ĐI H C QU C GIA TP. H CHÍ MINHẠ Ọ Ố Ồ
TR NG ĐH KHXH&NVƯỜ
KHOA CÔNG TÁC XÃ H IỘ
MÔN H C: HÀNH VI CON NG I VÀ MÔI TR NG XÃ H IỌ ƯỜ ƯỜ Ộ
CH Đ VI T TI U LU N CU I KỦ Ề Ế Ể Ậ Ố Ỳ
T th c ti n công vi c c a m t nhân viên công tác xã h i, Anh/Ch hãy trìnhừ ự ễ ệ ủ ộ ộ ị
bày ví d v m t thân ch đang g p nh ng v n đ khó khăn trong cu c s ng (vi cụ ề ộ ủ ặ ữ ấ ề ộ ố ệ
làm, hôn nhân, tình yêu…) và c n s h tr c a nhân viên CTXH. Anh/Ch hãy ápầ ự ỗ ợ ủ ị
d ng nh ng ki n th c đã h c v hành vi con ng i và môi tr ng xã h i đ đa raụ ữ ế ứ ọ ề ườ ườ ộ ể ư
nh ng gi i pháp h tr thân ch gi i quy t v n đ c a h . ữ ả ỗ ợ ủ ả ế ấ ề ủ ọ
Trang 1
N I DUNG TRÌNH BÀY TI U LU N G M CÁC PH N SAU:Ộ Ể Ậ Ồ Ầ
I. Lý do ch n đ tàiọ ề
II. Case study
III. Phân tích các v n đ c a thân ch ấ ề ủ ủ
IV. Các gi i pháp ảáp d ng nh m h tr thân chụ ằ ỗ ợ ủ
V. K t lu n ế ậ
VI. Tài li u tham kh oệ ả
Trang 2
I. LÝ DO CH N Đ TÀIỌ Ề
Công tác xã h i là m t ngh chuyên h tr , giúp đ nh ng ng i g p khóộ ộ ề ỗ ợ ỡ ữ ườ ặ
khăn ho c nh ng ng i b đy ra ngoài xã h i (ng i nghèo, ng i khuy t t t, trặ ữ ườ ị ẩ ộ ườ ườ ế ậ ẻ
em có hoàn c nh đc bi t, ph n , ng i già ...). S m ng c a ngành Công tác xãả ặ ệ ụ ữ ườ ứ ạ ủ
h i là n l c hành đng nh m gi m thi u: Nh ng rào c n trong xã h i, s b t côngộ ổ ự ộ ằ ả ể ữ ả ộ ự ấ
và s b t bình đng. Th c ch t c a ngh Công tác xã h i là cung c p d ch v choự ấ ẳ ự ấ ủ ề ộ ấ ị ụ
ng i dân, nhân viên xã h i là ng i ph c v ch không ph i là ng i ch . Nghườ ộ ườ ụ ụ ứ ả ườ ủ ề
công tác xã h i luôn quan tâm t i môi tr ng s ng c a nh ng ng i đc giúp đ.ộ ớ ườ ố ủ ữ ườ ượ ỡ
Môi tr ng s ng bao g m: môi tr ng t nhiên, gia đình, b n bè, h hàng, hàngườ ố ồ ườ ự ạ ọ
xóm, nhà tr ng, c quan và đng nghi p, chính quy n đa ph ng và h th ngườ ơ ồ ệ ề ị ươ ệ ố
lu t pháp...). ậThuy t hành vi, hay còn đc g i là Tâm lý h c hành vi, là m t h cế ượ ọ ọ ộ ọ
thuy t v h c t p d a trên quan ni m: t t c các hành vi đu có th đc h c thêmế ề ọ ậ ự ệ ấ ả ề ể ượ ọ
có đi u ki n (đi u ki n hóa). Đi u ki n hóa xu t hi n thông qua các t ng tác c aề ệ ề ệ ề ệ ấ ệ ươ ủ
đi t ng v i môi tr ng.ố ượ ớ ườ
Trong công tác t i đn v - tr ng THPT T t nh B n Tre, ngoài nhi m vạ ơ ị ườ ỉ ế ệ ụ
chuyên môn là giáo viên gi ng d y môn Sinh h c, tôi đc ban giám hi u phân côngả ạ ọ ượ ệ
làm công tác t v n h c đng. V i nhi m v này, giáo viên làm công tác t v nư ấ ọ ườ ớ ệ ụ ư ấ
h c đng có vai trò g n nh t ng đng m t nhân viên xã h i trong tr ng h c .ọ ườ ầ ư ươ ươ ộ ộ ườ ọ
Tôi có c h i ti p c n, chia s và h tr h c sinh gi i quy t các v n đ nhi u h n.ơ ộ ế ậ ẻ ỗ ợ ọ ả ế ấ ề ề ơ
l a tu i v thành niên, h c sinh có r t nhi u v n đ khác nhau c n đc h trỞ ứ ổ ị ọ ấ ề ấ ề ầ ượ ỗ ợ
nh : h c t p, h ng nghi p, s c kh e, gi i tính, tình b n, tình yêu, gia đình...ư ọ ậ ướ ệ ứ ỏ ớ ạ Ở
m t huy n nghèo c a t nh B n Tre, h c sinh cũng có nhi u hoàn c nh khác nhauộ ệ ủ ỉ ế ọ ề ả
nh : h nghèo, h khó khăn, gia đình đông con, cha m ly hôn, tr m côi... Các v nư ộ ộ ẹ ẻ ồ ấ
đ này c a h c sinh n u không đc h tr k p th i, nguy c d n đn vi c h c t pề ủ ọ ế ượ ỗ ợ ị ờ ơ ẫ ế ệ ọ ậ
sa sút và b h c là r t cao. Vì v y, vai trò c a giáo viên làm công tác t v n h cỏ ọ ấ ậ ủ ư ấ ọ
Trang 3
đng r t quan tr ng trong vi c h tr các em h c sinh v t qua đc nh ng khóườ ấ ọ ệ ỗ ợ ọ ượ ượ ữ
khăn tâm lý đ h c t p t t. ể ọ ậ ố
Sau 2 năm đm nh n vai trò t v n h c đng tr ng, tôi g p và h trả ậ ư ấ ọ ườ ở ườ ặ ỗ ợ
nhi u case h c sinh khác nhau. Trong đó, gi i tính và giáo d c s c kh e sinh s n về ọ ớ ụ ứ ỏ ả ị
thành niên là v n đ mà tôi chú tr ng quan tâm nh t h c sinh. B n thân tôi t ngấ ề ọ ấ ở ọ ả ừ
có 2 d án v gi i tính đc ch ng trình Tri th c tr vì giáo d c do B giáo d cự ề ớ ượ ươ ứ ẻ ụ ộ ụ
ph i h p v i Trung ng Đoàn trao gi i th ng và đc Nhà xu t b n Tr h trố ợ ớ ươ ả ưở ượ ấ ả ẻ ỗ ợ
xu t b n thành sách. Đi u đó làm đng l c r t l n đ tôi ti p t c ti p c n, h trấ ả ề ộ ự ấ ớ ể ế ụ ế ậ ỗ ợ
h c sinh. Đc bi t là b c ngo c v đi c a Khoa Công tác xã h i c a tr ng Điọ ặ ệ ướ ặ ề ộ ủ ộ ủ ườ ạ
h c Khoa h c Xã h i và Nhân văn. ọ ọ ộ Sau đây, tôi xin gi i thi u tr ng h p caseớ ệ ườ ợ
c a h c sinh Nguy n Th K.X, l p 12A2, tr ng THPT T, năm h c: 2019-2020.ủ ọ ễ ị ớ ườ ọ
V n đ g p ph i c a em là s c kh e, gi i tính, tình c m h c đng, h c t p.ấ ề ặ ả ủ ứ ỏ ớ ả ọ ườ ọ ậ
V n d ng ki n th c đã h c môn Hành vi con ng i và môi tr ng 2 do PGS.TSậ ụ ế ứ ọ ở ườ ườ
Đ H nh Nga gi ng d y, tôi xin trình bày case, phân tích các v n đ c a thân ch ,ỗ ạ ả ạ ấ ề ủ ủ
trình bày các gi i pháp đã áp d ng và k t qu sau khi th c hi n. ả ụ ế ả ự ệ
II. CASE STUDY
K.X là m t h c sinh khá gi i c a l p 12A2, tr ng THPT T . X đn g p tôiộ ọ ỏ ủ ớ ườ ế ặ
đ nh s tr giúp vào ngày 18/12/2019. Do tôi t ng là giáo viên ch nhi m c a Xể ờ ự ợ ừ ủ ệ ủ
năm l p 10, nên khi m t mình em đn phòng t v n h c đng g p tôi, X khá c iớ ộ ế ư ấ ọ ườ ặ ở
m khi trình bày v n đ c a mình. Sau khi h i thăm em X v v n đ h c t p đở ấ ề ủ ỏ ề ấ ề ọ ậ ể
t o s tho i mái thì X b t đu chia s . X tâm s : “ Em thích A c a l p 12A1. Doạ ự ả ắ ầ ẻ ự ủ ớ
nhà g n nhau, h ng ngày đi h c chung đng, nên t i em bi t và thích nhau. Emầ ằ ọ ườ ụ ế
nghĩ b n y cũng có tình c m v i mình. Nh ng em không bi t c m xúc này có đúngạ ấ ả ớ ư ế ả
không và em lo l ng v đi u đó. Em mu n mình không nghĩ nhi u đn b n y đắ ề ề ố ề ế ạ ấ ể
t p trung vào vi c h c nh ng càng c tránh m t, không nh n tin v i b n y thì emậ ệ ọ ư ố ặ ắ ớ ạ ấ
càng nghĩ đn b n y nhi u h n. Th y em thay đi, b n y cũng r t bu n. Cha mế ạ ấ ề ơ ấ ổ ạ ấ ấ ồ ẹ
mu n em đu đi h c năm nay, nh ng hi n t i em c m th y căng th ng và khôngố ậ ạ ọ ư ệ ạ ả ấ ẳ
t p trung vào vi c h c đc. Đã 4 tháng nay em không có kinh nguy t. Em th yậ ệ ọ ượ ệ ấ
hoang mang nên c n s t v n h tr ”. ầ ự ư ấ ỗ ợ
Trang 4
Sau khi nghe câu chuy n c a X, đ hi u rõ thêm tình tr ng, tôi h i thêm m tệ ủ ể ể ạ ỏ ộ
vài v n đ v gia đình, h c t p và quan h tình c m c a hai b n. Qua chia s c aấ ề ề ọ ậ ệ ả ủ ạ ẻ ủ
em, đc bi t Xuy n s ng cùng cha và m . X còn có m t đa em trai v a vào l p 1.ượ ế ế ố ẹ ộ ứ ừ ớ
Cha m làm ru ng và r t yêu th ng con cái, hai ch em cũng quý m n nhau và hi uẹ ộ ấ ươ ị ế ế
th o v i cha m . Cha m r t k v ng vào em và mong mu n em s tr thành sinhả ớ ẹ ẹ ấ ỳ ọ ố ẽ ở
viên đi h c sau khi t t nghi p. Ch ng trình h c l p 12 n ng, thêm áp l c ph i đạ ọ ố ệ ươ ọ ớ ặ ự ả ỗ
đi h c khi n em ph i xoay vòng trong vi c h c tr ng và h c thêm. Đ th cạ ọ ế ả ệ ọ ở ườ ọ ể ứ
khuya h c bài, em th ng u ng nhi u cà phê vào bu i t i. Có hôm em ch ng có 3ọ ườ ố ề ổ ố ỉ ủ
ti ng, ăn u ng thì không đm b o gi gi c.ế ố ả ả ờ ấ
Sau g ng kính tr ng và mái tóc dài th t tha, đôi bàn tay đan vào nhau đọ ắ ướ ể
gi m b t s b i r i, X ti p t c câu chuy n. X và b n A g n nhà, nên dù khôngả ớ ự ố ố ế ụ ệ ạ ầ
chung l p nh ng hai b n th ng có c h i đi h c chung và ti p xúc g n gũi. Cùngớ ư ạ ườ ơ ộ ọ ế ầ
là n nên chuy n vui bu n gì cũng chia s cùng nhau. Hai b n còn h a h n s h cữ ệ ồ ẻ ạ ứ ẹ ẽ ọ
cùng m t tr ng đi h c đ ti p t c đc g n nhau. M i khi X th y b n trai nàoộ ườ ạ ọ ể ế ụ ượ ầ ỗ ấ ạ
khác tán t nh ho c đn g n A thì X có c m giác không vui, ghen t c và gi n d iỉ ặ ế ầ ả ứ ậ ỗ
b n. A cũng nh n th y đi u đó nên cũng t ch i các l i t tình c a các b n traiạ ậ ấ ề ừ ố ờ ỏ ủ ạ
khác. C hai v n đang r t vui v v i m i quan h “trên m c tình b n thân”. ả ẫ ấ ẻ ớ ố ệ ứ ạ
Trong quá trình nh n case, tôi ghi chép l i câu chuy n c a X. Ti n hành thuậ ạ ệ ủ ế
th p thêm m t s thông tin t giáo viên ch nhi m, b n bè, gia đình c a thân chậ ộ ố ừ ủ ệ ạ ủ ủ
nh m có c s h tr X t t h n. ằ ơ ở ỗ ợ ố ơ
III. PHÂN TÍCH CÁC V N Đ C A THÂN CHẤ Ề Ủ Ủ
V n d ng ph ng th c đa chi u đi v i hành vi con ng i và môiậ ụ ươ ứ ề ố ớ ườ
tr ng đ áp d ng phân tích case.ườ ể ụ T câu chuy n, chúng ta có th th y X là m từ ệ ể ấ ộ
h c sinh n có nh tính, ý th c h c t p t t, có m c đích h c t p rõ ràng. M i quanọ ữ ữ ứ ọ ậ ố ụ ọ ậ ố
h gia đình r t t t đp. X xu t thân t m t gia đình thu n nông. Tuy không khá giệ ấ ố ẹ ấ ừ ộ ầ ả
nh ng gia đình yêu th ng nhau. X cũng yêu th ng cha m , quý m n em trai c aư ươ ươ ẹ ế ủ
mình. X và A có s thân thi t t lâu, vi c h ng ngày hai b n cùng nhau đi h c d nự ế ừ ệ ằ ạ ọ ẫ
đn s phát sinh tình c m là chuy n hoàn toàn bình th ng. Vì yêu th ng gia đìnhế ự ả ệ ườ ươ
và nghĩ tình c m mình là sai trái, X mu n t p trung vào vi c h c, nên mu n tránhả ố ậ ệ ọ ố
Trang 5