Thực đơn cho trẻ thiếu
máu
Thiếu máu là tình trạng giảm lượng huyết sắc tố (Hb) trong một đơn vị
thể tích máu. Theo Tổ chức y tế thế giới, được coi là thiếu máu khi:
Hb dưới 110g/ l ở trẻ 6 tháng đến 6 tuổi.
Hb dưới 120g/ l ở trẻ từ 7 - 14 tuổi.
1. Thiếu máu có rất nhiều nguyên nhân.
Bệnh của cơ quan tạo máu: Giảm sản, bất sản tủy, suy tủy bẩm
sinh hoặc mắc phải, thâm nhiễm tủy: Bạch cầu cấp, kinh (bệnh máu
trắng), các di căn vào tủy.
Do mất máu: Chấn thương, chảy máu cam...
Rối loạn về chức năng đông máu: Giảm tiểu cầu, Hemophili.
Do tan máu: Các bệnh tan máu do bệnh huyết cầu tố, bệnh của
màng hồng cầu, tan máu tự miễn...
Thiếu máu dinh dưỡng.
2. Thiếu máu dinh dưỡng.
Là loại thiếu máu hay gặp nhất ở trẻ em, thiếu máu dinh dưỡng có thể do
thiếu: sắt, vitamin B12, đồng, axit folic....trong đó thiếu sắt là phổ biến.
Các nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt:
Chế độ ăn cung cấp thiếu: Thiếu sữa mẹ, ăn sam không đủ thành
phần, đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, sinh đôi.
Do hấp thu sắt kém: ỉa chảy kéo dài, nhiễm ký sinh trùng đường
ruột (nhiễm giun đũa, giun móc).
Do nhu cầu tăng: mắc các bệnh nhiễm trùng.
Những dấu hiệu thể hiện thiếu máu thiếu sắt:
Da xanh niêm mạc nhợt từ từ.
Trẻ mệt mỏi, ít hoạt động, ăn kém, lên cân chậm.
Xét nghiệm: Huyết sắc tố giảm, sắt huyết thanh giảm.
3. Các bà mẹ phải làm gì khi trẻ bị thiếu máu dinh dưỡng.
Cho trẻ ăn các loại thực phẩm có chứa nhiều sắt như: Gan, tim, bầu
dục, trứng, thịt, cá, tôm, cua, đậu, đỗ, lạc vừng, rau xanh và quả chín.
Cho trẻ ăn bổ sung đúng tuổi, đủ thành phần các chất dinh dưỡng
(xem phần ăn bổ sung). Trong thực đơn hàng ngày tăng cường các loại
thực phẩm giàu sắt.
Tăng cường các loại rau quả có chứa nhiều vitamin C: Cam, quýt,
chuối, đu đủ, rau ngót, rau muống, để hỗ trợ hấp thu sắt.
Khi trẻ đã bị thiếu máu chế độ ăn chỉ có tính chất hỗ trợ bên cạnh
chế độ ăn phải cho trẻ uống các chế phẩm có chứa sắt theo chỉ định của
bác sĩ.
Dưới đây là một số thực đơn có thể áp dụng cho trẻ bị thiếu máu
dinh dưỡng:
Chế độ ăn cho trẻ 7 - 9 tháng tuổi bị thiếu máu dinh dưỡng.
Giờ Thứ 2, 4 Thứ 3, 5
Bú mẹ Bú mẹ 6h
Bột trứng Bột bầu dục 8h
Chuối tiêu 1/3 - 1/2 quả Đu đủ: 100g 10h
Bú mẹ Bú mẹ 11h
Bột tim Bột thịt bò 14h
Nước cam Chuối tiêu 16h
17h đến sáng hôm sau
Thực đơn cho trẻ từ 10 - 12 tháng tuổi bị thiếu máu dinh dưỡng.
Giờ Thứ 2, 4 Thứ 3, 5
Bú mẹ Bú mẹ 6h
Bột bầu dục Bột thịt gà 8h
Chuối tiêu 1/2 - 1 quả Đu đủ : 200g 10h
Bú mẹ Bú mẹ 11h
Bột trứng Bột cua 14h
Nước cam Nước cam 16h
Bột cá Bột tim (gà, lợn)
19h đến sáng hôm sau
Thực đơn cho trẻ từ 1 - 2 tuổi bị thiếu máu dinh dưỡng. Thay các
bữa bột bằng cháo nấu với các loại thực phẩm giàu sắt.
Giờ Thứ 2, 4 Thứ 3,5
Bú mẹ Bú mẹ 6h
Cháo bầu dục Cháo thịt 8h
Sữa chua: 200ml Đu đủ: 200g 10h
Bú mẹ Bú mẹ 11h
Súp thịt bò khoai tây Súp đậu xanh bí đỏ 14h
Nước cam Sữa chua: 200ml 16h
Cháo cá Cháo lươn 18h
Cháo trứng Cháo tôm 21h
22h đến sáng hôm sau
Đối với trẻ lớn: Cho ăn cơm với các loại thức ăn chứa nhiều sắt. Thực
đơn (xem phần ăn bổ sung). Cho trẻ ăn thêm sữa chua 1 - 2 cốc/ ngày,
ăn các loại quả chín theo nhu cầu của trẻ.
4. Muốn phòng thiếu máu dinh dưỡng các bà mẹ cần phải làm gì?
Bà mẹ phải ăn uống tốt, đầy đủ khi có thai và cho con bú.
Uống viên sắt khi biết mình có thai cho đến 1 tháng sau đẻ.
Thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ, cho ăn bổ sung theo đúng tháng
tuổi, chọn các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng (cũng là những thực
phẩm giàu sắt).
Vệ sinh ăn uống để tránh nhiễm các bệnh giun sán và tiêu chảy.
Cho trẻ tẩy giun theo định kì 6 tháng/ lần khi trẻ được 2 tuổi trở lên
theo chỉ định của bác sĩ.
