21
TẠP CHÍ KHOA HỌC
Khoa học Xã hội
Nguyễn Phước Trọng (2024)
(33): 21-28
XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
CHẤT LƯỢNG CAO Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
Nguyễn Phước Trọng
Trường Đại học Thủ Dầu Một
Tóm tắt: Xã hội hóa giáo dục là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Bước đầu đã đạt được những kết
quả nhất định trong việc huy động các nguồn lực xã hội đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các tầng lớp
nhân dân. Chủ trương này có mục tiêu chính là phát huy sức mạnh toàn dân, tạo chuyển biến tốt hơn về chất
lượng giáo dục đại học. Trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước vì
mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh trong bối cảnh toàn cầu hóa và phát
triển công nghiệp. Trong thời đại 4.0 hiện nay, con người và nguồn lực được coi là yếu tố quan trọng hàng
đầu, quyết định sự phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững. Vì vậy, việc phát hiện, bồi dưỡng, đào tạo, sử
dụng và đãi ngộ nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao đã được Đảng và Nhà nước hết sức
quan tâm. Cần xây dựng và phát triển đội ngũ công nhân lành nghề, các chuyên gia và nhà khoa học, các
nhà văn hóa, doanh nhân, các nhà lãnh đạo và quản lý. Các chính sách trên không chỉ góp phần phát triển
nguồn nhân lực mà còn cải thiện và thu hút các nhà đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí
Minh - trung tâm kinh tế hàng đầu của nước ta.
Từ khóa: Nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển kinh tế, Thành phố Hồ Chí Minh, xã hội hóa giáo dục.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Từ giữa những năm 1990, ở Việt Nam, sự
tham gia của các thành phần ngoài Nhà nước
vào việc cung ứng một số loại hình dịch vụ
công cộng đã được thể chế hoá. Theo Nghị
quyết số 90/CP của Chính phủ ngày 21/8/1997
về phương hướng và chủ trương xã hội hóa các
hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa: “Xã hội hóa
các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa là vận
động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của nhân
dân, của toàn xã hội vào sự phát triển các sự
nghiệp đó nhằm từng bước nâng cao mức
hưởng thụ về giáo dục, y tế, văn hóa và sự phát
triển về thể chất và tinh thần của nhân dân…”1.
Để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học,
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng
yêu cầu bức thiết của sự phát triển, cần: “Đẩy
mạnh việc thực hiện cơ chế tự chủ, xã hội hoá,
trước hết là các cơ sở giáo dục đại học” như
Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 Hội
nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương
khoá XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức
và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả
1 Chính phủ (1997), Nghị quyết số 90/CP, ngày
21/8/1997, Nghị quyết về phương hướng và chủ trương
xã hội hóa các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa.
hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập đã
nêu, đồng thời “Hoàn thiện cơ chế, chính sách
để đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục và đào tạo
đúng hướng, hiệu quả”2 như Văn kiện Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã xác định.
Tại Kỳ họp thứ 23 của Hội đồng Nhân dân
Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ IX tiến hành
thảo luận tổ và thảo luận tại hội trường về tình
hình kinh tế - văn hóa - xã hội năm 2020 và
nhiệm vụ, giải pháp năm 2021. Các đại biểu
Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cơ
bản nhất trí với Tờ trình báo cáo tình hình phát
triển kinh tế-văn hóa-xã hội năm 2020 và
nhiệm vụ, giải pháp năm 2021 của Ủy ban nhân
dân thành phố Hồ Chí Minh, trong đó, xác định
chủ đề “Năm xây dựng chính quyền đô thị và
cải thiện môi trường đầu tư”. Đồng thời, nhất
trí với những nhiệm vụ, giải pháp năm 2021 với
dự kiến 20 chỉ tiêu tăng trưởng, trong đó phấn
đấu chỉ tiêu kinh tế về tăng trưởng tổng sản
phẩm nội địa (GRDP) đạt khoảng 6%; duy trì tỷ
trọng khu vực dịch vụ trong GRDP
trên 60%; tổng vốn đầu tư xã hội chiếm
bình quân khoảng 35% GRDP; tốc độ tăng
2 Đảng Cộng sản Việt Nam (2016): Văn kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
22
năng suất lao động xã hội bình quân đạt
5,7%/năm3.
Để thực hiện được chỉ tiêu tăng trưởng đã đề
ra thì mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt
là nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, chúng ta cần phải phát
triển giáo dục và đào tạo, đồng thời làm tốt hơn
nữa việc phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng
và đãi ngộ nhân tài một cách hợp lý. Mục đích
của giáo dục hiện đại là đào tạo những con người
phát triển toàn diện, làm tiền đề để phát triển
nguồn nhân lực có chất lượng ngày càng cao đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển đất nước.
Việc phát triển giáo dục, đào tạo trong đó có
XHHGD ở Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước
chính là phát huy và làm trường tồn những giá trị
về trí tuệ, tinh hoa văn hóa tốt đẹp của dân tộc,
làm phong phú thêm những giá trị trí tuệ, tinh hoa
văn hóa nhân loại. Qua đó góp phần phát triển
nguồn nhân lực chất lượng cao ở Thành phố Hồ
Chí Minh hiện nay.
2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Khái niệm về xã hội hóa giáo dục và
nguồn nhân lực chất lượng cao
2.1.1. Xã hội hóa giáo dục
Xã hội hóa giáo dục: theo Luật Giáo dục đại
học sửa đổi, bổ sung năm 2018 định nghĩa: “Xã
hội hóa giáo dục là phát triển giáo dục, xây
dựng xã hội học tập là sự nghiệp của Nhà nước
và của toàn dân; thực hiện đa dạng hóa các loại
hình trường và các hình thức giáo dục; khuyến
khích, huy động và tạo điều kiện để tổ chức, cá
nhân tham gia phát triển sự nghiệp giáo dục”4.
Theo Nghị quyết 90/CP ngày 21/8/1997, nội
dung xã hội hóa giáo dục bao gồm:“Tạo ra
phong trào học tập sâu rộng trong toàn xã hội
theo nhiều hình thức; vận động toàn dân, trước
hết là những người trong độ tuổi lao động, thực
hiện học tập suốt đời làm cho xã hội ta trở
3 TTXVN (2021), Hội nghị sơ kết hoạt động của Tổ công
tác về đầu tư và lấy ý kiến góp ý kế hoạch cải thiện môi
trường đầu tư của Thành phố Hồ Chí Minh.
4 Quốc hội (2018), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
giáo dục đại học, Luật số 34/2018/QH 14, ngày
19/11/2018.
thành một xã hội học tập; Vận động toàn dân
chăm sóc thế hệ trẻ, tạo môi trường giáo dục
lành mạnh, phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục
trong nhà trường với giáo dục ở gia đình và
giáo dục ngoài xã hội; tăng cường trách nhiệm
của cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể
quần chúng, các doanh nghiệp đối với sự
nghiệp giáo dục; Nâng cao ý thức trách nhiệm
và sự tham gia của toàn dân đối với giáo dục
nhằm củng cố, tăng cường hiệu quả của hệ
thống giáo dục để phục vụ tốt việc học tập của
nhân dân (Chính phủ, 1997).
Tiếp tục chủ trương Đại hội VIII đề ra, Nghị
quyết Đại hội IX của Đảng khẳng định: “Các
chính sách xã hội được tiến hành theo tinh thần
xã hội hóa, đề cao trách nhiệm của chính quyền
các cấp, huy động các nguồn lực trong nhân
dân và sự tham gia của các đoàn thể nhân dân,
các tổ chức xã hội”. Các Đại hội X, XI của
Đảng khẳng định: “tiếp tục đẩy mạnh chủ
trương xã hội hóa, huy động nguồn lực vật chất
và trí tuệ của xã hội tham gia chăm lo sự nghiệp
giáo dục. Phối hợp chặt chẽ giữa ngành giáo
dục với các ban, ngành, các tổ chức chính trị -
xã hội trên cả ba phương diện: động viên các
nguồn lực trong xã hội; phát huy vai trò giám
sát của cộng đồng; khuyến khích các hoạt động
khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học
tập, tạo điều kiện để người dân được học tập
suốt đời, chú trọng vấn đề xây dựng xã hội học
tập và học tập suốt đời”.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII đặt ra
yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng
cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội;
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII đã cụ
thể hóa phát triển nguồn nhân lực chất lượng
cao đáp ứng yêu cầu Cách mạng công nghiệp
lần thứ tư và hội nhập quốc tế. Đó là: “Xây
dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện,
có sức khỏe, năng lực, trình độ, có ý thức, trách
nhiệm cao đối với bản thân, gia đình, xã hội và
Tổ quốc. Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực,
nhất là nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu
cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
và hội nhập quốc tế”. Cần “phát triển đội ngũ
chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành; chú trọng
đội ngũ nhân lực kỹ thuật, nhân lực số, nhân
lực quản trị công nghệ, nhân lực quản lý, quản
trị doanh nghiệp; nhân lực quản lý xã hội và tổ
chức cuộc sống, chăm sóc con người”. Chú ý
23
“đổi mới chế độ tuyển dụng, sử dụng, trọng
dụng nhân tài trong quản lý, quản trị nhà nước,
khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo” - đây
là điểm mới trong vấn đề trọng dụng, đãi ngộ,
sử dụng nhân tài.
2.1.2. Nguồn nhân lực chất lượng cao
Nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực là nguồn
lực con người của một quốc gia hay vùng lãnh
thổ, một địa phương nhất định và đủ các yếu tố
để tham gia trong quá trình phát triển kinh tế xã
hội. Theo Từ điển Tiếng Việt, “Nguồn” là nơi
phát sinh, nơi cung cấp, còn “Nhân lực” là sức
lực của con người bao gồm: sức lực cơ bắp (thể
lực), trình độ tri thức được vận dụng vào quá
trình lao động của mỗi con người (trí lực), và
những ham muốn, hoài bão của bản thân người
lao động hướng tới một mục đích xác định. Ngoài
ra, “Nhân lực” với ý nghĩa đầy đủ của nó bao
gồm ba yếu tố: Thể lực, trí lực và tâm lực. Ba yếu
tố đó có quan hệ biện chứng với nhau, trong đó,
trí lực giữ vai trò quyết định, nhưng thể lực và
tâm lực là điều kiện cần thiết không thể thiếu đối
với sự phát triển của nguồn nhân lực.
Theo khái niệm của Liên Hợp Quốc:
“Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến
thức và năng lực của con người hiện có hoặc
tiềm năng để phát triển kinh tế – xã hội trong
một cộng đồng”. Ngân hàng Thế giới cho rằng:
Nguồn nhân lực là toàn bộ “vốn con người” bao
gồm: thể lực, trí lực, kỹ năng nghề nghiệp…
mà mỗi cá nhân thành viên sở hữu.
Theo Tổ chức lao động quốc tế (ILO), khái
niệm nguồn nhân lực là toàn bộ số người trong
độ tuổi có khả năng lao động, hiểu theo nghĩa
rộng, đây là nguồn cung cấp sức lao động cho
xã hội; theo nghĩa hẹp, là khả năng lao động
của xã hội, là nguồn lực cho sự nghiệp phát
triển xã hội. Từ khái niệm trên cho thấy: Nguồn
nhân lực là nguồn vốn con người (hay là tổng
thể số lượng và chất lượng con người) có thể
lực, trí lực và tâm lực của một quốc gia, vùng,
lãnh thổ đã, đang và sẽ sử dụng hoặc được sử
dụng để tạo ra những lợi ích cho xã hội (dưới
dạng vật chất và tinh thần).
Nguồn nhân lực chất lượng cao: Dưới góc
độ định tính, nguồn nhân lực chất lượng cao là
lực lượng lao động có khả năng đáp ứng được
những vấn đề quan trọng của kinh tế xã hội để
từ đó tạo ra hiệu quả cao trong giải quyết công
việc cho sự tăng trưởng và phát triển xã hội.
Tiếp cận theo định lượng, nguồn nhân lực chất
lượng cao là những con người được trang bị tri
thức, có trình độ cao về chuyên môn. Khái
niệm tri thức ở đây bao gồm các nội hàm là con
người được đào tạo cơ bản, được đào tạo càng
cao và chuyên sâu thì nhân lực đó càng có chất
lượng cao; Còn nói về trình độ cao về chuyên
môn tức là nói về cách thức thể hiện tri thức đó
trong thực tế với trình độ của các chuyên gia
lành nghề. Như vậy, nguồn nhân lực chất lượng
cao có thể được hiểu là một bộ phận của nguồn
nhân lực trong xã hội, được thể hiện vai trò
nòng cốt, tiêu biểu đáp ứng những vấn đề quan
trọng trong phát triển kinh tế xã hội của từng
quốc gia, vùng lãnh thổ trong từng giai đoạn.
Về đường lối chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển
nguồn nhân lực chất lượng cao:
Về nguồn nhân lực (NNL), nhất là NNL chất
lượng cao, từ Đại hội XI, Đảng ta đã khẳng
định: “Phát triển nhanh NNL nhất là NNL chất
lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản
và toàn diện nền giáo dục quốc dân; gắn kết
chặt chẽ phát triển NNL với phát triển và ứng
dụng khoa học, công nghệ”. Kết quả thực hiện
đột phá này, Đại hội XII đánh giá: “Phát triển
NNL và khoa học, công nghệ đạt được những
kết quả tích cực”. Tuy nhiên, “Phát triển NNL
và ứng dụng khoa học, công nghệ còn chậm.
Chất lượng giáo dục, đào tạo, nhất là giáo dục
đại học và đào tạo nghề cải thiện còn chậm,
thiếu lao động chất lượng cao. Hệ thống giáo
dục còn thiếu tính liên thông, chưa hợp lý và
thiếu đồng bộ”; “Khoa học, công nghệ chưa
thực sự trở thành động lực để nâng cao năng
suất lao động, năng lực cạnh tranh, thúc đẩy
phát triển kinh tế – xã hội…”
Tại Đại hội XIII, Đảng tiếp tục nhấn mạnh
về phát triển NNL một cách toàn diện hơn, đầy
đủ hơn và chính xác hơn. Báo cáo Chính trị Đại
hội XIII bổ sung ưu tiên “Phát triển NNL cho
công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then
chốt trên cơ sở chú trọng nâng cao, tạo bước
chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về
chất lượng giáo dục, đào tạo gắn với cơ chế
tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ nhân tài, đẩy
mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và
phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng
tạo; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước
24
phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hóa,
sức mạnh con người Việt Nam, tinh thần đoàn
kết, tự hào dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc”
Trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Nghị
quyết Đại hội XII về thực hiện đột phá về NNL,
các văn kiện Đại hội XIII đã đề ra nhiệm vụ cụ
thể hơn rất nhiều so với Đại hội XI, XII của
Đảng. Văn kiện Đại hội XIII yêu cầu, ưu tiên
phát triển NNL cho các lĩnh vực then chốt; tạo
bước chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo
dục, đào tạo; đẩy mạnh chuyển giao, ứng dụng
và phát triển khoa học – công nghệ; đổi mới
sáng tạo, khơi dậy khát vọng phát triển, phát
huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt
Nam. Với sự ưu tiên phát triển NNL chất lượng
cao đã được đề ra trong Văn kiện Đại hội XIII
cho thấy, đường lối, chủ trương về phát triển
NNL ở nước ta theo xu hướng đáp ứng được
chất lượng, yêu cầu trong bối cảnh thế giới hiện
nay đó là cách mạng công nghiệp 4.0, kinh tế
số, cạnh tranh, hội nhập quốc tế, đó là ưu tiên
phát triển nhanh, bền vững.
2.2. Thực trạng xã hội hoá giáo dục đối với
việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
Thành phố Hồ Chí Minh có hệ thống các
trường đại học, cao đẳng uy tín và chất lượng
cao. Hiện, trên địa bàn Thành phố có 54 trường
đại học, 52 trường cao đẳng, 64 trường trung
cấp, 82 trung tâm giáo dục nghề nghiệp và 346
cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp5. Giai
đoạn 2016 - 2019, các trường có 25.423 giảng
viên, gồm 18.985 giảng viên cơ hữu, 6.438
giảng viên thỉnh giảng. Trong đó, 22.134 giảng
viên có trình độ sau đại học (chiếm tỷ lệ
87,1%), gồm: 151 giáo sư, 1.074 phó giáo sư,
5.228 tiến sĩ và 15.681 thạc sĩ6. Đặc biệt, trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có hệ thống
các trường thuộc Đại học Quốc gia Thành phố
Hồ Chí Minh. Thành phố Hồ Chí Minh có các
khu công nghiệp, khu công nghệ cao cho sự
5 Thành phố Hồ Chi Minh gắn giáo dục, đào tạo nguồn
nhân lực chất lượng cao với xây dựng thành phổ thông
minh, https://baodansinh.vn, ngày 20/12/2019
6 Báo cáo tống kết thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ
Thành phố lần thứX về Chương trình nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực giai đoạn 2016 - 2020
tiếp cận khoa học, công nghệ và thực hành trên
thực tiễn của nguồn nhân lực chất lượng cao.
Theo quy hoạch phát triển đến năm 2022,
Thành phố Hồ Chí Minh có 23 khu chế xuất,
khu công nghiệp với tổng diện tích khoảng
6.038,8 ha7. Trong đó, Khu công nghệ cao là
một trong những trung tâm đào tạo và phát triển
khoa học, công nghệ; Khu công nghệ thông
minh và đổi mới sáng tạo, hạt nhân của khu đô
thị sáng tạo tương tác cao phía Đông, nơi tập
trung các doanh nghiệp đối mới sáng tạo, đáp
ứng yêu cầu cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0,
góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế -
xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh. Thứ ba,
Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm phát triến
kinh tế, có sự liên kết chặt chẽ giữa các vùng
kinh tế trọng điểm và quốc tế. Giai đoạn 2016 -
2020, thành phố và các tỉnh trong vùng đã triển
khai liên kết về cung cầu hàng hóa, phát triển
giao thông, du lịch, bảo vệ môi trường, kiếm
soát dịch bệnh, đào tạo nguồn nhân lực để phục
vụ phát triển kinh tế - xã hội của vùng. Việc
liên kết giữa các vùng kinh tế trong nước và
quốc tế tạo điều kiện cho Thành phố Hồ Chí
Minh thực hiện các đề án, kế hoạch để đào tạo
và phát triển nguồn nhân lực. Một trong những
biện pháp hữu hiệu và mang lại hiệu quả cao
chính là việc trao đổi và hợp tác quốc tế trong
việc phát triển nguồn nhân lực. Qua đó, học hỏi
cũng như tiếp cận được các thành tựu khoa học,
kỳ thuật và công nghệ tiên tiến trên thế giới.
Qua 05 năm thực hiện các chính sách phát
triển nguồn nhân lực, nguồn nhân lực Thành
phố Hồ Chí Minh đã tăng lên cả về số lượng và
chất lượng, số lao động đã qua đào tạo trên địa
bàn Thành phố tăng qua các năm, năm 2016
chiếm 75,02%, năm 2018 chiếm 81,81%, năm
2020 là 85,69%. Trong đó, tỷ lệ lao động chưa
qua đào tạo ngày càng giảm, từ 23,83% năm
2018 xuống còn khoảng 14,4% năm 2020 8.
Trong năm 2020, các cơ sở giáo dục nghề
nghiệp đã đào tạo và cung cấp cho thị trường
lao động 141.832 người ở các trình độ, trong
đó, 50.699 là sinh viên nữ và 1.198 là người
7 Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chát lượng cao,
https://nhandan.com.vn, ngày 25/8/2020
8,5 Kỷ yếu Hội thảo khoa học, Định hướng phát triển
Thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn
đến 2045, tr.93 và 96
25
dân tộc thiểu số. Tỷ trọng nguồn nhân lực sau
đào tạo giáo dục nghề nghiệp ở các nhóm
ngành, nghề trọng yếu của Thành phố năm
2020 lần lượt là: 14,83% ở 04 nhóm ngành
công nghiệp trọng yếu; 82,49% ở 09 nhóm
ngành dịch vụ và 2,67% ở 08 nhóm ngành,
nghề tự do dịch chuyển lao động trong khối
ASEAN9. Tính đến tháng 4/2020, Thành phố đã
tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho trên 76.658 lượt
cán bộ, công chức, viên chức. Trong đó, lý luận
chính trị: 23.217 lượt; quản lý nhà nước: 21.030
lượt; chuyên môn, nghiệp vụ: 26.835 lượt;
ngoại ngữ: 2.045 lượt, tin học: 3.531 lượt10 .
Chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ở các hệ
đào tạo của Thành phố ngày càng đáp ứng yêu
cầu của thị trường lao động. Theo ý kiến đánh
giá của các doanh nghiệp trên địa bàn Thành
phố về mức độ đáp ứng công việc của lao động
(lao động quản lý, lao động gián tiếp, lao động
trực tiếp) đều đạt 80% trở lên, đặc biệt lao động
quản lý đáp ứng tốt về thái độ, tác phong làm
việc; kiến thức chuyên 79 môn; năng lực tư
duy, sáng tạo; kỳ năng lãnh đạo, quản lý; kỹ
năng xử lý công việc nhạy bén và hiệu quả.
2.3. Vai trò của XHHGD đối với việc phát
triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng
cao ở Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều yếu tố
tạo nên, trong đó không thể không nhắc đến vai
trò của XHHGD, điều đó được thể hiện ở các
nội dung sau:
Một là, XHHGD góp phần nâng cao dân trí,
trình độ học vấn tạo ra nguồn nhân lực chất
lượng cao.
Cùng với Khoa học và công nghệ, Giáo dục
và đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu
(trong đó có chính sách XHHGD), có sức mạnh
nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất
lượng cao, bồi dưỡng nhân tài, góp phần thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế xã hội, phát huy giá trị
đất nước, văn hóa và con người Việt Nam.
Trong bối cảnh của nền kinh tế mở cửa tại Việt
10 Báo cáo tống kết thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng
bộ Thành phố lần thứX về Chương trình nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực giai đoạn 2016 - 2020
Nam, ngành giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ
Chí Minh đang đứng trước nhiều cơ hội thuận
lợi để ngành này tiếp cận với các xu thế mới, tri
thức mới, những mô hình giáo dục hiện đại,
tranh thủ các nguồn lực bên ngoài, tạo thời cơ
để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
cho Thành phố.
Bên cạnh đó, Thành phố Hồ Chí Minh cũng
đẩy mạnh cơ chế, chính sách quy định trách
nhiệm, nâng cao vai trò của các tổ chức, đoàn
thể chính trị, kinh tế, xã hội trong đầu tư phát
triển đào tạo nhân lực, đặc biệt đào tạo nhân lực
chất lượng cao và nhân lực thuộc ngành nghề
mũi nhọn. Quy định trách nhiệm của các ngành,
các tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng và gia
đình trong việc đóng góp nguồn lực và tham gia
các hoạt động giáo dục, tạo cơ hội học tập suốt
đời cho mọi người, góp phần từng bước xây
dựng xã hội học tập. Qua đó, góp phần quan
trọng trong việc đào đạo nguồn nhân lực chất
lượng cao phục vụ cho sự phát triển của Thành
phố Hồ Chí Minh.
Hai là, XHHGD góp phần phát huy, thu hút
nguồn lực trí tuệ vào việc phát triển nguồn
nhân lực chất lượng cao.
XHHGD góp phần thu hút nguồn nhân lực
trí tuệ cho Thành phố Hồ Chí Minh, là yếu tố
quyết định đẩy mạnh phát triển và ứng dụng
khoa học - công nghệ, cơ cấu lại nền kinh tế,
chuyển đổi mô hình tăng trưởng và lợi thế cạnh
tranh quan trọng nhất, đảm bảo cho phát triển
nhanh, hiệu quả và bền vững. Khi khoa học và
công nghệ thực sự trở thành lực lượng sản xuất
trực tiếp, kinh tế tri thức ngày càng chiếm ưu
thế trong phát triển kinh tế - xã hội thì lợi thế
cạnh tranh dựa trên công nghệ, tri thức, tư duy
đổi mới và năng lực sáng tạo của chính con
người. Vì vậy, nguồn nhân lực được xác định là
yếu tố trung tâm trong hệ thống các nguồn lực
phát triển như tài nguyên thiên nhiên, nguồn tài
chính, nguồn lực khoa học - công nghệ. Nguồn
lực con người là yếu tố động nhất, nguồn gốc
của mọi của cải vật chất và sức sáng tạo ra các
nền văn minh; là nhân tố quyết định việc khai
thác, sử dụng, ứng dụng khoa học - công nghệ
và tái tạo các nguồn lực khác.
Ba là, XHHGD góp phần nâng cao trình độ
chính trị, phát huy tinh thần đoàn kết, yêu nước,