446| Phần III. Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục và các lĩnh vực khác
ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀO PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG NGÀNH DU LỊCH CỦA TUYÊN QUANG HIỆN NAY
TS. Đinh Văn Thành
Trường Đại học Nguyễn Huệ
Tóm tắt:
Tuyên Quang là một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam. Trong chiến lƣợc phát triển
kinh tế - xã hội của địa phƣơng, việc phát triển bền vững ngành Du lịch đƣợc xác định là
một thế mạnh, đột phá của Tỉnh. Với những tiềm năng và thế mạnh hiện có, trong những
năm gần đây tỉnh Tuyên Quang luôn đặc biệt quan tâm phát triển khoa học, công nghệ và
ứng dụng nó vào phát triển kinh tế du lịch, đƣa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng,
góp phần tạo việc làm và thu nhập ổn định của ngƣời dân và thu ngân sách địa phƣơng.
Tuy nhiên, do những điều kiện và nguyên nhân khác nhau, nên việc ứng dụng khoa học,
công nghệ để khai thác có hiệu quả những lợi thế vào phát triển bền vững ngành Du lịch
còn ở mức độ khiêm tốn, chƣa phát huy hết những lợi thế của Tỉnh. Điều đó đặt ra, cần đẩy
mạnh hơn nữa việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào phát triển bền vững ngành Du lịch,
nhằm đạt đƣợc những mục tiêu và kết quả thiết thực.
Từ khoá:
Du lịch Tuyên Quang, Phát triển du lịch, Phát triển bền vững du lịch, Khoa học và công
nghệ, Ứng dụng khoa học và công nghệ.
1. MỞ ĐẦU
Du lịch với tính chất là ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa
cao. Sự phát triển của ngành Du lịch luôn có xu hƣớng vận động phát triển vƣợt ra khỏi phạm vi
địa giới hành chính của địa phƣơng. Trƣớc xu thế vận động và phát triển của cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ tƣ, khoa học và công nghệ có sự phát triển vƣợt bậc, trở thành nhân tố quan
trọng có ảnh hƣởng và tác động to lớn đến các lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung, ngành Du
lịch nói riêng. Do vậy, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ để phát triển du lịch một
cách bền vững của các địa phƣơng giữa các vùng, miền đang trở thành một trong những xu thế
tất yếu, tạo nên sự hấp dẫn và sức thu hút khách du lịch cả trong và ngoài nƣớc đến tham quan.
Trên cơ sở quán triệt và thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16-1-2017 của Bộ Chính
trị về phát triển du lịch thành một ngành kinh tế mũi nhọn, trong những năm qua tỉnh Tuyên
Quang đã chú trọng phát triển ngành Du lịch, coi đó là một thế mạnh của địa phƣơng, có nhiều
đóng góp tích cực trong sự phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. Trong quy hoạch tổng thể về Đề
án phát triển du lịch [, Tỉnh đã chủ động xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh ứng dụng
khoa học, công nghệ, liên kết du lịch với các địa phƣơng trong và ngoài tỉnh, nhằm hỗ trợ nhau, cùng
phát huy lợi thế, khai thác và sử dụng các nguồn lực một cách hợp lý để phát triển bền vững ngành Du
lịch. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn những hạn chế cần khắc phục.
Kỷ yếu hội thâo phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phù hợp với tiềm năng của địa phương và khu vực |447
Từ những kết quả đạt đƣợc, chúng ta thấy việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ
vào cuộc sống đã có những tác động và ảnh hƣởng to lớn đến các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã
hội của tỉnh Tuyên Quang nói chung, trong đó có ngành Du lịch nói riêng. Nhận thức đúng vai
trò của khoa học, công nghệ trong đời sống xã hội và việc ứng dụng nó vào khai thác, phát triển
ngành Du lịch là cơ sở khoa học trong xác định chiến lƣợc phát triển bền vững ngành Du lịch
tỉnh Tuyên Quang trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc
hiện nay.
2. NỘI DUNG
2.1. Khái quát một số đặc điểm của tỉnh Tuyên Quang hiện nay
Tuyên Quang là tỉnh miền núi nằm ở vùng Đông Bắc của Việt Nam, có diện tích tự nhiên
là 5.870 km2, cách Thủ đô Hà Nội khoảng 165 km về phía Bắc; phía Đông giáp tỉnh Bắc Kạn,
Thái Nguyên; phía Tây giáp tỉnh Yên Bái; phía Nam giáp tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc; phía Bắc
giáp tỉnh Hà Giang, Cao Bằng. Dân số toàn tỉnh có trên 732.256 ngàn ngƣời với 22 dân tộc cùng
chung sống .
Ðịa hình của Tỉnh Tuyên Quang bao gồm vùng núi cao, chiếm khoảng 50% diện tích toàn
tỉnh gồm toàn bộ huyện Na Hang, Lâm Bình, 06 xã vùng cao của huyện Chiêm Hóa (Phúc Sơn,
Minh Quang, Phú Bình, Bình Phú, Yên Lập, Kiên Đài) và 02 xã vùng cao của huyện Hàm Yên
(Phù Lƣu, Yên Lâm); vùng núi thấp và trung du chiếm khoảng 50% diện tích của tỉnh, bao gồm
các xã còn lại của 02 huyện Chiêm Hóa, Hàm Yên và các huyện Yên Sơn, Sơn Dƣơng, thành
phố Tuyên Quang. Ðiểm cao nhất là đỉnh núi Cham Chu (Hàm Yên) có độ cao 1.587m so với
mực nƣớc biển [5]. Hệ thống đƣờng giao thông quan trọng trên địa bàn của Tỉnh là quốc lộ 2 từ
Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang đoạn qua địa bàn Tỉnh dài 90km; quốc lộ 37 từ
Thái Nguyên qua huyện Sơn Dƣơng, Yên Sơn đi Yên Bái; quốc lộ 2C từ Vĩnh Phúc đi Tuyên
Quang đến trung tâm huyện Na Hang; quốc lộ 279 từ Bắc Kạn qua Tuyên Quang đi Hà Giang.
Hệ thống sông ngòi của tỉnh có hơn 500 sông, suối lớn, nhỏ chảy qua. Các sông chính nhƣ: Sông
Lô, sông Gâm, sông Năng (sông Ngang) sông Phó Ðáy [6].
Sự phức tạp của địa hình cũng đã tạo nên những khó khăn lớn cho phát triển hạ tầng giao
thông, xây dựng các trung tâm dân cƣ, kinh tế, văn hóa, xã hội của Tỉnh. Tuy nhiên, điều kiện tự
nhiên tạo cho Tuyên Quang những thuận lợi để phát triển nền kinh tế nông, lâm nghiệp, du lịch,
đặc biệt là du lịch nghỉ dƣỡng. Cùng với những đặc điểm của điều kiện tự nhiên, Tuyên Quang
còn là tỉnh hội tụ đủ các thế mạnh để phát triển các loại hình du lịch nhƣ Lịch sử, tâm linh, sinh
thái, văn hoá. Với hơn 500 di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn, trong đó có nhiều di tích đƣợc
xếp hạng cấp Quốc gia nhƣ: Thành nhà Mạc, đền Hạ, đền Thƣợng, đền Ỷ La…Tỉnh Tuyên
Quang đƣợc ví nhƣ một bảo tàng cách mạng của cả nƣớc. Đồng thời, Tỉnh còn là nơi khởi phát,
hội tụ, giao thoa của văn hoá các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc với nhiều lễ hội đặc sắc nhƣ
Lễ hội Thành Tuyên, Lễ hội Lồng tông, Nhảy lửa, các nét văn hóa truyền thống của đồng bào
các dân tộc; những truyền thuyết, những làn điệu dân ca thắm đƣợm tình ngƣời, là nơi đƣợc thiên
nhiên ban tặng nhiều phong cảnh đẹp nên thơ, nên hàng năm đã thu hút một lƣợng lớn khách du
lịch. Con ngƣời nơi đây từ lâu đã có tiếng không chỉ ở vẻ đẹp bên ngoài mà còn ẩn chứa vẻ đẹp
tâm hồn nhân hậu, đằm thắm và hiếu khách. Tuyên Quang hứa hẹn là một điểm đến hấp dẫn với
khách du lịch [5].
448| Phần III. Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục và các lĩnh vực khác
Bên cạnh đó, ngày 28/01/2013 Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang đã ra Quyết định số
28/QĐ-UBND phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm
2020, định hƣớng đến năm 2030. Tỉnh cũng đã chú trọng phát triển du lịch sinh thái gắn với
du lịch cộng đồng. Từ năm 2017, các địa phƣơng trong tỉnh đã chủ động xây dựng và thực
hiện các đề án “Xây dựng và vận hành mô hình Du lịch cộng đồng”. Đề án nhằm bảo tồn và
phát triển bền vững Làng văn hóa dân tộc Tày các thôn Nà Đông và Nà Tông (xã Thƣợng
Lâm), Nà Muông (xã Khuôn Hà) và Nặm Đíp (xã Lăng Can) với nhiều hộ dân tham gia.
Thực hiện các đề án, Tỉnh đã tổ chức cho các hộ dân tham quan, học tập kinh nghiệm, làm
du lịch cộng đồng tại một số tỉnh bạn; tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng
làm du lịch cộng đồng; hoàn thành việc chỉnh trang khuôn viên nhà cửa, thành lập các đội
văn nghệ, tổ chức tập luyện các tiết mục để phục vụ khách du lịch; hoàn thành xây dựng bản
đồ, tua, tuyến du lịch, tập huấn hƣớng dẫn viên du lịch, bổ sung dịch vụ du lịch nhƣ: chèo
thuyền kayak, xe đạp, xe máy, bè mảng, câu cá,... phục vụ du khách. Đồng thời, Tỉnh cũng
đã chủ động trong việc xây dựng các tua, tuyến du lịch kể cả đƣờng bộ lẫn đƣờng thuỷ. Tích
cực quảng bá, giới thiệu tiềm năng, lợi thế và sản phẩm du lịch của Tỉnh trên Zalo,
Facebook, Youtube bằng tiếng Anh, Pháp; hoàn thành xây dựng website “Du lịch Tuyên
Quang”; tiếp tục vận động nhân dân duy trì gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền
thống; liên kết với các Công ty Lữ hành du lịch trong và ngoài tỉnh khảo sát, kết nối du lịch;
thực hiện đón, tiếp khách quốc tế và trong nƣớc đến tham quan, du lịch. Trong giai đoạn từ
năm 2016-2020, Tuyên Quang thu hút lƣợng khách du lịch khoảng 8.445.700 lƣợt khách, đạt
mục tiêu Nghị quyết đề ra; tăng trƣởng bình quân 4,85%/năm. Tổng thu xã hội từ du lịch:
Giai đoạn 2016-2020, ƣớc đạt 7.425 tỷ đồng; tăng trƣởng bình quân 5,2%/năm [6].
Hoạt động du lịch đã góp phần quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh
Tuyên Quang, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi trƣờng sinh thái, công tác
tuyên truyền, quảng bá du lịch đƣợc chú trọng, công tác xã hội hóa du lịch từng bƣớc đƣợc đẩy
mạnh. Đặc biệt thời gian qua, các cơ quan chức năng của Tỉnh và Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng
đã hoàn thành “Đề cƣơng nghiên cứu, xây dựng Công viên Địa chất Nà Hang - Lâm Bình, Tuyên
Quang” trình Chính phủ xem xét, công nhận là Công viên địa chất quốc gia. Khu vực đƣợc coi là
“hội tụ nhiều giá trị di sản tự nhiên và văn hóa, đặc biệt là các di sản địa chất - địa đạo, các di
tích lịch sử, khảo cổ, đa dạng sinh học…có giá trị nổi bật tầm cỡ quốc gia và quốc tế”. Đây sẽ là
cơ hội lớn để du lịch Tuyên Quang phát triển bền vững. Tuy nhiên, việc phát triển du lịch trên
địa bàn tỉnh Tuyên Quang còn gặp nhiều khó khăn nhƣ hệ thống cơ sở hạ tầng du lịch chƣa đƣợc
đầu tƣ đồng bộ; các tua, tuyến du lịch chƣa đƣợc hình thành nhiều, chƣa có sự gắn kết giữa các
khu du lịch, khu di tích lịch sử, các trung tâm văn hoá của trong và ngoài tỉnh theo quy hoạch
phát triển đô thị trong thời gian tới.
Từ những đặc điểm trên, có thể khẳng định tỉnh Tuyên Quang là địa phƣơng có nguồn tài
nguyên thiên nhiên phong phú, có diện tích rừng nguyên sinh lớn, với hệ sinh thái đa dạng, nhiều
danh lam thắng cảnh nổi tiếng; nguồn nhân lực dồi dào và nền kinh tế đang phát triển. Để ngành
du lịch Tuyên Quang phát triển bền vững, ngoài những yếu tố nội lực Tỉnh cần chủ động đẩy
mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ để phát huy những tiềm năng, thế mạnh về du lịch của
Tuyên Quang, tăng cƣờng thu hút các nguồn đầu tƣ từ bên ngoài cũng nhƣ học tập kinh nghiệm
tổ chức, quản lý các hoạt động của ngành Du lịch. Nhằm đem lại hiệu quả cao, góp phần tích cực
vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng.
Kỷ yếu hội thâo phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phù hợp với tiềm năng của địa phương và khu vực |449
2.2. Những yêu cầu đặt r đối với việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ
vào phát triển bền vững ngành Du lịch Tuyên Quang hiện nay
Khoa học, công nghệ là những yếu tố ngày càng đóng vai trò quan trọng, trở thành xu thế
tất yếu và không thể thiếu trong sự vận động, phát triển của ngành Du lịch ở các địa phƣơng
trong cả nƣớc. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào phát triển bền vững ngành Du lịch
tỉnh Tuyên Quang hiện nay, đƣợc hiểu theo nghĩa thông thƣờng là quá trình đƣa các thành tựu đã
đạt đƣợc trong lĩnh vực khoa học và công nghệ vào quản lý, khai thác và phát huy có hiệu quả
các nguồn tài nguyên du lịch trên địa bàn của tỉnh, nhằm phát triển đời sống kinh tế - xã hội của
địa phƣơng và Nhân dân trên địa bàn. Những thành tựu khoa học và công nghệ đƣợc ứng dụng
trong lĩnh vực du lịch nhƣ tập hợp các tri thức khoa học về điều kiện tự nhiên, văn hoá, xã hội,
phong tục tập quán của đồng bào…các trang thiết bị công nghệ thông tin, công nghệ số, mạng
Internet, hệ thống máy tính…đƣợc áp dụng một cách đồng bộ, hiệu quả vào trong toàn bộ hoạt
động của ngành Du lịch, nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Trong Chiến lƣợc Phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và
Quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh Tuyên Quang thời kỳ 2021-2030 luôn đƣợc cấp uỷ đảng,
chính quyền địa phƣơng xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm của cấp ủy đảng, hệ thống chính trị
từ tỉnh đến cơ sở, huy động sự tham gia của toàn xã hội. Trong đó, đội ngũ Doanh nhân, Nhân
dân vừa là chủ thể thực hiện, vừa là chủ thể hƣởng lợi. Phấn đấu đƣa du lịch sớm trở thành
ngành kinh tế quan trọng, phát triển bền vững, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của các ngành,
lĩnh vực khác. Đặt ra cần thực hiện tốt những yêu cầu sau:
Một là, phải tích cực ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác quy hoạch phát triển du
lịch Tuyên Quang một cách t ng thể.
Đây là yêu cầu cơ bản, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong định hình công tác quy hoạch,
phát triển du lịch của tỉnh Tuyên Quang một cách đồng bộ và thống nhất. Yêu cầu trên đặt ra,
công tác quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang phải trên cơ sở Quy hoạch tổng thể phát
triển du lịch đến năm 2030. Việc tích cực ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác quy hoạch
phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang phải đƣợc tiến hành thông qua các chủ trƣơng, nghị quyết,
kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp. Thông qua việc ứng dụng các thành
tựu khoa học, công nghệ hiện đại của quốc tế và trong nƣớc để tính toán lập đề án quy hoạch, kế
hoạch phù hợp với lợi thế du lịch của từng địa phƣơng. Đồng thời, phải tích cực mua sắm, đổi
mới các trang thiết bị, phƣơng tiện công nghệ hiện đại trong tính toán, đo đạc, xây dựng biểu đồ
du lịch, quy hoạch các khu, điểm, tua, tuyến du lịch ở các địa phƣơng trên địa bàn của Tỉnh.
Hai là, phải ẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào xúc tiến quảng bá du lịch của
Tuyên Quang.
Yêu cầu trên đặt ra công tác xúc tiến quảng bá du lịch của tỉnh Tuyên Quang phải từng
bƣớc đƣợc tiến hành chuyên nghiệp hóa với những nội dung, hình thức, phạm vi hết sức đa dạng.
Do đó, phải sử dụng kết hợp nhiều công nghệ và phƣơng tiện hiện đại nhƣ công nghệ thông tin
và truyền thông để quảng bá hình ảnh, sản phẩm du lịch của Tỉnh. Phải chủ động xây dựng và
đƣa vào hoạt động “Cổng Thông tin du lịch và ứng dụng du lịch thông minh trên thiết bị di động
kết hợp bản đồ số du lịch tỉnh Tuyên Quang”, xây dựng Ứng dụng (App) trong đó bao gồm các
mục: các khu, điểm du lịch nổi tiếng, các di tích lịch sử, văn hoá đƣợc xếp hạng đƣợc tích hợp
với bản đồ chỉ dẫn đƣờng đến các địa điểm tƣơng ứng, các đặc sản ẩm thực địa phƣơng, khách
450| Phần III. Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục và các lĩnh vực khác
sạn, quà lƣu niệm,…tạo thuận lợi cho du khách tìm hiểu, tra cứu thông tin, trải nghiệm trong
hành trình du lịch đến Tuyên Quang, đồng thời giúp doanh nghiệp du lịch quảng bá, cung cấp
thông tin cho khách du lịch nhanh chóng, tiết kiệm và thúc đẩy hoạt động du lịch hiệu quả.
Ba là, phải ẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào khai thác các sản phẩm du lịch
của Tuyên Quang.
Hiện nay, với tiềm năng và lợi thế du lịch của Tỉnh, đã tập trung khai thác và phát triển
mạnh các loại hình du lịch nhƣ du lịch lịch sử, văn hóa; du lịch nghỉ dƣỡng, du lịch sinh thái; du
lịch tâm linh; du lịch cộng đồng,… Thông qua việc khai thác và phát huy tốt các giá trị văn hóa
truyền thống để xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc trƣng riêng, tiêu biểu của tỉnh Tuyên
Quang nhƣ Lễ hội Nhảy lửa của ngƣời Pà Then, xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình; Lễ hội Thành
Tuyên, Lễ hội đền Hạ, đền Thƣợng, đền Ỷ La, thành phố Tuyên Quang; Lễ hội Lồng tông của
các huyện Chiêm Hóa, Na Hang, Lâm Bình...qua đó đã thu hút đông đảo du khách đến tham
quan. Do vậy, yêu cầu đặt ra đối với việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào khai thác các sản
phẩm du lịch của Tuyên Quang hiện nay là cần phải sử dụng các công nghệ hiện đại để xây
dựng các thƣơng hiệu sản phẩm du lịch nổi tiếng trên Cổng thông tin điện tử Du lịch của
tỉnh, các Website, Blog; đẩy mạnh sử dụng công nghệ chế tác, phục dựng các trang phục
biểu diễn; công nghệ kiểm soát chất lƣợng sản phẩm. Có nhƣ vậy, chất lƣợng khai thác các
sản phẩm du lịch trên địa bàn của Tỉnh mới đem lại hiệu quả cao.
Bốn là, phải ẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào phát triển nguồn nhân lực du
lịch.
Xây dựng và phát triển nguồn nhân lực du lịch có số lƣợng phù hợp và chất lƣợng cao là
khâu quan trọng trong hoạt động du lịch. Do đó, yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công
nghệ vào phát triển nguồn nhân lực du lịch, đặt ra đối với các cơ quan quản lý nhà nƣớc từ tỉnh
đến huyện, thành phố phải thƣờng xuyên tổ chức các lớp bồi dƣỡng nghiệp vụ chuyên môn cho
đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và ngƣời lao động trong lĩnh vực du lịch. Kịp thời bổ sung,
cập nhật những tri thức cơ bản về trình độ tổ chức quản lý các khu, điểm du lịch một cách
chuyên nghiệp, hoạt động khai thác các Tour, tuyến du lịch; nghiệp vụ lễ tân, du lịch cộng đồng,
chế biến ẩm thực…Phải thƣờng xuyên tổ chức các hội thi hƣớng dẫn viên du lịch giỏi để qua đó
nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng của các đối tƣợng trong ngành du lịch, góp phần đáp ứng yêu cầu
phát triển du lịch của Tỉnh.
Năm à, phải ẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác quản ý nhà nư c về
du lịch.
Thực hiện yêu cầu trên, trong thời gian tới, đặt ra đối với cấp uỷ, chính quyền địa phƣơng
các cấp cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào trong các lĩnh vực hoạt động của
ngành Du lịch. Trong đó, chú trọng ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ nhất là hệ
thống các ứng dụng phần mềm quản lý vào xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số ngành Du lịch,
thiết lập các trung tâm kết nối, điều hành; nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nƣớc và
xúc tiến, quảng bá du lịch; công nghệ quản lí, kiểm soát số lƣợng khách du lịch đến tham
quan,…Đến nay, ngành Du lịch của Tỉnh đã hình thành cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp lữ hành
quốc tế, hƣớng dẫn viên, cơ sở lƣu trú du lịch, khu, điểm du lịch và hệ thống dữ liệu thống kê
du lịch. Đồng thời, phải tiếp tục sử dụng các trang thiết bị, phƣơng tiện hiện đại vào trong
công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động du lịch, cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch một cách