Vai trò liên kết xã hội của xã hội dân sự qua lý thuyết hệ thống của Talcott Parsons

VAI TRß LI£N KÕT X· HéI CñA X· HéI D¢N Sù<br /> QUA Lý THUYÕT HÖ THèNG CñA TALCOTT PARSONS<br /> <br /> Nh¹c Phan Linh(*)<br /> <br /> <br /> I. Lý thuyÕt hÖ thèng x· héi tæng qu¸t cña Talcost ph¶i thÝch nghi víi m«i tr−êng cña m×nh<br /> Parsons vµ lµm cho m«i tr−êng thÝch nghi víi<br /> N¨m 1951, T. Parsons ®−a ra Lý nhu cÇu cña nã. (*)<br /> thuyÕt tæng qu¸t trong x· héi häc • G (Goal Attainment - §¹t môc<br /> (General theory in Sociology). Lý thuyÕt tiªu; to¹ ®é “h−íng ngo¹i - môc ®Ých”):<br /> tæng qu¸t cña Parsons lµ mét s¬ ®å kh¸i Mét hÖ thèng ph¶i x¸c ®Þnh vµ ®¹t ®−îc<br /> niÖm ®å sé mµ «ng kh¸i qu¸t ho¸ vµ c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña nã.<br /> biÓu diÔn thµnh mét b¶ng ph©n lo¹i • I (Intergration - Liªn kÕt; to¹ ®é<br /> chÐo (tabular cross-classification) vµ gäi “h−íng néi-môc ®Ých”): Mét hÖ thèng<br /> lµ “S¬ ®å bèn vÊn ®Ò chøc n¨ng” (Sheme ph¶i ®iÒu hoµ mèi liªn quan cña c¸c<br /> of four functional problems) - AGIL. S¬ thµnh tè bé phËn. Nã còng ph¶i ®iÒu<br /> ®å gièng nh− mét hÖ to¹ ®é gåm trôc hµnh mèi quan hÖ trong ba yÕu tè chøc<br /> hoµnh (chiÒu ngang) biÓu diÔn hÖ quy n¨ng cßn l¹i (A, G, L).<br /> chiÕu “c«ng cô - môc ®Ých” vµ trôc tung<br /> • L (Latency – Duy tr× khu«n mÉu;<br /> (chiÒu däc) biÓu diÔn hÖ quy chiÕu “bªn<br /> to¹ ®é “h−íng néi – c«ng cô”): Mét hÖ<br /> trong – bªn ngoµi” (xem<br /> thªm: 1).<br /> Trªn hÖ trôc to¹ ®é quy<br /> chiÕu nh− vËy cã thÓ ph©n A G<br /> Bên<br /> biÖt ®−îc bèn vÊn ®Ò chøc ngoài Thích ứng Đạt mục tiêu<br /> n¨ng chñ yÕu hay lµ bèn<br /> chiÒu c¹nh cña qu¸ tr×nh vµ L I<br /> cÊu tróc hÖ thèng, cô thÓ ë Bên<br /> trong Duy trì khuôn mẫu Liên kết<br /> biÓu d−íi.<br /> • A (Adaptation –<br /> ThÝch øng; to¹ ®é “h−íng<br /> Công cụ Mục đích<br /> ngo¹i – c«ng cô”): Mét hÖ<br /> thèng ph¶i ®−¬ng ®Çu víi c¸c nhu cÇu<br /> khÈn yÕu cña hoµn c¶nh bªn ngoµi. Nã (*)<br /> ThS., Häc viÖn B¸o chÝ vµ Tuyªn truyÒn.<br /> 40 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2012<br /> <br /> <br /> thèng ph¶i cung cÊp, duy tr× vµ kiÕn t¹o tr−êng bao gåm tõng c¸ thÓ, ®−îc x¸c<br /> c¶ ®éng lùc thóc ®Èy cña c¸c c¸ thÓ còng ®Þnh vµ dµn xÕp trong ph¹m vi cña mét<br /> nh− c¸c khu«n mÉu v¨n ho¸ ®· s¸ng hÖ thèng cã cÊu tróc v¨n ho¸ vµ cã<br /> t¹o, tøc duy tr× khu«n mÉu vµ qu¶n lý chung c¸c biÓu t−îng.<br /> sù c¨ng th¼ng.<br /> Tùu chung l¹i, Parsons ®Ò xuÊt mét<br /> M« h×nh AGIL nµy lµ mét phÇn m« lý thuyÕt tæng qu¸t cã kh¶ n¨ng ph©n<br /> h×nh cña lý thuyÕt hµnh ®éng. Nã m« t¶ tÝch chøc n¨ng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c lo¹i chøc<br /> hÖ thèng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cña x· n¨ng cña cÊu tróc vµ kh¶ n¨ng ph©n<br /> héi, mµ mäi x· héi ph¶i ®¸p øng ®Ó cã tÝch cÊu tróc ®Ó x¸c ®Þnh c¸c cÊp ®é thø<br /> thÓ duy tr× vµ æn ®Þnh ®êi sèng. AGIL bËc cao - thÊp cña c¸c tæ chøc. §iÒu nµy<br /> ®¹i diÖn cho toµn bé hÖ thèng hµnh cã nghÜa lµ, cã thÓ ph©n tÝch hÖ thèng<br /> ®éng chung (bao gåm c¶ m« h×nh ®iÒu thµnh c¸c tiÓu hÖ thèng vµ c¸c mèi quan<br /> kiÖn con ng−êi). AGIL còng x¸c ®Þnh hÖ hÖ gi÷a chóng theo c¸c chiÒu däc vµ<br /> thèng v¨n hãa, hÖ thèng c¸ nh©n, v.v... chiÒu ngang víi nhau, chiÒu réng vµ<br /> trong c¸c cÊu tróc x· héi. Môc ®Ých cña chiÒu s©u cña cÊu tróc cña hÖ thèng x·<br /> Parsons lµ nh»m x©y dùng mét b¶n ®å héi, vÝ dô nh− ph©n tÝch tõ cÊu tróc cña<br /> thèng nhÊt cña tÊt c¶ c¸c hÖ thèng hµnh mèi t−¬ng t¸c x· héi gi÷a c¸c c¸ nh©n<br /> ®éng, vµ cuèi cïng lµ "c¸c hÖ thèng ®Õn cÊu tróc cña c¶ hÖ thèng tæng thÓ<br /> sèng” (xem: 2). x· héi.<br /> Lý thuyÕt tæng qu¸t cho r»ng cã thÓ<br /> II. Chøc n¨ng liªn kÕt cña x· héi d©n sù<br /> xem xÐt vÒ mÆt cÊu tróc tÊt c¶ c¸c lo¹i<br /> hÖ thèng x· héi trong mét trôc to¹ ®é Víi c¸c luËn ®iÓm trªn, m« h×nh<br /> gåm hai hÖ quy chiÕu l−ìng ph©n t¹o AGIL cña T. Parsons thùc sù h÷u Ých<br /> thµnh bèn “vÊn ®Ò chøc n¨ng”. Theo hÖ khi ph©n tÝch vÞ trÝ, vai trß liªn kÕt cña<br /> quy chiÕu “bªn trong – bªn ngoµi”: bÊt x· héi d©n sù. Vai trß nµy ®−îc biÓu thÞ<br /> kú mét hÖ thèng nµo còng cÇn ph¶i ®¶m ë c¶ ba cÊp: liªn kÕt c¸c thµnh phÇn c¬<br /> b¶o c©n b»ng mèi quan hÖ bªn trong – b¶n cña hÖ thèng x· héi (®é liªn kÕt vÜ<br /> bªn ngoµi vµ ®¶m b¶o sù æn ®Þnh bªn m«), liªn kÕt c¸c tæ chøc x· héi d©n sù<br /> trong còng nh− thÝch nghi víi bªn víi nhau (liªn kÕt trung m«) vµ liªn kÕt<br /> ngoµi. §ång thêi bÊt kú mét hÖ thèng c¸c c¸ nh©n, nguån lùc trong tõng tæ<br /> nµo còng bÞ kiÓm so¸t bëi hÖ thèng ë cÊp chøc (liªn kÕt vi m«).<br /> ®é cao h¬n nã.<br /> 1. Liªn kÕt ë cÊp vÜ m«<br /> Parson ®Þnh nghÜa hÖ thèng x· héi<br /> nh− sau: Mét hÖ thèng x· héi chøa ®ùng XÐt vÒ ph¹m vi, m«i tr−êng ho¹t<br /> c¸c t¸c nh©n hµnh ®éng riªng biÖt ®éng, lùc l−îng cña x· héi d©n sù n»m<br /> nh−ng l¹i cã sù t−¬ng t¸c víi nhau trong trong c¶ 3 nhãm chñ thÓ: Nhµ n−íc, ThÞ<br /> mét t×nh huèng mµ do mét sù t¸c ®éng tr−êng vµ Gia ®×nh. Do vËy, x· héi d©n sù<br /> vËt lý hoÆc m«i tr−êng g©y ra. C¸c t¸c kh«ng nh÷ng ®ãng vai trß gióp 3 nhãm<br /> nh©n hµnh ®éng bÞ thóc ®Èy bëi mét xu chñ thÓ nµy liªn kÕt víi nhau mµ cßn t¹o<br /> h−íng ®i tíi “tÝnh l¹c quan cña sù ban ra mèi liªn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång víi<br /> th−ëng” vµ mèi quan hÖ cña hä víi m«i Nhµ n−íc, ThÞ tr−êng vµ Gia ®×nh.<br /> Vai trß liªn kÕt x· héi… 41<br /> <br /> + Trong hÖ thèng bé m¸y nhµ n−íc, ®ãng vai trß liªn kÕt gia ®×nh víi hÖ<br /> c¸c tæ chøc c«ng ®oµn, ®oµn thanh niªn, thèng x· héi chung.<br /> héi phô n÷, héi cùu chiÕn binh, v.v…<br /> Tõ ®ã cho thÊy, vÞ trÝ ®Æc biÖt cña x·<br /> võa n»m trong sù ®iÒu hµnh, chØ ®¹o<br /> héi d©n sù ViÖt Nam trong cÊu tróc x·<br /> trùc tiÕp cña bé m¸y c¬ së §¶ng vµ<br /> héi lµ ®ãng vai trß liªn kÕt x· héi, lµ chñ<br /> chÝnh quyÒn c¸c cÊp, l¹i võa theo ®uæi<br /> thÓ kÕt nèi gi÷a c¸c nhãm chñ thÓ nhµ<br /> môc tiªu tËp hîp vµ b¶o vÖ quyÒn lîi<br /> n−íc, thÞ tr−êng vµ gia ®×nh víi nhau.<br /> cho c¸c nhãm ®èi t−îng liªn quan (vai<br /> trß c¬ b¶n cña x· héi d©n sù). Nh− vËy, Ta cã thÓ m« h×nh hãa vÞ trÝ cña x·<br /> c¸c tæ chøc x· héi d©n sù ®ãng vai trß héi d©n sù nh− h×nh d−íi:<br /> <br /> liªn kÕt gi÷a c¬ quan nhµ<br /> Nhµ n−íc Kinh tÕ<br /> n−íc víi c¸c tæ chøc quÇn ph¸p quyÒn thÞ tr−êng<br /> chóng nh©n d©n.<br /> <br /> + Trong thÞ tr−êng cã<br /> c¸c héi, hiÖp héi, nghiÖp X· héi d©n sù<br /> ®oµn ®¹i diÖn cho c¸c ngµnh<br /> nghÒ víi c¸c môc tiªu xóc<br /> tiÕn th−¬ng m¹i hay b¶o vÖ<br /> quyÒn lîi, gi¶i quyÕt tranh<br /> chÊp th−¬ng m¹i. Bªn c¹nh Gia ®×nh<br /> ®ã, trong thÞ tr−êng cßn bao<br /> gåm c¸c tæ chøc, hiÖp héi 2. Liªn kÕt ë cÊp trung m«<br /> b¶o vÖ ng−êi tiªu dïng tr−íc c¸c hµnh vi §Õn l−ît nã, x· héi d©n sù l¹i lµ cÊu<br /> gian lËn th−¬ng m¹i. C¸c h×nh thøc tæ tróc hÖ thèng, mét tËp hîp c¸c tæ chøc,<br /> chøc ®¹i diÖn cho c¶ doanh nghiÖp vµ hiÖp héi, mét m¹ng l−íi c¸c nhãm x· héi<br /> ng−êi tiªu dïng ®Òu cã thÓ ®−îc coi lµ liªn kÕt víi nhau th«ng qua c¸c ®Æc<br /> c¸c tæ chøc x· héi d©n sù. Nh− vËy, x· tr−ng nh− tÝnh tù nguyÖn, tù chñ, phi<br /> héi d©n sù ®ãng vai trß liªn kÕt gi÷a chÝnh phñ, phi lîi nhuËn… Trong thµnh<br /> céng ®ång vµ thÞ tr−êng. phÇn cña x· héi d©n sù, c¸c tæ chøc liªn<br /> kÕt víi nhau th«ng qua viÖc theo ®uæi<br /> + Gia ®×nh lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña x· c¸c sø m¹ng riªng, nh−ng ®Òu v× môc<br /> héi. Tuy nhiªn, gia ®×nh l¹i ®−îc coi lµ tiªu t×m kiÕm sù c«ng b»ng, b×nh ®¼ng,<br /> c¬ së x©y dùng lªn c¸c thiÕt chÕ dßng hä, t×m kiÕm c¸c nguån lùc cho sù ph¸t<br /> lµng x· víi hÖ thèng h−¬ng −íc, gia triÓn cña c¸ nh©n vµ kiÒm chÕ sù lÊn ¸t,<br /> phong. C¸c thiÕt chÕ nµy t¹o ra mét l¹m dông quyÒn lùc cña bé m¸y c«ng<br /> kh«ng gian sinh ho¹t ®Æc tr−ng cña x· quyÒn vµ sù th−¬ng m¹i hãa cña thÞ<br /> héi d©n sù ë tÝnh ®Þnh h−íng c¸ nh©n, tr−êng. X· héi d©n sù ®−îc tæ chøc theo<br /> theo ®uæi c¸c gi¸ trÞ, chuÈn mùc riªng nhiÒu cÊp bËc, tõ cÊp liªn hiÖp ë trung<br /> mµ kh«ng phô thuéc vµo ph¸p luËt cña −¬ng, ®Õn cÊp héi ë ®Þa ph−¬ng, tõ cÊp<br /> nhµ n−íc hay quy luËt kinh tÕ cña thÞ m¹ng l−íi quèc tÕ ®Õn cÊp ®¹i diÖn ë<br /> tr−êng. Nh− vËy, x· héi d©n sù còng tõng quèc gia, khu vùc, vïng l·nh thæ.<br /> 42 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2012<br /> <br /> <br /> Bªn trong x· héi d©n sù lµ mét tËp hîp môc tiªu hµnh ®éng cña x· héi d©n sù<br /> c¸c tæ chøc x· héi d©n sù ®−îc x¸c ®Þnh chØ cã thÓ ®−îc thùc hiÖn tr−íc hÕt trong<br /> chøc n¨ng, nhiÖm vô, t«n chØ, môc ®Ých khu«n khæ ph¸p luËt cho phÐp vµ ®−îc<br /> ho¹t ®éng cô thÓ theo tõng lÜnh vùc céng ®ång ghi nhËn.<br /> ngµnh nghÒ, m«i tr−êng, ph¹m vi lÜnh<br /> Trªn thùc tÕ, sù tån t¹i cña mét<br /> vùc t¸c ®éng riªng. Trõ nh÷ng nhãm<br /> céng ®ång ngoµi nhµ n−íc, gia ®×nh vµ<br /> quÇn chóng, phÇn lín c¸c tæ chøc x· héi<br /> thÞ tr−êng lóc c«ng khai, lóc bÝ mËt<br /> d©n sù cã bé m¸y nh©n sù ®iÒu hµnh c¬<br /> nh−ng lu«n hiÖn h÷u trong c¸c giai<br /> h÷u râ rµng, cã m¹ng l−íi c¸n bé kiªm<br /> ®o¹n, thêi kú lÞch sö. ë chiÒu ng−îc l¹i,<br /> nhiÖm, céng t¸c viªn; cã tµi kho¶n, quy<br /> c¸c chÝnh thÓ nhµ n−íc hay thÞ tr−êng<br /> chÕ, néi quy ho¹t ®éng râ rµng.<br /> dï thõa nhËn mét c¸ch chÝnh thøc hay<br /> Nh− vËy, b¶n th©n x· héi d©n sù l¹i kh«ng ®Òu coi c¸c tæ chøc héi, ®oµn thÓ,<br /> lµ mét hÖ thèng x· héi, tËp hîp ®«ng tæ chøc, nhãm x· héi, c¸c céng ®ång d©n<br /> ®¶o vµ réng lín c¸c thµnh phÇn x· héi, c− lµ mét thµnh phÇn quan träng,<br /> c¸c nhãm x· héi theo ®uæi nh÷ng môc kh«ng thÓ thiÕu cña hÖ thèng x· héi, do<br /> tiªu, nhiÖm vô, ý nguyÖn riªng – thùc ®ã còng lu«n ph¶i øng xö kh«ng thÓ<br /> hiÖn c¸c chøc n¨ng, thÓ hiÖn c¸c vai trß hoµn toµn theo lèi mÖnh lÖnh ph¸p chÕ<br /> x· héi ®éc lËp. hay tuyÖt ®èi hãa lîi nhuËn. Cã ®−îc<br /> 3. Liªn kÕt ë cÊp vi m« ®iÒu nµy lµ nhê kh¶ n¨ng thÝch nghi<br /> Theo c¸ch gi¶i thÝch chøc n¨ng I cña linh ho¹t cña c¸c tæ chøc x· héi d©n sù<br /> m« h×nh AGIL, ta cã thÓ hiÓu mét hÖ trong tõng kh«ng gian lÞch sö cô thÓ.<br /> thèng ®Ó thÝch øng víi m«i tr−êng, ®Ó Do vËy, c¸c thµnh viªn trong c¸c tæ<br /> ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu x¸c ®Þnh, hay ®Ó chøc d©n sù liªn kÕt víi nhau tr−íc hÕt lµ<br /> duy tr× ®−îc nh÷ng khu«n mÉu vÒ ®éng ®Ó ®¶m b¶o vµ duy tr× sù thÝch øng cña tæ<br /> lùc, v¨n hãa, ph−¬ng thøc qu¶n lý th× chøc m×nh víi m«i tr−êng xung quanh.<br /> tr−íc hÕt, cÇn ph¶i cã sù liªn kÕt, phèi<br /> hîp tèt gi÷a c¸c lùc l−îng, c¸c thµnh b. Liªn kÕt ®Ó ®¹t môc tiªu (chøc<br /> phÇn bé phËn cña nã. Cô thÓ: n¨ng G):<br /> a. Liªn kÕt ®Ó thÝch øng (chøc n¨ng A): T¸c ®éng tíi chÝnh s¸ch nhµ n−íc,<br /> Thµnh viªn cña c¸c tæ chøc x· héi thóc ®Èy quyÒn con ng−êi, n©ng cao<br /> d©n sù ®¹i diÖn cho nhiÒu thµnh phÇn, chÊt l−îng cuéc sèng, gãp phÇn ph¸t<br /> nhiÒu nhãm x· héi, liªn kÕt víi nhau huy c¸c nguån lùc nh»m ®¶m b¶o c«ng<br /> theo tinh thÇn tù nguyÖn, tù gi¸c. C¸c b»ng x· héi, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh<br /> c¸ nh©n trªn c¬ së ph¸t huy n¨ng lùc, së tÕ - x· héi, tháa m·n c¸c nhu cÇu x· héi,<br /> tr−êng ®ãng gãp vµ t¹o nªn tiÒm lùc, søc v.v… trë thµnh nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n<br /> m¹nh cho tæ chøc. Tuy nhiªn, cho dï cña c¸c tæ chøc x· héi d©n sù. §Ó thùc<br /> theo t«n chØ môc ®Ých g×, ®iÒu ®Çu tiªn hiÖn ®−îc ®iÒu nµy, c¸c tæ chøc d©n sù<br /> c¸c tæ chøc d©n sù ph¶i h−íng tíi lµ ®Òu ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc vËn ®éng,<br /> ph¶i lµm cho tæ chøc m×nh thÝch nghi, tËp hîp, thu hót sù quan t©m, sù tham<br /> thÝch øng ®−îc víi m«i tr−êng x· héi, gia cña x· héi, céng ®ång. Lùc l−îng cña<br /> m«i tr−êng ph¸p lý, m«i tr−êng kinh tÕ, x· héi d©n sù ngµy cµng lín m¹nh chÝnh<br /> m«i tr−êng chÝnh trÞ bao quanh nã. C¸c lµ nhê ®Æc ®iÓm nµy.<br /> Vai trß liªn kÕt x· héi… 43<br /> <br /> Môc ®Ých theo ®uæi lµ yÕu tè quan thuéc rÊt lín vµo møc ®é kÕt nèi cña c¸c<br /> träng quyÕt ®Þnh ®Õn kiÓu lo¹i tæ chøc thµnh viªn. ý chÝ chung, tinh thÇn tËp<br /> vµ cÊp ®é hÖ thèng cña x· héi d©n sù. thÓ, kh¶ n¨ng phèi hîp c«ng viÖc, sù<br /> C¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã l−îng ®ång lßng trong ®èi mÆt víi c¸c t×nh<br /> thµnh viªn ®«ng ®¶o, víi thµnh phÇn tr¹ng c¨ng th¼ng cña tæ chøc lµ nh÷ng<br /> thuéc tÊt c¶ c¸c tÇng líp x· héi h−íng ®ßi hái nh»m duy tr× khu«n mÉu. §iÒu<br /> tíi c¸c môc tiªu mang tÇm quèc gia. C¸c nµy chØ cã thÓ ®¹t ®−îc khi cã sù liªn kÕt,<br /> héi nghÒ nghiÖp th−êng lµ kh«ng gian g¾n bã cña c¸c thµnh viªn trong tæ chøc.<br /> cho nh÷ng ng−êi cã liªn quan trùc tiÕp Ho¹t ®éng cña x· héi d©n sù th−êng<br /> hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn mét lÜnh vùc ngµnh ®−îc c¨n cø vµo hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c<br /> nghÒ cô thÓ. C¸c tæ chøc phi chÝnh phñ bao gåm t«n chØ môc ®Ých, chøc n¨ng<br /> (NGO) ®Þa ph−¬ng cã l−îng thµnh viªn nhiÖm vô, c¬ chÕ tæ chøc, c¸c quy tr×nh<br /> nhá nh−ng hä ho¹t ®éng mang tÝnh ®Þnh thñ tôc vÒ gia nhËp vµ rêi bá hiÖp héi,<br /> h−íng cao do nh÷ng nhu cÇu thiÕt th©n c¸c tiªu chÝ thµnh viªn, quyÒn lîi, nghÜa<br /> ®Æt ra. C¸c tæ chøc céng ®ång (CBO) hay vô vµ ®ãng gãp tµi chÝnh cña thµnh viªn.<br /> c¸c nhãm kh«ng chÝnh thøc cã l−îng Nh÷ng nguyªn t¾c ®ã võa lµ c¬ së ®Ó<br /> thµnh viªn rÊt ®a d¹ng, thuéc nh÷ng duy tr× c¸c khu«n mÉu tæ chøc, võa lµ c¬<br /> thµnh phÇn x· héi kh¸c nhau, tuú theo së ®Ó duy tr× sù liªn kÕt c¸c thµnh viªn.<br /> môc ®Ých riªng biÖt, hÇu hÕt ®−îc thµnh<br /> lËp ë cÊp ®Þa ph−¬ng. *<br /> Nh− vËy, thµnh viªn cña c¸c tæ chøc Tãm l¹i, viÖc tiÕp cËn x· héi d©n sù<br /> d©n sù ®¹i diÖn cho nhiÒu thµnh phÇn, tõ vai trß liªn kÕt x· héi lµ hoµn toµn<br /> nhiÒu tÇng líp trong x· héi. Víi môc hîp lý theo s¬ ®å AGIL cña T. Parsons.<br /> tiªu theo ®uæi chung, ®«i khi chØ ®¬n Víi ba cÊp ®é liªn kÕt nh− ®· tr×nh bµy,<br /> gi¶n lµ së thÝch gièng nhau, c¸c c¸ nh©n x· héi d©n sù ®−îc hiÓu nh− lµ kh«ng<br /> s½n sµng liªn kÕt, t¹o nhãm, x©y dùng gian liªn kÕt c¸c thµnh phÇn, c¸c nhãm,<br /> mét céng ®ång nh÷ng ng−êi cïng ý c¸c tæ chøc, thËm chÝ lµ c¸c thiÕt chÕ<br /> t−ëng, cïng chÝ h−íng ®Ó theo ®uæi môc trong mét x· héi.<br /> ®Ých ®· ®Æt ra.<br /> ë ViÖt Nam kh¸c víi kiÓu chØ quan<br /> c. Liªn kÕt ®Ó duy tr× khu«n mÉu hÖ víi c¸c c¬ quan, tæ chøc cña Nhµ<br /> (chøc n¨ng L): n−íc vµ thÞ tr−êng theo chiÒu ngang<br /> Nh÷ng nguyªn t¾c phi lîi nhuËn, nh− ë c¸c n−íc ph−¬ng T©y, còng nh−<br /> ®éc lËp víi nhµ n−íc, tù chñ, tù chÞu kh«ng ®¬n thuÇn mang tÝnh hµnh chÝnh<br /> tr¸ch nhiÖm lu«n ®−îc x· héi d©n sù ®Ò theo chiÒu däc, x· héi d©n sù quan hÖ<br /> cao. §iÒu nµy ®−îc coi lµ c¬ së ®Ó x©y theo c¶ hai chiÒu. Bëi thµnh phÇn cña x·<br /> dùng vµ h×nh thµnh nªn x· héi d©n sù, héi d©n sù n»m trong c¶ ba nhãm chñ thÓ<br /> còng nh− ®−îc coi lµ c¸c ®Æc tr−ng ®Ó Nhµ n−íc, ThÞ tr−êng vµ Gia ®×nh. Tõ ®ã<br /> huy ®éng, kªu gäi sù quan t©m chó ý cho thÊy, vÞ trÝ ®Æc biÖt cña x· héi d©n sù<br /> cña toµn x· héi vµo ho¹t ®éng cña c¸c tæ ViÖt Nam trong cÊu tróc x· héi lµ ®ãng<br /> chøc x· héi d©n sù. vai trß liªn kÕt x· héi, lµ chñ thÓ kÕt nèi<br /> Qu¸ tr×nh duy tr× khu«n mÉu trong gi÷a c¸c nhãm chñ thÓ nhµ n−íc, thÞ<br /> b¶n th©n c¸c tæ chøc x· héi d©n sù phô tr−êng vµ gia ®×nh víi nhau.<br /> 44 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2012<br /> <br /> <br /> Tµi liÖu tham kh¶o Organisations). Annual Report 2009<br /> 1. Lª Ngäc Hïng. Tõ lý thuyÕt tæng (the International NGO<br /> qu¸t vÒ hµnh ®éng x· héi ®Õn lý Partnerships for Development<br /> thuyÕt tæng qu¸t trong x· héi häc Report). H.: 2009.<br /> cña Talcott Parsons. T¹p chÝ X· héi<br /> häc, 2009. 5. Thang V¨n Phóc, NguyÔn Minh<br /> Ph−¬ng. Vai trß cña c¸c tæ chøc x·<br /> 2. http://en.wikipedia.org/wiki/AGIL<br /> héi ®èi víi ph¸t triÓn vµ qu¶n lý x·<br /> _paradigm<br /> héi. H.: ChÝnh trÞ Quèc gia, 2010.<br /> 3. Pierre Bourdieu. The forms of<br /> capital. In J. Richardson (Ed.) 6. http://dictionary.bachkhoatoanthu.<br /> Handbook of Theory and Research gov.vn/default.aspx?param=1B25a<br /> for the Sociology of Education. NY.: WQ9MTQ1NjMmZ3JvdXBpZD0ma<br /> Greenwood, 1986, p.241-258. 2luZD0ma2V5d29yZD14JWMzJWE<br /> 4. VUFO-NGO Resource Centre zK2glZTElYmIlOTlp&page=1<br /> (Vietnam Union of Friendship<br /> <br /> <br /> (tiÕp theo trang 62) cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ,<br /> sù h×nh thµnh x· héi th«ng tin vµ kinh<br /> Trªn c¬ së ph©n tÝch chiÒu h−íng<br /> tÕ tri thøc, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña<br /> ph¸t triÓn cña ch©u ¸-Th¸i B×nh D−¬ng,<br /> xu thÕ toµn cÇu hãa,… ®· ®Æt ra nhiÒu<br /> nh÷ng thay ®æi trong t×nh h×nh an ninh,<br /> thêi c¬ ph¸t triÓn lín ®an xen víi nh÷ng<br /> chÝnh trÞ vµ chiÒu h−íng chÝnh s¸ch cña<br /> th¸ch thøc trong ph¸t triÓn nãi chung<br /> Mü ®èi víi ch©u ¸-Th¸i B×nh D−¬ng, c¸c<br /> vµ ph¸t triÓn x· héi, qu¶n lý ph¸t triÓn<br /> t¸c gi¶ còng ®ång thêi chØ ra nh÷ng t¸c<br /> x· héi nãi riªng.<br /> ®éng cña quan hÖ Mü-Trung ®èi víi<br /> t−¬ng lai cña khu vùc nµy, trong ®ã cã Néi dung s¸ch lµ tËp hîp c¸c bµi<br /> ViÖt Nam. viÕt, ®i s©u t×m hiÓu nh÷ng m« h×nh,<br /> HuÖ nguyªn thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm trong qu¶n lý<br /> ph¸t triÓn x· héi, ®Æc biÖt lµ mét sè m«<br /> ®inh xu©n lý (chñ biªn). Ph¸t triÓn h×nh cña n−íc ngoµi, tõ ®ã rót ra nh÷ng<br /> vµ qu¶n lý ph¸t triÓn x· héi ë n−íc vÊn ®Ò c¬ b¶n, nh÷ng ®Þnh h−íng quan<br /> ta thêi kú ®æi míi: m« h×nh, thùc träng vµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó x©y<br /> tiÔn vµ kinh nghiÖm. H.: ChÝnh trÞ dùng m« h×nh ph¸t triÓn x· héi vµ qu¶n<br /> quèc gia, 2010, 398 tr., Vv 10738.<br /> lý ph¸t triÓn x· héi ë n−íc ta trong giai<br /> Ph¸t triÓn x· héi vµ qu¶n lý ph¸t ®o¹n hiÖn nay. S¸ch gåm 2 phÇn.<br /> triÓn x· héi lµ vÊn ®Ò ®−îc ®Æt ra tõ rÊt<br /> sím trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n PhÇn 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh<br /> lo¹i, cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi c¸c vµ thùc tiÔn.<br /> lÜnh vùc ph¸t triÓn vµ qu¶n lý ph¸t<br /> PhÇn 2: Mét sè kinh nghiÖm cña<br /> triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa nh»m<br /> n−íc ngoµi.<br /> t¹o nªn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Trong<br /> thêi ®¹i ngµy nay, víi sù bïng næ cña Mai linh<br />