1
B GIO DC V ĐO TO
TRƯỜNG ĐI HỌC SƯ PHM TP HỒ CHÍ MINH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CỬ NHÂN HÓA HỌC
Chuyên ngành:
Lí luận và phương pháp dạy học Hóa học
Đề tài:
ỨNG DNG SƠ ĐỒ TƯ DUY V
CC PHƯƠNG PHP GHI NHỚ VO
DY HỌC LÝ THUYẾT HÓA HỌC HỮU CƠ
LỚP 11 THPT BAN NÂNG CAO
GVHD: ThS. Đào Thị Hoàng Hoa
SVTH: Lưu Thị Thùy Ngân
Tp Hồ Chí Minh, 2012
2
MC LC
MC LC
DANH MC CC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MC CC BẢNG
DANH MC CC HÌNH
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................................ 9
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TI ......................................................................... 12
1.1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................................................ 12
1.2. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC ........................................................ 13
1.2.1. Khái niệm, mục đích, nhiệm vụ và bản chất của quá trình dạy học ....................... 13
1.2.2. Chủ thể, đối tượng và động lực của quá trình dạy học ............................................ 15
1.2.3. Lôgic của quá trình dạy học .................................................................................... 15
1.2.4. Các quy luật cơ bản của quá trình dạy học .............................................................. 15
1.2.5. Hình thức tổ chức, điều kiện, đánh giá, kết quả của quá trình dạy học .................. 16
1.3. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUÁ TRÌNH GHI NHỚ.......................................................... 16
1.3.1. Định nghĩa và phân loại trí nhớ ............................................................................... 17
1.3.1.1. Định nghĩa ....................................................................................................... 17
1.3.1.2. Phân loại .......................................................................................................... 18
1.3.2. Vai trò của trí nhớ ................................................................................................... 18
1.3.3. Cơ sở sinh lí của trí nhớ ......................................................................................... 19
1.3.4. Các quá trình cơ bản của trí nhớ ............................................................................ 21
1.3.5. Quá trình ghi nhớ của học sinh trung học phổ thông .............................................. 23
1.4. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC PHƯƠNG PHÁP
GHI NHỚ VÀ SƠ ĐỒ TƯ DUY .............................................................................................. 23
1.4.1. Cơ sở lí luận của sự hình thành và phát triển các phương pháp ghi nhớ ................ 23
1.4.2. Cơ sở lí luận của quá trình hình thành và lợi ích của sơ đồ tư duy ......................... 28
1.4.2.1. Tư duy .............................................................................................................. 28
1.4.2.2. Sự hình thành sơ đồ tư duy ............................................................................. 29
1.4.2.3. Lợi ích của sơ đồ tư duy ................................................................................... 31
1.4.2.4. Những lưu ý về sơ đồ tư duy ............................................................................ 32
1.4.2.5. Qui tắc thực hiện và phân loại sơ đồ tư duy .................................................... 36
1.5. DẠY HỌC HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..................... 40
1.5.1. Vị trí chương trình hóa học hữu cơ lớp 11 nâng cao............................................... 40
1.5.2. Phân phối chương trình phần hữu cơ môn Hóa học lớp 11 ban nâng cao ............. 41
1.5.3. Những chú ý về phương pháp giảng dạy hóa học hữu cơ ...................................... 43
CHƯƠNG 2. THIẾT KẾ V VẬN DNG CC PHƯƠNG PHP GHI NHỚ VO DY
HỌC LÝ THUYẾT HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11 BAN NÂNG CAO .................................. 45
3
2.1. VẬN DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP GHI NHỚ VÀO DẠY HỌC LÝ THUYẾT HÓA
HỌC HỮU CƠ Ở LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BAN NÂNG CAO ......................... 45
2.1.1. Thí nghiệm hóa học vui .......................................................................................... 45
2.1.2. Bài thơ về hóa học .................................................................................................. 48
2.1.3. Câu chuyện kể hóa học ............................................................................................ 51
2.1.4. Kiến thức hóa học hàng ngày .................................................................................. 55
2.1.5. Bảng biểu, sơ đồ ...................................................................................................... 59
2.1.6. Từ khóa .................................................................................................................. 63
2.1.7. Điều bí ẩn và những câu hỏi kích thích trí tò mò .................................................... 64
2.2. CÁCH THIẾT KẾ CÁC SƠ ĐỒ TƯ DUY .................................................................... 67
2.2.1. Sơ đồ tư duy thủ công ............................................................................................. 67
2.2.2. Thiết kế sơ đồ tư duy bằng phần mềm .................................................................... 74
2.2.2.1. Giới thiệu về phần mềm iMindMap ................................................................. 74
2.2.2.2. Cách sử dụng phần mềm iMindmap ................................................................ 75
2.2.2.3. Một số sơ đồ tư duy vẽ bằng phần mềm iMindMap ......................................... 87
2.3. VẬN DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY VÀO DẠY HỌC HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11 BAN
NÂNG CAO .............................................................................................................................. 89
2.3.1. Sử dụng sơ đồ tư duy vào dạy học .......................................................................... 89
2.3.2. Quy trình dạy HS cách thiết kế sơ đồ tư duy .......................................................... 91
2.4. CÁC GIÁO ÁN DẠY HỌC TÍCH CỰC MÔN HÓA HỌC LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG BAN NÂNG CAO ỨNG DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP GHI NHỚ VÀ SƠ ĐỒ TƯ
DUY…… .................................................................................................................................. 92
2.4.1. Bài: ANKIN (tiết 2) ................................................................................................. 92
2.4.2. Bài: LUYỆN TẬP HIĐROCACBON KHÔNG NO ............................................... 97
2.4.3. Bài: BENZEN VÀ ANKYLBENZEN .................................................................. 102
2.4.4. Bài: ANCOL: TÍNH CHẤT HÓA HỌC, ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG ............. 107
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHM ............................................................................ 111
3.1. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ THỰC NGHIỆM ............................................................... 111
3.1.1. Mục đích thực nghiệm ........................................................................................... 111
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm .......................................................................................... 111
3.2. PHƯƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM ............................................................................. 111
3.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận ............................................................................ 111
3.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ........................................................................ 111
3.2.3. Phương pháp toán học để xử lí số liệu .................................................................. 113
3.3. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM ........................................................................................ 114
3.3.1. Kết quả về mặt định tính ....................................................................................... 114
3.3.2. Kết quả về mặt định lượng .................................................................................... 119
KẾT LUẬN V ĐỀ XUẤT ...................................................................................................... 124
4
TI LIỆU THAM KHẢO
PH LC
5
DANH MC CC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt
Viết đầy đủ
ĐC
GDTX
GV
HCHC
HS
NXB
PPDH
PTPU
QTDH
SĐTD
THCS
THPT
TN
TP. HCM
Đối chứng
Giáo dục thường xuyên
Giáo viên
Hợp chất hữu cơ
Học sinh
Nhà xuất bản
Phương pháp dạy học
Phương trình phản ứng
Quá trình dạy học
Sơ đồ tư duy
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Thực nghiệm
Thành phố Hồ Chí Minh