TI U LU N
Ậ
Ể
UNG TH MÁU VÀ CÁC LI U PHÁP ĐI U TR
Ư
Ệ
Ề
Ị
M Đ U Ở Ầ
Ung th máu, còn đ ư ượ ầ c g i là ung th b ch c u hay b nh b ch c u, ầ ư ạ ệ ạ ọ
thu c lo i ung th ác tính. M i năm, trên th gi i xu t hi n 300.000 ca ung th ế ớ ư ạ ộ ỗ ệ ấ ư
máu m i, chi m 2,8% trong s t ố ấ ả t c các b nh ung th và gây ra 220.000 ng ư ế ệ ớ ườ i
ch t.ế
Hi n t i các ph ng pháp đi u tr b nh ung th máu ch y u v n là thay ệ ạ ươ ủ ế ị ệ ư ề ẫ
i b nh v i t y x ng c a m t ng i hi n có t y x t y x ủ ươ ng c a ng ủ ườ ệ ớ ủ ươ ủ ộ ườ ủ ế ươ ng
phù h p (thích h p nh t là ng i b nh) đ thay ấ ợ ợ ườ i có chung huy t th ng v i ng ế ố ớ ườ ệ ể
th ph n t y x ng đã b h h ng và kích thích sinh ra h ng c u cũng nh kìm ầ ủ ế ươ ị ư ỏ ư ầ ồ
hãm s gia tăng đ t bi n c a b ch c u. Tuy nhiên, dù có đi u tr b ng ph ầ ế ủ ạ ị ằ ự ề ộ ươ ng
pháp nào thì kh năng thành công cũng r t th p, ch kho ng 10% và dù cho có ả ấ ấ ả ỉ
thành công thì kh năng b nh tái phát cũng r t l n (kho ng t 3 đ n 5 năm) ấ ớ ệ ả ả ừ ế
Hi n nay ngoài cách ghép t y (cu ng r n, c y t bào g c....) còn có th ấ ế ủ ệ ố ố ố ể
dùng hóa tr li u, cho t t cho các ị ệ ớ i nay cách dùng hóa tr v n có tri n v ng r t t ị ẫ ấ ố ể ọ
ừ b nh nhân. Ngoài ra đ i v i dòng lympho còn có th x tr màng não, ngăn ng a ệ ể ạ ị ố ớ
t ế ị ệ bào phát tri n lên não. Đ i v i nh ng b nh nhân có quá trình đi u tr b nh ố ớ ữ ể ệ ề
t t, thích nghi v i môi tr ng t ố ứ t, s c đ kháng t ề ố ớ ườ ố ờ t và n m trong kho ng th i ằ ả
3-5 năm có th bình ph c hoàn toàn. gian đi u tr t ề ị ừ ụ ể
V i ch đ ủ ề Ung th máu và các li u pháp đi u tr ư ệ ề ớ ề ậ ị, ti u lu n này đ c p ể ậ
ch y u t ủ ế ớ ệ i li u pháp đi u tr hoá tr . Ti u lu n g m có hai ph n chính: Vài nét ậ ề ể ầ ồ ị ị
v b nh ung th máu và Các li u pháp đi u tr hoá tr b nh ung th máu. ề ệ ị ệ ư ư ề ệ ị
N I DUNG
Ộ
I. VÀI NÉT V B NH UNG TH MÁU Ề Ệ Ư
B nh ung th máu (leukemia) hay b nh b ch c u, là b nh ung th t bào ư ế ư ệ ệ ệ ạ ầ
c s n xu t t t y x ng. Danh t leukemia do hai ch Hy b ch huy t c u đ ạ ế ầ ượ ả ấ ừ ủ ươ ừ ữ
L p ghép l i và có nghĩa là máu tr ng. Máu c a ng ng có ạ ạ ủ ắ ườ i kho m nh th ẻ ạ ườ
màu đ vì đa s các t bào máu là h ng huy t c u mang s c t ỏ ố ế ế ầ ắ ố ồ ạ màu đ . B ch ỏ
ộ huy t c u ch chi m thành ph n thi u s . B nh ung th máu b ch c u là m t ể ố ế ầ ư ế ệ ầ ạ ầ ỉ
nhóm b nh có nhi u đi m t ng đ ng và d bi t nh ng đ i lo i là chúng đ u do ệ ề ể ươ ị ệ ồ ư ề ạ ạ
bào b ch c u ung th . Nh ng t bào b ch c u ung s s n xu t quá đ c a t ự ả ộ ủ ế ấ ư ữ ạ ầ ế ạ ầ
th này đ c s n xu t t t y c a nhi u x ng trong c th m t cách không ư ượ ả ấ ừ ủ ủ ề ươ ơ ể ộ
tr t t và không th ki m soát đ c. Đi u này d n đ n s ki n các t ậ ự ể ể ượ ế ự ệ ề ẫ ế ạ bào b ch
c u ung th d n d n thay th thành ph n các t ầ ư ầ ế ầ ầ ế ủ bào trong máu và trong t y
x ng đ n s s n xu t c a h ng huy t c u làm cho b nh nhân ươ ng và nh h ả ưở ấ ủ ồ ế ự ả ế ầ ệ
thi u máu, m t m i, xanh xao..., nh h ỏ ế ệ ả ưở ả ng đ n s s n xu t c a ti u c u đ m ấ ủ ế ự ả ể ầ
trách s đông máu làm cho da b nh nhân d b b m tím ho c máu không đông ễ ị ầ ự ệ ặ
khi b ch y máu..., nh h ng đ n nh ng t ả ả ị ưở ữ ế ế ễ bào đ m trách h th ng mi n ệ ố ả
nhi m làm cho c th b nh nhân m t kh năng đ kháng nên d b nhi m trùng. ả ơ ể ệ ễ ị ề ễ ễ ấ
1. Các th b nh b ch c u ể ệ ạ ầ
B nh b ch c u đ ạ ệ ầ ượ ể c chia thành các nhóm khác nhau theo s ti n tri n ự ế
c a b nh. ủ ệ
B nh b ch c u c p tính: ầ ấ ệ ạ
i tu x ng. B nh b ch c u c p là tình tr ng c p tính c a b nh ác tính t ạ ủ ệ ầ ấ ệ ạ ấ ạ ỷ ươ
ẩ B nh b ch c u c p tính có tri u ch ng s m, ti n tri n nhanh, n u không ch n ứ ế ể ế ệ ệ ầ ấ ạ ớ
vong nhanh. đoán và đi u tr s m s đ a đ n t ị ớ ẽ ư ế ử ề
T l ỷ ệ ắ ớ m c b nh b ch c u c p trong c ng đ ng hi n nay tăng cao so v i ộ ệ ệ ạ ầ ấ ồ
c: t 3-5 ng i/100.000 dân đ n 8-9 ng i/100.000 th ng kê c a 10 năm tr ủ ố ướ ừ ườ ế ườ
dân, chi m kho ng 5% t ng s ung th m i l a tu i. T l ư ở ọ ư ỷ ệ ắ ữ m c b nh gi a ệ ổ ế ả ổ ố
nam/n kho ng 1,5/1. ữ ả
B nh b ch c u mãn tính: ệ ạ ầ
ệ Là b nh có ti n tri n ch m, có th kéo dài nhi u năm, nh t là n u b nh ệ ể ể ề ế ế ậ ấ
nhân đ c đi u tr đúng cách. Trong giai đo n s m c a b nh, t ượ ủ ệ ạ ớ ề ị ế ầ bào b ch c u ạ
ác tính còn có kh năng th c hi n m t s ch c năng bình th ộ ố ứ ự ệ ả ườ ầ ng c a b ch c u. ủ ạ
Lúc đ u b nh nhân có th không có tri u ch ng gì. B nh th ng đ c phát ứ ể ệ ệ ệ ầ ườ ượ
hi n qua khám đ nh kỳ tr ệ ị ướ ầ c khi các tri u ch ng c a b nh xu t hi n. D n d n, ủ ệ ứ ệ ệ ấ ầ
các t bào b ch c u ác tính tr nên t h n, khi s l i t ng t bào ác tính tăng ế ạ ầ ở ồ ệ ơ ố ượ ế
sinh trong máu, các tri u ch ng b nh xu t hi n. ứ ệ ệ ệ ấ
Ngoài ra, còn có cách phân lo i b nh b ch c u d a trên dòng b ch c u b ạ ệ ự ạ ầ ạ ầ ị
nh h ng là các t bào dòng tu ho c dòng lympho và ti n tri n c a m i dòng ả ưở ế ể ủ ế ặ ố ỷ
đó.
B nh b ch c u lympho mãn tính: Các t bào lypmpho b nh h ệ ạ ầ ế ị ả ưở ng
và th ng ti n tri n ch m. Tu i th ng m c b nh là trên 55 tu i, h u nh ườ ế ể ậ ổ ườ ệ ắ ầ ổ ư
không g p tr em. ặ ở ẻ
B nh b ch c u lympho c p tính: Là th phát tri n ác tính c a các t ệ ạ ầ ấ ủ ể ể ế
bào dòng lympho và ti n tri n r t nhanh. Đây là th b nh b ch c u th ể ấ ể ệ ế ạ ầ ườ ặ ng g p
nh t tr em, ng i l n đôi khi cũng có th m c. ấ ở ẻ ườ ớ ể ắ
B nh b ch c u dòng tu mãn tính: Các t bào dòng tu b nh h ệ ạ ầ ỷ ế ỷ ị ả ưở ng
i l n. và giai đo n đ u th ạ ầ ườ ng ti n tri n ch m. Ph n l n g p ậ ầ ớ ng ặ ở ườ ớ ế ể
B nh b ch c u dòng tu c p tính: Các t bào dòng tu b nh h ỷ ấ ệ ạ ầ ế ỷ ị ả ưở ng
và ti n tri n nhanh. Có th x y ra c ng i l n và tr em. ể ả ế ể ở ả ườ ớ ẻ
2. Các y u t nguy c gây b nh ế ố ơ ệ
Hi n nay ng c chính xác các nguyên nhân gây ệ ườ i ta còn ch a xác đ nh đ ư ị ượ
b nh ung th nói chung, cũng nh nguyên nhân gây ung th máu nói riêng. Các ệ ư ư ư
nghiên c u ch ra m t s y u t nguy c đ ộ ố ế ố ứ ỉ ơ ượ ệ c coi là nguyên nhân gây b nh
ho c t o đi u ki n thu n l i cho b nh, bao g m: ặ ạ ậ ợ ề ệ ệ ồ
i ti p xúc v i tia phóng x li u cao s có nguy c Tia xạ: Nh ng ng ữ ườ ế ạ ề ẽ ớ ơ
ầ cao h n b b nh b ch c u t y c p tính, b ch c u t y m n tính, b ch c u ầ ủ ầ ủ ị ệ ạ ấ ạ ạ ạ ơ
lympho c p tính. V n bom nguyên t Hiroshima Nh t B n trong chi n tranh ụ ổ ấ ử ở ậ ả ế
th gi ng phóng x r t cao. Nhi u ng i s ng sót sau ế ớ i th 2 đã t o nên hàm l ạ ứ ượ ạ ấ ề ườ ố
i có ti n s đ c đi u tr b ng tia v n bom h t nhân b b nh b ch c u. Ng ụ ổ ị ệ ạ ạ ầ ườ ề ử ượ ị ằ ề
x tr khi đi u tr ung th ho c các b nh khác t ư ạ ị ề ệ ặ ị tr ừ ướ ơ c cũng có nguy c cao h n ơ
b b nh b ch c u. ạ ị ệ ặ ầ Tuy nhiên, khi ch p tia X trong ch n đoán răng hàm m t ho c ụ ẩ ặ
i ta ti p xúc tia các bi n pháp ch p X quang ch n đoán khác (nh CT Scan) ng ẩ ư ụ ệ ườ ế
X v i hàm l ng ít h n nhi u. Hi n t ớ ượ ệ ạ ẫ ữ i v n ch a xác đ nh m i liên quan gi a ư ề ơ ố ị
tr em và ng s ti p xúc v i n ng đ tia th p v i b nh b ch c u c p ự ế ầ ấ ở ẻ ớ ệ ớ ồ ấ ạ ộ ườ ớ i l n.
ầ Các nhà nghiên c u đang nghiên c u m i liên quan nguy c m c b nh b ch c u ố ơ ắ ệ ứ ứ ạ
và ti n s ch p X quang nhi u l n ho c ch p c t l p khi còn nh . ề ử ụ ụ ắ ớ ề ầ ặ ỏ
Hút thu c láố : Nhi u nghiên c u ch ra r ng hút thu c là làm tăng nguy ằ ứ ề ố ỉ
c m c b nh b ch c u t y c p tính. ơ ắ ệ ầ ủ ấ ạ
Benzen: Ch t này đ c s d ng nhi u trong công nghi p hóa ch t, có ấ ượ ử ụ ề ệ ấ
nhi u trong khói thu c lá và khí đ t. Vi c ti p xúc nhi u v i Benzen có th làm ệ ế ề ể ề ố ố ớ
tăng nguy c b b nh b ch c u t y m n tính, b nh b ch c u lympho c p tính. ạ ơ ị ệ ầ ủ ệ ạ ạ ầ ấ
Ti n s đi u tr hóa ch t: ề ử ề ấ M t s b nh nhân ung th đ ộ ố ệ ư ượ ị c đi u tr ề ị
hóa ch t (nh các ch t alkyl hóa, các ch t c ch topoisomerase) v sau có th ấ ứ ư ế ề ấ ấ ể
b m c b nh b ch c u t y c p tính ho c b nh b ch c u lympho c p tính. ị ắ ệ ầ ủ ấ ặ ệ ạ ạ ầ ấ
và m t s b nh di truy n khác có th làm tăng nguy H i ch ng Down ứ ộ ộ ố ệ ề ể
c m c b nh ung th máu c p tính. ơ ắ ệ ư ấ
H i ch ng r i lo n sinh t y ng v máu khác ố ạ ủ và m t s b nh b t th ộ ố ệ ứ ộ ấ ườ ề
cũng làm tăng nguy c b b ch c u c p tính. ơ ị ạ ầ ấ
Ti n s gia đình : R t hi m khi có trên m t ng i trong gia đình b ung ề ử ế ấ ộ ườ ị
th máu. N u có thì ch y u là th b nh b ch c u lympho m n tính. ủ ế ể ệ ư ế ạ ạ ầ
3. Tri u ch ng c a b nh b ch c u ủ ệ ứ ệ ạ ầ
Gi ng nh các t bào máu khác, t bào b ch c u ác tính di chuy n trong ư ố ế ế ể ạ ầ
máu gây nên các tri u ch ng. Các tri u ch ng này ph thu c s l ng t bào ộ ố ượ ứ ụ ứ ệ ệ ế
bào này gây nh h ng. b ch c u ác tính, v trí các t ạ ầ ị ế ả ưở
ng đ c phát hi n qua khám đ nh kỳ Ở ể ạ th b ch c u m n tính, b nh th ạ ệ ầ ườ ượ ệ ị
và làm xét nghi m máu vì b nh nhân không có tri u ch ng. ứ ệ ệ ệ
Ng i, các b nh nhân b b nh b ch c u c p tính th c l ượ ạ ị ệ ệ ạ ầ ấ ườ ệ ng đ n b nh ế
vi n khám v i các tri u ch ng r m r h n. N u não b t n th ng, th ng có ộ ơ ị ổ ứ ệ ế ệ ầ ớ ươ ườ
các tri u ch ng nh đau đ u, nôn, lú l n, m t tr ấ ươ ứ ư ệ ầ ẫ ệ ng l c c , đ ng kinh. B nh ự ơ ộ
ng các v trí khác trong c th nh : h tiêu hóa, b ch c u cũng có th nh h ạ ể ả ầ ưở ư ệ ơ ể ị
th n, ph i, tim, tinh hoàn. ậ ổ
Khi t bào d ng b ch c u ung th phát tri n nhanh trong t y s gây đau ế ủ ẽ ư ể ạ ạ ầ
ng. Đ ng th i chúng chi m ch và làm gi m s phát tri n nh ng t nh c x ứ ươ ự ữ ế ể ả ồ ờ ỗ ế
bào máu bình th ng khác. Lúc đó b nh nhân có th có nh ng ch ng sau: ườ ữ ứ ệ ể
S t, đau đ u, đau kh p do s chèn ép trong t y: ớ ự ủ ầ ố
M t m i, y u s c, da đ i thành màu tr ng nh t do thi u h ng c u ầ ế ứ ệ ế ắ ỏ ổ ợ ồ
Hay b nhi m trùng do b ch c u không th c hi n đ ạ ự ễ ệ ầ ị ượ c ch c năng ứ
ch ng nhi m khu n ễ ẩ ố
Ch y máu chân/n u răng, d b m tím do gi m kh năng làm đông ả ướ ễ ầ ả ả
máu
Bi ng ăn, sút cân. ế
Ra m hôi v ban đêm ề ồ ở ệ b nh nhân là n ữ
S ng n b ng ho c c m giác khó ch u b ng. ặ ả ề ụ ị ở ụ ư
Ph n l n các tri u ch ng này không ph i là đ c tr ng cho ung th nên d ầ ớ ư ư ứ ệ ặ ả ễ
i b nh b qua, vì v y, khi có m t trong b t kỳ d u hi u nào nêu trên, b ng ị ườ ệ ệ ậ ấ ấ ỏ ộ
ng i b nh c n đ n bác s ngay đ đ ườ ệ ể ượ ế ầ ỹ c khám, ch n đoán, t ẩ ư ấ v n và đi u tr . ị ề
4. Các ph ng pháp ch n đoán b nh b ch c u ươ ệ ẩ ạ ầ
Khám lâm sàng: Phát hi n đ c h ch s ng to, gan-lách to ra. ệ ượ ạ ư
Xét nghi m máu t ki m tra s l ng các t bào máu và thành ệ : C n thi ầ ế ố ượ ể ế
ph n các lo i b ch c u (công th c máu). Khi m c b nh b ch c u, s l ạ ạ ố ượ ng ứ ệ ầ ầ ạ ầ ắ
ng ti u c u, l ng Hemoglobin gi m th p do b ch c u tăng cao, gi m s l ạ ố ượ ả ầ ể ầ ượ ấ ả
thi u máu. ế
Sinh thi t ch n đoán : Ph ế ẩ ươ ủ ng pháp l y m t m nh mô trong t y ấ ả ộ
x bào máu ác tính. Sinh thi ươ ng đ soi d ể ướ i kính hi n vi tìm t ể ế ế t là bi n pháp ệ
bào ác tính trong t y x ng. duy nh t giúp ch n đoán xác đ nh t ẩ ấ ị ế ủ ươ
Các xét nghi m khác : Tùy thu c tri u ch ng và th b nh mà bác s ệ ể ệ ứ ệ ộ ỹ
cho làm m t s xét nghi m nh : ộ ố ư ệ
- Xét nghi m gen: Xác đ nh nhi m s c th b t th ng Philadelphia trong ệ ể ấ ễ ắ ị ườ
b nh b ch c u dòng t y m n tính. ệ ủ ạ ầ ạ
bào b ch c u b t th - Xét nghi m d ch t y: ệ ủ Xác đ nh s xu t hi n t ự ấ ệ ế ị ị ầ ạ ấ ườ ng
trong máu.
- Ch p X quang: b ng ho c các v trí khác. ụ Phát hi n h ch to trong ạ ệ ổ ụ ặ ị
5. Các ph ng pháp đi u tr b nh b ch c u ươ ị ệ ề ạ ầ
Có nhi u bi n pháp đi u tr khác nhau đ i v i b nh b ch c u nh : theo ố ớ ệ ư ề ệ ề ạ ầ ị
dõi - ch đ i, hóa tr li u, đi u tr đích, đi u tr sinh h c, x tr , ghép t ờ ợ ạ ị ị ệ ề ề ọ ị ị ế ố bào g c
ho c ph u thu t c t b lách to. Có th ph i h p nhi u bi n pháp đi u tr . ị ể ậ ắ ỏ ố ợ ề ệ ề ặ ẫ
ổ ủ S l a ch n bi n pháp đi u tr tùy thu c ch y u vào: th b nh, tu i c a ủ ế ể ệ ự ự ệ ề ọ ộ ị
ng ườ ệ i b nh, s xu t hi n t ự ấ ệ ế bào b ch c u trong t y. ầ ủ ạ
Các b nh nhân b b ch c u c p tính c n đ c đi u tr ngay v i m c đích ầ ấ ị ạ ệ ầ ượ ụ ề ớ ị
gi m các tri u ch ng c a b nh đ đ t hi u qu lui b nh. Sau khi đ t lui b nh, ủ ệ ể ạ ứ ệ ệ ệ ệ ả ả ạ
m t s bi n pháp đ ộ ố ệ ượ c ti n hành nh m ngăn ch n s tái phát c a b nh (đi u tr ặ ự ủ ệ ề ế ằ ị
c ng c , duy trì). ố ủ
V i b nh b ch c u m n tính không có tri u ch ng, đi u tr có th đ ớ ệ ể ượ c ứ ệ ề ạ ầ ạ ị
trì hoãn v i s theo dõi và ti n hành đi u tr khi các tri u ch ng x y ra. Đi u tr ề ớ ự ứ ệ ề ế ả ị ị
giúp ki m soát b nh và các tri u ch ng. B nh nhân có th đ ệ ể ượ ứ ệ ể ệ c đi u tr duy trì ị ề
nh m tránh tái phát nh ng v i phác đ hóa tr li u thông th ớ ị ệ ư ằ ồ ườ ệ ng, r t hi m b nh ế ấ
nhân kh i b nh, tuy nhiên ghép t y có th mang l ỏ ệ ủ ể ạ ỏ ố i hy v ng đi u tr kh i đ i ề ọ ị
v i b nh b ch c u m n tính. ớ ệ ạ ầ ạ
Hóa trị
M t s b nh nhân đ c đi u tr hóa ch t giúp tiêu di ộ ố ệ ượ ề ấ ị t t ệ ế ư bào ung th .
Tùy thu c t ng th b nh mà cho ng ộ ừ ể ệ ườ ệ ố ợ i b nh dùng đ n hóa ch t ho c ph i h p ấ ặ ơ
đa hóa ch t. Có nhi u lo i hóa ch t khác nhau: ề ạ ấ ấ
Hóa ch t đ ấ ườ ố ng u ng
- Hóa ch t đ ng tĩnh m ch. ấ ườ ạ
- Hóa ch t vào t y s ng. ủ ố ấ
t qua hàng rào máu não - Hóa ch t vào não: M t s hóa ch t không th v ộ ố ể ượ ấ ấ
c. Thông nên sau khi truy n tĩnh m ch thu c không th theo máu đ n não đ ố ề ể ế ạ ượ
qua catheter Ommaya ng ườ i ta đ a thu c tr c ti p vào h p s . ộ ọ ự ế ư ố
Hóa ch t đ c đi u tr theo chu kỳ v i kho ng th i gian dùng thu c và ấ ượ ề ả ớ ờ ố ị
kho ng ngh . Hóa ch t giúp tiêu di ấ ả ỉ t t ệ ế ứ bào ung th và gi m các tri u ch ng ả ư ệ
nh ng cũng có th gây nên t n th ng các t ch c lành, đ c bi t các t ch c có ư ể ổ ươ ổ ứ ặ ệ ổ ứ
t bào phân chia nhanh nh t bào máu, t bào chân tóc, t bào đ ng tiêu hóa, ế ư ế ế ế ườ
bu ng tr ng và tinh trùng. Khi đó ng i b nh đ ứ ồ ườ ệ ượ c theo dõi và đi u tr h tr : ị ỗ ợ ề
Khi hóa ch t làm gi m các t bào máu lành tính, s có nguy c b ấ ả ế ơ ị ẽ
nhi m khu n, ch y máu, m t m i do thi u h ng c u. Truy n máu cho ng ề ế ễ ệ ẩ ả ầ ỏ ồ ườ i
b nh n u th y thi u máu n ng. ệ ế ế ặ ấ
Hóa tr li u gây r ng tóc. Sau khi ng ng đi u tr , tóc m c tr l ị ệ ở ạ ừ ụ ề ọ ị ư i nh ng
ki u tóc và màu tóc có th thay đ i. ể ể ổ
Hóa tr li u gây m t c m giác ngon mi ng, bu n nôn, nôn, a ch y, đau ấ ả ị ệ ệ ả ồ ỉ
h ng mi ng. M t s thu c có th giúp gi m các tri u ch ng này. ể ộ ố ứ ệ ệ ả ọ ố
M t s hóa ch t gây vô sinh do làm t n th ng tinh trùng và tr ng. Có ộ ố ấ ổ ươ ứ
m t s hóa ch t không gây nên bi n ch ng này. C n thi ộ ố ứ ế ấ ầ ế ệ t trao đ i v nguy n ổ ề
v ng sinh đ sau đi u tr đ cân nh c l a ch n thu c và cách b o qu n tinh ắ ự ọ ị ể ề ẻ ả ả ố ọ
trùng, tr ng trong ngân hàng mô. ứ
Đi u tr đích ề ị
Đi u tr đích ngăn ch n s phát tri n c a t bào ác tính thông qua c ch ể ủ ế ặ ự ề ị ứ ế
ho t đ ng protein b t th ng làm kích thích s phát tri n c a t ạ ộ ấ ườ ể ủ ế ự bào ung th . ư
ộ ố ể ạ Các b nh nhân b b nh b ch c u dòng t y m n tính và m t s th b ch ị ệ ủ ệ ạ ầ ạ
c u dòng t y c p tính có th đ ầ ủ ấ ể ượ ệ c đi u tr b ng thu c đi u tr đích Glivec. Hi n ề ị ằ ề ố ị
nay có thêm m t s thu c đi u tr đích khác đ c ch đ nh. T i Vi ộ ố ề ố ị ượ ạ ỉ ị ệ ệ t Nam, hi n
t i đang có ch ng trình tài tr ạ ươ ợ ệ mi n phí thu c cho các b nh nhân m c b nh ệ ễ ắ ố
b ch c u dòng t y m n tính. ạ ủ ạ ầ
Đi u tr sinh h c ọ ị ề
Đi u tr sinh h c giúp kích thích s mi n d ch t ự ề ễ ọ ị ị ự ố nhiên c a c th ch ng ủ ơ ể
l i t ạ ế ộ ố ắ bào ung th . Có nhi u bi n pháp đi u tr sinh h c khác nhau: m t s g n ề ư ệ ề ọ ị
bào b ch c u ác tính, m t s v n chuy n các ch t gây đ c t bào, k t v i t ế ớ ế ộ ố ậ ộ ế ể ầ ạ ấ
m t s khác giúp c i thi n h th ng mi n d ch kích thích c th ch ng l ơ ể ệ ố ộ ố ễ ệ ả ố ị ạ ế i t
bào ung th .ư
Ghép t ế bào g c ố
Đi u tr ghép t ị ề ế ự bào g c giúp t o đi u ki n cho hóa ch t li u cao th c ấ ề ề ệ ạ ố
c. Hóa ch t li u cao giúp tiêu di hi n đ ệ ượ ấ ề t t ệ ế ổ bào ung th nh ng cũng làm t n ư ư
th ng t bào lành trong t y. Vì v y, t c tiêm vào c th ươ ế ủ ậ ế bào ngu n s đ ồ ẽ ượ ơ ể
(gi ng truy n máu) sau khi đi u tr b ng hóa ch t, nh đó các t bào máu bình ị ằ ề ề ấ ố ờ ế
th ng đ c phát tri n t các t bào ườ ượ ể ừ ế bào g c này. Có nhi u bi n pháp ghép t ề ệ ố ế
g c khác nhau: ố
Ghép t bào g c t thân: S d ng t bào g c c a chính mình. Tr ế ố ự ử ụ ế ố ủ ướ c
khi đ c đi u tr hóa ch t li u cao, t y x ng s đ c l y đi. Các t bào này có ượ ấ ề ủ ươ ề ị ẽ ượ ấ ế
th đ t các t c gi ể ượ c đi u tr đ tiêu di ị ể ề ệ ế bào ung th và sau đó đ ư ượ ữ ạ ồ l nh r i
truy n l i vào c th sau khi đ c đi u tr hóa ch t li u cao. ề ạ ơ ể ượ ấ ề ề ị
Ghép t y d thân: T bào g c đ t y x ng c a thành viên ủ ế ố ị c l y t ượ ấ ừ ủ ươ ủ
trong gia đình ho c t i cho khác phù h p v i c th c a b nh nhân. ng ặ ừ ườ ớ ơ ể ủ ệ ợ
Hi n nay ph ệ ươ ủ ng pháp đi u tr b nh ung th máu ch y u v n là thay t y ư ủ ế ị ệ ề ẫ
x ng c a m t ng ươ ng c a ng ủ ườ ệ i b nh b ng t y x ằ ủ ươ ủ ộ ườ ợ i hi n phù h p (thích h p ợ ế
nh t là ng i cùng huy t th ng v i ng i b nh) đ thay th ph n t y x ấ ườ ế ố ớ ườ ệ ầ ủ ể ế ươ ng
ộ đã b h h ng và kích thích sinh ra h ng c u cũng nh kìm hãm s gia tăng đ t ị ư ỏ ư ự ầ ồ
bi n c a b ch c u. Tuy nhiên, kh năng thành công r t th p, ch kho ng 10% và ế ủ ạ ầ ả ấ ấ ả ỉ
kh năng b nh tái phát cũng r t l n (kho ng t 3 đ n 5 năm). ấ ớ ệ ả ả ừ ế
6. Theo dõi sau đi u tr ị ề
ậ Do nguy c tái phát b nh, ngay c sau khi b nh đã h t hoàn toàn, vì v y ệ ế ệ ả ơ
vi c ki m tra đ nh kỳ là r t quan tr ng. Ki m tra s c kh e đ nh kỳ đ bác s ứ ể ể ệ ể ấ ọ ỏ ị ị ỹ
theo dõi tình tr ng s c kh e sau đi u tr , phát hi n s m s xu t hi n tr l ự ấ ệ ớ ở ạ ủ i c a ứ ề ệ ạ ỏ ị
ệ b nh và có bi n pháp đi u tr k p th i. Trong các l n ki m tra đ nh kỳ, b nh ệ ể ệ ề ầ ờ ị ị ị
nhân đ c khám b nh, làm xét nghi m máu, xét nghi m gen, xét nghi m t bào ượ ệ ệ ệ ệ ế
h c t y x ọ ủ ươ ầ ng, xét nghi m d ch não t y. Kho ng cách th i gian gi a các l n ủ ữ ệ ả ờ ị
khám có th khác nhau đ i v i m i b nh nhân nh ng ph n l n đ c ki m ỗ ệ ố ớ ầ ớ ư ể ượ ể tra
đ nh kỳ 2-3 tháng/l n sau đi u tr trong vòng 2-3 năm. ị ề ầ ị
7. Ch đ ăn cho b nh nhân ế ộ ệ
ả Hi n nay không có m t công trình nghiên c u nào cho th y th c ăn có nh ứ ứ ệ ấ ộ
h ưở ấ ng đ n vi c đi u tr do v y trong và sau khi đi u tr b nh b ch c u c p, ị ệ ề ề ệ ế ậ ạ ầ ị
i khuyên v b nh nhân không c n thi ệ ầ ế t ph i ăn kiêng. D i đây là m t s l ướ ộ ố ờ ả ề
dinh d ưỡ ng cho b nh nhân: ệ
Duy trì ch đ ăn u ng h p lý, đ y đ ch t dinh d ng đ duy trì cân ủ ấ ế ộ ầ ố ợ ưỡ ể
n ng và s c kh e là bi n pháp h tr r t quan tr ng. ặ ỗ ợ ấ ứ ệ ỏ ọ
N u b nh nhân không có c m giác thèm ăn, m t c m nh n mùi v th c ị ứ ấ ả ế ệ ả ậ
ăn ho c c m giác có v b t th ng trong mi ng và c m th y m t m i và không ặ ả ị ấ ườ ệ ệ ấ ả ỏ
tho i mái, đ c bi t trong và ngay sau đi u tr thì nên t v n bác s v dinh ặ ả ệ ề ị ư ấ ỹ ề
d ng. ưỡ
8. Ch đ sinh ho t cho b nh nhân ạ ế ộ ệ
Duy trì tr ng thái ho t đ ng giúp b nh nhân c m th y tho i mái h n. Đi ệ ạ ộ ạ ả ấ ả ơ
b , t p Yoga và các ho t đ ng khác giúp b nh nhân c m th y kh e m nh và ộ ậ ạ ộ ệ ả ạ ấ ỏ
nâng cao th l c. T p th d c giúp gi m c m giác bu n nôn và gi m đau, làm ả ể ụ ể ự ậ ả ả ồ
cho vi c đi u tr tr nên d dàng h n. Các ho t đ ng này cũng giúp b nh nhân ạ ộ ị ở ệ ề ễ ệ ơ
ợ gi m stress. Tuy nhiên, c n ch n m c đ v n đ ng và cách v n đ ng phù h p ứ ộ ậ ầ ả ậ ọ ộ ộ
v i t ng b nh nhân. N u có c m giác đau ho c b t th ớ ừ ệ ế ả ặ ấ ườ ầ ng khi ho t đ ng, c n ạ ộ
trao đ i ngay v i bác s . ỹ ổ ớ
II. ĐI U TR HOÁ TR B NH UNG TH MÁU Ị Ệ Ư Ề Ị
1. B nh b ch c u lympho c p ầ ệ ạ ấ
1.1. Các phác đ đi u tr t n công: ồ ề ị ấ
• Vincristine: 2mg/m2 (t
Phác đ VP: ồ
ố i đa 2mg) truy n tĩnh m ch, ngày 1,7, 14, 21, 28, ạ ề
• Prednisone: 20mg/m2 u ng liên t c t
35, 42.
ụ ừ ố ầ ngày 1 đ n ngày 42 (gi m li n d n ề ế ả
ngày 35). t ừ
Phác đ VP – DNR – ASP: ồ
• Vincristine: 1,5mg/m2 truy n tĩnh m ch, tu n 1 l n, t ề
• Prednisone: 40mg/m2 u ng hàng ngày (chia thành li u nh ) trong 4 đ n 6
4 - 6 tu n. ầ ầ ạ ừ ầ
ế ề ố ỏ
tu n.ầ
• Daunorubicin: 25mg/m2 truy n tĩnh m ch tu n 1 l n, t
Có th dùng ho c không dùng các thu c sau: ể ặ ố
ề ầ ầ ạ ừ ầ 4 đ n 6 tu n, ế
• Asparaginase: 10.000 UI/m2. Truy n tĩnh m ch tu n 1 l n trong 2 tu n: ầ
cùng ngày v i vincristine. ớ
ề ạ ầ ầ
tu n 1 và tu n 2, cùng ngày v i vincristine. ầ ầ ớ
• Vincristine: 1,5mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 1, 8, 15, 22. ề
Phác đ VP DA + Me: ồ
• Prednison: 60mg/m2 u ng t
ạ
• Daunorubicin: 30mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 1, 8, 15, 22. ề
ngày 1 đ n ngày 28. Sau 2 tu n gi m d n bi u. ố ừ ế ể ầ ả ầ
• Asparaginase: 500 UI/m2 truy n tĩnh m ch trong 30 phút, ngày 15 và ngày
ạ
ề ạ
• Methotrexate: 15mg - tiêm n i tu , ngày 1.
28.
ộ ỷ
• Daunorubicin: 50mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 1, 2, 3.
Phác đ DOPA: ồ
• Vincristin: 2mg, tĩnh m ch ngày 1, 8, 15, 22.
ề ạ
• Prednisone: 60mg/m2, u ng t
ạ
• Asparaginase: 6000 UI/m2, tiêm b p t
ố ừ ngày 1 đ n ngày 28. ế
ắ ừ ngày 17 đ n ngày 28. ế
N u tu x ng ngày 14 còn b nh b ch c u: ỷ ươ ế ệ ạ ầ
• Daunorubicin: 50mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 15.
ề ạ
• Daunorubicin: 50mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 29,30.
N u tu x ng ngày 28 còn b nh b ch c u: ỷ ươ ế ệ ạ ầ
• Vincristin: 2mg truy n tĩnh m ch ngày 29, 36.
ề ạ
• Prednisone: 60mg/m2, u ng t
ề ạ
• Asparaginase: 6000 UI/m2, tiêm b p t
ố ừ ngày 29 đ n ngày 42. ế
ắ ừ ngày 29 đ n ngày 35. ế
• Vincristine: 2mg truy n tĩnh m ch ngày 1, 8, 15, 22.
Phác đ VP Do + Me: ồ
• Prednisone: 20mg/m2 u ng cách 8 gi
ề ạ
• Doxorubicin: 25mg/m2 truy n tĩnh m ch, ngày 1, 8, 15, 22. ề
m t li u, t ố ờ ộ ề ừ ngày 1 đ n ngày 28. ế
• Methotrexate: 15mg - tiêm n i tu , ngày 1.
ạ
ộ ỷ
1.2. Các phác đ đi u tr c ng c ồ ề ị ủ ố
• VM 26 (Teniposide): 100mg/m2. Truy n tĩnh m ch trong 1 gi
Phác đ VM 26 – Ara – C: ồ
ngày 1 ề ạ t ờ ừ
• Ara - C (Cytarabine, Cytosine): 150mg/m2. Truy n tĩnh m ch trong 1 gi
đ n ngày 5. ế
ề ạ ờ
t ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
(chú ý: Ara - C truy n tĩnh m ch tr c VM 26) ề ạ ướ
• Cyclophosphamide: 1000mg/m2 truy n tĩnh m ch ngày 1.
Phác đ C– Ara – C: ồ
• Ara-C: 500mg/m2 truy n TM trong 24 gi
ề ạ
, ngày 1. ề ờ
Do phác đ có cyclophosphamide li u cao, ph i s d ng mesna ề ả ồ ử ụ
(uromitexan) kèm theo.
• Ara-C: 1g/m2 truy n tĩnh m ch trong 3 gi
Phác đ Ara-C-Mitox: ồ
; c 12 gi dùng 1 li u, t ngày ề ạ ờ ứ ờ ề ừ
• Mitoxantrone: 10mg/m2. Truy n tĩnh m ch trong 30 phút ngày 3-5.
1 đ n ngày 4 (t ng c ng 8 li u). ổ ề ế ộ
ề ạ
1.3. Phác đ đi u tr duy trì ồ ề ị
• 6 Mercaptopurine: 60mg/m2/ngày u ng hàng ngày.
Phác đ 6 MP - MTX: ồ
• Methotrexate: 20mg/m2 tiêm tĩnh m ch m i tu n 1 l n.
ố
ầ ầ ạ ỗ
1.4. Phác đ tăng c ng ồ ườ
Giai đo n 1: ạ
Vincristine 1,5mg/m2, TM ngày 0, 7, 14.
Dexamethasone 10mg/m2/ngày, u ng ngày 0–20, sau đó gi m li u d n trong ề ầ ả ố
7 ngày.
Doxorubicin 25mg/m2, TM ngày 0, 7, 14.
L-Asparaginase 6,000 U/m2, tiêm b p 6 li u (3 li u/tu n trong 2 tu n). ắ ề ề ầ ầ
• Cyclophosphamide 1,000mg/m2,TM ngày 28.
• 6-Thioguanine 60mg/m2/ngày vào các ngày 28–41.
• Cytarabine 75mg/m2/ngày TM vào các ngày 29–32 và 36–39.
• Methotrexate tiêm n i tu vào các ngày 28 và 35.
Giai đo n 2: ạ
ộ ỷ
2. B nh b ch c u lympho mãn tính: ệ ầ ạ
2.1. Chlorambucil + Prednisolon:
Chlorambucil 0,3mg/kg/ ngày. U ng t ố ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
Prednisolon 40mg/ m2/ngày. U ng t ố ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
M i tháng dùng 1 đ t. ợ ỗ
2.2. CVP:
Cyclophosphamide 300mg/m2/ ngày. U ng t . ố ừ ngày 1 đ n ngày 5 ế
Vincristin 1mg/m2. Truy n tĩnh m ch ngày 1. ề ạ
Prednisolon 40mg/ m2 / ngày. U ng t ố ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
M i tháng dùng 1 đ t. ợ ỗ
2.3. CHOP:
Cyclophosphamide 300mg/m2/ ngày. U ng t ố ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
Vincristin 1mg/m2 . Truy n tĩnh m ch ngày 1. ề ạ
Prednisolon 40mg/m2 /ngày. U ng t ố ừ ngày 1 đ n ngày 5. ế
Doxorubicin 25mg/ m2 . Truy n tĩnh m ch ngày 1. ề ạ
M i tháng dùng 1 đ t. ỗ ợ
2.5. Fludarabine:
Fludarabine 25mg/ m2/ ngày x 5 ngày.
M i tháng dùng 1 đ t. ợ ỗ
2.6. Pentostatin:
Pentostatin 4mg/ m2 / tu n x 3 tu n, sau đó cách 2 tu n dùng 1 đ t. ầ ầ ầ ợ
3. B nh b ch c u tu c p ỷ ấ ệ ạ ầ
3.1. Đi u tr t n công ị ấ ề
- Phác đ 7+3 (ARAC- DNR): ồ
Cytarabine 100mg/m2, TM trong 24 gi trong 7 ngày. ờ
2.
Daunorubicin 45mg/m2, TM, ngày 1, 2, 3.
Đ i v i b nh nhân ≥ 60 tu i gi m li u Daunorubicin xu ng còn 30mg/m ề ố ớ ệ ả ổ ố
ng b ch c u h t trung tính > 1.500 và s * B t đ u c ng c khi s l ủ ắ ầ ố ượ ố ầ ạ ạ ố
l ng ti u c u > 100.000 ượ ể ầ
- Phác đ ồ Ara-C/Dox:
Cytarabine 100mg/m2, TM, 24 gi x 7 ngày. ờ
Doxorubicin 30mg/m2, TM, ngày 1,2, 3.
- Phác đ Ara-C/thioguanine: ồ
Cytarabine 100mg/m2, TM, 12 gi /l n x 10 ngày. ờ ầ
6- Thioguanine 100mg/m2, TM, 12 gi /l n x 10 ngày. ờ ầ
Chu kỳ m i đ t 30 ngày, đi u tr cho t i khi b nh thuyên gi m. ỗ ợ ề ị ớ ệ ả
- Phác đ DAT: ồ
Daunorubicin 60mg/m2, TM, ngày 5, 6, 7.
Cytarabine (Ara-C) 100mg/m2, TM, 30 phút x 7 ngày.
6-Thioguanine 100mg/m2, u ng, 12 gi /l n x 7 ngày ố ờ ầ
- Phác đ Ara - C/ Mito cho ng i già: ồ ườ
Cytarabine 3000mg/, ngày 1-5.
Mitoxantrone 12mg/m2, TM, trong 30 phút, ngày 1-3.
Không đi u tr c ng c . ố ị ủ ề
3.2. Đi u tr c ng c ị ủ ề ố
- Phác đ HDAC: ồ
Cytarabine 3000mg/m2, TM, 12 gi / l n, ngày 1, 3, 5. ờ ầ
* Đ c đi u tr hóa tr ban đ u b ng phác đ 7 + 3. ượ ề ầ ằ ồ ị ị
* Nh c l i m i đ t sau 28 ngày x 4 đ t. ắ ạ ỗ ợ ợ
- Phác đ MiDA: ồ
Mitoxantrone 10mg/m2, TM ngày 1-5.
Cytarabine 1g/m2, TM trong 2 gi , các 12 gi ờ m t li u, t ờ ộ ề ừ ngày 1 đ n ngày 3. ế
• T n công:
- Phác đ 7 + 3 + 3 (Ara-C/Dauno) t n công và c ng c : ố ủ ấ ồ
ấ
Cytarabine 100mg/m2, TM 24 gi x 7 ngày sau đó ờ
2000mg/m2, TM, 12 gi / l n, ngày 8-10 ờ ầ
• C ng c : ố
Daunorubicin 45mg/m2, TM, ngày 1, 2, 3
ủ
+ Chu kỳ 1 và 3:
Cytarabine 200mg/m2, TM 24 gi x 5 ngày ờ
Daunorubicin 60mg/m2, TM, ngày 1, 2
+ Chu kỳ 2:
Cytarabine 2000mg/m2, TM, 12 gi /l n, ngày 1, 2, 3 ờ ầ
Etoposide 100mg/m2, TM, ngày 4, 5
3.3. Đi u tr d phòng vào h th ng th n kinh trung ng ệ ố ị ự ề ầ ươ
2 chia thành 5 li u tiêm
X tr vào h p x 2.400 rad, Cytarabine 100mg/m ạ ị ọ ộ ề
n i t y. ộ ủ
4. B nh b ch c u tu mãn tính ầ ệ ạ ỷ
4.1. Đi u tr hoá tr ề ị ị
Đi u tr hoá tr th ng quy ch y u s d ng hai thu c: hydroxyurea và ị ườ ề ị ủ ế ử ụ ố
busulfan theo đ ng u ng. Busulfan là thu c đ ườ ố ố ượ ử ụ c s d ng r t r ng rãi trong ấ ộ
b nh b ch c u tu m n cho đ n khi các th nghi m ng u nhiên ch ng minh ệ ỷ ạ ứ ử ệ ế ầ ạ ẫ
hydroxyurea có nhi u u đi m h n busulfan. Khi s d ng hydroxyurea, th i gian ử ụ ề ư ể ơ ờ
l s ng c a b nh nhân kéo dài h n, thu c ít đ c tính v i tu h n, t ố ủ ệ ỷ ơ ơ ộ ố ớ ỷ ệ ế ứ bi n ch ng
và t vong khi ghép tu sau dùng hydroxyurea th p h n sau dùng busulfan. Do ử ấ ơ ỷ
đó, busulfan đ c s d ng hàng th hai trong đi u tr hóa tr khi b nh nhân ượ ử ụ ở ứ ệ ề ị ị
không dung n p v i các thu c khác. ớ ạ ố
Thu c có tác d ng gi m nhanh s l ụ
a) Hydroxyurea (Hydréa):
ố ượ ả ố ng b ch c u do đó c n ph i theo dõi sát ầ ầ ạ ả
Li u ban đ u thông th
và ki m tra s l ng b ch c u th ng xuyên. ố ượ ể ầ ạ ườ
ng t 1 đ n 4g/ngày cho t i khi s l ề ầ ườ ừ ế ớ ố ượ ầ ng b ch c u ạ
3. Ti p sau đó có th dùng
gi m xu ng kho ng 10.000/mm ả ả ố ể ế ở ề ế li u 0,5 đ n
2g/ngày ho c ng ng thu c sao cho s l ng b ch c u đ t t ố ượ ừ ặ ố ạ ừ ầ ạ ế 5.000 đ n
20.000/mm3.
b) Busulfan:
Đây là thu c thu c nhóm alkyl hoá, có tác d ng c ch s tăng sinh các t bào ế ự ụ ứ ố ộ ế
g c. Th i gian đáp ng c a b nh v i thu c kéo dài h n so v i hydroxyurea. ố ủ ệ ứ ờ ơ ố ớ ớ
Li u: 2-10mg/ngày, u ng liên t c t ụ ừ ề ố 7 đ n 10 ngày. Khi b ch c u h xu ng còn ạ ế ạ ầ ố
ầ 50% c n gi m còn 1/2 li u. C n l u ý là b ch c u ti p t c h trong 1-2 tu n ế ụ ầ ư ề ả ầ ạ ạ ầ
sau khi ng ng thu c. ừ ố
ng b ch c u máu ngo i vi B ng đi u ch nh li u thu c theo s l ề ố ượ ề ả ố ỉ ạ ầ ạ
S l Li u dùng ố ượ ạ ng b ch ề
c u máu ngo i vi ầ ạ Hydroxyurea Busulfan
> 80.000/mm3 3-4 g/ngày (có th đ n 6g/ngày) 8 -10mg /ngày ể ế
20.000- 80.000/mm3 1,5 - 2 g /ngày 4 - 6mg /ngày
10.000- 20.000/mm3 0,5 - 1 g /ngày 2 - 4mg /ngày
£ Ng ng thu c ố ừ Ng ng thu c ố ừ 10.000/mm3
4.2. Imanitib mesylate
Imanitib mesylate (Gleevec, Glivec) là thu c c ch đ c hi u v i tyrosine ế ặ ố ứ ệ ớ
kinase BCR-ABL. Ban đ u, thu c đ c th nghi m ố ượ ầ ệ ở ữ ấ ạ nh ng b nh nhân th t b i ử ệ
đáp ng hoàn toàn v huy t h c t i 96%, v i đi u tr interferon alpha cho t ớ ề ị l ỷ ệ ế ọ ớ ứ ề
đáp ng hoàn toàn v di truy n h c t ọ ế ứ ề ề ữ bào là 48%. Th nghi m l n so sánh gi a ử ệ ớ
ớ imanitib v i interferon alpha k t h p Ara-C li u th p cho 1.106 b nh nhân m i ế ợ ệ ề ấ ớ
đ c ch n đoán b nh b ch c u tu m n cho th y t l ượ ỷ ạ ấ ỷ ệ ệ ầ ạ ẩ ề đáp ng hoàn toàn v di ứ
truy n h c t bào c a nhóm imanitib mesylate là 76,2% và c a nhóm interferon ọ ế ề ủ ủ
k t h p Ara-C là 14,5%. Ch t l ế ợ ấ ượ ng s ng c a b nh nhân đ ủ ệ ố ượ c đi u tr imanitib ị ề
cũng cao h n nhóm interferon k t h p Ara-C. Đ n nay, imanitib đ c coi là ế ợ ế ơ ượ
c l a ch n đ u tiên cho b nh nhân m i đ thu c đ ố ượ ự ớ ượ ệ ầ ọ ạ c ch n đoán b nh b ch ệ ẩ
bào g c. Li u th ng dùng là c u tu m n không thích h p ghép t ầ ạ ợ ỷ ế ề ố ườ
400mg/ngày. Ch m t s ít tr ng h p không dung n p đ ỉ ộ ố ườ ạ ợ ượ ớ c v i imanitib m i ớ
c n chuy n sang interferon alpha. ầ ể
4.3. Interferon alpha
Interferon alpha có kh năng làm lui b nh khá t ả
t không nh ng trên lâm sàng ệ ố ữ
và huy t h c mà còn c v di truy n h c t bào (làm gi m ho c lo i tr đ ế ọ ả ề ọ ế ề ạ ừ ượ c ả ặ
dòng t máu và tu x ng) mà các hoá tr không ế bào mang nhi m s c th Ph ễ ể ắ ở ỷ ươ ị
làm đ c. Do đó, thu c có tác d ng giúp kéo dài th i gian s ng m t cách đáng ượ ụ ố ờ ố ộ
s ng 5 năm là 57% b nh nhân đ c đi u tr b ng interferron alpha k . T l ể ỷ ệ ố ở ệ ượ ị ằ ề
so v i 42% các b nh nhân đ ớ ở ệ ượ ợ c đi u tr hoá tr (p<0,00001). K t h p ề ế ị ị
interferon alpha v i cytosine arabinoside (Ara-C) làm tăng t ớ l ỷ ệ đáp ng v ứ ề
Hi n nay ch a có tài li u nào nói đ n vi c dùng Interferon alpha cho tr em b
huy t h c và di truy n h c t bào nh ng cũng tăng đ c tính. ế ọ ọ ế ề ư ộ
ư ệ ế ệ ẻ ệ ị
Li u dùng: 3- 9 tri u UI/ngày, tiêm d
b nh b ch c u tu m n. ầ ệ ỷ ạ ạ
ệ ề ướ ớ i da ho c tiêm b p. Nên b t đ u v i ắ ầ ặ ắ
li u th p 3 tri u UI/ngày r i tăng d n lên 9 tri u UI/ngày ệ ệ ề ấ ầ ồ ở ờ vài tu n sau. Th i ầ
gian đi u tr tuỳ thu c vào m c đ đáp ng v huy t h c và di truy n h c t ế ọ ọ ế ứ ứ ề ề ề ộ ộ ị
S t, chán ăn, đau c , đau kh p là các tác d ng ph hay g p khi dùng interferon
bào.
ụ ụ ặ ố ơ ớ
alpha. Các tác d ng ph này s gi m khi dùng kèm thêm các thu c gi m đau h ẽ ả ụ ụ ả ố ạ
s t thông th ố ườ ả ng. Tuy v y khi đ c tính trên h th n kinh xu t hi n c n gi m ệ ầ ệ ậ ấ ầ ộ
li u ho c ng ng thu c. ừ ề ặ ố
TÀI LI U THAM KH O Ả Ệ
1. Nguy n Bá Đ c. B nh b ch c u lymphô m n. Hoá ch t đi u tr b nh ung ị ệ ứ ề ệ ễ ạ ầ ấ ạ
th . Nhà xu t b n Y h c 2003: 221-227. ấ ả ư ọ
2. Nguy n Bá Đ c. B ứ ễ ệnh b ch c u kinh th t y. ể ủ Bài gi ng ung th h c. Nhà ư ọ ạ ả ầ
xu t b n Y h c 1997: 280-282 ấ ả ọ
ư ọ 3. Nguy n Bá Đ c. B nh b ch c u kinh th lymphô. Bài gi ng ung th h c. ứ ể ễ ệ ạ ầ ả
Nhà xu t b n Y h c 1997: 283-286. ọ ấ ả
4. Cortes J, O'Brien S, Loscertales J, et al. Cyclosporin A for the treatment of
cytopenia associated with chronic lymphocytic leukemia. Cancer 2001;92:2016.
