378
ỨNGDỤNGCÔNGNGHỆSỐĐỂTHÚCĐẨYPHÁTTRIỂN
DCHVỤVĂNHÓANGHỆTHUẬTTIHÀNI
NguyễnThHươngGiang
Email:giang.nth@tmu.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:30/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:30/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:17/11/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.958
Tómtắt:HàNộilàđịadanhđặcbiệt,khôngchỉlàThủđôcủaViệtNam,màcònlàcái
nôicủavănhóanghệthuật.Việcpháttriểncácdịchvụvănhóanghệthuậttạiđâyngoàivì
nhữngmụctiêukinhtếthìsâuxahơn,đóchínhlàsựlantỏaniềmtựhàovềmộtthủđôngàn
nămvănhiến.Dùgiữtrongmìnhnhiềugiátrịtruyềnthống,nhưngbắtnhịpvớisựpháttriển
củakinhtếsốthìHàNộichuyểnmìnhrấtnhanh.ViệcứngdụngcôngnghệsốtạiHàNộidiễn
rakhắpmọinơi,ởkhắpmọilĩnhvựcvàcũngmanglạinhiềugiátrịchođờisống.Bàiviết
sauđâysẽđưaracáinhìntổngquanvàthựctrạngứngdụngcôngnghệsốvàodịchvụvăn
hóanghệthuậttạiHàNội,kinhnghiệmứngdụngởmộtsốđịaphươngởViệtNam,từđóđề
xuấtmộtsốkhuyếnnghịvềchínhsáchđểngdụngcôngnghệsốnhằmthúcđẩypháttriển
dịchvụvănhóanghệthuậttạiHàNộithờigiantới.
Từkhóa:côngnghệsố,HàNội,pháttriểndịchvụ,ứngdụng,vănhóanghệthuật
1TrườngĐạihọcThươngmại
I.Đặtvấnđề
Trong thời kỳ hội nhập sâu rộng,
các hoạt động tơng mại có nh chất
toàncầuvềvănhóanghệthuậtngàycàng
tăngnđãchothấy,nhóachínhlàmột
loại“sứcmạnhmềm”cókhảnăngợt
quacácràocản,thúcđẩysựhòanhậpvà
giaothoavềvănhóagiữacácquốcgia.
Việcthúcđẩypháttriểncácdịchvụvăn
hóa nghệ thuật đã tăng cường cho việc
quảng bá, đề cao các giá trị của truyền
thốngcũngnvăna,dântộccon
người Việt Nam i riêng và đóng góp
chosựphongphú,độcđáocủavănhóa
nhân loại i chung. Nội là thủ đô
củaViệtNam,xếpthứ9trongdanhsách
20thànhphốvăna,nghệthuậtnổibật
nhấtthếgiớivàđứngđầucácđiểmđếnở
ChâuÁm2025doTạpchíTimeOut
củaAnh nh chọn. Công nghệ số phát
triểnđãmangđếnkhảngtiếpcậncác
dịchvụvănhóanghệthuậtdễnghơn
vàtrakhỏinhữnggiớihạncủacác
đườngbiêngiớiquốcgianngđiềunày
cũngđòihỏisựngdụngcôngnghệsố
phùhợpmỗisảnphẩmnhóanghệ
thuật phải có sự khác biệt, tạo ưu thế
cạnhtranhtrênthịtờng.Chínhvậy,
chúngtacnmhiểuphântíchviệc
ứng dụng ng nghệ sốn thếo để
379
thúcđẩypháttriểndịchvụvănhóanghệ
thuậtởHàNội.
II.Cơsởlýthuyết
2.1.Kháiquátvềdịchvụvănhóa
nghệthuật
Kháiniệm
TheoUnesco:“Vănhóalàtậphợp
các đặctrưngtiêu biểuvề tinh thần, vật
chất,trithứcvàxúccảmcủaxãhộihoặc
một nhóm người trong xã hội; văn hóa
khôngchỉbaogồmvănhọcvànghệthuật,
còncảphongcáchsống,phươngthức
chungsống,cáchệgiátrị,truyềnthốngvà
niềmtin”.
Có thể thấy văn hóa là một khái
niệmmangnộihàmrộngvớinhiềucách
hiểukhácnhau,làtoànbộnhữnggiátrị
vật chất và tinh thần do conngười sáng
tạo ra nhằm đápứng nhu cầu củamình.
Nhữnggiátrịvănhóacóthểlànhữnggiá
trvậtchất,cũngcóthểlànhữnggiátrị
tinhthần.
Dịch vụ văn hóa là các hoạt động
liênquanđếnlĩnhvựcvănhóa,phụcvụ
cho nhu cầu văn hóa của con người và
được trả công, như dịch vụ n hóa du
lịchtâmlinh,vềnguồn,dịchvụvănhóa
nghệthuật,dịchvụvănhóatrảinghiệm…
Theođó,sảnphẩmvàdịchvụvănhóalà
kếtquảchoquátrìnhhoạtđộnglaođộng,
ng tạo của con người nhằm thỏa mãn
nhucầutinhthần,đượctraođổivàmua
ntrênthịtrường.Cácdịchvụvănhóa
-nghệthuậtcóthểdocáccơquanchức
ng cung cấp hoặc do một số tổ chức
đượcphépcungcấp.
Phânloại
Dịchvụvănhóanghệthuậtthường
baogồm:cácdịchvụbiểudiễnvănhóa
nghệthuật,dịchvụdulịchvănhóa(như
cáctourthamquancácditíchvănhóa-
lịchsử),cáctriểnlãmvănhóanghệthuật,
cácdịchvụtạitrungtâmgiáodụcvănhóa
nghệthuật,…
Vaitrò
Dịchvụvănhóa-nghệthuậtkhông
chỉlàsảnphẩmdịchvụthôngthườnggóp
phầnquantrọngtrongsựpháttriểnkinh
tếmỗiquốcgiamàcònlàloạihànghóa
đặc biệt, sản phẩm của sáng tạo, có
nguồngốctừnhóa,cósựkếthợpvới
côngnghệvàkỹnăngbiểudiễn,cóvận
nhvàpháttriểntheocácnguyêntắcthị
trường, quy luật thị trường và góp phần
địnhớngnhucầugiảitrí,lốisốngcủa
đôngđảoquầnchúngnhândân.
2.2.Kháiquátvềcôngnghệsố
Côngnghệsốlàmộtthuậtngữdùng
đểchỉviệcsửdụngcáccôngcụ,hệthống
thiết bị kỹ thuật số để xử lý, lưu trữ
truyềntảithôngtindướidạngdữliệu
điệntử(sốhóa),tạoracácgiảiphápthông
minhvàthayđổitoàndiệncáchthứchoạt
độngcủa conngườivà tổ chức. Nóbao
gồmnhiềucôngnghệmớinhưtrítuệnhân
tạo(AI),dữliệulớn(BigData),Internet
vạn vật và điện toán đám mây, giúp tự
độnghóaquytrình,nângcaonăngsuấtvà
tạoragiátrịmới.
Côngnghệsốcóthểđượcứngdụng
để Chính phủ có thể cung cấp các hàng
hóa,dịchvụcôngtrựctuyến,quảnlýdữ
liệudâncư,….;cácdoanhnghiệpcóthể
tựđộnghóaquytrìnhvậnhành,quảnlý
các nguồn lực, phân tích dữ liệu khách
ng;ngànhgiáo dụcphát triểncácnền
tảng học tập trực tuyến, cá nhân hóa lộ
trình học tập cho người học,….; ngành
ytếứngdụngAItrongchẩnđoánbệnh,
chăm sócsức khỏetừ xa,quảnlý thông
tinytế.....vànhiềulĩnhvựckhácứngdụng
côngnghệsố,trongđócódịchvụvănhóa
nghệthuật.
380
2.3. Khái quát về ứng dụng công
nghệsốvàodịchvụvănhóanghệthuật
CôngnghệsốnhưAI,bigdata,IoT,
blockchainđangứngdụngvàodịchvụ
nhóa-nghệthuậtbằngcáchsốhóavà
bảotồndisảnvănhóa,nângcaokhảng
tiếpcận,hỗtrợsángtácvàphânphốitác
phẩm,tạotrảinghiệmtươngtáccũngnhư
phântíchvànắmbắtthịhiếukhángiả…
Việc ng dụng công nghệ số vào
dịchvụvănhóa-nghệthuậtvừagiúpbảo
tồnđược cácgiá trịvăn hóanghệthuật,
vừagiúpquảngbámởrộngphạmvitiếp
cậncáctácphẩmvàdisảnvănhóa,đồng
thời giúp nâng cao hiệu quả hoạt động
điềuhành,quảnlývàsảnxuấtdịchvụvăn
hóa-nghệthuật.
Có một số công nghệ cụ thể được
ápdụngphổbiếntrongdịchvụvănhóa-
nghệthuật,đólà:
+Trí tuệnhân tạo (AI):AI có thể
đượcdùngđểphântíchdữliệu,thịhiếu
khángiả,gợiýcácdịchvụvănhóaphù
hợpvàcũnghỗtrợsángtác.
+Dữ liệulớn(BigData):Thuthập
phântíchlượnglớndữliệuvềhànhvi,
sởthíchcủacôngchúnggiúpcáctổchức
nhóanắmbắtsâusắchơnvềcácloại
nhucầucủakhángiảđểtừđóxâydựng
các chiếnợc phục vụnhu cầuvàphát
triểnphùhợp.
+ Blockchain: Được sử dụng để
quảnlývàxácminhtínhsởhữucủacác
cphẩmnghệthuậtsố(NFT),giúpbảo
vệ bản quyền tác giả và minh bạch hóa
quátrìnhgiaodịchtrongngành
+Điệntoánđámmây:cungcấphạ
tầngđểlưutrữ,phânphốitruycậpcác
nộidungvănhóasốnhưsách,phim,âm
nhạc,tạođiềukiệnchoviệcchiasẻvàtiếp
cậndễdànghơn.
+Thựctếảo(VR):côngnghệnày
chophépngườidùngcóthểcómộtcách
dulịchđếncácbảotàng,ditíchlịchsửtừ
xa,tạoratrảinghiệmsốngđộngchân
thựcvềkhônggianvănhóa.
+ Thực tế tăng ờng (AR): công
nghệ này giúp hình thành cáclớpthông
tinsốlênvậtthểthật,nhưcungcấpthông
tinvềmộtditíchlịchsửkhingườidùng
nhìnvàonóquađiệnthoại,hoặctáihiện
cáccôngtrìnhđãbịpháhủy.
III.Phươngphápnghiêncứu
Nhằmđưaracơsởlýluậnvềcông
nghệsố,ngdụngcôngnghệsốvàodịch
vụvănhóa-nghệthuậtcũngnhưtìmhiểu
thựctrạngvềứngdụngcôngnghệsốvào
dịch vụ văn hóa nghệ thuật ở Hà Nội,
inghiêncứuđãsửdụng:phươngpháp
nghiêncứuđịnhtính(thuthậptàiliệuthứ
cấp,phântích,thốngkê,sosánh…)vàcác
bằngchứngthựctếcóliênquanđếncác
vấnđềcầntìmhiểu.Cácdữliệuphụcvụ
iviếtđượctácgiảthuthậptừsách,bài
o của các tổ chức, cá nhân có uy tín.
Việc nghiên cứu và đưa ra các khuyến
nghịcódatrêncácbằngchứngthựctế,
tvớithựctiễnứngdụngcôngnghệsố
nhằmthúcđẩypháttriểndịchvụvănhóa
-nghệthuậtởHàNộihiệnnay.
IV. Kết quả nghiên cứu và thảo
luận
4.1.Thựctrạngvềứngdụngcông
nghệsốvàodịchvụvănhóa-nghệthuật
tạiHàNội
4.1.1. Thực trạng về dịch vụ văn
hóa-nghệthuậttạiHàNội
ThànhphốHàNộivớilịchsửngàn
m văn hiến đã không ngừng pháthuy
nhữngtiềmnăngsẵncótronglĩnhvựcvăn
hóa,nghệthuật,trongđónổibậtlàdulịch
nhóavàbiểudiễnnghệthuật.
381
DulịchvănhóaởHàNộibaogồm:
+ Các sản phẩm du lịch gắn liền
với c di ch lịch sử và văn a tiêu
biểu.TheosốliệuthốngkêhiệnNội
có 5.922 di tích lịch s văn hóa, trong
đó trên 1.050 di tích được xếp hạng
cấp quốc gia, nhiều di tích có giá trị
ngàn năm tuổi 1.793 di sản văn hóa
phi vật thể, trong đó có các di ch nổi
bậtnhư:HoàngtnhThăngLong,Văn
Miếu -QuốcTửGiam,PhốcổHàNội,
HồGươmvàĐềnNgọcSơn,NhàtùHỏa
Lò,CaMộtCột,CuLongBiên,Lăng
ChủtịchHồChíMinh Bảo ng Hồ
ChíMinhCácngtrình,disảnmang
đậmbản sắc n a, truyền thống của
Thủ đô, của dân tộc Việt Nam, có tính
kiếntrúcvàthẩmmỹđặctrưng.
+Mộtsốlàngnghềtruyềnthốngcủa
Hà Nội:Đây cũng cũnglànơitập trung
ngnghềđượccholànhiềunhấtcảnước
vớikhoảnggần1.400làngnghềvàlàng
có nghề, chiếm59% tổng số làng có47
nghề trên 52 nghề của toàn quốc. Tiêu
biểunhưlànggốmsứBátTràng,lànglụa
VạnPhúc,lànglàmhương,làngChuông
mnón,lànglàmcờTổquốc,sơnmàiHạ
Thái,thêuQuấtĐộng,…
+ Các sản phẩm du lịch văn hóa
trảinghiệmđộcđáovàlễhội:HàNộilà
mộttrongbavùngtậptrungnhiềulễhội
củađồngbằngsôngHồngnhưlễhộiCổ
Loa,lễhộiđềnPhùĐổng,lếhộiĐềnHai
Trưng, lễ hội Đống Đa, lễ hội chùa
Hương; các tour đêm “Giải mã Hoàng
thành Thăng Long”, “Đêm hoàng cung”
hoặc“Đêmthiêngliêng”tạiNhàtùHỏa
Lò;,…;cáctrảinghiệmẩmthựcđộcđáo
nhưphởHàNội,ChảcáLãVọng,búnchả
HàNội…
BiểudiễnnghệthuậtởHàNộibao
gồmcáchoạtđộnggắnvớicácđịađiểm:
+NhàhátLớnHàNội
+TrungtâmnghệthuậtÂuCơ
+NhàhátTuổitrẻ
+TrungtâmHộinghịQuốcgia
+SânvậnđộngquốcgiaMĩĐình
+ Trung tâm Hội chợ Triển lãm
Quốcgia
+Múa rốinước(ThanglongWater
Puppet,PhanThanhLiêm,TheKiteWater
PuppetTheater)
+ Lang Toi - My Village by Lune
Production
+TinhhoaBắcBộ
+GomShow
+ChươngtrìnhgiảitríLonah
+Catrù(HàNội,GiáophườngKim
Đức)
+Kịch“Tứphủ”
+RạpxiếcTrungương
+GoldenBellShow
+Note-TheScentLabHanoi
+Lờicủatre-PhùSaLab
+ĐànĐó
+ Rạp hát (ATH Theatre, PART
PerformingArtsandRe)
+NhàhátHồGươm
….
Vớihệthống:NhàhátChèo(rạpĐại
Nam), Nhà hát Kịch Nội (rạp Công
Nhân),NhàhátCamúanhạcThăngLong
(trụsở31LươngVănCan),NhàhátCải
lương Hà Nội (rạp Chuông Vàng), Nhà
tnghệthuậtXiếcvàTạpkỹ,cácđơnvị
đangđóngquântạiHàNộiđềucórạpđể
tậpluyệnvàbiểudiễn.Trong5năm,6nhà
tnghệthuậtcủathànhphốđãtổchức
12.000buổibiểudiễnnghệthuật,đemlại
382
doanhthuhơn234tỷđồng,trongsốđócó
1.800buổibiểudiễnphụcvụnghệthuật
chínhtrị.
ThànhphốHàNộithờigiangầnđây
còntrìnhdiễncácloạihìnhnghệthuậtdiễn
xướngdângian,đượcxuấtpháttừđờisống
vănhóa,laođộngcủangườidânVitNam.
Nghệ thuật diễn xướng n gian thường
đượctổchứccđiểmdulịch,sânkhấu
nhỏtrongcáckhudich.Cácloạinhnhư
hátxẩm,catrù,chầuvăn,hátxoanchèo,
cảilương,quanhọ,tuồng,ttrốngquân,
múarối,bàichòi…nhiềunhàhátđãtạo
đượcduấnriêngchomình(NhátChèo
HàNội,NhàhátTuồngViệtNam,Nhàhát
MúarốiThăngLong…).
Đặc biệt, vào các dịp tết Nguyên
Đán,tếtTrungThu,BanQuảnlýhồHoàn
Kiếm và Phố cổ Hà Nộiđã tổ chứccác
hoạt động diễn ớng dân gian như hát
cửađình,múasưtử,hátxoanvàcácn
điệudângianđặcsắccủacácvùngmiền…
cchươngtrìnhnghệthuậtbiểudiễnâm
nhạc truyền thống giới thiệu những tinh
hoa cổnhạc Việt Namtrong khônggian
phốcổđượcBanQuảnlýHồHoànKiếm,
PhốcổHàNộitổchứcthànhcông,thuhút
lượnglớnkhángiả.
Năm 2025, nhân sự kiện A80, kỉ
niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và
thànhlậpnướcViệtNamDânchủCộng
hòa,hàngloạtcácdịchvụvănhóa,nghệ
thuật được cung cấp tới cho người dân
trongnướcvàkháchdulịchquốctế,ngành
dulịchHàNộiđãthuhúthơn2triệulượt
kháchvàđạtdoanhthu4.500tỷđồng.
4.1.2.Ứngdụngcôngnghệsốvào
dịchvụvănhóa,nghệthuậtcủaHàNội
thờigianqua
+ChuyểnđổisốrấtđơngiảnlàHà
Nộiđãtiếnhànhbánvéđiệntửcủacác
dịch vụ văn hóa, nghệ thuật. Mục tiêu
đến năm 2030, từ80 - 90% điểm đến
HàNộisẽápdụngbánvéđiệntửvàđặt
/lịchtrựctuyến.Việcnàymanglại“lợi
íchkép”vừahỗtrợchuyểnđổixanh,vừa
ngcaotrảinghiệmchokháchhàngcũng
nhưkiểmsoátđượccáchoạtđộng.
Nhiunămquađãcómộtsốđiểm
cung cấpdịch vụvănhóa-nghệ thuật đã
triển khai vé điện tử, tích hợp mã QR,
cổngkiểmsoátthôngminhvàthanhtoán
trc tuyến như: khu di tích Văn Miếu
Quốc Tử Giám, hoặc khu HoàngThành
Thăng Long, di tích Nhà tù Hỏa Lò, và
ng cổ Đường Lâm…Những ng dụng
ygiúpminhbạchhóaquytrình,giảm
ùntắc,đồngthờigiatăngtrảinghiệmvăn
minh,thuậntiệnchodukháchđồngthời
cácditíchcóthêmđiềukiệnđểpháttriển
các sản phẩm du lịch sáng tạo như tour
đêm,thuyếtminhtựđộng,sáchđiệntử…
+Thứhailàcácứngdụngcôngnghệ
số trong tuyên truyền, quảng các di
tích,cácchươngtrìnhvănhóanghệthuật.
Mộtsốcácditích,cácbuổibiểudiễnnghệ
thuật, khách trước khi tới tham quan và
thưởngthứccóthểquétmãQRsẽcóđược
nhữngthôngtin,hìnhảnhvềditích,từđó
mchoviệckhámphá,tìmhiểu,thưởng
thứcsẽtrởnêndễdàng,hiệuquảvàthú
vịhơn.Mộtsố tiện íchvề bảnđồ thành
phốcó ghi chi tiết các địa điểm du lịch
nhóa,dễdàngtìmđườnghaytrạmbus,
ngânhàng,đồncôngan,đạisứquán,thậm
chílàtìmtravelguide…đượcứngdụng
côngnghệsố,chonên100%kháchdulịch
quốctế,68,6%kháchdulịchnộiđịabiết
đến điểm đếndu lịch HàNội thông qua
thôngtintừinternet.
+Thứbađólàcácứngdụngcông
nghệsốvàosốhóackhônggiantrưng
bày và các hiện vật trưng y với định
dạng 360, công nghệ 3D mapping và