Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên của
Vùng đồng bằng sông Cửu Long
Vùng bao gồm các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh,
Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp,
Hậu Giang với tổng diện tích tự nhiên 39.734 km2 chiếm 12,2 % diện tích tự
nhiên của cả nước.
Bản đồ vùng đồng bằng sông Cửu Long
Vị trí địa lý
Nằm ở phần cuối của bán đảo Đông Dương, liền kề với vùng kinh tế
trọng điểm phía Nam nên vùng có mối quan hệ hai chiều rất chặt chẽ và quan
trọng. Nằm giáp với Campuchia và cùng chung sông Mê Kông là điều kiện
giao lưu hợp tác với các nước trên bán đảo. Nằm ở vùng tận cùng Tây Nam
của Tổ quốc có bờ biển dài 73,2 km và nhiều đảo, quần đảo như Thổ Chu,
Phú Quốc là vùng đặc quyền kinh tế giáp biển Đông và vịnh Thái Lan.
Vùng nằm trong khu vực có đường giao thông hàng hải và hàng không
quốc tế giữa Nam á và Đông Nam á cũng như với châu úc và các quần đảo
khác trong Thái Bình Dương. Vị trí này rất quan trọng trong giao lưu quốc tế.
Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
Địa hình:
- Vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam được hình thành từ
những trầm tích phù sa và bồi dần qua những kỷ nguyên thay đổi mực nước
biển; qua từng giai đoạn kéo theo sự hình thành những giồng cát dọc theo bờ
biển. Những hoạt động hỗn hợp của sông và biển đã hình thành những vạt đất
phù sa phì nhiêu dọc theo đê ven sông lẫn dọc theo một số giồng cát ven biển
và đất phèn trên trầm tích đầm mặn trũng thấp như vùng Đồng Tháp Mười, tứ
giác Long Xuyên – Hà Tiên, tây nam sông Hậu và bán đảo Cà Mau. Địa hình
của vùng tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình là 3 - 5m, có khu vực chỉ
cao 0,5
-
1m so v
ớ
i m
ặ
t nư
ớ
ể
n.
Khí hậu:
- Nền khí hậu nhiệt đới ẩm với tính chất cận xích đạo thể hiện rõ rệt.
Nhiệt độ trung bình hàng năm 24 – 27 0C, biên độ nhiệt trung bình năm 2 –
30 0C, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm thấp, ít có bão hoặc nhiễu loạn thời
tiết. Có hai mùa rõ rệt, mùa mưa tập trung từ tháng 5 - 10, lượng mưa chiếm
tới 99% tổng lượng mưa của cả năm. Mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm
sau, hầu như không có mưa.
- Có thể nói các yếu tố khí hậu của vùng thích hợp cho các sinh vật sinh
trư
ở
ng và phát tri
ể
n, là ti
ề
n đ
ề
cho vi
ệ
c thâm canh, tăng v
ụ
.
Đất đai:
- Diện tích đất trong vùng bao gồm các nhóm đất sau:
+ Đất phù sa: Phân bố chủ yếu ở vùng ven và giữa hệ thống sống
Tiền và sông Hậu, diện tích 1,2 triệu ha chiếm 29,7% diện tích đất tự nhiên
toàn vùng và khoảng 1/3 diện tích đất phù sa của cả nước. Nhóm đất này có
độ phì cao và cân đối, thích hợp đối với nhiều loại cây trồng lúa, cây ăn quả,
màu, cây công nghiệp ngắn ngày.
+ Nhóm đất phèn: Phân bố ở vùng Đồng Tháp Mười và Hà Tiên,
vùng trũng trung tâm bản đảo Cà Mau với tổng diện tích 1,2 triệu ha chiếm
40% diện tích toàn vùng. Đất có hàm lượng độc tố cao, tính chất cơ lý yếu,
nứt nẻ nhanh.
+ Nhóm đất xám: Diện tích trên 134.000 ha chiếm 3,4% diện tích
toàn vùng. Phân bố chủ yếu dọc biên giới Campuchia, trên các bậc thềm phù
sa cổ vùng Đồng Tháp Mười. Đất nhẹ, tơi xốp, độ phì thấp, độc tố bình
thường.
+ Ngoài ra còn có các nhóm đất khác như đất cát giông, than bùn, đất
đỏ vàng, đất xói mòn… chiếm diện tích không đáng kể khoảng 0,9% diện tích
toàn vùng.
+ Nhìn chung đất đai ở đây rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp,
thích hợp trồng lúa, dừa, mía, dứa, cây ăn quả.
Tài nguyên nước:
- Với hệ thống hạ lưu sông Mê Kông ở Việt Nam là hai nhánh sông
Tiền và sông Hậu tổng lượng nước sông Cửu Long là 500 tỷ mét khối. Trong
đó sông Tiền chiếm 79% và sông Hậu chiếm 21%. Chế độ thuỷ văn thay đổi
theo mùa. Mùa mưa nước sông lớn vào tháng 9, tháng 10 làm ngập các vùng
trũng Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên. Về mùa này, nước sông mang
nhiều phù sa bồi đắp cho đồng bằng. Về mùa khô, lượng nước giảm nhiều,
làm cho thuỷ triều lấn sâu vào đồng bằng làm vùng đất ven biển bị nhiễm mặn
nghiêm trọng.