74
TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
DU LỊCH TẠI LÀNG HOA SA ĐÉC
SV: Trần Bình Nguyên
Lớp ĐHSĐỊA 15A
GVHD: TS. Phùng Thái Dương
Tóm tắt: Trên cơ sở tham quan, tìm hiểu thực tế địa phương, bên cạnh những
mặt tích cực mà làng hoa Sa Đéc mang lại thì việc phát triển du lịch tại nơi đây còn
rất nhiều hạn chế về cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật… Chúng tôi tiến hành phân tích
những hạn chế và đề xuất giải pháp như: Nâng cao tư duy cho người dân, cải tạo cơ
sở hạ tầng,… nhằm phát triển du lịch bền vững tại làng hoa Sa Đéc. Hy vọng với đề
tài này sẽ góp phần khắc phục những hạn chế để giúp phát triển hợp lý du lịch tại làng
hoa Sa Đéc.
Từ khóa: Phát triển du lịch tại làng hoa Sa Đéc, tiềm năng phát triển du lịch
làng hoa Sa Đéc.
1. Đặt vấn đề
Tỉnh Đồng Tháp nói chung và Thành Phố Sa Đéc nói riêng được biết đến là nơi
cung cấp hoa lớn ở thị trường phía Nam, nhất là đợt cao điểm Tết. Làng hoa Sa Đéc
được nhiều nơi biết đến, nơi thu hút nhiều khách du lịch đến tham quan, chụp
ảnh,…Ngày nay hoa kiểng được nhiều người ưa chuộng trên thế giới nói chung và ở
Việt Nam nói riêng. Những quốc gia sản xuất và tiêu thụ nhiều hoa kiểng đáng kể đó
là Nhật Bản, Hà Lan, Mỹ, Trung Quốc,…Ở Việt Nam, hoa kiểng cũng chiếm một
phần khá quan trọng trong đời sống con người, tập trung ở một số tỉnh và thành phố
như Đà Lạt, Tây Bắc, Sapa, Bến Tre và một số nơi khác. Đặt biệt phải nói đến là làng
hoa Sa Đéc tuy làng hoa không quy mô như những làng hoa khác và du lịch chỉ mới
hình thành nhưng đã mang một dáng vẻ hiền hòa đặc trưng cho vùng sông nước miền
Tây. Với một thế giới hoa nhiều chủng loại, muôn màu muôn sắc đã làm say đắm biết
bao lòng du khách khi lãng du đến đây. Ngoài việc du khách được thỏa thích chụp
hình, họ còn có thể tìm hiểu về đặc điểm của những loài hoa mà mình yêu thích.
Trong khoảng thời gian làng hoa Sa Đéc mới hình thành nên du lịch chưa được
quan tâm, người dân chỉ tìm hiểu về kỹ thuật ghép, biện pháp cho hoa kiểng phát triển
để có nhiều giống hoa kiểng mới. Ngày nay, du lịch đã và đang phát triển, nhận thấy
tiềm năng phát triển du lịch của làng hoa Sa Đéc nên tôi muốn nghiên cứu đề tài
“Tiềm năng, thực trạng và giải pháp phát triển du lịch của làng hoa Sa Đéc”.
2. Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch tại làng hoa Sa Đéc
2.1. Làng hoa Sa Đéc – tiềm năng du lịch cần được đánh thức.
Đồng Tháp, một trong 13 tỉnh và thành phố của vùng Đồng bằng sông Cửu Long,
khá phát triển về kinh tế - văn hóa cũng như tiềm năng phát triển về du lịch. Đồng
Tháp với những câu ca dao, tục ngữ đã đi vào lòng người một cách tự nhiên, mộc mạc,
chân tình mà mỗi người con đất Việt, bảo ai khỏi chạnh lòng khi nghe đến:
“Tháp Mười đẹp nhất bông sen
75
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”
Hay
“Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh
Nước Tháp Mười lóng lánh cá tôm
Muốn ăn bông súng mắm kho
Thì vô Đồng Tháp ăn no đã thèm”
Về với Đồng Tháp sông nước mênh mông, xe cộ và thuyền bè tấp nập dọc hai
bên kênh rạch, buôn bán trở nên sầm uất. Vùng đất này được nhiều người biết đến bởi
những di tích lịch sử văn hóa, điểm du lịch khá nổi tiếng như khu di tích Gò Tháp, khu
di tích Xẻo Quýt, Lăng cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, Vườn quốc gia Tràm Chim,
Đồng Sen Tháp Mười…[4]
Đến với Sa Đéc ngoài việc tham quan, tận hưởng bầu không khí trong lành,
thưởng thức những món ngon đặc sản như: hủ tiếu Sa Đéc, bánh phồng tôm Sa Giang,
cơm hạt sen, nem… Du khách còn ghé thăm di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia nhà
cổ Huỳnh Thủy Lê, chùa Kiến An Cung, chùa Kim Huê
Du khách đến với làng hoa Sa Đéc còn được tiếp xúc, đắm mình trong làng hoa,
được cảm nhận một cách trực giác của mình về các loài hoa và cây cảnh, không khí
trong lành, tươi mát và nên thơ của hoa mang lại. Làng hoa tạo điều kiện cho họ hiểu
biết sâu sắc hơn về hoa, thấy được giá trị của hoa và cây cảnh mang lại đối với đời
sống con người. Nhu cầu du lịch nghỉ ngơi tại những khu vực có nhiều cảnh quan
thiên nhiên đã kích thích việc tôn tạo, bảo vệ môi trường. [2]
Được biết, Làng hoa Sa Đéc được xem là thủ phủ hoa của toàn khu vực Đồng
bằng sông Cửu Long, hàng năm cung ứng hàng chục triệu giỏ hoa cho thị trường các
tỉnh và xuất khẩu sang Lào, Campuchia, Đài Loan…Hiện nay, diện tích trồng hoa toàn
thành phố khoảng 600ha, với khoảng 3.000 hộ sản xuất. Giá trị sản xuất hoa năm 2017
đạt hơn 1.450 tỷ đồng. [3]
Sa Đéc là làng hoa lớn nhất ở ĐBSCL – “Vương quốc của hoa” với vẻ đẹp của
ngàn hoa muôn màu, muôn sắc đã làm say đắm biết bao trái tim du khách. Làng hoa đã
được hình thành trên 100 năm, đến nay vẫn còn tồn tại nhưng phát triển chậm chạp của
làng hoa về qui mô và chậm chạp trong phát triển du lịch. Vậy nguyên nhân từ đâu?
Qua các buổi nghiên cứu, tìm hiểu thực tế địa phương, chúng tôi nhận thấy bên cạnh
những mặt tích cực mà du lịch tại làng hoa Sa Đéc đem lại như trên, thì còn rất nhiều
bất cập và hạn chế cần nghiên cứu để định hướng giải pháp cho sự phát triển bền vững.
2.2. Thực trạng phát triển du lịch tại làng hoa Sa Đéc
2.2.1. Tư duy làm du lịch
- Phát triển manh mún, tự phát
Hệ thống sản xuất còn lạc hậu chậm cải tiến, mang tính thủ công; thiết bị và công
nghệ phần lớn lỗi thời. Người sản xuất hoa kiểng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, còn
thiếu vốn. Chính sách hỗ trợ sản xuất hoa kiểng còn hạn chế. Công nghệ nhân giống và
lai tạo giống mới chưa đáp ứng được yêu cầu. Công nghệ bảo quản, đóng gói còn yếu.
Cơ sở hạ tầng tuy có được đầu tư nâng cấp nhưng nhìn chung chưa đáp ứng được yêu
cầu phát triển.
76
Tổ chức sản xuất chưa có sự liên kết chặt chẽ, đặc biệt là vai trò của các hợp tác
xã, câu lạc bộ còn hạn chế trong việc hỗ trợ, định hướng và tổ chức thực hiện nên các
hộ nông dân còn tự mày mò sản xuất và tự tiêu thụ, có lúc bị tư thương ép giá. Mặt
khác, diện tích sản xuất hoa kiểng còn manh mún, mang tính tự phát.
Công tác dự đoán, dự báo về thị trường còn hạn chế từ đó người nông dân chưa
chủ động được kế hoạch trồng hoa kiểng. Người dân còn chú trọng nhiều vào sản xuất
các loại cây công trình ngắn ngày, chưa quan tâm nhiều đến chất lượng từ đó hiệu quả
kinh tế chưa cao. [1]
Việc khai thác sản xuất hoa kiểng kết hợp với tham quan du lịch còn hạn chế.
Các hộ sản xuất hoa kiểng đa số nhỏ lẻ, chưa đăng ký giấy phép kinh doanh, chưa thực
hiện thủ tục hành chính về bảo vệ môi trường đối với loại hình sản xuất hoa kiểng. Do
đó công tác bảo vệ môi trường khó khăn, chỉ mang tính vận động, tuyên truyền.
- Không có điểm nhấn
Làng hoa có nhiều thuận lợi để phát triển du lịch về cảnh quan, nằm ở trung tâm
thành phố vừa thuận lợi giao thông đường thủy cũng như đường bộ và nhiều tiềm năng
khác cần khai thác để thu hút du khách tham quan. Nhưng việc bố trí đầu tư cho nó
còn chưa được chú trọng. Khi du khách đi đến đây, chúng ta thấy một điều là chỗ nào
cũng giống nhau, chủ yếu họ trồng hoa và cây kiểng theo nhu cầu của thị trường mang
tính chất tự phát và không có quy hoạch nên không có chổ nào là đẹp nhất, điểm nhấn
để gây ấn tượng trong lòng du khách.
2.2.2. Cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật
- Giao thông vận tải
+ Đường giao thông: Làng hoa Sa Đéc tuy nằm ngay trung tâm thành phố nhưng
những đoạn đường giao thông chưa được nâng cấp và mở rộng mặt đường vẫn còn
nhiều đoạn xấu (hẹp, lượn sóng, ổ gà...). Đường chính của Làng hoa cũng là đường
dân sinh với xe cộ tấp nập, thì xe vận chuyển hàng hóa và xe tham quan du lịch lưu
thông khó khăn, nhất là vào mùa cao điểm tham quan thường xảy ra ùn tắt giao thông.
+ Vỉa hè: là địa điểm du lịch với lượng khách tham quan đông, nhất là vào những
dịp lễ hội hay tết... Nhưng thực tế tại làng hoa, làn đường dành cho người đi bộ, vỉa hè
rất nhỏ. Một số nơi rộng được vài mét thì những người buôn bán lại lấn chiếm. Không
vỉa hè, người đi bộ đã tràn xuống đường gây cản trở, ùn tắt giao thông, mất mĩ quan và
tiềm ẩn nguy hiểm cho du khách khi đi tham quan nơi đây.
Khi phát triển du lịch cần kèm theo phát triển các hoạt động dịch vụ nhằm đáp
ứng nhu cầu vui chơi, ẩm thực và giải trí. Ở đây hầu như không có những: nhà hàng,
khách sạn, khu resort, khu vui chơi, giải trí, khu ẩm thực... Nguồn thu từ những hoạt
động dịch vụ sẽ đem lại doanh thu về mặt kinh tế, cải thiện cuộc sống người dân từ đó
đảm bảo phát triển bền vững.
2.2. 3. Điểm và tour kết hợp với làng hoa Sa Đéc
Sau một ngày làm việc vất vả, tối đến con người cần nghỉ ngơi, thư giản và giải
trí. Ở các điểm trung tâm du lịch ở nhiều nơi, buổi tối là tập trung đông lượng khách
du lịch nhất. Tuy nhiên một điều đáng buồn là du lịch của Đồng Tháp chủ yếu gắn liền
với thiên nhiên nên họ không chú trọng tổ chức vào buổi tối. Khi tiến hành tổ chức
77
tuần lễ hoa, lễ hội hoa, đó là điểm nhấn quan trọng cho ngành du lịch, cho địa phương
cả một năm, nhưng rất tiếc, chỉ hơn 17 giờ các nhà vườn nơi đây lại đóng cửa. Bên
ngoài đường không có đèn nghệ thuật nên buổi tối không thu hút được du khách, làm
cho địa điểm du lịch nơi đây đã mất đi phần hấp dẫn.
Ngoài ra chưa chú trọng kết hợp các tuyến tour du lịch xuyên suốt như giữa làng
hoa Sa Đéc với "thiên đường quít" Lai Vung (qua phà Vàm Cống), núi Cấm, núi Sam
Châu Đốc An Giang, hay đến với biển đẹp nên thơ và trữ tình Hà Tiên Kiên Giang...
2.3 Giải pháp phát triển du lịch tại làng hoa Sa Đéc trong thời gian tới
2.3.1. Nâng cao tư duy cho người dân
Tỉnh cần tập trung phát triển du lịch đường thuỷ trên sông Tiền trên cơ sở liên kết
với công ty Du lịch lữ hành ở TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL để tổ chức các tour đưa
khách về tham quan làng nghề, phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng...
Xây dựng mô hình nhà nghỉ du lịch Home Stay từ việc chọn một vài nhà vườn đủ
điều kiện để liên kết với các công ty Du lịch trong và ngoài tỉnh
Tập huấn cho nông dân để trở thành hướng dẫn viên du lịch giới thiệu giá trị văn
hoá, nếp sống và làng nghề cho du khách qua đó gián tiếp quảng cáo về làng nghề để
thúc đẩy kinh tế đi lên.
Tổ chức cho người dân tại làng nghề tham quan học tập kinh nghiệm một số mô
hình phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng ở các tỉnh trong vùng; thường
xuyên tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cộng đồng về hoạt động du lịch
để cho người dân hiểu, biết cách làm du lịch, tiến tới xã hội hóa du lịch.
Đồng thời tăng cường vai trò trách nhiệm của các ngành, các cấp và toàn xã hội
trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường và hạn chế những tác động tiêu
cực làm ảnh hưởng đến môi trường du lịch để du lịch phát triển bền vững. Vận động
khôi phục lại thương hiệu “Vườn hồng Tư Tôn” và đăng ký thương hiệu cho làng hoa
kiểng Sa Đéc, phát triển một trung tâm bảo tồn đa dạng sinh học các loài hoa tại làng
hoa Sa Đéc là nơi nghiên cứu và tham quan du lịch.
2.3.2. Cải tạo cơ sở hạ tầng
Để du khách không chỉ đến tham quan chụp ảnh, hay mua sắm những sản phẩm
từ hoa kiểng nơi đây mang về mà còn có thể tham quan các hoạt động trải nghiệm, vui
chơi, mua sắm nơi đây thì chúng ta cần phải xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng, trang thiết
bị, kỉ thuật để đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng của du khách như: Những khu resort, nhà
hàng, khách sạn, khu ẩm thực, vui chơi giải trí hay những gian hàng mua sắm quà lưu
niệm.
Mở rộng và nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông như đường đi bộ nhằm đáp ứng
nhu cầu đi lại cho du khách. Bên cạnh đó, cần chú trọng đến hệ thống chiếu sáng lắp
đặt hệ thống đèn led 2D, 3D nghệ thuật để thu hút khách du lịch có thể tham quan vào
buổi tối. Hoặc có thể mở thêm những dịch vụ cho thuê xe đạp đôi để du ngoạn quanh
làng hoa cho thân thiện với môi trường.
2.3.3 Xây dựng công trình phục vụ nhu cầu vui chơi, ẩm thực và giải trí của
du khách
Việc xây dựng các công trình vui chơi nhằm phục vụ cho mọi người rất quan
78
trọng. Đối với người lớn ta có thể tổ chức các hoạt động vui chơi, trải nghiệm như:
cấm trại, dỡ chà bắt cá, bắt vịt trong ao hay chèo thuyền giăng lưới... mang đậm chất
Nam Bộ. Riêng đối với trẻ em, có thể xây dựng tổ chức thêm các hoạt động trò chơi
mang đậm chất dân gian như: trò chơi ô ăn quan, nhảy sạp, kéo co, the diều... để các
em có thêm những trải nghiệm khi đi du lịch tại nơi này. Ngoài ra, ta còn có thể mở
thêm những rạp chiếu phim 3D, 4D... hay những hồ bơi giống như ở Đầm Sen phục vụ
cho mọi lứa tuổi, cũng như phục vụ được những nhu cầu của du khách khi đi du lịch
tại nơi đây.
Bên cạnh việc tổ chức xây dựng các hoạt động vui chơi thì cần mở thêm các nhà
hàng, khu ẩm thực với những món ăn mang đậm chất Nam Bộ như: Cơm hạt sen, cá
lóc nướng trui, bánh xèo, chuột chiên sả ớt hay với các món ăn theo mùa gắn liền với
Đồng Tháp như cá linh, bông điên điển... Ngoài ra ta cần phải mở thêm các câu lạc bộ
như: Đờn ca tài tử hay những câu lạc bộ dành cho những người đam mê trồng hoa
kiểng để họ có thể giao lưu trao đổi kinh nghiệm với nhau từ đó có thể nâng cao được
năng suất.
Để làm được như vậy cần phải có sự đầu tư của các nhà doanh nghiệp kết hợp
với người dân để thu lại lợi nhuận qua các dịch vụ du lịch trên.
2.3.4. Hoạt động du lịch cần diễn ra trong suốt cả năm
Đối với các hoạt động dịch vụ du lịch cần phải diễn ra suốt cả năm thì nó mới
nhận được sự đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước cũng như người dân
địa phương. Do đặc thù của hoa và cây kiểng chỉ nở rộ vào dịp tết nên để có thể thay
thế vào những ngày không có hoa trong năm thì các hoạt động dịch vụ du lịch cần phải
diễn ra xuyên suốt để du khách có thể đến tham quan nghỉ dưỡng bất cứ lúc nào rảnh
rỗi chứ không phải đợi đến dịp tết hay những dịp lể hội.
Cùng với những hoạt động du lịch diễn ra quanh năm thì cần tổ chức thêm lễ hội
Festival hoa định kỳ mang đặc thù hoa tại nơi này. Thông qua đó ta có thể quảng bá
được hình ảnh cũng như thương hiệu của làng hoa Sa Đéc hơn nữa cho du khách trong
và ngoài nước biết và đến với làng hoa nhiều hơn.
2.3.5. Tăng cường quảng bá, kết nối với các điểm du lịch khác trong và ngoài
tỉnh
Là làng hoa lớn nhất Đồng Bằng Sông Cửu Long thì việc quảng bá hình ảnh của
mình ra cho du khách trong và ngoài nước cần được chú trọng và đẩy mạnh. Thông
qua mạng Internet các phương tiện thông tin đại chúng thì hình ảnh làng hoa Sa Đéc sẽ
được mọi người biết đến nhiều hơn.
3. Kết luận
Để phát triển du lịch bền vững nơi đây làng hoa Sa Đéc cần thiết nâng cao tư duy
và khả năng làm du lịch của người dân, kết hợp với doanh nghiệp, các ngành các cấp
cần phải có chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng quảng bá hình ảnh, phát triển du lịch
thường xuyên.
Hy vọng với tiềm năng phát triển du lịch sẵn có của Sa Đéc nói chung và làng
hoa Sa Đéc nói riêng. Nếu khắc phục được những hạn chế và có những giải pháp phát
triển hợp lý sẽ có thể thu hút khách du lịch “đua nhau” đến với mảnh đất sen hồng, từ