẠM ĐỨC MINH
THU HÖT VỐN ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP
NƢỚC NGOÀI TRONG CHUYỂN DỊCH
CƠ CẤU KINH TẾ Ở VÙNG KINH TẾ
TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI - 2016
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
PHẠM ĐỨC MINH
THU HÖT VỐN ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP
NƢỚC NGOÀI TRONG CHUYỂN DỊCH
CƠ CẤU KINH TẾ Ở VÙNG KINH TẾ
TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: KINH TẾ CHÍNH TRỊ
Mã số: 62 31 01 02
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS,TS. PHẠM QUỐC TRUNG
HÀ NỘI - 2016
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án với đề tài: “Thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm
Bắc Bộ”:
- Đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của cá nhân;
- Các tài liệu tham khảo, số liệu, thông tin đƣợc sử dụng là trung thực,
có căn cứ và đƣợc trích dẫn theo đúng quy định.
Hà Nội, Ngày 15 tháng 04 năm 2016
Tác giả luận án
Phạm Đức Minh
ii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN THU HÚT VỐN ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TRONG
CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG
ĐIỂM BẮC BỘ
6
1.1. Các nghiên cứu của nƣớc ngoài liên quan tới luận án
6
1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc có liên quan tới luận án
14
1.3. Đánh giá khái quát kết quả các công trình đã công bố và vấn đề
đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án
24
Chƣơng 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT VỐN
ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TRONG CHUYỂN DỊCH CƠ
CẤU KINH TẾ Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM
26
2.1. Bản chất và vai trò của thu hút vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài trong
chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm
26
2.2. Các yếu tố ảnh hƣởng và tiêu chí đánh giá thu hút vốn đầu tƣ
trực tiếp nƣớc ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế
trọng điểm
44
2.3. Kinh nghiệm và bài học từ nƣớc ngoài về thu hút vốn đầu tƣ
trực tiếp nƣớc ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế đối với vùng kinh
tế trọng điểm Bắc Bộ
55
Chƣơng 3. THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP
NƢỚC NGOÀI TRONG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ Ở VÙNG
KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ
66
3.1. Tiềm năng, lợi thế và khó khăn, thách thức đối với thu hút vốn
đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh
tế trọng điểm Bắc Bộ
66
3.2. Thực trạng thu hút và tác động của vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc
ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
75
3.3. Đánh giá thực trạng về thu hút vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài trong
chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
103
Chƣơng 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP THU HÚT VỐN ĐẦU TƢ
TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TRONG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH
TẾ Ở VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ
114
4.1. Định hƣớng thu hút vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài trong chuyển dịch
cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
114
4.2. Giải pháp và kiến nghị nhằm thu hút vốn đầu tƣ trực tiếp nƣớc
ngoài trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
đến năm 2020 và tầm nhìn đén năm 2030
120
KẾT LUẬN
155
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA
TÁC GIẢ
157
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
158
PHỤ LỤC
174
iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CCKT
Cơ cấu kinh tế
CDCCKT
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
CNH, HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CN-XD
Công nghiệp – Xây dựng
CNXH
Chủ nghĩa xã hội
DN
Doanh nghiệp
ĐTNN
Foreign Investment
Đầu tƣ nƣớc ngoài
FDI
Foreign Direct Investment
Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
FIE
Foreign Investment Economy
Kinh tế có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài
FIEs
Foreign Investment Economis
Doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài
FII
Foreign Indirect Investment
Đầu tƣ gián tiếp nƣớc ngoài
GDP
Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm quốc nội
GO
Gross Output
Tổng giá trị sản xuất
IC
Intermediate Consumption
Chi phí trung gian
ICOR
Incremental capital output ratio
Hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ
KCN
Industrial Park (IP)/
Industrial zone (IZ)/Export
Procesing zone (EPZ)
Khu công nghiệp
KTQD
National Economic
Kinh tế quốc dân
KTQT
International Economics
Kinh tế quốc tế
KTTT
Kinh tế thị trƣờng
M&A
Merger and Acquisition
Mua lại và sát nhập
MNCs
Multinational Corporations
Các công ty đa quốc gia
NL-TS
Nông – Lâm – Thủy sản
NSLĐ (HL)
Labour Productivity
Năng suất lao động
ODA
Official Development Aid
Hỗ trợ phát triển chính thức
SX - KD
Sản xuất – kinh doanh
TNCs
Transnational Corporations
Công ty xuyên quốc gia
UBND
Ủy ban nhân dân
VA/GTGT
Value Added
Giá trị gia tăng
VAT
Value Added Tax
Thuế giá trị gia tăng
VKTTĐ
Vùng kinh tế trọng điểm
VKTTĐBB
Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
VKTTĐMT
Vùng Kinh tế trọng điểm Miền Trung
VKTTĐPN
Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
