X−ëng ®iÖn M¸y ®iÖn
14/1/09 W X
39
bμI thùc hμnh sè 5.1
5.1.1 ph©n lo¹i m¸y ®iÖn
1. Ph©n lo¹i m¸y ®iÖn
2. Môc ®Ých, néi dung.
- Giíi thiÖu vÒ cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn ~ chiÒu, m¸y biÕn ¸p 1 pha, 3
pha, m¸y ph¸t mét chiÒu, xoay chiÒu.
- VËn hµnh vµ söa ch÷a ®éng c¬ K§B ~ 3 pha roto lång sãc bao gåm t×m
hiÓu vÒ c¸c th«ng sè trªn m¸c ®éng c¬, b¶o d−ìng ®éng c¬, söa ch÷a d©y quÊn,
thÝ nghiÖm sau khi söa ch÷a, x¸c ®Þnh tæ nèi d©y MBA.
5.1.2 cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu, xoay chiÒu
I- Yª u c Çu : n¾m ®−îc cÊu t¹o cña ®éng ®iÖn 1 chiÒu vµ xoay chiÒu
m¸ y ®iÖn
M¸ y ®iÖn t Ün h M¸ y ®iÖn q u a y
M¸y ®i
Ö
n m
é
t chiÒu
M¸y ®iÖn xoay chiÒu
M
¸y
ph¸t
mét
chiÒu
§
éng
c¬
mét
chiÒu
M
¸y
ph¸t
kh«ng
®ång bé
§
éng
c¬
®ång
bé
§
éng c¬
kh«ng
®ång bé
M¸y ®iÖn
kh«n
g
®ån
g
b
é
M¸y ®iÖn
®ån
g
b
é
M
¸y
ph¸t
®ång bé
M¸y biÕn ¸p
M
¸y ®iÖn
kh«ng
®ång bé
®Æc biÖt
X−ëng ®iÖn M¸y ®iÖn
14/1/09 W X
40
II- Né i d u n g
1. CÊu t¹o ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu 3 pha roto lång sãc(h×nh vÏ 5.1, h×nh
vÏ 5.2 )
-Vá (1): lµm b»ng gang, nh«m hoÆc
thÐp tÊm hµn l¹i.
- Lâi thÐp (2): Lµ m¹ch tõ cña m¸y
lµm b»ng l¸ thÐp KT§.
- D©y quÊn (3): VËt liÖu lµm d©y quÊn
b»ng ®ång hoÆc nh«m.
R«to cña ®éng c¬ bao gåm :
- Lâi thÐp (4): Lµ m¹ch tõ cña m¸y
lµm b»ng l¸ thÐp KT§.
- Trôc m¸y (5): Lµm b»ng thÐp.
- D©y quÊn (6): VËt liÖu lµm d©y quÊn b»ng ®ång hoÆc nh«m.
- Vµnh ng¾n m¹ch (7)
2. CÊu t¹o m¸y ®iÖn mét chiÒu
5.1.3 M¸y biÕn ¸p 1 pha, 3 pha, tù ngÉu
I- Yª u c Çu : n¾m ®−îc cÊu t¹o cña m¸y biÕn ¸p 1 pha, 3 pha, tù ngÉu
II- Né i d u n g
1. M¸y biÕn ¸p 1 pha :(h×nh 5.3)
M¸y biÕn ¸p 1 pha th−êng ®−îc dïng phæ biÕn trong ®å ®iÖn d©n dông
M
¸c
N¾p
qu¹t
ép ®Çu
nèi
Ch©n
®Õ
M
Æt
bÝch
T
rôc
m¸y
(1)
Vá
H
×nh
5
.1
k
Õt cÊu bªn ngoµi
®éng c¬
3
2
H×nh 5.2. a) kÕt cÊu roto lång sãc (r·nh chÐo)
b) kÕt cÊu lâi stato vµ d©y quÊn
(4) (5)(6) (7)
a) b)
X−ëng ®iÖn M¸y ®iÖn
14/1/09 W X
41
2
1
2
1
W
W
U
U
k==
HÖ sè biÕn ¸p k > 1: BA h¹ ¸p k < 1: BA t¨ng ¸p
U
1: lµ ®iÖn ¸p s¬ cÊp W1: lµ sè vßng cuén s¬ cÊp
U
2: lµ ®iÖn ¸p thø cÊp W1:lµ sè vßng cuén thø cÊp
2. M¸y biÕn ¸p 3 pha (h×nh 5.4):
1- d©y quÊn (®ång hoÆc
nh«m)
2- m¹ch dÉn tõ vµ lµm khung
quÊn d©y.
3- C¸c ®Çu d©y nèi ®−a ra
( h×nh 5.5)
H×nh 5.4 cÊu t¹o m¸y BA 3 pha
1
2
Cuén d©y
a
b
m¹ch
t
õ
b
H
×nh 5.3 CÊu t¹o
MBA 1 pha
i
1
u1u2
w2
Φ1
U1 U2
W1 W2
X−ëng ®iÖn M¸y ®iÖn
14/1/09 W X
42
4. M¸y biÕn ¸p tù ngÉu (h×nh 5.6)
Lo¹i MBA nµy cã kÕt cÊu nh− MBA 1 pha,
nh−ng chØ kh¸c ë chç d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø
cÊp cã sù liªn hÖ vÒ ®iÖn
5.1.4 m¸y ph¸t mét chiÒu, xoay chiÒu
I- Yª u c Çu : n¾m ®−îc
- CÊu t¹o cña m¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu
- CÊu t¹o cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu
Iii- Né i d u n g
1. CÊu t¹o cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu
Bao gåm 2 phÇn : phÇn øng, phÇn c¶m (h×nh 5.7)
2. CÊu t¹o cña m¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu
Bao gåm 2 phÇn: phÇn c¶m vµ phÇn tÜnh (h×nh 5.8)
i
u1
Φ1
r
H
×nh
5
.6 CÊu t¹o MBA tù ngÉu
U2
A
X
B
Y
C
Z
a
x
b
y
C
z
C¸c ®Çu d©y s¬ cÊp C¸c ®Çu d©y thø
Ê
H
×nh 5.5 C¸c ®Çu nèi
A
U2
U1
X−ëng ®iÖn M¸y ®iÖn
14/1/09 W X
43
bμI thùc hμnh sè 5.2
5.2.1 c¸c th«ng sè trªn m¸c ®éng c¬
I- Yª u c Çu : n¾m ®−îc
- Ph−¬ng ph¸p ®Êu sao (Y) vµ tam gi¸c (Δ)
- C¸c th«ng sè trªn m¸c
Cùc
t
õ
Cuén
kÝch tõ
L
âi thÐp
k
ü
thu
Ët
d©y quÊn
P
hÇn øng
P
h
Ç
n c¶m
H
×nh 5.7 cÊu t¹o MF§ ~ chiÒu
Cuén kÝch
tõ
d©y quÊn
phÇn øng
p
hiÕn
®æi chiÒu
chæi than
lâi thÐp
P
hÇn c¶m
P
hÇn øng
H
×nh 5.8 cÊu t¹o MF§ 1 chiÒu