ở ầ
ờ
L i M Đ u
ọ ề 1. Lí do ch n đ tài
ứ ướ ự ể ủ ấ ướ ề ọ ị Đ ng tr c s phát tri n c a đ t n ự c v m i lĩnh v c Chính Tr , Kinh
ờ ỳ ớ ế ậ ấ ộ ọ T , Văn Hóa, Xã H i… trong th i k m i. Pháp lu t có vai trò r t quan tr ng
ấ ả ọ ườ ệ ố ử ự ậ ắ trong t t c m i ng ữ i. Pháp lu t là h th ng nh ng quy t c x s do Nhà
ướ ặ ệ ượ ể ả ộ ộ ắ ộ N c đ t ra đ qu n lý xã h i, m t hi n t ộ ả ng b t bu c ph i có trong xã h i
ủ ấ ả ướ ừ ể có giai c p. Quan đi m c a Đ ng và Nhà n c ta là “Không ng ng tăng
ủ ế ề ế ậ ộ ổ ườ c ng pháp ch xã h i ch nghĩa”. Tuyên truy n, ph bi n pháp lu t là
ụ ệ ỉ ướ ỗ ườ ầ nhi m v không ch riêng nhà n c, mà ngay chính m i con ng ả i c n ph i
ắ ề ư ắ ố ệ ể ị hi u cũng nh n m b t v pháp lu t đ “ ậ ể s ng và làm vi c theo quy đ nh
ậ ”. ủ c a Pháp Lu t
ế ớ ệ ệ ầ ố ồ ớ Trên th gi i hi n nay có g n 200 qu c gia nó đ ng nghĩa v i vi c có
ướ ế ớ ả ấ ả ệ ầ g n 200 Nhà n c trên th gi i hi n nay. Tuy nhiên không ph i t t c các
ướ ế ớ ứ ư ỗ Nhà n c trên th gi ề i đi u có ố ể nh nhau.Mà m i qu c hình th c chính th
ể ẽ ộ ứ gia s có m t Hình th c chính th khác nhau.
ể ế ể ướ ổ ứ ứ Đ bi t và hi u sõ Nhà n c là t ư ch c nào? Cũng nh Hình th c chính
ể ướ ủ ộ ố ướ ế ớ ự ứ th là gì? Nhà n c c a m t s n c trên th gi ệ i đang th c hi n Hình th c
ể ế ị ề ọ chính th nào? Thì nhóm chúng em quy t đ nh ch n đ tài “ ứ Hình th c chính
ộ ố ướ ể ủ th c a m t s n c trên th gi ế ớ “. i
ụ ụ ứ ệ 2. M c đích và nhi m v nghiên c u
ứ ậ ỏ ứ T p trung nghiên c u và làm sáng t hình th c chính th , ể các y u t ế ố ủ c a
ể ủ ứ ứ ể ể ạ ứ hình th c chính th ,phân lo i hình th c chính th và hình th c chính th c a
ộ ố ướ m t s n c.
ề ặ ứ ứ ệ ề ậ ứ ủ V m t lí lu n:Đ tài nghiên c u các khái ni m,ch c năng,hình th c c a
nhà n c.ướ
ự ễ ề ặ ườ ọ ể ị V m t th c ti n:Giúp cho ng i đ c có th xác đ nh sõ đ ề ượ v hình c
ế ố ủ ứ ứ ứ ể ạ th c chính th , ể các y u t c a hình th c chính th ,phân lo i hình th c chính
ộ ố ướ ể ủ ứ ể th và hình th c chính th c a m t s n c.
ơ ở ậ ươ ứ 3. C s lý lu n và ph ng pháp nghiên c u
ứ ề ề ụ ề ấ ế ấ ọ Khi nghiên c u v đ tài này t i em l y h c thuy t MácLênin v v n
ướ ề ả ư ậ ọ ỉ ề ề đ v Nhà n c và pháp lu t làm n n t ng cũng nh là kim ch nam cho m i
ề ầ ứ ụ ấ ư ưở ồ ấ v n đ c n nghiên c u. Ngoài ra t i em còn l y t t ng H Chí Minh, các
ể ả ướ ể ụ ụ ứ ề ủ quan đi m c a Đ ng, Nhà n ệ c đ ph c v cho vi c nghiên c u đ tài.
ự ươ ứ ủ ủ ứ ệ ậ D a trên ph ng pháp nghiên c u c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng và
ậ ị ủ ề ệ ạ ườ ọ ự ậ ử ắ ch nghĩa duy v t l ch s nh m t o đi u ki n cho ng ứ i đ c có s nh n th c
ắ ự ồ ạ ể ướ ậ đúng đ n s t n t i và quá trình phát tri n nhà n ứ ề c,quá trình nh n th c v
ướ ư ữ ề ề ấ ướ ậ ừ ủ vai trò c a nhà n c,… cũng nh nh ng v n đ v nhà n c và pháp lu t t
ộ ư ắ ậ ậ ả ế ấ đó có m t t duy đúng đ n, logic trong quá trình l p lu n và gi i quy t v n
đ .ề
ươ ể ậ ươ ử ươ Ph ứ ng pháp nghiên c u ti u lu n là ph ị ng pháp l ch s , ph ng pháp
ứ ề ợ ộ ươ ị ổ t ng h p, logic đi u tra xã h i và nghiên c so sánh,ph ễ ng pháp di n d ch ,
ươ ạ ph ng pháp quy n p.
ƯƠ Ứ Ậ CH Ể Ề NG 1: LÝ LU N CHUNG V HÌNH TH C CHÍNH TH .
ứ ề ệ ướ 1.1 Khái ni m v Hình Th c Nhà N c
ứ ượ ữ ể ổ ứ ươ c hi u là nh ng cách t ch c và ph ng pháp
Hình th c nhà n
ướ đ c
ề ự ự ệ ướ ể đ th c hi n quy n l c nhà n c :
ứ ấ ứ ổ ứ ướ ượ ề ự ch c quy n l c nhà n c, trong đó đ c + Th nh t:Hình th c,cách t
ứ ổ ứ ề ự ố ộ ở ươ chia thành hai n i dung: cách th c t ch c quy n l c t i cao trung ng
ứ ể ổ ứ ề ự ị (Hình Th c Chính th ) và t ổ ơ ch c quy n l c theo đ n v hành chínhlãnh th
ứ ấ (Hình Th c C u Trúc).
ươ ề ự ự ệ ướ ế ộ ị ng pháp th c hi n quy n l c nhà n c(Ch Đ Chính Tr ). ứ + Th hai:Ph
ế ị ấ ị ệ ề ấ ượ ự ệ Ở ộ ố ướ m t s n ữ c, vi c quy t đ nh nh ng v n đ nh t đ nh đ c th c hi n
ứ ế ế ể ấ ỏ ỏ ằ b ng cách h i ý ki n nhân dân và hình th c cao nh t, đ nhân dân b phi u
ự ế ướ ế ị ự ệ ả ế ị tr c ti p quy t đ nh và nhà n c ph i th c hi n các quy t đ nh đó.
ụ Ở ộ ố ướ ề Ví d : m t s n ồ c Liên minh Châu Âu thì đ ng ti n chung Châu Âu là
ế ị Ở ệ ử ế ể ỏ ệ ầ ử ố ộ ầ do c tri b phi u b u ra đ quy t đ nh, Vi t Nam vi c b u c Qu c H i
ề ự ề ự ữ ắ ơ ế hay nh ng c quan quy n l c khác thì đi u d a trên nguyên t c” dân bi t, dân
ể bàn,dân làm ,dân ki m tra”.
ộ ố ướ ế ị ữ ề ệ ấ ọ ộ c vi c quy t đ nh nh ng v n đ quan tr ng do m t nhóm
Có m t s n
ạ ừ ự ế ị ủ ề ặ ộ ho c m t cá nhân toàn quy n quy t đ nh, lo i tr s tham gia c a nhân dân
ị ộ ủ ủ ự ề ệ ọ vào công vi c này.G i là s cai tr đ c tài c a ch nghĩa phát xít.Toàn quy n
ạ ỏ ự ế ị ọ ổ ứ quy t đ nh và lo i b s tham gia hay tôn tr ng và t ch c cho nhân dân tham
gia vào công vi c.ệ
ứ ề ệ 1.2 Khái ni m v hình th c chính th ể
ứ ể ướ ự ậ ơ Hình th c chính th nhà n ứ c là cách th c và trình t thành l p các c quan
ề ự ấ ủ ướ ệ ữ ậ ố ơ ớ cao nh t c a quy n l c nhà n c, xác l p m i quan h gi a các c quan v i
ớ nhau và v i nhân dân.
ứ ự ổ ứ ề ự ướ ươ ứ ấ : Cách th c, trình t ch c quy n l c nhà n t c trung ng: + Th nh t
ề ự ươ ượ ổ ứ ề ậ ạ Quy n l c nhà n ướ ở c trung ng đ ch c thành ba lo i: quy n l p c t
ề ư ề pháp, quy n hành pháp, quy n t pháp.
ệ ữ ề ự ố ơ : M i quan h gi a các c quan quy n l c nhà n ướ ở c trung + Th haiứ
ươ ng:
ủ ể ệ ữ ề ị ằ ậ ộ ệ Quan h gi a các ch th ngang b ng v v trí và do v y n i dung quan h
ế ố ọ ữ ề ấ ẫ gi a chúng mang tính ch t ki m ch , đ i tr ng, giám sát l n nhau.
ủ ể ệ ữ ề ị ậ ộ Quan h gi a các ch th không ngang nhau v v trí và do v y n i dung quan
ứ ậ ấ ướ ự ố ấ ậ ạ ệ ữ h gi a chúng mang tính ch t th b c ,trên d i,nh n m nh s th ng nh t
ề ự ề v quy n l c.
ệ ổ ứ ề ự ự ủ ướ ch c quy n l c nhà n c + Th baứ : S tham gia c a nhân dân vào vi c t
ở ươ ệ ế ậ ướ trung ng: Nhân dân tham gia vào vi c thi ơ t l p các c quan nhà n c
ầ ử ứ ế ệ ả ấ ị ằ b ng b u c và cách th c xác đ nh k t qu cũng r t khác nhau.Vi c nhân dân
ế ự ộ ọ ể ủ ấ tham gia và đóng góp m t vai trò vô cùng quan tr ng đ n s phát tri n c a đ t
ướ ể ủ ư ự ộ n c cũng nh là s phát tri n c a xã h i.
ế ố ơ ả ủ ứ 1.3 Các y u t ể c b n c a hình th c chính th
ự ổ ứ ề ự ch c quy n l c nhà n t ứ Cách th c trình t ướ : c
ơ ậ ủ ố + Qu c h i ố ộ là c quan l p pháp c a m t ộ qu c gia. Qu c h i đ ố ộ ượ ng c i ườ
ầ ử ụ ệ ế ườ dân b u c và có nhi m v thông qua hi n pháp và các b lu t ộ ậ và th ng
ượ ế ế ị ệ đ c thi t k theo hình th c ứ Ngh vi n.
Phân lo i:ạ
ố ộ ệ ộ ồ ộ ỉ (cid:0) M t vi n là qu c h i ch bao g m m t vi n ệ
ệ ố VD: Vi t Nam , Hàn Qu c, Trung Qu c ố ... .
(cid:0) ưỡ ệ ượ L ồ ng vi n bao g m hai vi n ệ (Th ng ngh vi n ị ệ ) ị ệ , H ngh vi n ạ
VD: Hoa K ,ỳ Canada, Nga , Anh, Pháp,...
ề ự ủ ố ộ ề ấ ộ ọ ệ + Quy n l c c a qu c h i là m t trong ba quy n quan tr ng nh t trong h
ế ớ ị ủ ố ố ề ậ th ng chính tr c a các qu c gia trên th gi ề ự ủ i: quy n l p pháp. Quy n l c c a
ố ộ ượ ể ệ ạ ỗ ố qu c h i đ c th hi n khác nhau t i m i qu c gia.
ụ ệ + Nhi m V
(cid:0) ậ L p hi n, ậ ế l p pháp
ế ị ề ọ ấ ướ (cid:0) Quy t đ nh các v n đ quan tr ng c a ấ ủ đ t n c
(cid:0) Giám sát t
ố ạ ộ i cao ho t đ ng c a ủ Nhà nước.
C pấ Trung ngƯơ
ơ ộ + Là c quan lãnh đ oạ cao nh tấ c a củ ả n c.ướ Thu cộ b ph n ậ quan
ấ tr ngọ nh t.ấ Thu cộ c p lãnh đ o ạ cao nh t,ấ chung cho cả n c.ướ
ậ ố ộ ộ ệ + Nhi m v : ụ Có tác d ngụ chi ph i các b ph n liên quan trong b máy nhà
n cướ .
ấ ị ươ C p đ a ph ng
ề ị ộ ổ ứ ư + Chính quy n đ a ph ươ là m t t ch c hành chính có t ng cách pháp
ậ ự ồ ạ ụ ả nhân đ ế cượ hi n pháp và pháp lu tậ công nh n s t n t i vì m c đích qu n lý
ề ộ ố ị ươ ự ằ m t khu v c n m trong m t ộ ộ qu c gia. Các cán b chính quy n đ a ph ng là
ươ ộ ị dân đ a ph ng ệ có trách nhi m cung ng ứ hàng hóa công c ng cho nhân dân
ị ươ ề ị ươ trong đ a ph ng mình và có quy n thu thuế đ a ph ng .
+ Phân lo i:ạ
ở ố ị ướ ươ ườ Nói chung ơ các qu c gia,đ n v hành chính d i trung ng th ng
ế ề ấ ộ ị ươ ề ấ ồ g m m t vài c p. Vì th , chính quy n đ a ph ể ng cũng có th có nhi u c p.
ề ị ươ ấ ơ ở
(cid:0) Chính quy n đ a ph
ng c p c s
ề ị ươ ấ
(cid:0) Chính quy n đ a ph
ng c p trung gian
ụ ệ + Nhi m v :
ộ ồ ế ị ệ ế ả ả H i đ ng nhân dân quy t đ nh các bi n pháp b o đ m thi hành Hi n
ậ ở ị ươ ủ ị ề ấ ọ ươ pháp và pháp lu t đ a ph ng, các v n đ quan tr ng c a đ a ph ng và
ạ ộ ơ ươ ủ giám sát ho t đ ng c a các c quan nhà n ướ ở ị c đ a ph ng.
ử ổ ố ộ ế ể ị VD1: trong Hi n pháp 1992 (s a đ i 2001), có th xác đ nh Qu c h i là
ề ậ ư ề ư ạ ơ c quan có quy n l p pháp, nh ng các quy n hành pháp và t pháp l i không
ệ ả ơ ị ạ ủ ề có quy đ nh c quan nào đ m nhi m. Còn t ế i Đi u 2 c a Hi n pháp 2013 đã
ự ủ ệ ề ơ ị xác đ nh rõ, Chính ph là c quan th c hi n quy n hành pháp và Tòa án nhân
ề ư ệ ơ ự dân là c quan th c hi n quy n t pháp.
(cid:0) ệ ữ ề ự ố ướ ơ M i quan h gi a các c quan quy n l c nhà n c.
ệ ữ ố ươ ị ươ ộ ấ ề ị M i quan h gi a trung ng và đ a ph ng là m t v n đ chính tr
ứ ế ị ướ ắ ổ ệ pháp lý, liên quan đ n vi c xác đ nh hình th c nhà n c và nguyên t c t
ứ ướ ướ ươ ứ ề ự ch c quy n l c nhà n c trong mô hình nhà n ng ng. c t
(cid:0) ệ ữ ắ ố ị ươ ị ươ Nguyên t c xác đ nh m i quan h gi a trung ng và đ a ph ng.
ệ ữ ố ươ ị ươ ượ ế ị ở M i quan h gi a trung ng và đ a ph ng đ c quy t đ nh b i mô
ổ ứ ướ ắ ơ ả ổ ứ ề ự hình t ch c nhà n c và các nguyên t c c b n trong t ch c quy n l c nhà
ướ ả ượ ệ ề ậ ẩ ậ n ị c.Vì v y, vi c phân đ nh th m quy n ph i đ c ghi nh n trong các văn
ệ ệ ạ ậ ặ ụ ấ ả b n quy ph m pháp lu t và nhi m v c p bách đ t ra hi n nay là hình thành
ế ụ ự ể ệ ậ ắ ơ ở c s lý lu n đ xây d ng và ti p t c hoàn thi n các nguyên t c pháp lý, các
ậ ề ố ệ ữ ị ươ ươ quy đ nh pháp lu t v m i quan h gi a trung ị ng đ a ph ng.
ụ Ý nghĩa, vai trò, m c tiêu.
ủ ụ ấ ả ộ + M c tiêu, ý nghĩa, vai trò c a phân c p qu n lý nhà n ấ ướ Phân c p là m t c:
ỏ ứ ượ ư ộ ồ ế ệ đòi h i b c bách, đ c hình thành nh m t bi n pháp r i đ n chính sách và
ể ượ ữ ắ ả ộ ướ có th đ c xem là m t trong nh ng nguyên t c qu n lý nhà n c.
ướ ố ử ổ ộ ạ ậ ả VD:Khi nhà n c mu n s a đ i hay ban hành m t đ o lu t nào thì ph i
ủ ị ướ ủ ướ ố ạ ố ộ ồ ế thông qua qu c h i r i đ n ch t ch n c và cu i cùng là th t ng thì đ o
ớ ượ ậ ế ị ứ ề ả lu t đó m i đ c ban hành.T c là khi thông qua quy t đ nh nào đó đ u ph i
ế ừ ả ấ ủ ố ướ ệ ể tr i dài ý ki n t cao xu ng th p c a nhà n c Vi t Nam đ xem có ai có ý
ử ổ ậ ở ệ ế ạ ổ ơ ki n hay s a đ i và b sung thêm cho đ o lu t tr nên hoàn thi n h n. Đó là
ề ự ữ ỗ ướ ơ ự s sâu chu i gi a các c quan quy n l c nhà n c.
ự ổ ứ ề ự ướ ủ + S tham gia c a nhân dân vào t ch c quy n l c nhà n c.
ờ ế ủ ọ ỗ ườ ủ ộ ố + Là l i kêu g i đóng góp ý ki n c a m i ng i dân c a m t qu c gia vào
ắ ớ ủ ự ị ữ ế ạ ướ ể ườ nh ng d đ nh hay k ho ch s p t i c a nhà n c. Đó cũng là cách đ ng i
ắ ượ ủ ấ ướ ố ắ dân n m b t đ c tình hình c a đ t n c mình sinh s ng. Đây cũng là cách
ể ệ ữ ạ ướ ố ắ ế ầ th hi n tính minh b ch gi a nhà n c và nhân dân, cũng là c u n i g n k t
ữ gi a nhà
ể ệ ự ư ộ ấ ủ ẳ + Ý nghĩa: Là th hi n s t do và bình đ ng c a nhân dân trong m t đ t
ướ ể ườ ể ệ ế ộ ố n c . Đó là cách đ ng i dân trong m t qu c gia th hi n ti ng nói riêng
ợ ủ ướ ủ c a mình vào l i ích c a n c nhà.
ầ ử ể ạ ạ ố ộ ộ ể VD1: Nhân dân đi b u c cho đ i bi u Qu c H i khóa XIV và đ i bi u H i
ệ ồ ỳ ấ Đ ng Nhân Dân các c p nhi m k 20162021.
ề ậ ặ ể ệ VD2:Nhân dân bi u tình v lu t đ c khu kinh t ế ở ỉ t nh Kiêng Giang huy n
ầ ư ố ấ ố Phú Qu c cho nhà đ u t Trung Qu c thuê đ t 99 năm đã làm cho nhân dân
ệ ổ ữ ề ấ ố ứ b c xúc vào nh ng cu i năm 2018.Cho th y nhân dân ta có quy n vào vi c t
ị ủ ứ ướ ch c và chính tr c a nhà n c.
ứ ạ ể 1.4 Phân lo i hình th c chính th
ứ ứ ể ạ Có hai hình lo i hình th c chính th : Hình th c chính th ể Quân Chủ và Hình
ứ ộ th c chính th . ể C ng Hòa
ể ủ 1.4.1 Chính th Quân Ch
ề ự ấ ủ ứ ướ ượ ậ Quân chủ là hình th c quy n l c cao nh t c a nhà n c t p trung vào c đ
ườ ứ ướ ế ặ tay ng ầ i đ ng đ u nhà n c là vua ho c hoàng đ … lên ngôi theo nguyên
ế ậ ủ ể ườ ứ ướ ề ặ ắ t c th t p. Trong chính th quân ch , ng ầ i đ ng đ u nhà n c và v m t
ượ ườ ấ ở ề ướ ặ pháp lý đ c coi là ng i có quy n cao nh t nhà n c là nhà vua ho c
ườ ệ ươ ự ề ự ầ ớ ắ ng i có danh hi u t ng t . Ph n l n các vua lên ngôi hay n m quy n l c
ườ ừ ế ắ ủ ề ố ằ b ng con đ ng th a k hay cha truy n con n i nên đó là nguyên t c c a
ữ ể ằ ườ chính th này. Song cũng có nh ng nhà vua lên ngôi b ng các con đ ng khác
ầ ử ự ư ư ỉ ạ ệ ủ ữ ị nh ch đ nh, suy tôn b u c , t x ng…, đó là nh ng ngo i l ắ c a nguyên t c
ế ậ th t p.
ộ 1.4.2 Chính th ể C ng Hòa
ấ ủ ứ ướ ộ C ng Hòa ề ự là hình th c mà quy n l c cao nh t c a nhà n ộ ề c thu c v
ộ ố ơ ặ ộ ượ ắ ầ ử ậ m t ho c m t s c quan đ c thành l p theo nguyên t c b u c . Trong
ấ ủ ể ặ ộ ề ự chính th này, quy n l c cao nh t c a nhà n ướ ượ c đ ộ c trao cho m t ho c m t
ằ ườ ầ ử ệ ướ ủ ế ố ơ s c quan ch y u b ng con đ ế ng b u c . Song n u quan ni m nhà n c
ề ự ạ ư ườ ậ có 3 lo i quy n l c là l p pháp, hành pháp và t pháp thì thông th ng toàn
ặ ậ ộ ượ ằ ơ ầ ơ ộ b ho c m t ph n c quan l p pháp đ c hình thành b ng cách khác, c quan
ượ ể ượ ệ ằ ổ hành pháp đ c có th đ ặ ầ ử c hình thành b ng hai cách b nhi m ho c b u c ,
ư ượ ư ầ ử ổ ệ ậ ằ ặ ơ c quan t pháp đ c thành l p b ng các cách nh b u c , b nhi m ho c
ầ ử ỉ ệ ắ ậ ạ ừ ầ ử ừ ổ v a b u c v a b nhi m, do v y b u c ch coi là nguyên t c, bên c nh đó
ạ ệ ữ có nh ng ngo i l ấ ị nh t đ nh.
ộ ố ạ ể ặ ể 1.5 Đ c đi m m t s lo i chính th
ể ệ ự ứ ạ ồ ố Cách phân lo i hình th c chính th hi n nay d a trên ngu n g c
ề ự ướ ề ự ự ủ quy n l c nhà n c và s tham gia c a nhân dân vào quy n l c nhà
n c.ướ
ể ủ và
Theo cách này, chính th chia thành hình th c
ể ứ chính th Quân Ch
ể ộ chính th C ng hòa.
ể ủ 1.5.1Chính th Quân Ch
ề ự ố ủ ứ ể ướ Quân Ch là hình th c chính th trong đó quy n l c t ủ i cao c a Nhà n c
ượ ậ ầ ộ ộ ườ ứ ướ đ c t p trung toàn b (hay m t ph n ) trong tay ng ầ i đ ng đ u nhà n c
ắ ừ ế theo nguyên t c th a k .
ủ ượ ạ ể Chính th Quân Ch đ c chia thành hai lo i là
ề ự ủ ạ ạ ắ ệ ố (nhà vua n m quy n l c vô h n ) và quân ch h n ủ + Quân ch tuy t đ i
ế ắ ề ự ầ ộ ch (n m m t ph n quy n l c ).
ủ ạ ủ ạ ể ế có th chia ra làm hai lo i: ị (nhà +Quân ch h n ch ạ quân ch đ i ngh
ế ở ị ệ ị ạ ị ạ vua b h n ch b i Ngh vi n ) và ế ế (nhà vua b h n ch ủ ậ quân ch l p hi n
ủ ế ở b i quân ch Hi n pháp).
ụ ướ ế ở ề ạ ệ Ví d : Nhà n c trong các tri u đ i phong ki n Vi ủ t Nam là quân ch
ậ ả ệ ố ủ ạ ủ ậ ươ ố ị tuy t đ i, V ng qu c Anh là quân ch đ i ngh , Nh t B n là quân ch l p
hi n.ế
ể ộ 1.5.2 Chính th C ng Hòa
ề ự ố ứ ộ ướ ộ ề ộ C ng Hòa là hình th c theo quy n l c t ủ i cao c a Nhà n c thu c v m t
ượ ầ ấ ị ộ ờ ơ c quan đ c b u ra trong m t th i gian nh t đ nh.
ể ộ ạ ự ệ ị hi n đ i d a trên v trí, vai
Cách phân lo iạ hình th cứ chính th c ng hòa
ệ ữ ề ự ơ ố ươ trò và m i quan h gi a các c quan quy n l c nhà n ướ ở c trung ng chia
ộ ộ ố ổ ộ ạ ị thành ba lo i c b n: ạ ơ ả C ng hòa t ng th ng,C ng hòa đ i ngh và C ng
ưỡ hòa l ệ ng h .
ữ ể ặ ổ ộ ườ ứ ầ ố có nh ng đ c đi m: Ng i đ ng đ u hành pháp là + C ng hòa t ng th ng
ượ ầ ủ ậ ệ ổ ủ ố nguyên th qu c gia và đ c b u ph thông, Nhi m kì c a l p pháp và ng ườ i
ự ủ ụ ệ ầ ộ ị ứ đ ng đ u hành pháp là xác đ nh và không ph thu c vào s tín nhi m c a
ổ ố ế ậ ủ ề nhau, T ng th ng thi ủ ủ t l p, đi u hành Chính ph ,thành viên c a Chính ph
ủ ậ ờ ồ không đ ng th i là thành viên c a l p pháp.
ế ộ ộ ụ ợ ố ố ổ Ví d : h p chúng qu c Hoa Kì (Mĩ) là ch đ c ng hòa t ng th ng. Theo
ố ổ ượ ầ ệ ố ổ ớ ổ đó, T ng th ng đ c b u ph thông v i nhi m kì năm. T ng th ng Mĩ không
ệ ị ướ ố ộ ố ộ ị ả ố ổ ch u trách nhi m tr c Qu c h i và không b Qu c h i gi i tán. T ng th ng
ộ ưở ủ ậ ố ộ ủ Mĩ thành l p chính ph và các b tr ng không là thành viên c a Qu c h i
Mĩ.
ộ ạ ườ ứ ầ ặ ị có các đ c tính: Ng ồ i đ ng đ u hành pháp, bao g m + C ng hòa đ i ngh
ủ ướ ộ ừ ị ệ ủ ả c Th t ng và N i các, hình thành t ị Ngh vi n và là thành viên c a Ngh
ể ị ả ệ ị ệ ở ố vi n, Hành pháp có th b gi ủ i tán b i đa s trong Ngh vi n, thông qua th
ủ ố ế ệ ấ ườ ứ ầ ị ụ ỏ t c b phi u b t tín nhi m. V trí nguyên th qu c gia và ng i đ ng đ u
ệ ể ạ ậ hành pháp tách bi ủ t. Lãnh đ o hành pháp mang tính t p th trong đó Th
ườ ứ ầ ướ t ng là ng i đ ng đ u.
ể ộ ứ ụ ạ ộ ị Ví d : CHLB Đ c, C ng hòa Italia là chính th c ng hòa đ i ngh . Chính
ủ ừ ị ệ ệ ướ ị ệ ph hình thành t ị Ngh vi n, ch u trách nhi m tr ể ị c Ngh vi n và có th b
ả ủ ố ổ ố ệ ớ ị ệ Ngh vi n gi i tán, nguyên th qu c gia là T ng th ng tách bi ủ t v i Th
ườ ứ ầ ơ ướ t ng ng i đ ng đ u c quan hành pháp.
ộ ưỡ ơ ở ộ ữ ể ờ ệ là mô hình chính th ra đ i trên c s tr n gi a hai + C ng hòa l ng h
ạ ộ ố ố ổ ổ ộ ị môn hình C ng hòa đ i ngh và c ng hòa t ng th ng.T ng th ng do nhân dân
ủ ổ ỉ ứ ứ ứ ầ ầ ổ ố ầ b u ra, t ng th ng ch đ ng đ u nhà ch không đ ng đ u Chính ph . T ng
ủ ướ ệ ề ổ ố ả ượ ư th ng có quy n b nhi m Th T ng nh ng ph i đ ị ệ c ngh vi n phê
ủ ừ ệ ệ ị ướ ổ ừ ố ị duy t.Chính ph v a ch u trách nhi m tr ệ c t ng th ng v a ch u trách nhi m
ướ ể ỏ ị ệ ị ệ ủ ế ệ tr c ngh vi n. Ngh vi n có th b phi u không tín nhi m Chính ph và
ủ ả ộ ể ả ổ ố ị ệ bu c Chính ph gi i tán. T ng th ng có th gi i tán ngh vi n.
ụ ộ ưỡ ệ ể ở ổ Ví d : C ng hòa L ng h này tiêu bi u là Pháp và CHLB Nga .T ng
ề ấ ớ ủ ố ầ ố th ng CHLB Nga do dân b u, có quy n r t l n và là nguyên th qu c gia,
ủ ướ ầ ề ứ đ ng đ u hành pháp. Th t ị ắ ng Dmitry Medvedev n m quy n hành pháp ch u
ệ ướ ố ộ trách nhi m tr c Qu c h i.
Ể Ộ Ố ƯỚ Ứ CH NGƯƠ 2: HÌNH TH C CHÍNH TH M T S N Ế C TRÊN TH
GI I.Ớ
ể ộ ứ ưỡ ệ ướ 2.1: Hình th c chính th c ng hòa l ng h n c Pháp
ớ ệ ơ ượ ề ướ 2.1.1: Gi i thi u s l c v n c Pháp
ướ ộ Tên:N c C ng hòa Pháp
ằ ị ạ ể ắ ắ ắ ớ ị V trí đ a lý: N m t i Tây Âu. Phía b c giáp v i bi n B c, phía tây b c giáp
ươ ể ạ ớ ị eo bi n Manche, phía tây giáp Đ i Tây D ng, phía đông năm giáp v i Đ a
ứ ụ ả ắ ỉ Trung H i. Ngoài ra, giáp B và Luxembourg phía đông b c, Đ c và th y Sĩ
ề ố ề v phía đông, giáp Ý và Monaco v phía đông nam, cu i cùng gióa Tây Ban
ở Nha và Andorre phía nam và tây nam.
ứ ệ ầ ố ộ Di n tích: 643.801 km², đ ng đ u các qu c gia thu c liên minh châu Âu và
ế ớ ứ ế x p th 42 toàn th gi i.
ồ ạ ố i chính qu c Pháp Hành chính: G m 18 vùng hành chính, trong đó 13 vùng t
ằ ở ả ả ạ ồ ượ (bao g m đ o Corse) và năm vùng n m h i ngo i. 18 vùng này đ c chia
ạ ủ ổ ả ầ ỉ ỉ thành 101 t nh trong đó có 5 t nh là 5 ph n lãnh th h i ngo i c a Pháp. 101
ượ ỏ ế ậ ổ ỉ t nh đ c chia nh ti p thánh 335 qu n và 2,054 t ng.
ặ ặ ơ ả ể ộ ứ ể ưỡ 2.1.2: Các đ c đ c đi m c b n hình th c chính th c ng hòa l ng h ệ ở
Pháp.
ủ ướ ế ấ ướ Hi n pháp năm 1958 c a n c Pháp đánh d u n c Pháp chuy n t ể ừ ế ch
ạ ộ ưỡ ế ệ ạ ị ộ ộ đ C ng đ i ngh sang c ng hòa l ng h . Hi n pháp năm 1958 đã bên c nh
ố ộ ặ ế ộ ị ệ ủ ư ệ ế ậ vi c tuyên b m t đ c tr ng c a ch đ ngh vi n, còn thi ế ộ ộ t l p m t ch đ
ủ ộ ủ ề ề ổ ố chính quy n cá nhân c a T ng th ng. Trung tâm c a b máy chính quy n là
ặ ự ị ệ ị ệ ơ ở ổ ố ổ ố T ng th ng. T ng th ng không do ngh vi n ho c d a trên c s ngh vi n
ư ướ ể ộ ự ị ầ b u ra nh các n ạ c theo chính th c ng hòa đ i ngh , mà do nhân dân tr c
ế ầ ti p b u ra.
ạ ấ ớ ể ả ụ ề ệ ố ổ ả ề T ng th ng có nhi m v quy n h n r t l n, k c quy n gi ị i tán ngh
ệ ủ ộ ề ự ạ ị ủ ủ ộ ậ vi n c a c ng hòa đ i ngh , và quy n t thành l p chính ph c a c ng hòa
ủ ế ố ườ ự ị ệ ổ t ng th ng. Hi n pháp năm 1958 c a Pháp tăng c ng s ch u trách nhi m
ướ ổ ệ ả ố ị ủ ộ ưở c a b tr ng tr c t ng th ng, và gi m tính ch u trách nhi m c a b tr ủ ộ ưở ng
ướ ị ệ ư ở ế ủ ỉ ạ ị ị tr c ngh vi n. N u nh mô hình đ i ngh , Chính ph ch ch u trách
ướ ở ể ộ ổ ố ệ nhi m tr ị ệ c Ngh vi n và mô hình chính th c ng hòa T ng th ng, Chính
ủ ạ ệ ị ỉ ướ ổ ố ở ộ ưỡ ph l i ch ch u trách nhi m tr c T ng th ng, thì c ng hòa l ng tính,
ộ ưở ủ ồ ủ ướ ữ ả ị ỉ Chính ph bao g m các b tr ng và Th t ng không nh ng ch ph i ch u
ệ ướ ự ự ướ ị ệ ệ trách nhi m tr ị c ngh vi n, mà còn ch u trách nhi m th c s tr ổ c T ng
th ng.ố
ể ộ ủ ướ ủ ư ạ ố ị Gi ng nh chính th c ng hòa đ i ngh , chính ph Pháp có Th t ng
ủ ặ ướ ự ự ế ủ ư ầ ạ ự ứ đ ng đ u. Nh ng, th c ra Chính ph đ t d i s lãnh đ o tr c ti p c a
ộ ồ ộ ưở ổ ố ổ ố ọ ủ ạ T ng th ng. T ng th ng ch to các phiên h p H i đ ng b tr ế ể ng đ quy t
ủ ướ ố ỉ ượ ề ạ ị đ nh các chính sách qu c gia. Th t ng ch đ c quy n lãnh đ o các phiên
ủ ướ ố ổ ỉ ượ ọ h p này khi T ng th ng cho phép. Ngoài ra Th t ng ch đ ủ ề c quy n ch
ứ ủ ể ạ ẩ ọ ộ ọ ộ ị to các phiên h p N i các đ chu n b cho các phiên h p chính th c c a H i
ộ ưở ủ ướ ự ỉ ạ ủ ổ ố ồ đ ng b tr ng (chính ph ) d i s ch đ o c a T ng th ng. Sau khi chính
ủ ố ượ ủ ướ ệ ả ổ sách c a T ng th ng đ c thông qua, Th t ng ph i có trách nhi m lãnh
ủ ự ượ ạ ổ ố ị ạ đ o Chính ph th c thi các chính sách đã đ c T ng th ng ho ch đ nh, và
ệ ả ị ướ ố ộ ự ệ ổ ố ph i ch u trách nhi m tr c Qu c h i và T ng th ng vi c th c thi các chính
ườ ự ợ ượ ủ ướ sách này. Trong tr ng h p không th c thi đ c thì Th t ộ ng và các b
ưở ả ừ ứ ệ ắ ả ổ ố ị tr ng ph i t ch c, T ng th ng không ph i ch u trách nhi m, theo quy t c
ế ộ ạ ủ ố ủ ệ ị ị “không ch u trách nhi m” c a nguyên th qu c gia trong ch đ đ i ngh .
ự ế ạ ơ ệ ặ ố ổ ộ ể Vi c T ng th ng tr c ti p lãnh đ o c quan hành pháp là m t trong đ c đi m
ể ổ ủ ọ ố ộ quan tr ng c a chính th t ng th ng c ng hòa.
ứ ầ ử ổ ử ổ ủ ế ậ ố ị Cách th c b u c T ng th ng: Theo quy đ nh c a lu t Hi n pháp s a đ i
ổ ố ầ ổ ngày 06/11/1962 T ng th ng là ng ườ ượ i đ c toàn dân b u ra qua ph thông
ự ế ộ ồ ế ế ề ệ ậ ầ đ u phi u tr c ti p. H i đ ng Hi n pháp xem xét các đi u ki n và l p ra
ử Ở ấ ạ ứ ử ế ệ ố ứ danh sách ng c viên. vòng 1, ng c viên cao phi u nh t đ t đa s tuy t
ế ở ử ử ư ứ ế ẽ ầ ố đ i trên t ỷ ệ l phi u b u thì ng c viên đó s trúng c . Nh ng n u vòng 1
ệ ố ứ ử ế ạ ầ ố ố ẽ không có ng c viên nào đ t đa s tuy t đ i trên 50% s phi u b u thì s
ầ ử ế Ở ườ ỉ ọ ứ ử ti n hành b u c vòng 2. vòng 2 ng ế i ta ch ch n 2 ng c viên cao phi u
ấ ở ộ ầ ử ủ ậ ế ẽ ễ nh t vòng 1. Cu c b u c vòng 2 s di n ra vào ngày ch nh t ti p sau đó.
Ở ố ượ ầ ố ươ ườ ử ổ vòng 2 T ng th ng đ c b u theo đa s t ố ng đ i ( Ng i trúng c là
ườ ế ấ ấ ế ế ả ầ ố ng ư i cao phi u nh t nh ng không nh t thi t ph i quá 50% s phi u b u).
ượ ể ưỡ ể ệ ủ Ư 2.1.2: u nh ứ c đi m hình th c chính th l ng h c a Pháp
ề ư ụ ượ ắ ề ự ậ ạ ể , mô hình này đã kh c ph c đ c tình tr ng quy n l c t p V u đi m
ề ộ ị ệ ư ặ ạ ặ ộ ị trung v m t phía, ho c là Ngh vi n nh trong c ng hòa đ i ngh , ho c là
ữ ổ ố ộ ổ ố ườ T ng th ng trong mô hình c ng hòa t ng th ng. Nhân dân là nh ng ng i
ự ế ự ề ự ấ ọ ổ ố ổ ố ộ tr c ti p l a ch n ra T ng th ng và trao cho T ng th ng m t quy n l c r t
ể ạ ớ l n đ lãnh đ o đ t ấ n c.ướ
ộ ưỡ ữ ượ Tuy nhiên, mô hình c ng hòa l ng tính cũng t n t i ồ ạ nh ng nh ể . c đi m
ể ế ộ ự ủ ụ ệ ưỡ ằ M c đích chính c a vi c xây d ng th ch c ng hòa l ng tính là san b ng,
ữ ơ ề ự ộ ơ ạ ậ ố cân đ i quy n l c gi a c quan l p pháp và hành pháp; t o ra m t c quan
ủ ề ế ị ự ệ ể ấ ạ hành pháp m nh, th c ch t và đ đi u ki n đ nhanh chóng quy t đ nh các
ề ấ ề ồ ượ ờ ấ v n đ c p bách. Đ ng th i, quy n hành pháp cũng đ ủ c phân chia cho Th
ự ề ể ạ ố ổ ướ t ng và T ng th ng đ tránh tình tr ng chuyên quy n trong lĩnh v c hành
ự ế ấ ậ ề ặ pháp. Tuy nhiên, khi thi hành trên th c t ả thì nó g p ph i nhi u b t c p.
ư ổ ệ ầ ố ườ ắ ữ ộ Hi n nay, h u nh T ng th ng là ng i n m gi ề toàn b quy n hành pháp.
ủ ướ ườ ệ ặ ổ ố ủ Vai trò c a Th t ỉ ư ộ ng ch nh m t ng i giúp vi c. M t khác, T ng th ng
ủ ướ ườ ữ ả ộ ườ và Th t ng là hai ng i thu c hai đ ng khác nhau nên gi a hai ng i này
ề ự ấ ồ ự ữ ẫ ớ ẫ ồ ạ v n t n t i nh ng mâu thu n, b t đ ng v i nhau trong khi th c thi quy n l c.
ộ ưỡ ề ặ ế Nhìn chung, mô hình c ng hòa l ng tính v m t lý thuy t, trong môi
ườ ưở ụ ượ ạ ế ủ ẽ ạ ộ tr ng lý t ắ ng s kh c ph c đ ị c h n ch c a mô hình c ng hòa đ i ngh
ề ự ố ạ ộ ố ổ ộ ơ ế và c ng hòa t ng th ng, t o ra m t c ch phân chia, giám sát quy n l c t i
ư ự ế ạ ế ố ề ế u. Tuy nhiên, khi ti n hành trên th c t l i phát sinh nhi u y u t không
ề ự ậ ầ ố ố ổ ớ ỉ mong mu n. T ng th ng có quy n l c quá l n, th m chí còn có ph n “nh nh”
ị ệ ấ ễ ả ề ặ ạ ố ơ h n Ngh vi n r t d x y ra tình tr ng chuyên quy n. M t khác, m i quan h ệ
ấ ễ ở ệ ố ậ ị ệ ữ ổ ố gi a Ngh vi n và T ng th ng r t d tr thành quan h đ i l p nhau. Do đó,
ề ấ ệ ả ấ ả ố ấ v n đ m u ch t không ph i là đi theo mô hình nào hi u qu nh t. Cái chúng
ể ầ ườ ơ ữ ứ ủ ta c n quan tâm là làm sao đ tăng c ể ạ ng h n n a s c m nh c a toàn th
ủ ạ ủ ề ệ ố ượ nhân dân, c ng c và phát huy dân ch , t o đi u ki n cho nhân dân đ c
ề ớ ủ ấ ướ ấ ướ ỉ ấ tham gia vào các v n đ l n c a đ t n c. Ch khi nào đ t n ự ự c th c s là
ớ ủ c a nhân dân thì đó m i là mô hình nhà n ướ ố ư c t i u.
ể ộ ạ 2.2: Chính th c ng hòa đ i ngh ị ở ứ Đ c
ớ 2.2.1: Gi i thi u s l ệ ơ ượ ề ướ ứ c Đ c c v n
ướ ứ ộ Tên n c: C ng hoà Liên bang Đ c (Federal Republic of Germany) .
ủ Th đô: Berlin .
ữ ị ị ượ ọ ở ứ ằ V trí đ a lý: Trung Âu, Đ c n m gi a lòng Châu Âu và đ c bao b c b i 9
ướ ề ạ ỵ ỉ n c láng gi ng: Pháp, Áo, Thu Sĩ, Séc, Ba Lan, Đan M ch, Hà Lan, B và
2
ổ ớ Luxemburg. T ng biên gi i dài 3757km.
ệ Di n tích: 357.021 km
ặ ặ ơ ả ể ộ ứ ể ạ ị ở 2.2.2: Các đ c đ c đi m c b n hình th c chính th c ng hòa đ i ngh
Đ cứ
ề ự ệ ươ ề Vi c phân chia quy n l c Nhà n ướ ở ị c đ a ph ng (phân chia theo chi u
ngang):
ề ự ơ ứ ở ủ ươ + Các c quan quy n l c Nhà n ướ ố c t i cao c a CHLB Đ c Trung ng là
ố ộ ạ ệ ộ ồ ượ ủ ị ệ Qu c h i liên bang H vi n, H i đ ng liên bang Th ng vi n, Ch t ch
ủ ế ổ ố ạ liên bang T ng th ng, Chính ph liên bang, Tòa án hi n pháp liên bang. H
ứ ệ ệ ạ ả ơ ượ ầ vi n là c quan đ i di n cho nhân dân CHLB Đ c theo đ ng phái, đ c b u
ạ ệ ệ ệ ậ ớ ị ề ra v i nhi m kì 4 năm. H vi n thông qua vi c ban hành lu t quy đ nh v
ụ ề ệ ơ ướ ệ ạ ủ nhi m v và quy n h n c a các c quan Nhà n ừ ữ c khác, tr nh ng nhi m v ụ
ạ ủ ề ơ ượ ế ị và quy n h n c a các c quan này đã đ c hi n đ nh.
ượ ề ợ ứ ệ ệ ạ ở + Th ng vi n có ch c năng đ i di n cho quy n l ể i các ti u bang liên
ơ ấ ủ ủ ể ồ ổ bang, có c c u bao g m các thành viên c a Chính ph các ti u bang.T ng
ủ ố ầ ơ ứ ố ố th ng là nguyên th qu c gia, đ ng đ u c quan hành pháp, có vai trò gi ng
ủ ậ ư ế ể ị ỉ nh các v vua trong chính th quân ch l p hi n, nghĩa là ch mang tính nghi
ể ồ ủ ướ ứ ủ ậ th c.Chính ph liên bang là t p th , g m th t ộ ng liên bang và các b
ưở ế ị ủ ỉ ườ ướ tr ng liên bang. Chính ph không ch tham gia quy t đ nh đ ng h ớ ng l n
ạ ộ ủ ướ ự ệ ề ề v ho t đ ng c a Nhà n c, mà còn th c hi n quy n hành pháp.
ố ộ ượ ệ ữ ủ ố ắ ị + M i quan h gi a Chính ph và Qu c h i đ c xác đ nh trên nguyên t c
ủ ệ ố ị ệ ủ ệ ặ ủ ệ ố c a h th ng Ngh vi n. Đ c tính c a h th ng này là vi c Chính ph liên
ượ ậ ố ộ ủ ự ự ệ ị bang đ c l p ra d a vào s tín nhi m c a Qu c h i liên bang và ch u trách
ướ ố ộ ề ư ở ứ ệ nhi m tr c Qu c h i liên bang. Quy n t pháp ế CHLB Đ c do Tòa án hi n
ượ ể ế ị pháp liên bang, các tòa án liên bang đ c hi n đ nh và các tòa án ti u bang
ự th c thi.
ề ự ệ ướ ữ ề Vi c phân chia quy n l c nhà n c gi a chính quy n liên bang và chính
ề ự ề ề ể ọ ướ ứ quy n ti u bang (phân chia quy n l c theo chi u d c). Nhà n c CHLB Đ c
ướ ơ ấ ử ở ứ ừ ế ỉ ị ộ là m t nhà n c liên bang. C c u liên bang có l ch s Đ c t th l XIX.
ướ ượ ứ ế ị ắ Nguyên t c nhà n c liên bang đ c quy đ nh trong Hi n pháp CHLB Đ c và
ượ ườ ử ổ ế ề ả không đ ủ ỏ ằ c phép h y b b ng con đ ng s a đ i hi n pháp (Đi u 79 kho n
ề ự ứ ế ướ ự ấ ố 3 Hi n pháp CHLB Đ c). Quy n l c nh à n c là th ng nh t và có s phân
ề ự ữ ệ ể ướ chia gi a liên bang và ti u bang. Vi c phân chia quy n l c nhà n c theo
ề ượ ứ ế ệ ể ị ọ chi u d c này đ c quy đ nh trong hi n pháp. CHLB Đ c hi n có 16 ti u
ự ủ ướ ề ể ế bang có tính t ch cao (Nhà n ể c ti u bang). Cac ti u bang đ u có Hi n
ố ộ ể ủ ể ể pháp ti u bang, Qu c h i ti u bang, Chính ph ti u bang.
ạ ệ ượ ầ ự ế ắ ổ ự H vi n đ c b u theo nguyên t c ph thông, tr c ti p, t do và kín.
ướ ạ ệ + Tr c đây, H vi n có 496 thành viên.
ố ạ ị ỹ ấ ố + Sau khi th ng nh t năm 1990, s h ngh s tăng lên 662 .
ạ + Năm 1996 : 656 h nghi s ỹ.
ạ + Năm 2000: 672 h ngh s ị ỹ.
ạ ệ ủ ệ Nhi m kì c a H vi n là 4 năm.
ộ ầ ử ạ ệ ả ượ ớ ế ớ ơ + Cu c b u c vào H vi n khoá m i ph i đ c ti n hành không s m h n
ắ ầ ứ ủ ứ ệ ộ ơ ạ tháng th 45 và không mu n h n tháng th 47 khi b t đ u nhi m kì c a H
vi n.ệ
ụ ủ ễ ệ ệ ế ọ + Các thành viên c a Vi n k t thúc nhi m v vào ngày di n ra phiên h p
ạ ệ ủ ớ . ầ đ u tiên c a H vi n khoá m i
ượ ể ộ ứ ể ạ Ư 2.2.3: u nh c đi m hình th c chính th c ng hòa đ i ngh ị ở ứ Đ c
ể ư Các u đi m:
ề ự ệ ướ ự ộ ề ạ ọ c theo chi u d c không t o ra s đ c + Vi c phân chia quy n l c nhà n
tài.
ướ ế ủ ư ả ạ + Nhà n c phát huy đ ượ ố c t ể i đa u th c a các ti u bang, t o ra và b o
ề ạ ồ ượ ự t n đ c s đa d ng v văn hóa.
ự ạ ự ữ ề ể ạ ạ + T o ra s c nh tranh lành m nh gi a các ti u bang trên nhi u lĩnh v c,
ệ ố ố ơ ườ ề qua đó t oạ đi u li n s ng t t h n cho ng i dân .
ế ị ủ ướ ể ườ ự ế + Các quy t đ nh chính sách c a nhà n c ti u bang th ớ ng sát v i th c t
ầ ơ . do g n dân h n
ượ Nh ể c đi m:
ự ậ ơ . + Quy trình xây d ng lu t dài h n
ự ự ệ ở ể ệ + Có s khác nhau trong vi c th c hi n các chính sách ư các ti u bang nh
ề ấ ườ ườ các v n đ môi tr ng, tr ọ . ng h c
ạ ộ ơ ớ + Chi phí cho ho t đ ng các c quan nhà n ướ ở ể c ti u bang l n.
ể ườ ệ ạ ạ ộ ề ầ ả ề + T o đi u ki n đ ng i dân v nhi u đ ng phái tham gia vào ho t đ ng
ướ ủ c a Nhà n c v.v....
ể ủ ươ ứ ố 2.3 Hình Th c chính th c a V ng Qu c CamPuChia
ơ ượ ề ươ ố 2.3.1: S l c v V ng Qu c CamPuChia
ể ỷ ươ ố ố ườ ộ ờ V ng qu c khmer ra đ i vào cu i th k 9 do ng i anh hùng dân t c
ấ ượ ấ ướ ố JaYavarman II đã th ng nh t đ c đ t n ổ ủ c trên lãnh th c a Phù Nam và
ạ ướ ừ ố ủ Chân L p tr ế ỷ ứ c đây,Kinh đô lúc đó c a khmer là Angkor.T cu i th k th 9
ế ỷ ứ ể ự ươ ự ố ị ế đ n th k th 13 V ng Qu c Khmer phát tri n c c th nh và đã xây d ng
ượ ộ ố ư ạ đ c m t s công trình vĩ đ i nh Angkor Wat.Angkor Thom,…Sau này đ ượ c
ươ ố ượ ữ ớ ệ ạ ọ g i là V ng Qu c CamPuChia và đ c gi tên đó t i hi n t i ngày nay.
ằ ở ị ị ươ ả V trí đ a lý: : Campuchia n m Tây Nam bán đ o Đông D ng, phía Tây
ắ ớ ớ ớ và Tây B c giáp biên gi i v i Thái Lan dài 805 km ; Phía Đông giáp biên gi i
ệ ắ ớ ớ ớ v i Vi t Nam dài 1.270 km ; Phía Đông B c giáp biên gi i v i Lào dài 540 km
2
ị ; Phía Nam giáp V nh Thái Lan dào 400 km.
ệ + Di n tích:181.035 km
ệ ạ ủ ớ ố ủ ả + Th đô hi n t i c a CamPuChia là Phnôm Pênh, v i s dân là kho ng
ệ ườ ầ g n 1,3 tri u ng i.
ơ ồ ố ị ỉ + Đ n v hành chính:Bao g m 24 t nh,Thành Ph ,trong đó có các thành phô
ư ệ ớ l n nh Sihanoukville, Sien Ri p, Battambang.
ơ ả ủ ể ủ ươ ứ ể ặ ố 2.3.2:Các đ c đi m c b n c a hình th c chính th c a V ng Qu c
CamPuChia.
ươ ố ộ ướ V ng Qu c CamPuChia là m t trong các n ủ ể ế c theo th ch quân ch
ề ự ủ ớ ệ ố ậ ả ư ế ố ậ l p hi n gi ng nh Nh t B n hay Thái Lan.V i h th ng quy n l c c a
ượ ữ ặ ậ ọ CamPuChia đ ể c phân chia rõ ràng gi a m i m t hành pháp,l p pháp và k
ươ ồ ố ộ ồ ượ ả ư c t pháp g m:Qu c V ng,H i Đ ng Ngai Vàng Hoàng Gia,Th ng
ế ệ ố ộ ộ ộ ồ ơ vi n,Qu c H i,N i các,Tòa án,H i Đ ng Hi n Pháp và các c quan hành
chính các c p.ấ
Hành Pháp: Đ ng đ u nhà n
ứ ầ ướ ươ ố ứ ầ c CamPuChia là Qu c V ng, Đ ng đ u
ủ ệ ồ ộ ả ế Chính ph hi n nay g m 01 Th t ủ ướ thu c đ ng chi m đa s t ố ạ Qu c ố i ng
ủ ướ ắ ệ ộ h iộ và 06 Phó Th t ng, N i các: H i đ ng ộ ồ B tr ộ ưở do Vua ký s c l nh ng
ệ ổ b nhi m.
ươ ủ ậ ố ậ ưỡ L p Pháp: C ơ l p pháp c a V ng qu c Campuchia là Ngh vi n ị ệ l ng
vi n:ệ
ượ ố ộ ủ ị + Th ng vi n : ệ Ch t ch Qu c h i Sâmdech Heng Samrin (CPP) sau khi N.
ừ ứ ế ầ ế ộ ạ ổ Ranarith (FUN) t ầ ể ch c; có 123 gh , b u đ i bi u theo ch đ ph thông đ u
ế ệ ỳ ổ ứ ầ ử ố ộ ầ phi u, nhi m k 5 năm. Campuchia đã t ch c b u c Qu c h i 6 l n (1993,
ầ ử ố ộ ễ 1998, 2003,2008,2013,2018), b u c Qu c h i khóa 6 di n ra vào năm 2018.
ượ ủ ị ệ ế ầ ổ ố Th ng vi n: Ch t ch Samdech Hun Sen (CPP),58/62 t ng s phi u b u;
ệ ượ ệ ế ế ệ ổ ỳ nhi m k 5 năm; Th ng vi n có 62 gh , trong đó 02 gh do Vua b nhi m,
ế ỉ ị ượ ệ ệ ậ ỳ ố ộ 02 gh do Qu c h i ch đ nh. Th ng vi n nhi m k I thành l p tháng 3/1999
ố ộ ổ ầ ử ệ ả không qua b u c , các đ ng có chân trong Qu c h i b nhi m thành viên theo
ố ộ ế ỉ ệ ố t l s gh có trong Qu c h i.
ố ộ ệ ể ạ ầ ồ + Qu c h i : Nhi m k ế ỳ 6 ( 2018 2023 ) g m 125 đ i bi u, b u theo ch
ế ầ ổ ộ đ ph thông đ u phi u và do Samdech Akka Moha Ponhea Chakrei Heng
ủ ị ộ ồ ư ẩ ố ượ Samrin làm Ch t ch . T Pháp: H i đ ng Th m phán t i cao (đ ế c Hi n
ậ ố ị ị ươ pháp quy đ nh, thành l p 12/1997); Toà án T i cao và các Toà án đ a ph ng.
ệ ả ị ở ả ớ Các đ ng chính tr : Hi n nay, Campuchia có 3 Đ ng l n là:
ả ặ ậ ế ả ộ ộ Đ ng Nhân dân Campuchia (CPP), Đ ng M t tr n đoàn k t dân t c vì m t
ướ ộ ậ ậ ố n c Campuchia đ c l p, trung l p, hoà bình và th ng nh t ấ (FUNCINPEC) là
ề ầ ả hai đ ng chính đang c m quy n.
ứ ả ố ậ ả ố Đ ng C u qu c Campuchia (CNRP) là đ ng đ i l p chính.
ả ả ả Sau 3 Đ ng trên còn kho ng 58 đ ng phái khác.
ượ ủ ậ ứ ể Ư 2.3.3: u nh c đi m hình th c chính th ể Quân Ch L p Hi n ế ở V ngươ
Qu cố CamPuChia
Ư ủ ẫ ế ộ ầ ế ể : Ch đ quân ch v n có vai trò vô cùng c n thi t. u Đi m
ặ ự ờ ủ ế ộ ủ ự ứ ủ
+ Ch đ quân ch ngăn ch n s ra đ i c a các hình th c chính ph c c
ướ ằ ề ỉ đoan trong n c b ng cách đi u ch nh b ủ ộ khung c a chính ph . ủ
ấ ả ủ ướ ạ ả ộ ị + T t c các nhà lãnh đ o chính tr bu c ph i làm th t ặ ộ ng ho c b
ưở ướ ườ tr ng d ề i quy n ng ị i cai tr .
ề ự ự ế ằ ự ồ ữ ả + Ngay c khi quy n l c th c t n m trong tay nh ng cá nhân này, s t n
ạ ủ ố ươ ể ổ ệ ể ề ặ t i c a qu c v ng gây khó khăn đ thay đ i tri t đ ho c hoàn toàn n n
ị ủ ố ộ chính tr c a m t qu c gia.
ệ ủ ự ệ ị ở ữ ặ + S hi n di n c a các v vua Campuchia ngăn ch n nh ng khuynh
ướ ủ ồ ệ ơ ủ ự ạ ị h ng phính ph t i t và c c đoan h n c a các nhà lãnh đ o chính tr , các
ố phe phái trong qu c gia.
ế ộ ấ ướ ằ ế ổ ị ủ + Ch đ quân ch cũng n đ nh đ t n ự c b ng cách khuy n khích s
ổ ừ ừ ữ ế ấ ậ ả ộ ộ ộ thay đ i t t ộ và ch m thay vì nh ng bi n đ ng đ t ng t xáo tr n b n ch t
ế ộ ủ c a ch đ .
ượ Nh ể c Đi m:
ề ậ ế ằ ị ệ ủ ế ạ ị + B quy n l p pháp c a ngh vi n h n ch b ng hi n pháp.
ề ự ứ + Quy n l c nhà vua mang tính hình th c, nghi l ễ .
ớ ư ườ ứ ướ ể ượ ủ ộ + Vua v i t cách là ng ầ i đ ng đ u nhà n c, là bi u t ng c a dân t c,
ượ ị ệ ề ậ còn quy n l p pháp đ c giao cho ngh vi n.
ề ượ ề ư ủ + Quy n hành pháp đ c giao cho chính ph ,quy n t pháp giao cho tòa án.
Ậ Ế K T LU N
ư ậ ứ ữ ề ể ộ ượ Nh v y sau nh ng n i dung v Hình th c chính th đã đ c trình bày
ầ ủ ể ộ ị ượ ộ m t cách đ y đ và sõ sàng thì có th xác đ nh đ c các n i dung sau:
2 Hình th c nhà n
ứ ượ ữ ể ổ ứ ươ c hi u là nh ng cách t ch c và ph ng pháp ướ : đ c
ề ự ệ ướ ể ự đ th c hi n quy n l c nhà n c.
ứ ự ậ ơ ứ ể : là cách th c và trình t thành l p các c quan cao Hình th c chính th
ề ự ấ ủ ướ ệ ữ ậ ớ ơ ố nh t c a quy n l c nhà n c, xác l p m i quan h gi a các c quan v i
ớ nhau và v i nhân dân.
ế ố ơ ả ủ ướ Các y u t c b n c a nhà n c:
Cách th c trình t
ứ ự ổ ứ ề ự ch c quy n l c nhà n t ướ . c
M i quan h gi a các c quan quy n l c nhà n
ệ ữ ề ự ố ơ ươ ướ ở c trung ng.
S tham gia c a nhân dân vào vi c t
ệ ổ ứ ề ự ự ủ ch c quy n l c nhà n ướ ở c
ươ trung ng.
Phân lo i hình th c chính th : Quân Ch và C ng Hòa.
ứ ủ ộ ể ạ
Đ c đi m c a m t s lo i chính th :
ộ ố ạ ủ ể ặ ủ ế ể Quân Ch Chuyên Ch Quân
ủ ậ ị ộ ế ạ ộ ổ ộ ố Ch L p Hi n,C ng Hòa T ng Th ngC ng Hòa Đ i Ngh C ng Hòa
ưỡ L ệ ng H .
S l
ơ ượ ề ộ ố ướ ể ủ ứ ế ớ c v hình th c chính th c a m t s n c trên th gi i.
ế ề ể Tìm hi u chi ti ứ t v Hình Th c Chính Th ể ở ộ ố ướ m t s n ế c trên th
ộ ưỡ ứ ệ ạ ộ ng h ,CHLB Đ c theo c ng hòa đ i gi i:ớ Pháp đang theo c ng hòa l
ị ngh , Campuchia.
ệ
ả Tài li u tham kh o
ộ ế ủ ệ t Nam năm 2013.
ề ạ ọ ố c và pháp lu t, NXB Đ i h c Qu c gia Hà
ộ
ộ ướ c C ng Hòa Xã H i Ch Nghĩa Vi 1.Hi n pháp n ậ ướ ậ 2.Giáo trình lí lu n chung v nhà n N i năm 2005. ậ ướ ậ
c và pháp lu t,NXB Công An Nhân Dân năm 2012. 3.Giáo trình lí lu n nhà n 4.https://www.vietnambooking.com/visa/gioithieusoluocvenuocphap.html?
fbclid=IwAR1j2KFncnhKaPv6SBuzc9tS3RyW6dipQCccfza63WvQ7SEbMzk QwhmTAcY
5.http://www.luanvan.co/luanvan/phantichchinhtheconghoaluongtinhdang
hienhanhtaiconghoaphap7460/? fbclid=IwAR3IZ6aUhw0pvPrUCUtDYF7Ymb8lWfVOQUfxSXNydWDJ2FeJ lM0aAVdxUSQ
6.https://nhandan.com.vn/thegioi/item/37160002campuchiatienhanhbaucu
quochoikhoavi.html?fbclid=IwAR0Yz IxOWAjmYEOr52bvGGt3TJmkAk16Ds6SYYvRBqDa4JYr0z5v7CiPp4 7.http://www.cavilaed.com/index.php/121hotrodoanhnghiep/89giithiusolu
cvvuongquccampuchia?fbclid=IwAR1vbeoQmeChx V0nPqksYc1g5E0ZIfSis2mYt3S21ssYE1TG_2DMe_A
