Trò chuyện với bé về

phong tục ngày Tết

Tết đến là khoảng thời gian sum vầy, hạnh phúc của mọi gia đình.

Khi bé thắc mắc tại sao mẹ lại phải cúng giao

thừa? sao ba không quét nhà trong những ngày

Tết hay sao bé không được sang nhà hàng xóm

chơi vào ngày mùng 1 Tết thì ba mẹ phải giải

thích ra sao? Hãy dành chút thời gian để giải

thích cho con về những phong tục truyền thống

trong ngày Tết, để trẻ không những đón xuân thật

vui mà còn lớn hơn lên nhờ những bài học nhiều

ý nghĩa.

Có nhiều phong tục trong ngày Tết trẻ chưa thể hiểu

hết được ý nghĩa sâu sắc, nhưng không phải vì thế

mà cha mẹ trả lời cho quan chuyện hoặc làm ngơ

không giải đáp thắc mắc của trẻ. Những phong tục

ngày Tết cũng là những nét đẹp văn hóa còn được

gìn giữ, cần giảng giải cho trẻ hiểu để bé yêu không

chỉ hiểu biết hơn về kiến thức mà còn thấm dần nét

văn hóa dân tộc. Đương nhiên các bậc cha mẹ cần

giải thích với con một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu, dùng

từ ngữ hay cách thức so sánh, miêu tả của trẻ để

giúp con thấy những phong tục này đã góp phần làm

nên những ngày xuân thật ý nghĩa.

Vì sao có giao thừa?

Cũng giống như một năm

học mẫu giáo của bé, có

ngày khai trường và có lễ

tổng kết cuối năm thì mỗi

năm cũng có một ngày mở Cúng giao thừa là để tạ

đầu và ngày kết thúc. Ngày ơn trời đất và cầu một

cuối cùng của một năm là năm may mắn.

ngày 30/12 âm lịch hàng

năm. Giờ phút cuối cùng của một năm cũ qua đi và

chuẩn bị đón năm mới đến được gọi là giao thừa. Mỗi

năm ông trời đều phân công một vị thần xuống cai

quản mặt đất, thời khắc giao thừa cũng chính là lúc vị

thần cũ kết thúc nhiệm vụ của mình, bàn giao lại công

việc cho vị thần mới. Những lúc ấy, ba mẹ mới bày

mâm cỗ cúng giao thừa, đó là cách để bày tỏ lòng

viết ơn vị thần cai quản năm cũ đã trông coi cuộc

sống của con người được bình yên, no ấm và cũng là

để chào đón vị thần mới, cầu mong ông sẽ mang

nhiều may mắn và hạnh phúc đến trong năm mới.

Vì thời gian các vị thần gặp nhau để bàn giao công

việc không dài, cho nên người lớn phải sắp đồ lễ

cúng giao thừa ở ngoài trời, để các vị thần có thể

chứng giám lòng thành. Tục lệ cúng giao thừa cũng là

để con người cảm ơn trời, đất, chính vì thế mà đây là

những giờ phút linh thiêng và quan trọng không thể

thiếu.

Sao lại gọi là lì xì?

Lì xì là khoản tiền nhỏ,

được người lớn cho vào

phong bao màu đỏ và

cho trẻ con vào ngày

đầu năm cùng những lời Phong bao lì xì là lời chúc

chúc chăm ngoan, mau phúc của người lớn dành cho

lớn. Phong bao lì xì trẻ nhỏ

mang ý nghĩa mang đến

sự may mắn, thuận lợi cho trẻ em. Bao lì xì đỏ tươi

cũng chính là tấm lòng, sự yêu thương của người lớn

trong gia đình dành tặng cho con, cháu nhân dịp bắt

đầu một năm mới.

Có câu chuyện cổ kể rằng ngày xưa ở Trung Quốc có

một con yêu quái thường xuất hiện vào đêm giao

thừa, thích xoa đầu trẻ con và khiến trẻ đau đầu, sốt

cao, làm các bậc cha mẹ không dám ngủ để canh

phòng. Có cặp vợ chồng lớn tuổi mới sinh được mụn

con trai. Tết năm ấy, có 8 vị tiên dạo qua nhà, biết

trước cậu bé này sẽ gặp tai họa với yêu quái liền hóa

thành 8 đồng tiền đồng, ngày đêm túc trực bên bé.

Sau khi chú bé ngủ say, hai vợ chồng lấy giấy đỏ gói

những đồng tiền này lại, đặt lên gối con rồi đi ngủ.

Nửa đêm, con yêu quái xuất hiện, vừa giơ tay định

xoa đầu đứa trẻ thì từ bên chiếc gối loé lên những tia

vàng sáng rực khiến nó kinh hoàng bỏ chạy. Tục

mừng tiền lì xì cho trẻ ra đời từ đó và có ý nghĩa như

một món lộc trừ tai hoạ, mang lại may mắn cho trẻ.

Sao ba không chịu quét nhà trong mấy ngày Tết?

Không quét nhà ngày Tết vì sợ Thần Tài bỏ đi nên gia đình nào cũng cố gắng dọn dẹp nhà cửa trư

Theo tục lệ ngày xưa, vào những ngày đầu năm,

người Việt kiêng không quét nhà, vì họ cho rằng làm

như thế chính là đuổi ông Thần Tài ra khỏi nhà. Ông

Thần Tài là người mang đến may mắn về tiền bạc, tài

chính cho gia đình, nếu ngày đầu năm đã đuổi ông đi

thì cả năm gia đình sẽ gặp nhiều khó khăn, túng

thiếu. Không ai muốn trong cả một năm đi làm mà lại

phải túng thiếu tiền bạc, vì thế đối với người Việt,

ngày 30 Tết dù có bận rộn đến đâu đi chăng nữa họ

cũng cố gắng dọn dẹp, sửa sang lại nhà của cho gọn

gàng, sạch sẽ để đón Tết.

Ngoài ra cũng có tục không cho lửa hay cho nước

trong những ngày đầu năm. Lửa đỏ cũng tượng trưng

cho sự đầy đủ của cải trong nhà, nếu cho đi thì có

nghĩa là cho luôn cả phần lộc của gia đình. Nước

cũng được coi là biểu tượng cho sự thịnh vượng và

nhiều tài lộc, đầu năm giữ cho nước bao giờ cũng có

trong nhà, ngày trước còn có tục trước năm mới là

phải gánh nước đổ đầy xô, thùng chứa để năm mới

được may mắn, phát đạt. Do đó, cho nước ngày đầu

năm cũng là điều kiêng kị.

Đầu năm kiêng không mặc quần áo màu trắng,

đen.

Nắng đầu năm luôn tươi và

hoa lá mùa xuân nở đầy

màu sắc, vì mùa xuân là

mùa sinh sôi, mùa của mọi

sự bắt đầu và mang đến

nhiều niềm vui. Vì thế khi

Mặc áo quần sặc sỡ mùa xuân đến là con người

tượng trưng cho niềm lại nao nức chuẩn bị đón Tết,

vui, hạnh phúc trong năm đi chơi xuân. Với nhiều niềm

mới. vui như thế, nhiều hy vọng

cho năm mới như vậy nên

quần áo, trang phục chúng ta mặc cũng thể hiện niềm

vui ấy. Áo quần mới nhiều màu tươi tắn, sặc sỡ sẽ

mang theo niềm vui và hy vọng. Hai màu trắng và đen

lại là những màu vốn được dân ta cho là màu của

tang ma, buồn bã. Vì thế trong những ngày đầu năm

mới, người ta thường kiêng mặc hai màu này, tránh

mang đến điều không may hay nỗi buồn, vì sợ nó sẽ

theo họ đến suốt một năm.

Thế nào là xông đất?

Người Việt quan niệm “đầu xuôi, đuôi lọt”, chính vì

vậy mà ngày mùng 1 Tết, nếu mọi điều đều diễn ra

suôn sẻ thì đó là dấu hiệu thật tốt cho một năm mới

bắt đầu. Người khách đầu tiên đến chúc Tết cũng là

người rất quan trọng. Nếu người khách ấy có tính tình

cởi mở, tốt bụng, vui vẻ mà tuổi lại hợp với chủ nhà

thì đó là điều hết sức thuận lợi. Vì lẽ đó mà người

Việt thường có thói quen xem tuổi, xem tính cách và

mời một người khách là người xông đất nhà mình

trong năm mới, với mong muốn gia đình sẽ được

hưởng những điều tốt đẹp từ người khách ấy. Đó là

lý do tại sao ba mẹ thường không cho con tự tiện đến

nhà người khác vào sáng mùng 1 Tết mà chưa được

gia đình người ta cho phép. Trong những ngày đầu

tiên của năm mới, chúng ta nên tránh những điều

không hay, không vui cho mình và cho cả người khác

để mọi người đều có một năm thật thuận lợi.

Tại sao không được cãi nhau, khóc, buồn trong

những ngày Tết?

ời rộn rã mang đến niềm vui và là lời chào đón nàng Xuân đến nhà. Ảnh: Images.

Như đã nói, vì người Việt quan niệm khởi đầu một

năm mới với nhiều niềm vui, mọi việc suôn sẻ là điều

tốt, vì thế những xung đột, xích mích hay sự buồn khổ

là những điều không tốt. Thường trước Tết, những

người đang có xích mích hoặc giận hờn thường gặp

mặt, nói chuyện với mong muốn hòa giải để ai cũng

thoải mái, vui vẻ trong những ngày Tết. Vào những

ngày đầu năm lại càng không nên cãi nhau hay giận

hờn, nếu con và bạn có gì chưa bằng long về nhau,

hãy cùng nói ra để làm hòa, vì như thế những ngày

Tết của cả hai mới được vui vẻ, con và bạn cũng sẽ

gặp nhiều may mắn. Đừng tranh giành hay trêu chọc

em nhỏ hay bạn bè dịp năm mới, những việc làm ấy

là không hay và nó không mang lại may mắn cho con.

Biết nhường nhịn để mọi người đều vui vẻ là hành

động đáng khen và chắc chắn năm mới của con sẽ

gặp nhiều điều tốt đẹp vì con đã rất ngoan.

Ngoài ra, ngày đầu năm còn kiêng làm rơi vỡ đồ đạc

cũng với ý nghĩa mong những điều tốt đẹp, thuận lợi

cho năm mới. Vì thế, con không được chơi đùa khi

mẹ, bà đang làm thức ăn, phải cẩn thận khi cầm hay

mang món đồ dễ vỡ để con luôn có may mắn và giữ

may mắn cho cả gia đình nữa. Khi đến chơi Tết nhà

người khác, con càng phải cẩn thận để tránh mang

đến điều không tốt cho gia đình người khác, làm

được như thế thì cả năm con sẽ được nhiều người

yêu thương.