Chuyên đ 1ề TRÁCH NHI M KI M TOÁN VIÊN Ệ

Vũ H u Đ c 2011

Nôi dung

̣

̉

̉ ́ ̣

ng giam sat chât l

ng

 Tông quan  Giai thich cho ng i s dung ườ ử  Hoan thiên chuân m c ự  T ng c ă

ườ

́ ượ

̀ ̣ ̉

2

́ ́

Ai chiu trach nhiêm?

̣ ́ ̣

ENRON

Kiêm toan viên

Giam đôc (CEO)

̉ ́

Giam đôc tai chinh (CFO)

́ ́

Hôi đông quan tri

́ ́ ̀ ́

3

̣ ̀ ̉ ̣

Ban chât cua dich vu kiêm toan

̉ ́ ̉ ̣ ̣ ̉ ́

Ñaàu tö nguoàn löïc

Nh a ø q u a û n ly ù

Nh a ø ñ a à u t ö

Kieåm tra cuûa kieåm toaùn vieân ñoäc laäp

4

Yeâu caàu baùo caùo veà vieäc söû duïng nguoàn löïc

i va hiên th c

đợ

ự

Khoang cach gi a mong ữ (expectation gap)

̉ ́ ̀ ̣

̉ ̣ ̣ ự ̉ ̉

Chuân m c ự hiên hanh Dich vu th c têự ̣ ̀ ́ Chuân m c h p lyợ ́ Mong ng i cua i s dung đợ ườ ử ̣

̀ ̣ Dich vu ch a hoan hao ư ̣ ̣ ̀ ̉

Ky vong không h p lyợ ́

T ng c ng ă ườ ̉ ́ ̀ ̣

Giai thich cho i s dung ng ườ ử Hoan thiên chuân m c ự ̣ ̉ ̉ ́ ́

5

l kiêm soat chât ngượ

Giai thich cho ng

i s dung

ườ ử

 Kh ng

ich va

ẳ

̣ đ ́

̉ ́ ̣

inh muc đ ̣ nguyên t c chi phôi ắ

̀

́

ớ

́

 Bao am h p ly ợ ̉ đ ̉  Phân inh trach nhiêm v i đ ̣ i quan ly

ng

ườ

́ ̣

 Bao cao kiêm toan

̉ ́

6

́ ́ ̉ ́

Muc ich kiêm toan bao cao tai chinh

̣ đ ́

 Lam c s

̉ ́ ́ ́ ̀ ́

́ đ ̣

̀ ́

̣ ̉ ́ ́ ̣ ̀

a ra y kiên r ng BCTC: ́ ằ ơ ở đư  Lâp trên c s chuân m c, chê ô kê toan hiên hanh ự ơ ở  Tuân thu phap luât liên quan  Trung th c va h p ly trên cac khia canh trong yêu

̀ ợ

ự

̉ ́ ̣

n vi cai tiên

́ đơ

́ ́ ́ ̣ ̣ ́

 Giup  Không bao am cho s tôn tai va kha n ng quan ly

̉ đ ̉

̉ ă

ự

̣ ̉ ́

7

̀ ̣ ̀ ̉ ́

Cac nguyên t c ắ

 Tuân thu phap luât

́

c nghê nghiêp

ao Đ ̣ đứ

̉ ́ ̣

̀ ̣

 Chuân m c nghê nghiêp ự  S hoai nghi nghê nghiêp

ự

̉ ̀ ̣

8

̀ ̀ ̣

Bao am h p ly

̉ đ ̉

ợ

́

BAO AM ̉ Đ ̉ H P LYỢ

CAC HAN CHÊ TIÊM TANG ́ ̣ ́ ̀ ̀

́ Lây m u kiêm toan ẫ ́ ̉ ́

Kiêm soat nôi bô ̉ ́ ̣ ̣

M c ô thu thâp b ng ch ng ứ đ ̣ ứ ằ ̣

i ich

va l

Quan hê chi phi ̀ ợ

Xet oan nghê nghiêp ́ đ ́ ̀ ̣ ̣ ́

9

́

Phân inh trach nhiêm

đ ̣

́ ̣

Nha quan ly

̀ ̉ ́

Nha âu t

̀ đ ̀ ư

́ ́

Bao cao tai chinh ̀ ́

́ ́

Kiêm tra cua kiêm toan viên ôc lâp

đ ̣

Bao cao kiêm toan ̉ ́

10

̉ ̉ ̉ ́ ̣

Enron

 Cac thanh viên lanh ao

 Arthur Andersen bi cao

đ ̣

̀ ơ

́ ̀ ̃ ̣ ́

buôc la tiêu huy hô s va che giâu cho Enron

̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̉ ̀

Enron chiu trach nhiêm vê hanh vi gian lân  Kenneth Lay, former

̀ ̣ ́

c khi bi ́ ướ ̣

 Andrew Fastow, CFO 10 n m tu (giam con 6 n m)

CEO, chêt tr xet x́ ử Jefferey Skilling, CEO 24 n m 4 thang tu ă ́ ̀

11

ă ă ̀ ̉ ̀

Bao cao kiêm toan - Qua trinh hoan thiên

́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ̣

We have audited this balance sheet and say in our report

That the cash is overstated, the cashier being short ;

That the customers' receivables are very much past due ;

That if there are some good ones they are very, very few ;

That the inventories are out of date and principally junk ;

That the method of their pricing is very large bunk ;

That according to our figures, the undertaking's wrecked ,

But, subject to these comments, the balance sheet's correct.

12

John Carey

Bao cao kiêm toan- Qua trinh hoan thiên

́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ̣

ng kiêm toan ̉ ́

Tiêu ê BCKT đ ̀ i nhân BCKT Ng ườ ̣ i quan ly va ườ ́ ̣ ̉ ́ ̀

n e w

• Đôi t ́ ượ • Trach nhiêm ng kiêm toan viên ̉ ́

̉ ̉ ́ oan m âu Đ ̣ ở đ ̀

̉ ̉ ́

̃ ự ̣ ̀ ̉ ̣ ̣

ơ ở ̉ ̣

̣ ̀ ́ ́ ̣ ̉

Pham vi va c n c th c hiên ứ ự ă ̣ c tính va xet đoan ́ ́ ̀ ́ ́

́ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ̣

•Chuân m c kiêm toan ự •Bao đam h p ly ợ •Công viêc va thu tuc đa th c hiên •Kiêm tra trên c s chon maãu •Đanh gia viêc tuân thu •Đanh gia cac ́ ướ •Đanh gia viêc trinh bay toan bô •C s h p ly ơ ở ợ ́

n e w

13

́ Y kiên cua kiêm toan viên ́ ́ ̉ ̉ ́

Vê trach nhiêm ôi v i sai pham

Hoan thiên chuân m c ự ̣ đ ́ ớ

̀ ̣ ̉

 Cac loai sai pham

̀ ́ ̣

 Sai sot va gian lân

́ ̣ ̣

 Hanh vi không tuân thu

́ ̀ ̣

 Trach nhiêm cua kiêm toan viên

̀ ̉

 ôi v i sai sot va gian lân

Đ ́ ớ

́ ̣ ̉ ̉ ́

 ôi v i hanh vi không tuân thu

Đ ́ ớ

́ ̀ ̣

14

̀ ̉

Gian lân va sai sot

̣ ̀ ́

ứ ừ ử đ ̉ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̣

Gian lâṇ

́ ́ ̣ Đ

̣ ́ ́

́ ̣ ̣ ̉ ̣

̉ ́ ́

Hanh vi cô y cua BG , Đ H QT, nhân viên ho c ặ cac bên th ba gây ra ứ nh ng sai lêch thông tin ữ anh h ng ên bao cao đ ́ ưở tai chinh ng phap kê ươ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́

S a ôi, gia mao ch ng t Không ghi chep cac nghiêp vu phat sinh Ghi cac nghiêp vu không xay ra Ap dung sai ph toań

ỗ ́ ́ ̉ ̀ ́ ̣ ́

́ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̣

Sai sot́

ng phap kê Loãi không cô y anh ng bao cao tai h ưở chinh́ ươ ́ ̣ ́ ́

15

L i vê sô hoc, ghi chep Hiêu sai cac nghiêp vu Ap dung sai ph toań

Cac nhân tô anh h

ng ên kha n ng co gian lân sai sot

ưở

̉ ă

đ ́

́ ́ ̉ ́ ̣ ́

ự

ự

ữ

́ đ ̀

̀ ́ ́ ̉

̀ ă i hay môt nhom ng

ườ

̀ ự

̣ đ ̣

̣ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̉

ữ

ữ

́ ự

́ ́ ̣

̣ ́ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ̣

ng bên trong hay t

bên ngoai

n vi.

́ ứ

̀ đơ

ừ

̀ đ

́ ́ ̣

ườ ặ

ă

̀ ́

́ ́ ̀ ́ ̉ ́

ng:

ườ

c biêt la gân th i

iêm khoa sô, co thê anh

ờ đ ̉

đặ

́ ̣ ̣ ̣ ̀

ưở

đ ́

́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉

ng phap x ly kê toan ph c tap.

ng, ườ i nhuân. ươ

ử

ứ

̣

́ ̣ ̣ ́ ́ ́ ́ ̣

ng kê toan x ly b ng may ử

́ ằ

may tinh ...

̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ́

Nh ng vân ê vê tinh chinh tr c va n ng l c cua Ban Giam ôc ́ đ ́ i rât nho, Quyên l c tâp trung vao tay môt ng ườ Giam sat không co s hoat ông h u hiêu. ́ ự ữ Bât l c trong viêc s a ch a nh ng yêu kem quan trong cua kiêm soat nôi bô ử … Cac s c ep bât th Nganh nghê ang g p kho kh n. Thiêu vôn kinh doanh vi loã hay phat triên qua nhanh. … Cac nghiêp vu va s kiên không binh th ̀ ự Cac nghiêp vu bât th h ng ang kê ên l ̉ đ ́ ợ Cac nghiêp vu hay ph … Môt sô nhân tô chi liên quan ên môi tr đ ́ c thông tin t ư Không lây tinh. Thi du nh :

ườ ừ

́ đượ

16

́ ́ ̣ ́ ́

̉ ́

Kiêm toan viên Xem xet co GL_SS lam anh

̀ ́ ́ ́ ̀ ̉

Giam ôc ́ đ ́ Ng n ch n va Phat ặ ă hiên GL-SS

h

ng trong yêu BCTC

ưở

̣ ̣ ́

anh gia rui ro

Đ ́

Thiêt lâp va duy tri hê thông KSNB

́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̉

́

ơ ở

́ ̣ ́ ̉ ̣ ́

Thiêt lâp cac thu tuc phat hiên GL-SS trên c s rui ro a anh gia

đ ̃ đ ́

̣ ̉

Đ ̀

́

iêu chinh, bô sung thu tuc kiêm toan

̉ ̉ ̉

̣ ̉ ́

Cac phan ng

̉ ứ

Thông bao vê GL-SS va cac phan ng

̉ ứ

́ ̀ ́ ̀ ́

Thông bao vê gian lân, sai sot

i ườ đứ

ặ

ng âu) đ ̀ i s dung bao cao kiêm toan

́ ̀ ̣ ́

 Cho Giam ôc (ho c ng ́ đ ́  Cho ng ườ ử  Cho c quan ch c n ng co liên quan ứ ơ

ă

̣ ́ ́ ̉ ́

18

́

Không tuân thu phap luât va quy inh

đ ̣

ự

ự

̉ ́ ̣ ̀

ự

ặ

̣ ̉ ́

 Th c hiên sai, bo sot, không th c hiên ây u, ̣ đ ̀ đ ̉ không kip th i ho c không th c hiên phap luât va cac quy inh

ờ đ ̣

̣ ̣ ́ ̣

 Không phân biêt vô tinh hay cô y

̀ ́

i ai diên

̃ đơ

n vi ho c do ng ặ

ườ đ ̣

̣ ̀ ́ ́

 D i danh nghia ướ n vi th c hiên ̣ ự

đơ

̣ ̣

 Co anh h

ng ên bao cao tai chinh

ưở

đ ́

̣

19

́ ̉ ́ ́ ̀ ́

̉ ́

Kiêm toan viên Chu y hanh vi không tuân thu lam

anh h

ng trong yêu BCTC

̉ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̀

Giam ôc ́ đ ́ Tuân thu phap luâṭ

ưở

̉ ̣ ́

anh gia rui ro

Đ ́

Thiêt lâp va duy tri cac thu tuc cân thiêt

́ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̉

1. Hiêu biêt PL&Q

Đ

̉ ̣ ̀ ́

2. Thiêt lâp KSNB

̉ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ́

Thiêt lâp cac thu tuc xac inh hanh vi không tuân thu đ ̣ trên c s rui ro a anh gia

đ ̃ đ ́

ơ ở

́ ̣ ̀ ̉

3. Xây d ng quy t c ắ ự

4. T vân phap luât

ư

̉ ́

5. Kiêm toan nôi bô

́ ́ ̣

Đ ̀

̉ ́ ̣ ̣

6. L u trư

ữ

iêu chinh, bô sung thu tuc kiêm toan

̉ ̉ ̉

̣ ̉ ́

Cac phan ng

̉ ứ

Thông bao vê hanh vi không tuân thu va cac phan ng

̉ ứ

́ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ́

Cac vi du vê dâu hiêu vê hanh vi không tuân thu phap luât va cac quy

inh

đ ̣

́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̉ ́

̣ ̀ ́

a co s kiêm tra, thanh tra, iêu tra cua c quan ch c n ng Đ ̃ đ ̀ ứ ă ơ ̉ ̉

́ ự ữ ́ ̉ ́ ̃ ̀

• • Co nh ng khoan thanh toan không ro rang • Gia ca mua ban qua cao ho c qua thâp so v i m c gia cua thi ứ ặ ớ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣

tr ườ

• Co nh ng quan hê không binh th ng ; ữ ́ ̣ ̀ ́ ̀

c quyên, kinh doanh qua thuân l ng v i nh ng công ty co nhiêu i ho c nh ng công ty co vân ườ ̣ ợ ớ ặ ữ ữ ̀ ́ ́ ́

đặ đ ̀ ́

́ ́ ̣ ́ ́

ê nghi vân ; • Không co ch ng t ợ ứ • Châp hanh không ung, không ây u chê ô kê toan phai th c đ ̀ đ ̉ mua ban h p lê, thich h p khi thanh toan; ừ ự đ ́ ợ ́ đ ̣ ́ ̀ ́ ́ ̉

̣

• ng ặ đ ̃ ̣ đ ̃ ươ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́

n vi a bi tô giac, ho c a co d luân không tôt trên cac ph ́ ư xa hôi ; hiên ; Đơ tiên thông tin ai chung ho c t đ ̣ ặ ừ ̣ ́ ̃ ̣

• Kêt qua san xuât, kinh doanh cua doanh nghiêp không ôn inh, ́ ̉ ̉ ́ ̉ ̣

21

bao cao kêt qua hoat ông kinh doanh th ng xuyên biên ông… ̣ đ ̣ ườ ̉ đ ̣ ́ đ ̣ ́ ́ ́ ̉

Kiêm soat chât l

ng kiêm toan

́ ượ

̉ ́ ̉ ́

Tuân thu nguyên t c vê ao

c nghê nghiêp

̀ đ ̣ đứ

ắ

̉ ̀ ̣

Toan bô ̀ ̣

Ky n ng va n ng l c

̀ ă

̃ ă

ự

Công ty

Giao viêc̣

H ng d n va giam sat

ướ

̀ ́ ́

Tham khao y kiên

̉ ́ ́

Duy tri va châp nhân khach hang

̀ ̀ ́ ̣ ́ ̀

Kiêm tra

̉

H ng d n

ướ

T ng ừ

Giam sat

́ ́

h p ông ợ đ ̀

Kiêm tra

22

̉

c nghê nghiêp

ao Đ ̣ đứ

 Nên tang cua trach nhiêm

̀ ̣

kiêm toan viên

̀ ̉ ̉ ́ ̣

 Vân ê luôn co tinh th i ờ

́ đ ̀

̉ ́

sự

 Vai tro cua tô ch c nghê

ứ

́ ́

nghiêp̣

 Nhân th c cua xa hôi ứ

̀ ̉ ̉ ̀

23

̣ ̉ ̃ ̣