Thu t Nói Chuy n H ng Ngàyậ ệ ằ Hoàng Xuân Vi t ệPh
n 027ầ
Ph i Ít Nóiả
Mu n nói chuy n có ngh thu t, thì ph i nói, nói choố ệ ệ ậ ả
nhi u đ thuy t ph c: Sao l i ph i nói ít. Qu là đi u mâuề ể ế ụ ạ ả ả ề
thu n? Có l b n h i chúng tôi nh v y. ẩ ẽ ạ ỏ ư ậ
Có ai trong xã h i, không mu n cho k khác bi t giá trộ ố ẻ ế ị
c a mình. Ng i ta t nhiên thích nh ng nhà hu n nghi p,ủ ườ ự ữ ấ ệ
nh ng kinh nghi m, nh ng đ c tính c a mình đ k khác caữ ệ ữ ứ ủ ể ẻ
t ng. B n ít nói, t c là b n nh ng cho ng i đàm tho i cáiụ ạ ứ ạ ườ ườ ạ
hân h nh đ c t gi i thi u mình. H có d p mua l i khenạ ượ ự ớ ệ ọ ị ờ
ng i, ch c ch n s coi b n nh m t tri k . ợ ắ ắ ẽ ạ ư ộ ỷ
Thi u gì ng i, hay tìm cái h danh trong ch nói nhi uế ườ ư ỗ ề
đ t ra mình ho t bát, h c r ng. B n ít nói, t t nhiên, hể ỏ ạ ọ ộ ạ ấ ọ
đ c c h i dùng l i tha h chém mây ch t gió. Vì v y, hượ ơ ộ ưỡ ồ ặ ậ ọ
coi b n là ng i bi t tìm hi u h , ca t ng h . ạ ườ ế ể ọ ụ ọ
Không m y ng i không có óc ham d y đ i. Th ngấ ườ ạ ờ ườ
ng i ta m mi ng là ch b o, khuyên răn k khác, m t câuườ ở ệ ỉ ả ẻ ộ
chuy n gây h ng thú, ph i là cu c trao đ i qua l i nh ngệ ứ ả ộ ổ ạ ữ
tâm t ng. B n bi t rõ đi u y, nên nh ng l i cho k khácưở ạ ế ề ấ ườ ờ ẻ
thuy t trình nh ng gì h c u mang trong tâm h n. Nói đ cế ữ ọ ư ồ ượ
nh ng đi u y ra, h c m th y câu chuy n làm h sungữ ề ấ ọ ả ấ ệ ọ
s ng. Th là b n chi m đ c thi n c m c a h r i. Giáướ ế ạ ế ượ ệ ả ủ ọ ồ
b n yêu c u h hy sinh đ u gì không quá đáng ch c h dạ ầ ọ ề ắ ọ ễ
dàng làm v a lòng b n. B n g p hai ng i l . ừ ạ ạ ặ ườ ạ
M t ng i nói chuy n v i b n nh két. M t ng i chămộ ườ ệ ớ ạ ư ộ ườ
chú nghe và th nh tho ng nói đôi ti ng thôi. V y, b n cóỉ ả ế ậ ạ
c m tình v i ai? Ng i th nh t đa ngôn, vô tình cho b nả ớ ườ ứ ấ ạ
bi t s ch sành sanh tâm h n c a mình. Giá h có ác tâm l pế ạ ồ ủ ọ ậ
m u k gì hãm h i b n, b n cũng bi t đ c chút ít. Cònư ế ạ ạ ạ ế ượ
ng i th hai huy n bí làm sao. B n không bi t ý h thườ ứ ề ạ ế ọ ế
nào. M i ti ng b n nói ra, h lóng tai nghe, và b i vì h ítỗ ế ạ ọ ở ọ
nói, nên b n cho r ng l i nói c a h là k t qu c a suy nghĩ.ạ ằ ờ ủ ọ ế ả ủ
B n nghe h d dàng. Nh v y, đ i v i k khác, t i saoạ ọ ễ ư ậ ố ớ ẻ ạ
b n không b t ch c ng i th hai, b n ít nói: B n làm choạ ắ ướ ườ ứ ạ ạ
k khác kính n . Tuy nhiên, không đ h nghi k mình:ẻ ể ể ọ ỵ
Th nh tho ng b n nên nói đôi l i đ y ý nghĩa và nh t là b nỉ ả ạ ờ ầ ấ ạ
chú ý nghe h . Ai mà không kính ph c và m n yêu h . ọ ụ ế ọ
Sáng su t nh t ng th ng c a n c m , Ông théodoreố ư ổ ố ủ ướ ỹ
Roosevelt còn khiêm t n thú nh n r ng, trong m t trăm l nố ậ ằ ộ ầ
phán đoán có hai m i lăm l n sai. Còn chúng ta thì sao?ươ ầ
V y tr c khi nói, t t nh t chúng ta nên ch u khó suy nghĩậ ướ ố ấ ị
đ b t sai l m. Mu n th thì ph i nói ít. Nói luôn mi ng thìể ớ ầ ố ế ả ệ
không có th i gi "Đánh l i b y l n". Ng i ta không dámờ ờ ưỡ ả ầ ườ
qu quy t đi u gì, ch v n dám b o ai nói nhi u thì khó bả ế ề ớ ẫ ả ề ề
tránh kh i nói b y. B n ít nói t t nhiên, b n tránh đ cỏ ậ ạ ấ ạ ượ
nhi u l i l m và ch m t ái ng i nghe. ề ỗ ầ ạ ự ườ
Mà b n nói nhi u đ làm gì? Có ph i đ ng i đ i tho iạ ề ể ả ể ườ ố ạ
ghi nh tâm t ng c a h không? Đi u chúng ta c mu nớ ưở ủ ọ ề ướ ố
h am hi u, h cũng hi u trong m t ch ng m c nào đó thôi.ọ ể ọ ể ộ ừ ự
H lo tr l i. Lo c t nghĩa, phân tách, ch trích, ch ng bàyọ ả ờ ắ ỉ ư
hi u bi t c a mình. V y sao b n t n h i nói thao thao b tể ế ủ ậ ạ ố ơ ấ
tuy t. Nói v đ và nói k là kh u hi u khi bàn chuy n. ệ ừ ủ ỷ ẩ ệ ệ
B n ít nói, đ kh i phi n lòng ng i khác, trong cu cạ ể ỏ ề ườ ộ
s ng, có không ít tr ng h p ng i nghe b n vi c, ch ngố ườ ợ ườ ậ ệ ẳ
d gi đàm lu n v i ta, nên ta ph i h t s c v ng t t. Cònư ờ ậ ớ ả ế ứ ắ ắ
năm phút n a b n lên xe h a. M t ng i nó c kèm chânữ ạ ỏ ộ ườ ứ
b n thuy t nào chính tr , tôn giáo, nào con gà c a y nh y bạ ế ị ủ ả ể
cái ly, nào v y có ngh thu t trang đi m. B n có c mợ ệ ậ ể ạ ả
t ng th nào đ i v i ng i y? N u b n đa ngôn v i aiưở ế ố ớ ườ ấ ế ạ ớ
khác, thiên h cũng có c m t ng đó đ i v i b n. N u nóiạ ả ưở ố ớ ạ ế
ít, mà b n th y câu chuy n h i t l nh, b n nên thúc đ y hạ ấ ệ ơ ẻ ạ ạ ẩ ọ
nói. Không khó l m. B n hãy h i v ngh nghi p c a h .ắ ạ ỏ ề ề ệ ủ ọ
G p m t bác sĩ, b n h i h v thu t chu n m ch, cách đoánặ ộ ạ ỏ ọ ề ậ ẩ ạ
b nh tr ng và nh ng thành công c a h b y lâu. Nói chuy nệ ạ ữ ủ ọ ấ ệ
v i nh s h c, b n ch t v n h v nh ng trào l u ti nớ ả ử ọ ạ ấ ấ ọ ề ữ ư ế
thoái c a m t n n văn hóa, văn minh nhân lo i v.v... ủ ộ ề ạ
Ai mà không thích nói nh ng s tr ng c a mình? Ph nữ ở ườ ủ ầ
đông con ng i, hay cho mình là quan tr ng, bi t v y, saoườ ọ ế ậ
b n không gài ch ng a c a h . B n đ a ti p m t ng iạ ỗ ứ ủ ọ ạ ư ế ộ ườ
làm chánh quy n, thì b n c h i h , cách nào mà h cai trề ạ ứ ỏ ọ ọ ị
đ c ng i ta m n nh v y? Nh đâu h có đ a v cao sangượ ườ ế ư ậ ờ ọ ị ị
y? Câu chuy n c a b n v i m t nhà doanh nghi p l nh l tấ ệ ủ ạ ớ ộ ệ ạ ạ
quá à? Sao b n không h i k ho ch kinh doanh c a ông cóạ ỏ ế ạ ủ
th đem l i k t qu th nào? Ch c k t qu m h o l m.ể ạ ế ả ế ắ ế ả ỹ ả ắ
Ông thuy t cho mà coi. B n lúng túng tr c m t nhà văn, vìế ạ ướ ộ
th y h mà b n không bi t ph i bàn v n đ gì. Thì c nghấ ọ ạ ế ả ấ ề ứ ề
vi t văn mà h i: Làm sao b c vào ngh cao quý y. Tácế ỏ ướ ề ấ
ph m c a ông hay nh v y: Ông vi t cách nào. Ngh văn cóẩ ủ ư ậ ế ề
c c l m không. Th ng vi t m t tác ph m bao lâu. Vi cự ắ ườ ế ộ ẩ ệ
xu t b n có nh ng tr ng i nào... ấ ả ữ ở ạ
M t ích l i n a. trên chúng ta đã nói, khi ít l i, b nộ ợ ữ Ở ờ ạ
tránh đ c sai l m trong t t ng. Ng i nghe c a b nượ ầ ư ưở ườ ủ ạ
cũng tin c y b n đi u y. M t lu t h t s c t nhiên, làậ ở ạ ề ấ ộ ậ ế ứ ự
ng i ta quý tr ng l i c a k ít nói. B n cáng ti c l i, thiênườ ọ ờ ủ ẻ ạ ế ờ
h càng chú ý nghe. Có khi b n nói ra nh ng t t ng khôngạ ạ ữ ư ưở
sâu s c gì. Nh ng b i vì ng i nghe yên trí r ng, b n làắ ư ở ườ ằ ạ
ng i "Ăn có nhai, nói có nghĩa". Nên tr ng nh ng t t ngườ ọ ữ ư ưở
c a b n nh vàng. ủ ạ ư
Tóm l i, nói ít đ c nhi u ích l i. T đây, trong câuạ ượ ề ợ ừ
chuy n h ng ngày, b n hãy c ng quy t hãm kh u. Có khiệ ằ ạ ươ ế ẩ
đ c xong Ph n này, b n h i h n s đa ngôn đã qua c aọ ầ ạ ố ậ ự ủ
mình. B n c g ng đ t cho ng n l i m t dây c ng đ trìạ ố ắ ặ ọ ưỡ ộ ươ ể
nó l i khi b n nói. Nh ng r i vài b a sau, b n cũng th yạ ạ ư ồ ữ ạ ấ
mình tr l i t t cũ. Tuy nhiên, b n c g ng canh phòng nóở ạ ậ ạ ố ắ
hàng ngày. B n hãy vi t m y ti ng này đ m i sáng t ámạ ế ấ ế ể ỗ ự
th : "Hãm kh u. Hãm kh u. Hãm kh u". Trên đ ng tu tâm,ị ẩ ẩ ẩ ườ
tuy ch a thành công đ c đi u gì, nh ng đã th ng đ cư ượ ề ư ắ ượ
ng n l i, b t nó ít nói là đã thành công khá l m r i. Thánhọ ưỡ ắ ắ ồ
nhân có câu: "N u ai không ph m t i trong l i nói, ng i yế ạ ộ ờ ườ ấ
là k hoàn toàn, có th ki m hãm c thân th mình. N u b nẻ ể ề ả ể ế ạ
không tin l i chúng tôi, thì ít ra, b n nên suy g m trong lòngờ ạ ẫ
nh ng ti ng vàng ng c y. ữ ế ọ ấ
[ Ph n Tr cầ ướ ] [ Ph n Kầ ế ]