Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài tiểu luận "Thực trạng ô nhiễm môi trường biển Việt Nam và một số nguyên nhân gây ra thực trạng đó" để nắm bắt được hiện trạng môi trường biển Việt Nam, nguyên nhân gây ra ô nhiễm biển Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.
Ở Ầ I.M Đ U
2 và m tộ
ệ ệ ả Vi ấ ề t Nam có di n tích đ t li n kho ng 330.000km
2. Khu v c bự
ể ề ặ ế ả vùng bi n đ c quy n kinh t kho ng trên 1.000.000km ờ
ấ ọ ố ớ ư ế ể ể ả ị ị bi n cũng nh các đ o có v trí đ a lý r t tr ng y u đ i v i phát tri n và
ả ớ ể ả ố ỏ an ninh, qu c phòng. Trên bi n có trên 3.000 đ o l n nh .các đ o và
ế ậ ự ữ ể ể ả ầ ắ ố qu n đ o là đi m t a v ng ch c cho b trí th tr n phát tri n kinh t ế
ớ ả ủ ề ể ề ể ể ệ ắ ả bi n g n v i b o v an ninh ch quy n trên bi n. Nhi u đ o có th xây
ế ả ạ ộ ụ ị ự d ng thành các trung tâm kinh t đ o và d ch v cho các ho t đ ng khai
ờ ể ướ ể ữ ề thác bi n xa. B bi n n c ta kéo dài trên 3.260km, đây là nh ng ti n đ ề
ế ượ ạ ộ ị ể ế ợ cho phép ho ch đ nh m t chi n l ể ớ c bi n, phù h p v i xu th phát tri n
ể ể ầ ộ ố ổ ủ ự ự ủ c a m t qu c gia bi n. Bi n th c s là ph n lãnh th thiêng liêng c a
ổ ệ ỗ ự ủ ả ộ ố T qu c Vi t Nam, là di s n thiên nhiên c a dân t c, là ch d a tinh
ậ ấ ầ ườ ệ th n và v t ch t cho ng i Vi t Nam hôm nay và mai sau.
ố ứ ứ ế ả ả Tuy nhiên do s c ép dân s , s c ép kinh t và kh năng qu n lý tài
ả ẫ ớ ậ ệ ễ ả ườ ể nguyên kém hi u qu d n t i h u qu ô nhi m môi tr ớ ng bi n và đ i
ề ấ ộ ỏ ờ ở b tr thành v n đ báo đ ng đ .
ứ ậ ế ủ ấ ự ề ệ ấ Nh n th y tính b c thi t c a v n đ , chúng tôi th c hi n bài
ớ ề ể ậ ự ạ ễ ườ ệ ti u lu n v i đ tài: “Th c tr ng ô nhi m môi tr ể ng bi n Vi t Nam
ự ạ ộ ố ệ ự Trong khi th c hi n còn và m t s nguyên nhân gây ra th c tr ng đó”.
ể ệ ế ầ ậ ơ thi u sót, mong th y cô góp ý cho bài ti u lu n hoàn thi n h n.
Chúng tôi xin chân thành c mả
nơ !!!!
Ộ II. N I DUNG
Ệ ƯỜ Ể Ệ Ạ II.1. HI N TR NG MÔI TR NG BI N VI T NAM
ệ ườ ướ ệ ấ ị Hi n nay, môi tr ể ng bi n n c ta đang có d u hi u b ô
ễ ườ ướ ễ ờ nhi m và suy thoái. Môi tr ng vùng n ầ ị c ven b đã b ô nhi m d u,
3, NH4 và
ấ ắ ơ ử ấ ả ạ ẽ k m, và ch t th i sinh ho t. Các ch t r n l ư l ng nh Si, NO
ở ứ ấ ượ ạ ể ầ m c đáng lo ng i. Ch t l ng tr m tích đáy bi n ven b ờ PO4 cũng
ỷ ả ả ủ ề ễ ị ơ ư n i c trú c a nhi u loài thu h i s n cũng b ô nhi m.
ượ ệ ự ấ ả ủ ậ Hàm l ng hoá ch t b o v th c v t ch ng anđrin và enđrin
ẫ ậ ở ử ể ắ trong các m u sinh v t đáy ề các vùng c a sông ven bi n phía b c đ u
ớ ạ ạ ậ ọ ộ ở ơ cao h n gi i h n cho phép. Đa d ng sinh h c đ ng v t đáy ể ven bi n
ự ậ ổ ở ề ắ ệ ượ ề ả mi n b c và th c v t n i mi n trung suy gi m rõ r t.L ấ ng hoá ch t
ậ ồ ư ệ ự ề ả ơ ể ả b o v th c v t t n l u trong c th các loài thân m m hai m nh v ỏ
ượ ấ ị ạ ử ầ ạ ơ đ c xác đ nh cao nh t là t i S m S n và c a Ba L t (11,14 11.83
ấ ị ạ ấ ổ mg/kg th t ngao), tháp nh t là t i Trà C (1,54 mg/kg).Các ch t anđrin,
ặ ệ ế ở ầ enđrin, đienđrin, đ c bi t là anđrin và enđrin có h u h t ẫ các m u phân
ổ ừ ế ế tích, bi n đ i t 0,12 đ n 3,11 mg/kg.
ệ ượ ỷ ề ấ ỏ ừ Hi n t ng thu tri u đ cũng đã xu t hi n ệ ở ướ n c ta t tháng
ế ầ ả ị ạ ể sáu đ n trung tu n tháng b y âm l ch t ộ ặ i vùng bi n nam trung b , đ c
ệ ạ ề ậ ậ ỏ ỷ bi t là t ấ i Khánh Hoà, Ninh Thu n, Bình Thu n. Thu tri u đ xu t
ề ở ệ ể ừ ộ hi n khá nhi u ơ nam trung b . H n 30km bãi bi n t ế Cà Ná đ n Long
ả ắ ươ ụ ầ ộ ộ ớ H ng nh y nh a nhũng b t báng màu xám đen dày c t c, tr n v i xác
ế ủ ậ ạ ố ệ ạ ỏ ch t c a sinh v t t o nên mùi hôi th i. Thi ỷ ề t h i do thu tri u đ gây ra
ờ ướ ể ệ ượ ả ấ ớ r t l n. Vùng bi n ven b n c ta đã phát hi n đ c kho ng 816 loài vi
ậ ộ ơ ạ ề ể ớ ế ả t o bi n gây h i ti m năng v i m t đ h n 2 x 104 t ệ bào/ lít. Hi n
ượ ỏ ả ỷ ở ể ậ ệ t ề ng thu tri u đ x y ra vùng bi n Bình Thu n đã tiêu di t tôm,
ỏ ể cua, cá, san hô, rong c bi n.
ố ệ ễ ể ả ố ạ ấ Theo s li u th ng kê cho th y kho ng 70% ô nhi m bi n đ i
ươ ố ừ ấ ề ấ ồ ừ ấ ả ả ủ d ng có ngu n g c t đ t li n, xu t phát t ch t x th i c a các thành
ị ấ ố ị ừ ự ệ ấ ph , th xã, th tr n, t các ngành công nghi p, xây d ng, hoá ch t…
ả ừ ể ấ ạ ấ ấ trong đó đáng k nh t và nguy h i nh t là các ch t th i t các nhà máy
ệ ố ả ả ạ ươ ể ố thông qua h th ng c ng rãnh, x th i ra bi n và đ i d ng m t l ộ ượ ng
ấ ồ ắ ự ấ ạ ặ ầ ậ ớ l n các ch t b i l ng, hoá ch t, kim lo i, nh a, c n d u và th m chí c ả
ấ ạ các ch t phóng x .
3
ể ễ ẵ Ô nhi m bi n Đà N ng
ể ả Hàng năm, trên 100 con sông ở ướ n c ta th i ra bi n 880 km
ướ ệ ấ ề ể ấ n ễ c, 270300 tri u t n phù xa, kéo theo nhi u ch t có th gây ô nhi m
ấ ữ ư ể ơ ưỡ ạ ặ ề bi n, nh các ch t h u c , dinh d ấ ng, kim lo i n ng và nhi u ch t
ư ậ ừ ệ ộ ạ ừ đ c h i t các khu dân c t p trung, t các khu công nghi p và đô th , t ị ừ
ỷ ả ả ấ ồ ệ ể các khu nuôi tr ng thu s n ven bi n và các vùng s n xu t nông nghi p.
ự ế ượ ấ ớ ở ả ẽ ấ Đ n năm 2010, d tính l ng ch t th i s tăng r t l n các vùng n ướ c
ầ ấ ờ ơ ổ ả ven b , trong đó d u kho ng 35.160 t n/1 ngày, nit ố t ng s 2652
ấ ổ ấ t n/ngày và t ng amoni 1530 t n/ngày.
ạ ườ ấ ượ ằ ỉ ệ Báo cáo hi n tr ng môi tr ng đã ch ra r ng ch t l ng môi
ườ ế ụ ị ể ủ ướ ể ể ả tr ộ ng bi n và vùng ven bi n ti p t c b suy gi m. N c bi n c a m t
ự ệ ể ộ ướ ể ầ ị ố s khu v c có bi u hi n b axit hoá do đ pH trong n ặ c bi n t ng m t
ể ể ệ ế ả ổ ờ ị ướ bi n đ i trong kho ng 6,38,2. N c bi n ven b có bi u hi n b ô
ệ ự ấ ữ ơ ẽ ủ ễ ả ở ố ậ ộ ố nhi m b i ch t h u c , k m, m t s ch ng thu c b o v th c v t.
ệ ượ ệ ạ ề ấ ỏ ỷ ể Hi n t ng thu tri u đ xu t hi n t ộ ặ i vùng bi n nam trung b , đ c
ế ậ ạ ậ bi ệ ạ t t i Khánh Hoà, Ninh Thu n, Bình Thu n làm ch t các lo i tôm cá
ồ ạ ấ ượ ườ ể đang nuôi tr ng t i vùng này. Ch t l ng môi tr ổ ẫ ng bi n thay đ i d n
ự ấ ớ ủ ề ổ ỷ ị ơ ư ế đ n n i c trú t ạ nhiên c a loài b phá hu gây t n th t l n v đa d ng
ả ả ứ ả ấ ờ ộ vùng b .Có kho ng 85 loài h i s n có m c đ nguy c p khác nhau và
ượ ư ỏ ệ ệ trên 70 loài đã đ c đ a vào sách đ Vi ả ấ t Nam. Hi u su t khai thác h i
ư ụ ệ ả ắ ạ ả s n gi m rõ r t, thêm vào đó, tình tr ng dùng các ng c đánh b t có
ỷ ệ ổ ế ấ ổ ư ệ ễ ấ tính ch t hu di t di n ra khá ph bi n nh xung đi n, ch t n , đèn cao
ấ ạ ệ ồ ợ ả ả áp quá công su t cho phép… làm c n ki t các ngu n l ờ i h i s n ven b .
ồ ợ ả ả ướ ả ầ ả ượ Ngu n l i h i s n có xu h ng gi m d n v tr ề ữ ượ l ng, s n l ng và
ướ ắ kích th c cá đánh b t.
ế ố ườ ể Trong các y u t ễ làm ô nhi m môi tr ấ ng bi n thì các ch t
ể ặ ạ ộ ệ phóng x cũng đóng góp m t vai trò đáng k . ể Các vùng bi n, đ c bi t là
ướ ể ạ ề ậ ỏ n c bi n t ệ i các vùng lân c n các m sa khoáng titan, trong đi u ki n
ườ ậ ợ ủ ị ạ ị ấ môi tr ng th y đ a hóa thu n l i, các ch t phóng x b hòa tan và di
ể ể ễ ướ ể ườ chuy n ra bi n, gây ô nhi m n c bi n. Khi con ng i khai thác khoáng
ấ ả s n, tài nguyên thiên nhiên vô hình dung đã tàn phá thiên nhiên, làm m t
ủ ự ấ ớ ệ ấ ằ ậ ắ ả cân b ng sinh thái, m t l p ph th c v t che ch n và b o v đ t, làm
ỏ ị ở ủ ặ ị cho vùng m b xói l và bóc mòn, qu ng b phong hóa phá h y và phát
ơ ả ưở ế ườ ứ ỏ tán đi các n i, nh h ng đ n môi tr ng và s c kh e con ng ườ .N cướ i
ả ừ ườ ưở ể ượ ử th i t các khai tr ng, x ng tuy n không đ c x lý, thu gom, đ ể
ả ườ ể ề ị ch y tràn lan ra môi tr ng xung quanh. Các bãi bi n đ u có đ a hình
ể ấ ả ướ ả ố ố d c ra phía bi n, càng làm cho các ch t th i, n ể c th i trôi xu ng bi n,
ấ ộ ễ ấ ạ ạ đem theo các ch t phóng x và các ch t đ c h i khác làm ô nhi m môi
ườ ướ tr ng n ể c bi n.
ườ ể ả ở ả ả ễ Ô nhi m môi tr ng bi n còn x y ra ề các c ng. Các c ng đ u
ặ ớ ướ ụ ả ố ạ ộ ủ ế ph i đ i m t v i n ề c đ c do liên quan đ n ho t đ ng c a tàu thuy n
ế ả ộ ụ ả ạ ồ ổ ướ ạ ra vào c ng, n o vét lu ng l ch, đ ph th i. Đ đ c n ả c vùng c ng
ả ả ẵ ồ H i Phòng là 418424mg/l, c ng Đà N ng 33167mg/l. N ng đ d u ộ ầ ở
ấ ả ề ượ ứ t ả t c các c ng đ u v ả t m c cho phép 0,3mg/l(TCVN59431995), c ng
ả ả ả H i Phòng 0,42mg/l, c ng Cái Lân 0,6mg/l, c ng Vũng Tàu 0,52mg/l,
ặ ầ ặ ả c ng Vietso Petro 7,57mg/l. M t d u loang ngăn ch n không khí hoà tan
ướ ượ ướ ấ vào n c nên hàm l ng oxy trong n c th p, trung bình 3,310,9mg/l
ầ ấ vào mùa khô và 1,166,1mg/l vào mùa lũ, trong khi đó nhu c u oxy r t
ầ ớ ướ ệ ả ướ ả cao,c n t i 13,631mg/l. N c th i công nghi p và n ạ c th i sinh ho t
ỉ ố ư ử ể ọ ở ứ ổ đ ra bi n ch a qua x lý nên ch s vi trùng h c luôn m c cao. Ở
ộ ố ả ộ ượ ỷ ượ ưỡ m t s c ng đáng báo đ ng là hàm l ng thu ngân đã v t ng ng cho
ả ượ ầ ả ượ phép,c ng Vũng Tàu v t 3,1 l n, c ng Nha Trang v ệ ầ t 1,1 l n. Hi n
ượ ầ ướ ủ ể ệ nay, hàm l ng d u trong n c bi n c a Vi ề t Nam nhìn chung đ u
ượ ớ ạ ẩ ệ ượ ấ ệ ẩ v t gi i h n tiêu chu n Vi t Nam và v ộ t r t xa tiêu chu n hi p h i
ướ ặ ệ ữ ể ướ các n c Đông Nam Á. Đ c bi ờ t có nh ng th i đi m vùng n c khu
ự ả ượ ứ ầ ạ ấ ầ v c c ng Cái Lân có hàm l ng d u đ t m c 1,75mg/l, g p 6 l n gi ớ i
ệ ể ạ ị ượ ạ h n cho phép, v nh H Long có 1/3 di n tích bi n hàm l ầ ng d u
ườ ừ th ng xuyên t 11,73mg/l.
ườ ẫ ớ ể ễ ị ạ Môi tr ng bi n b ô nhi m đã d n t ọ i suy thoái đa d ng sinh h c
̀ ́ ể ể ̉ ̣ ̉ ệ bi n, đi n hình là h sinh thái san hô. Vung biên Viêt Nam co khoang
́ ̀ ́ ́ ể ướ ̣ ̣ ̣ 1.122 km2 ran san hô, nêu hê sinh thai nay bi mât, bi n n c ta có nguy
ữ ủ ệ ạ ơ ẽ ở c s tr thành "th y m c" không còn tôm cá n a. Đó là thông đi p mà
ườ ả ồ ướ ả các nhà môi tr ng và b o t n thiên nhiên n c ta đã c nh báo. Theo số
́ ́ ̀ ả ̣ ̉ ̉ ̣ ̉ ̉ ̉ ̣ ạ liêu cua Tông cuc Biên va Hai đao Viêt Nam đên nay co kho ng 20% r n
ủ ấ ạ ố ộ ộ ộ ủ có đ ph san hô s ng nghèo (đ ph 025%), 60% thu c lo i th p (26
ố ấ ố ỉ 50%), 17% còn t t (5175%) và ch có 3% r t t t (trên 75%). ạ Các r n san
ở ể ệ ị ự ỳ ư ề ọ hô vùng bi n Vi t Nam có giá tr c c k quan tr ng nh đi u hòa môi
ườ ể ấ ưỡ ể tr ng bi n, cung c p dinh d ng trong vùng bi n thông qua các chu
ơ ư ươ ẻ ồ ờ ị ấ trình sinh đ a hóa; đ ng th i còn là n i c trú, sinh đ và m nuôi u
ủ ủ ề ờ ỉ ừ ậ trùng c a nhi u loài th y sinh v t không ch vùng b , mà còn t ngoài
ặ ả ả ề ơ kh i vào theo mùa trong đó có nhi u loài đ c h i s n.
ớ ệ ư ẫ ả ộ ị Nh ng m t ngh ch lý v n đang x y ra v i h sinh thái này.
ướ ườ ờ ạ ế ư Tr c đây con ng i không bao gi ầ h i đ n san hô nh ng nay nhu c u
ệ ấ ạ ộ ộ ỹ ề xây đá m ngh , hòn non b , trang trí n i ngo i th t ngày càng nhi u
ể ạ ở ậ nên tình tr ng khai thác, v n chuy n, buôn bán san hô ị các đ a ph ươ ng
ủ ả ứ ạ ể ễ ấ ờ ồ ỏ ừ ven bi n đang di n ra r t ph c t p. B Đông Nam c a đ o C n C t ng
ố ượ ư ể ặ ố ị b các đ i t ng l n xu ng và dùng c a đ khai thác san hô đen đem bán.
ư ự ề ề ể ấ ộ Nhi u khu v c bi n mi n Trung, ng dân đi l y san hô đã thành m t
ề ạ ố ợ ậ ườ ả lo i ngh sinh s ng. Vì l i nhu n, không ít ng i đã làm nh h ưở ng
ự ự ủ ả ả ưở ế đ n s hình thành t nhiên c a d i san hô gây nh h ế ng đ n môi
ườ ớ ự ạ ữ ạ ấ ồ tr ng sinh thái. Nh ng r n san hô m t đi, đ ng nghĩa v i s c n ki ệ t
các ồ ngu n l ợ i ủ th y ả s n.
ươ ệ ả ọ ệ ừ ư ả Vi n H i D ng h c Vi t Nam đã t ng c nh báo: "Ch a bao gi ờ
ồ ướ ạ ứ ướ ứ ố ư ệ ngu n san hô n c ta l i đ ng tr c thách th c s ng còn nh hi n nay.
ư ể ấ ấ ơ ấ ỗ ở ả M i năm, m t h n 50 t n san hô ch a k m t san hô đen Qu ng Bình,
ữ ả ả ả ị Qu ng Tr , Qu ng Ninh, H i Phòng, theo đà này 20 năm n a san hô
ể ệ không còn trong vùng bi n Vi t Nam".
Ể Ệ Ễ II.2. NGUYÊN NHÂN GÂY RA Ô NHI M BI N VI T NAM
ế ố ự t nhiên II.2.1 Y u t
ể ể ạ ạ ả ậ ộ Do các lo i vi sinh v t bi n, vi t o bi n gây h i ngày m t gia
ề ố ượ ệ ượ ỷ ề tăng v s l ng, tham gia vào hi n t ả ỏ ng thu tri u đ , làm suy gi m
ể ậ ợ ố ượ s l ng các sinh v t bi n có l i.
ạ ộ ư ử ế ấ ị ạ Các ho t đ ng đ a ch t nh núi l a, bão… làm ch t hàng lo t
ủ ể ậ ượ ử ễ sinh v t bi n, xác c a chúng không đ c x lý đã gây ô nhi m vùng
ớ ờ ể bi n đ i b .
ự ứ ủ ữ ấ ỏ ỏ ỉ Ngoài ra, s đ t gãy c a v trái đ t làm rò r nh ng m dàu ở
ạ ươ ễ ể ầ ạ đáy đ i d ng cũng đã góp ph n gây ra tình tr ng ô nhi m bi n.
ế ố II.2.2 Y u t con ng ườ i
ứ ố II.2.2.1 S c ép dân s
ố II.2.2.1.1 Dân s gia tăng và nghèo đói
ể ạ ạ ờ ơ Bi n và vùng b là n i giàu có và đa d ng các lo i hình tài
ư ứ ự ể ề ế ạ nguyên, cũng nh ch a đ ng ti m năng phát tri n kinh t ở đa d ng. B i
ể ủ ạ ộ ơ ậ ấ ộ ậ v y, đây cũng là n i t p trung sôi đ ng các ho t đ ng ph t tri n c a con
ườ ị ấ ỉ ị ớ ầ ố ơ ố ng i: trên 50% s đo th l n, g n 60% dân s tính theo đ n v c p t nh,
ầ ớ ế ệ ấ ỷ ả ph n l n các khu công nghi p và khu ch xu t, các vùng nuôi thu s n,
ạ ộ ẽ ượ ể ả ả ị ự ở các ho t đ ng c ng bi n – hàng h i và du l ch s đ c xây d ng đây
ỷ ệ ố ở ườ ế đ n năm 2010. T l tăng dân s vùng này cũng th ơ ng cao h n trung
ả ướ ạ ộ ụ ự bình c n c. Đi kèm các ho t đ ng trên là s gia tăng di dân t do, tăng
ầ ử ụ nhu c u s d ng tài nguyên thiên nhiên và hình thành thói quen tiêu th ụ
ấ ớ ứ ế ế ả ườ tài nguyên lãng phí. K t qu đã gây s c ép r t l n đ n môi tr ị ng đô th ,
ư ể ể ả khu dân c ven bi n, làm suy gi m và suy thoái tài nguyên bi n và vùng
ờ ướ ể ầ ờ ấ ven b . Trong khi vùng bi n g n b n ộ c ta còn r t ít tôm cá, thì cu c
ọ ẫ ư ủ ả ầ ằ ố s ng c a kho ng 600.000 ng dân và gia đình h v n c n có cá h ng
ồ ạ ẫ ề ả ả ọ ộ ngày và b n năng t n t ơ i v n bu c h ph i khai thác nhi u tôm cá h n
ạ ệ nên ngu n l ồ ợ ừ ể i t bi n ngày càng c n ki t.
ố ố ả ơ ấ II.2.2.1.2 L i s ng gi n đ n và dân trí th p
ấ ề ơ ấ ể ừ ư ớ ề Khác v i trong đ t li n, c c u dân c ven bi n t ồ nhi u ngu n,
ộ ộ ư ậ ấ ậ ệ ọ ế ừ ứ ứ h đ n t x , th m trí có m t b ph n dân c ngoài đ t Vi t t. H ọ
ữ ườ ể ế ặ ố v n là nh ng ng ả i nghèo, xa quê đ n vùng ven bi n ho c các đ o
ướ ọ ụ ậ ể ố ạ ặ ố n c ta đ sinh s ng. H t t p thành các “v n chài”, đ i m t hàng
ố ớ ệ ủ ể ớ ướ ngày v i tính kh c li ả ố t c a bi n c , s ng v i sông n ề ắ c và g n li n
ộ ố ề ớ ư ườ ạ ả cu c s ng v i con thuy n, nên t duy ng ơ ế ứ i v n chài h t s c gi n đ n,
ồ ợ ệ ệ ườ ườ ư ẫ ả khái ni m b o v ngu n l i và môi tr ể ng bi n d ng nh v n còn xa
ạ ậ ấ ấ ọ ụ ố ờ ớ ọ ậ v i v i h . T p quán và phong t c s ng còn l c h u, h c v n th p do
ứ ề ọ ậ ề ệ ế ậ ườ không có đi u ki n h c t p. Cũng vì th mà nh n th c v môi tr ng và
ư ở ậ ẫ ấ ể ủ ạ ộ tài nguyên bi n c a đ i b ph n dân c đây v n còn th p kém. Hành
ạ ộ ọ ớ ử ủ ứ ệ ả ườ vi và cách ng x c a h v i các ho t đ ng b o v môi tr ng và tài
ấ ạ ư ế ự nguyên r t h n ch , ch a thành thói quen t giác.
ề ế ứ II.2.2.2 S c ép v kinh t
ấ ợ ỷ ả ồ ị II.2.2.2.1 Du l ch tràn lan, nuôi tr ng thu s n b t h p lý
ữ ủ ệ ề ả ộ ọ ươ Theo đi u tra c a Vi n H i D ng h c, m t trong nh ng nguyên
ẫ ớ ễ ạ ườ ơ ả nhân c b n d n t i tình tr ng ô nhi m môt tr ệ ể ng ven bi n là hi n
ượ ỷ ả ạ ạ ỉ ừ t ng nuôi thu s n tràn lan, không có quy ho ch. T i các t nh t ả Qu ng
ế ả ượ ư Ninh đ n Qu ng Bình, trên 37000ha đã đ c khai thác đ a vào nuôi
ỷ ả ệ ế ồ ướ ặ ợ tr ng thu s n (chi m 3035% di n tích n ầ ầ c m n l ). G n đây ph n
ơ ở ẫ ớ ệ ơ ư ớ l n c s đã đi vào nuôi trên quy mô công nghi p d n t i các n i c trú
ỷ ệ ẻ ậ ố ị ệ ệ ị sinh v t, bãi đ , bãi gi ng b hu di ấ t, d ch b nh xu t hi n tràn lan…
ữ ễ ơ ườ ị ươ ạ H n n a, tình tr ng ô nhi m môi tr ng còn do các đ a ph ng khai
ử ụ ẫ ớ ể ấ ợ ệ thác, s d ng không h p lý các vùng đ t cát ven bi n d n t ế i vi c thi u
ướ ở ồ ờ ể ứ ộ ớ ọ n ọ c ng t, xói l , sa b i b bi n v i m c đ ngày càng nghiêm tr ng.
ấ ộ ệ ằ ạ ạ ử ụ Vi c khai thác b ng đánh mìn, s d ng hoá ch t đ c h i làm c n ki ệ t
ồ ợ ả ặ ỷ ả ề ậ nhanh chóng ngu n l i thu s n và gây h u qu n ng n cho các vùng
ể ả ị ưở ỏ ế ạ ộ sinh thái bi n. Các ho t đ ng du l ch có nh h ng không nh đ n môi
ườ ả ự ủ ể ể ườ tr ng sinh thái, c nh quan t nhiên c a bi n. Đi n hình là v ố n qu c
ẹ ả ớ gia Cát Bà v i 5.400ha m t n ặ ướ ừ ộ c, t m t hòn đ o khá đ p và trong lành,
ể ừ ế ả ạ ộ ượ ư Cát bà đã bi n thành m t hòn đ o “t p” k t khi đ c đ a vào khai
ỷ ả ữ ồ ị ị ồ thác du l ch và nuôi tr ng thu s n. Nh ng khu du l ch, khu nuôi cá l ng
ấ ả ề ắ ượ ặ ạ bè, khu đánh b t cá…T t c đ u đ ể c quy ho ch “bám” ra m t bi n.
ấ ỗ ố ượ ổ ự ế Theo th ng kê, m i ngày có hang nghìn t n rác đ c đ tr c ti p ra
bi n.ể
ể ầ ễ II.2.2.2.2 Ô nhi m bi n do d u gia tăng .
ễ ể ầ Ô nhi m bi n do tràn d u
ữ ễ ể ầ ộ ố ộ M t nguyên nhân gây ô nhi m bi n n a là tràn d u. T c đ tăng
ưở ế ớ ữ ầ ấ tr ng kinh t ạ l n trong nh ng năm g n đây đã làm gia tăng r t m nh
ượ ụ ợ ế ẫ ế ạ l ầ ng tiêu th xăng d u. L i ích kinh t d n đ n tình tr ng khai thác
ộ ượ ứ ả ầ ấ ớ ỉ ị ậ ầ d u quá m c. H u qu là m t l ng d u r t l n b rò r ra môi tr ườ ng
ự ố ư ỏ ạ ộ ủ ể ắ bi n do ho t đ ng c a các tàu và do các s c h h ng hay đ m tàu tr ở
ự ố ạ ỗ ầ ầ d u, do s c t i l khoan thăm dò và dàn khoan khai thác d u. Đáng chú
ữ ụ ầ ầ ướ ọ ý là các v tràn d u nghiêm tr ng nh ng năm g n đây có xu h ng tăng,
ọ ườ ể ặ ệ gây thi ệ ạ nghiêm tr ng cho môi tr t h i ng bi n, đ c bi ồ t là vùng nuôi tr ng
ỷ ả ể ướ ạ ế ả thu s n. Bên c nh đó, vùng bi n n c ta có kho ng 340 gi ng khoan thăm
ả ướ ẫ ố ượ ệ ầ ầ ớ dò và khai thác d u khí, ngoài vi c th i n c l n d u v i kh i l ớ ng l n.
ạ ộ ả ấ ỗ ả Trung bình m i năm ho t đ ng này còn phát sinh kho ng 5600 t n rác th i
ả ắ ư ế ấ ạ ầ d u khí, trong đó có 20 đ n 30% là ch t th i r n nguy h i còn ch a có bãi
ơ ử ứ ch a và n i x lý.
ể ế ấ ậ . II.2.2.3 Th ch và chính sách còn b t c p
ờ ể ướ ể ạ ộ ơ ậ Bi n và vùng b bi n n c ta là n i t p trung các ho t đ ng kinh t ế
ủ ế ượ ẫ ả ườ khác nhau và v n ch y u đ c qu n lý theo ngành. Các ngành th ng chú
ề ơ ế ể ọ ế ụ ộ ụ tr ng nhi u h n đ n m c tiêu phát tri n kinh t , các m c tiêu xã h i và môi
ườ ượ ư ế ợ ế ả tr ng ít đ ỉ c u tiên, ch chú ý đ n l i ích ngành mình. K t qu là tính
ệ ố ế ủ ẹ ự ờ ị toàn v n và tính lien k t c a các h th ng t nhiên vùng b b chia c t, ắ mâu
ử ụ ẫ ợ ả ưở thu n s d ng l i ích tài nguyên ngày càng tăng, nh h ế ng đ n tính
ạ ộ ủ ể ể ả ơ ồ ề ữ b n v ng c a ho t đ ng phát tri n. Các c quan qu n lý bi n còn ch ng
ụ ữ ứ ệ ề ả ố chéo v ch c năng và nhi m v trong khi có nh ng m ng tr ng b b ị ỏ
ế ự ố ợ ữ ả ỏ ọ ơ ơ ng . Thi u s ph i h p gi a các c quan qu n lý, c quan khoa h c và
ổ ứ ủ ả các t ể ệ ử ụ ch c phi chính ph trong vi c s d ng và qu n lý tài nguyên bi n,
ệ ạ ờ ặ đ c bi ậ ề ả t vùng ven b . Bên c nh đó, các chính sách và pháp lu t v b o
ườ ệ ự ế ế ệ v môi tr ể ủ ng bi n c a Vi t Nam còn chung chung, thi u th c t , gây
ệ ổ ự ứ ệ ế ả khó khăn cho vi c t ch c th c hi n. Cho đ n nay qu n lý môt tr ườ ng
ả ả ể ể ẫ ượ ậ ế bi n, ven bi n và h i đ o v n đ ủ c r p khuôn theo cách ti p cân c a
ư ừ ể ễ ể ề ế ặ ấ ngăn ng a và ki m soát ô nhi m, ch a tính đ n đ c đi m v tính ch t
ớ ủ ụ ệ xuyên biên gi ả ử ụ i, đa ngành, đa m c đích s d ng cho nên hi u q a qu n
ộ ộ ế ấ ậ ề ế ộ lý y u kém và b c l nhi u thi u sót, b t c p. M t nguyên nhân cũng
ả ẻ ế ố ế ệ ợ ệ ả ầ c n ph i k đ n là vi c h p tác qu c t ư trong lĩnh v c b o v môi
ườ ư ệ ề ướ ự ế tr ng cũng nh vi c tham gia ký k t và th c thi các đi u c qu c t ố ế
ệ ườ ộ ộ ủ ể ề ề ả v b o v môi tr ng bi n c a chúng ta còn b c l ế ạ nhi u h n ch ,
ự ự ượ ư ọ ch a th c s đ c quan tâm, chú tr ng.
Ộ Ố Ế Ậ Ế Ị III.K T LU N VÀ M T S KI N NGH .
ư ự ể ạ ồ ễ Bi n là ngu n tài nguyên vô cùng quý giá nh ng th c tr ng ô nhi m
ể ệ ỏ ố ớ ề ấ ở ộ bi n Vi t Nam đã và đang tr thành v n đ báo đ ng đ đ i v i toàn xã
ạ ộ ữ ủ ườ ộ h i , nguyên nhân chính là do nh ng ho t đ ng c a con ng i.
ể ượ ể ậ ữ ộ Qua bài ti u lu n này,đã giúp chúng ta hi u đ ủ c nh ng hành đ ng c a
ườ ễ ạ ố con ng ể ộ i dù là vô tình hay c ý cũng m t gây ra tình tr ng ô nhi m bi n,
ể ạ ả ọ ưở ế ẻ gây suy thoái đa d ng sinh h c bi n và nh h ứ ng đ n s c kho con
ườ ứ ượ ừ ệ ệ ả ườ ể ng i. T đó ý th c đ c vi c b o v môi tr ng bi n nói riêng và môi
ườ ữ ả ừ ụ ắ tr ng nói chung, tìm ra nh ng gi i pháp ngăn ng a và kh c ph c tình
ễ ạ tr ng ô nhi m.
ộ ố ế ị Sau đây là m t s ki n ngh :
ệ ề ướ ở ữ ự ầ ơ ạ Vi t Nam c n tích c c tham gia h n n a các đi u c ph m vi th ế
ớ ự ề ấ ề ả ệ ườ ề ướ ể gi i và khu v c v v n đ b o v môi tr ng bi n. Các đi u ố c qu c
ự ệ ồ t ế ở lĩnh v c này mà Vi t Nam đã tham gia bao g m:
ướ ủ ệ ề ể ậ ố Công c 1982 c a Liên Hi p Qu c v Lu t bi n (UNLOSC) là
ấ ề ể ệ ệ ầ ả ỉ ị ộ ậ b lu t hoàn ch nh nh t v bi n, dành ph n XII quy đ nh vi c b o v và
ữ ườ ể ề ả ồ ừ ề gìn gi môi tr ụ ng bi n g m có 11 m c và 46 đi u kho n (t đi u 192
ệ ướ ạ ơ ở ế đ n 237). Vi c tham gia vào Công c này t o c s pháp lý giúp chúng ta
ệ ữ ườ ể ủ ờ ẩ ạ ồ ợ ả b o v và gìn gi môi tr ng bi n c a mình đ ng th i đ y m nh h p tác
ố ế ể ừ ế ễ ể ể ạ qu c t ổ ậ ủ đ ngăn ng a, h n ch ô nhi m bi n chung. Đi m n i b t c a
ướ ụ ủ ề ạ ố ị công ể c là xác đ nh rõ ràng quy n h n và nghĩa v c a qu c gia ven bi n
ệ ễ ỏ trong vi c BVMTB kh i ô nhi m.
ướ ố ế ừ ễ ừ Công c qu c t ngăn ng a ô nhi m t ờ tàu (MARPOL 73/78): ra đ i
ộ ậ ả ủ ế ớ năm 1973 , đây là b lu t chuyên ngành hàng h i c a th gi i ,đã đ ượ c
ạ ộ ố ế ề ễ ể ướ ư thông qua t ị i h i ngh qu c t v ô nhi m bi n. Công ữ c đ a ra nh ng
ễ ằ ặ ạ ặ ậ ị ể quy đ nh nh m ngăn ch n ô nhi m gây ra do tai n n ho c do v n chuy n
ạ ằ ư ể ầ ỏ ướ ộ hàng hoá d u m , nguy hi m,đ c h i b ng tàu,cũng nh do n c,rác và
ừ ả khí th i ra t tàu.
ướ ề ể ể ớ Công ậ c BALSE v ki m soát v n chuy n xuyên biên gi ấ ộ i các ch t đ c
ạ ỏ ệ ạ h i và vi c lo i b chúng năm 1989
ướ ề ạ ọ Công c v đa d ng sinh h c năm 1992
ướ ậ ướ ề ấ ầ ọ Công c RAMSA v các vùng đ t ng p n c có t m quan tr ng qu c t ố ế
ệ ơ ư ủ ư ướ ặ ,đ c bi t nh là n i c trú c a các loài chim n c năm 1982 v.v…
ướ ủ ầ ủ ươ ự ệ Ngoài ra, Nhà n c và Chính ph c n th c hi n các ch tr ư ng nh :
ườ ự ệ ệ ả ườ ệ Tăng c ệ ng vi c th c hi n b o v môi tr ầ ư ng hi n nay ; c n l u
ớ ậ ố ớ ả ể ở ấ ỉ ự ệ ệ ý t i vi c th c thi lu t đ i v i d i ven bi n c p t nh và huy n.
ệ ượ ế ể ể ạ -Ti n hành ki m soát trên ph m vi toàn vùng bi n hi n t ả ng th i
ự ố ử ệ ế ặ ạ ầ ứ ầ d u c n và có k ho ch,bi n pháp ng phó s c tràn d u;x lý, phòng
ư ệ ử ụ ể ừ ễ ầ ồ ố ễ ấ ề ng a ô nhi m d u có ngu n g c đ t li n.C th nh vi c x lý ô nhi m
ể ở ả ể ặ ầ ằ bi n do c n d u trên bi n H i Phòng: Bình quân h ng năm có t ớ ơ i h n
ượ ậ ả ể ả ả ậ ượ ầ 1.500 l t tàu v n t i bi n c p c ng H i Phòng. L ặ ng d u c n qua s ử
3 đ n 10m
3.
ậ ả ủ ế ả ỗ ừ ế ụ d ng trong hành trình v n t i c a m i tàu khi đ n c ng t 5 m
3 d u c n qua s d ng đã x t
ư ậ ử ụ ả ự ầ ặ Nh v y, hàng nghìn m ề nhiên theo nhi u
ễ ể ấ ạ ỉ ườ ố cách xu ng bi n. ể Đ ch n ch nh tình tr ng gây ô nhi m môi tr ng vùng
ố ả ế ị ể ầ ử c a bi n, đ u tháng 3, UBND thành ph H i Phòng đã có quy t đ nh giao
ử ủ ụ ệ ả ầ ả ặ ồ nhi m v thu gom, qu n lý và x lý ngu n d u c n th i ra c a các tàu
ể ả ả ườ ố ậ ả v n t i bi n vào c ng H i Phòng cho Công ty Môi tr ng thành ph . Tuy
ể ệ ả ệ ườ ể ả ệ ả ả nhiên, đ vi c b o v môi tr ng bi n c ng H i Phòng có hi u qu , theo
ầ ưở ệ ả ông Tr n Trung Dũng, Tr ng trung tâm Qu n lý rác công nghi p và v ệ
ườ ể ộ ườ ả sinh môi tr ng bi n thu c Công ty Môi tr ố ầ ng thành ph , c n ph i có
ự ượ ử ủ ế ạ ặ các ch tài x ph t các ch tàu và l c l ầ ng khai thác d u c n trái phép
ờ ầ ư ể ươ ệ ề ệ ậ ỹ ồ trên bi n, đ ng th i đ u t ph ng ti n, đi u ki n k thu t cho Trung
ủ ạ ứ ượ ấ ớ ứ ạ tâm đ m nh m i ch m d t đ c tình tr ng b c xúc này.
ệ ả ồ ệ ố ấ Vi c qu n lý ngu n n ướ ở c các h th ng sông ngòi cũng r t quan
ầ ớ ớ ự ề ọ ở ổ tr ng,b i vì các nhánh sông ph n l n đ u đ ra bi n ờ ủ ể . V i s ra đ i c a
ả ấ ấ ầ ạ ệ ử nhà máy s n xu t ch t Zeolite đ u tiên t i Vi t Nam, bài toán x lý ô
ướ ể ạ ữ ị ỉ ễ nhi m n c bi n do nuôi tôm trên cát t ổ ể i nh ng đ a đi m ngh mát n i
ở ề ờ ả ế ả ế ti ng mi n trung đã có l i gi ứ i. Đây là k t qu công trình nghiên c u
ề ạ ả ưở ướ ố ế ủ ộ ọ đo t nhi u gi i th ng trong n c và qu c t c a m t nhà khoa h c lăn
ự ề ạ ớ ọ ộ l n nhi u năm v i các d án thanh niên: TS T Ng c Đôn, ĐH Bách khoa
Hà N i.ộ
ộ ườ ự ở ủ ể Đánh giá tác đ ng môi tr ự ng c a các d án xây d ng ven bi n và
ư ở ụ ể ể ể ệ ả bi n (c ng,khu công nghi p,khai thác bi n…) C th nh ồ Đ ng
ủ ở ồ Nai ,theo báo cáo c a S TNMT, thì 11 KCN c a t nh ủ ỉ Đ ng Nai và t nhỉ
ạ ộ ệ ả ớ ỗ BRVT v i hàng trăm nhà máy, xí nghi p đang ho t đ ng m i ngày th i ra
ướ ư ử ử ư ả ặ ạ sông trên 33.400m3 n c th i ch a qua x lý ho c x lý ch a đ t tiêu
ẩ ầ ở ườ chu n. Ông Ao Văn Thinh yêu c u s ngành liên quan tăng c ể ng ki m
ử ế ệ ễ ữ tra, x lý kiên quy t nh ng doanh nghi p gây ô nhi m môi tr ườ ; đôn ng
ự ẩ ộ ướ ả ậ ế ố đ c các KCN đ y nhanh ti n đ xây d ng nhà máy n c th i t p trung
ừ ế ạ ế ế ố ờ trong th i gian t nay đ n cu i năm.H t h n này, n u KCN nào có doanh
ệ ườ ư ử ướ ả ả nghi p x th i ra môi tr ng mà ch a có nhà máy x lý n ả ậ c th i t p
ạ ộ ừ ẽ ả ồ ỉ trung s ph i ng ng ho t đ ng.UBND t nh Đ ng Nai cho hay, s ấ ẽ đ xu t ề
Ư ầ ư ạ ạ ớ ố ớ ộ v i b ngành T. đ u t ị ả n o vét, đào m i đo n kênh n i sông Th V i
ự ạ ồ ươ ớ v i sông Đ ng Môn thông qua kênh Bà Ký t o s thông th ồ ng lu ng
ể ả ự ị ả ủ ạ ồ ạ l ch đ làm tăng kh năng "t ờ ạ làm s ch" c a sông Th V i, đ ng th i t o
ế ậ tuy n v n t ả i thêm m tộ
ỷ KCN trên đ aị thu cho các
bàn.
ồ ướ ị ế ở Ngu n n c b ô nhi m ộ ị sông Tô L ch Hà N i
ủ ấ ứ ộ ụ ạ ậ ồ ề Đào t o,giáo d c,nâng cao nh n th c c ng đ ng và c a c p chính quy n
ươ ườ ị đ a ph ệ ng(huy n,xã/ph ng)
ậ ụ ỡ ợ ả ự ố ế ạ ệ ợ ệ T n d ng hi u qu s giúp đ ,tr giúp ,h p tác qu c t t i Vi t Nam
ư ướ ộ ưở ộ cũng nh n c ngoài .Ngày 6/6 B tr ng B Tài nguyên và Môi tr ườ ng
ệ ộ ưở ự ể ộ Vi t Nam Mai Ái Tr c và B tr ng B Sinh thái, Phát tri n và Quy
ớ ợ ữ ề ạ ả ộ ho ch b n v ng C ng hòa Pháp Alain Juppé đã ký B n ghi nh h p tác
ữ ủ ệ ự ề gi a hai Chính ph Vi t Nam và Pháp v lĩnh v c tài nguyên n ướ ở c Vi ệ t
ự ư ộ ươ ợ ữ Nam. Đây là m t trong nh ng lĩnh v c u tiên trong ch ng trình h p tác
ữ ể ệ ế ườ ợ phát tri n gi a Vi t Nam và Pháp . Pháp cam k t tăng c ng h p tác v ề
ự ế ườ ự ể xây d ng th ch và tăng c ả ng năng l c qu n lý tài nguyên n ướ t nhỉ c.
ậ ả ẽ ỗ ợ ự ộ ố Fukuoka – Nh t B n s h tr thành ph Hà N i xây d ng các chính sách
ứ ạ ồ ướ ễ ị ạ ồ ủ và nghiên c u làm s ch ngu n n c b ô nhi m t i các sông h c a thành
ả ắ ự ẽ ả ấ ố ổ ự ph và qu n lý ch t th i r n. Hai bên s tích c c trao đ i trong lĩnh v c
ườ ệ ệ ể ấ ạ ồ ệ ả b o v môi tr ặ ng, đ c bi ự t nh n m nh vi c phát tri n ngu n nhân l c
ổ ệ và trao đ i công ngh .
Ả Ệ IV. TÀI LI U THAM KH O
1.www.canh sat.gov.vn
2.www.yeumoitruong.com
3.www. thiennhien.vn
4 .www. thuvienkhoahoc.com
5.www.laodong.com
6.www.congnghehoahoc.org
7.www. khoa hoc.com
8.www. mcdvietnam.org
