
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số140(09/2021)
XÂYDỰNGNHÂNTỐMỐIQUANHỆNHẰMĐẢMBẢO
SỰTHÀNHCÔNGTRONGHỢPTÁCGIỮA
ĐẠIHỌCVÀDOANHNGHIỆPTẠIVIỆTNAM
BùiDuyLinh
TrườngĐạihọcNgoạithương,HàNội,ViệtNam
TrầnThịThuHải
TrườngĐạihọcKinhtế,ĐạihọcQuốcgiaHàNội,HàNội,ViệtNam
Ngàynhận:Ngàyhoànthànhbiêntập:24/05/2021;Ngàyduyệtđăng:14/06/2021
Tómtắt:Nghiêncứuchỉracácnhântốảnhhưởngtớisựthànhcôngtronghợp
tácgiữađạihọc(ĐH)vàdoanhnghiệp(DN)baogồmcácyếutốkhung,tổchức,
đầuravàmốiquanhệ.Trongđó,bàiviếttậptrungphântíchnhântốquanhệ
thôngquaphươngphápnghiêncứuđịnhtínhvớiphỏngvấnsâuđốivới10DN
và5trườngĐHtạiViệtNam.Kếtquảnghiêncứuchothấyđểxâydựngnhântố
mốiquanhệtronghợptácĐH-DNcầndựatrênviệcquảnlýmốiquanhệtrong
hợptácvàxâydựngniềmtintrongmôhìnhhợptácnày.Đồngthời,bàiviếtcũng
cungcấpnhữngcăncứkhoahọcnhằmhỗtrợcáctrườngĐHbắtđầu,quảnlývà
pháttriểntốthơnmốiquanhệvớiDNđểkíchthíchvàcảithiệnmôhìnhhợptác.
Từkhóa:Hợptác,Trườngđạihọc,Doanhnghiệp,Quanhệ
BUILDINGRELATIONSHIPFACTORSFORSUCCESSFUL
UNIVERSITY-BUSINESSCOLLABORATIONINVIETNAM
Abstract:Thisstudyexaminesfactorsaectingthesuccessofuniversity-business
collaboration including framework factors, institutional factors, output factors
andrelationshipfactors.Inparticular,thepaperfocusesonanalyzingrelationship
factorsthroughqualitativeresearchwithin-depthinterviewsin10enterprisesand
5 universities inVietnam. The results show that relationship management and
trustbuildingplayanimportantroleinbuildingrelationshipfactorsofuniversity-
businesscooperation.Atthesametime,thisstudyalsoprovidesscienticbasisto
assistuniversitiesininitiating,bettermanaging,anddevelopingtheirrelationship
withbusinessestostimulateandimproveuniversity-businesscollaboration.
Keywords:Collaboration,University,Business,Relationship
Tácgiảliênhệ,Email:duylinh@ftu.edu.vn
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế
Trangchủ:http://tapchi.ftu.edu.vn
661
TẠP CHÍ
QUẢNLÝ

KINHTẾQUỐCTẾ
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số140(09/2021)

1.Đặtvấnđề
TrithứcvàcôngnghệlànhữngyếutốquantrọngchopháttriểnvàDNluôncó
nhucầutrongquátrìnhcảitiếnkỹthuật,ápdụngcôngnghệmớitrongsảnxuất-kinh
doanhvàquảntrịnhằmđemlạilợinhuậncaonhất(Salleh&Omar,2016).Trongthời
đạicôngnghệ4.0,việcchuyểngiaotrithức,côngnghệgiữatrườngĐHvàDNngày
càngđượcpháttriển(Rybnicek&Konigsgruber,2019;Anh&cộngsự,2021).
TạiViệtNamhiệnnay,cácDNphảitìmkiếmnhữngphátminh,sángchế,những
sảnphẩmkhoahọccôngnghệcótínhứngdụngđểgiatăngnănglựccạnhtranhtrên
thịtrườngvàpháttriểnbềnvững(Toàn,2016).ĐiềunàyđòihỏicáctrườngĐHcân
nhắcyếutốthươngmạihóatrongcácnghiêncứukhoahọcnhằmhỗtrợcácDNmở
ranhiềuhướngpháttriển,đổimới,giảiquyếtcácbàitoánvềnhânsự,tàichínhvà
côngnghệvớikhoảngthờigianvàchiphíhợplý(Phương,2016).
MôhìnhhợptácĐH-DNđemlạicơhộichocảDNvàtrườngĐH.Ngoàilợi
íchtừviệcápdụngthànhquảnghiêncứukhoahọcthôngquaviệchợptácvớinhà
trường,DNcóthểtuyểndụngđượcnguồnnhânlựcchấtlượngcao,tăngcường
quảngbáthươnghiệudựatrêncácyếutốvềtráchnhiệmxãhộicủaDN(Zhou
&cộngsự,2016).Bêncạnhđó,môhìnhhợptácnàytạoranhữngcơhộichocác
trườngĐHđẩymạnhgiảngdạyvàcáchoạtđộngnghiêncứukhoahọc.Tuynhiên,
Rybnicek&Konigsgruber(2019)cũngchorằngviệchợptáccóthểgặpphảinhững
tháchthứcnhưhạnchếvềnhậnthức,thôngtin,niềmtin,quytrình,nguồnlực,đặc
biệtlàhạnchếđếntừviệcquảntrịmốiquanhệhợptácgiữatrườngĐHvàDN.
Điềunàyđãthúcđẩyvàkhẳngđịnhtầmquantrọngcủaviệcxâydựngmốiquanhệ
nhằmđảmbảosựthànhcôngtronghợptácĐH-DN.
2.Cơsởlýluận
2.1Tổngquannghiêncứu
2.1.1Tổngquannghiêncứutrongnước
NghiêncứucủaToàn(2016)chorằnghợptácgiữaĐHvàDNlàxuhướngphổ
biếntrênthếgiới,cótácđộngtíchcựctớihoạtđộngđàotạo,nghiêncứukhoahọc
vàpháttriểntrongĐHcũngnhưkhaitháctốiưunguồnlựccủacácbên.Dựatrên
cácluậnchứnglýthuyết,tổnghợpkinhnghiệmquốctếvàphântíchthựctếmột
sốtrườnghợptrongnước,bàiviếtchỉracáchạnchế,nguyênnhânchủquantừhai
phía,cácràocảntừcơchếquảnlývàchínhsáchcủaNhànước.Đồngthời,nghiên
cứuđưaragợiývềnhữnggiảiphápvàkiếnnghịtháogỡcácràocảnnhằmthúc
đẩyhợptác,tănghiệuquảhoạtđộngcủacáctrườngĐHởViệtNamvàđónggóp
vàosựpháttriểnkinhtế-xãhội.
Phương(2016)đisâuvàonghiêncứuhợptácgiữacơsởđàotạongànhdulịchvới
DN.Trongxuthếhộinhậpquốctế,yêucầucủaDNvớingườilaođộngngàycàng
caohơn.Điềuđóđòihỏicáccơsởđàotạoliêntụcphảicảitiếnchươngtrìnhđểnâng

TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số140(09/2021)
caochấtlượngđàotạo.ViệchợptácgiữacácDNvàcáccơsởđàotạotronglĩnhvực
dulịchvàkháchsạnsẽtạoranhiềulợiíchchomỗibêncũngnhưmanglạicáclợiích
thiếtthựcchosinhviên.Thôngquaviệctìmhiểucácphươngthứchợptácvớicác
DNdulịchvàkháchsạntạimộtsốtrườngĐHvàcaođẳngtrênđịabànHàNộicũng
nhưkinhnghiệmcủamộtsốtrườngĐHnổitiếngtrênthếgiới,bàiviếttổnghợpcác
phươngthứchợptácgiữacáccơsởđàotạovàcácDNdulịch-kháchsạntrongquá
trìnhđàotạosinhviênnhằmđápứngcácyêucầuđặtratrongbốicảnhhiệnnay.
Nguyên(2020)đãchỉranhữngvấnđềvàgiảiphápthựchiệnmôhìnhhợptác
ĐH-DN.TừviệcđánhgiámộtsốmôhìnhhợptácgiữaĐHvàDNtrênthếgiớivà
ởViệtNam,nghiêncứuđãchỉranhữngmặttồntạigâycảntrởviệchợptácgiữa
ĐHvớiDNởViệtNam.Trêncơsởđó,nghiêncứuđãđềxuấtgiảiphápnhằmthúc
đẩysựhợptácgiữaĐHvàDNtrongđiềukiệnViệtNamhiệnnay,gópphầntạora
nguồnnhânlựcchấtlượngcaochoxãhội.
Hiệnnay,tạiViệtNam,nghiêncứuvềhợptácĐH-DNchủyếutậptrungvào
cácphươngthứchợptác,lợiích,ràocảncũngnhưđưaramộtsốgiảiphápkhắc
phục.Thưctếcórấtítnghiêncứuchỉrõcácnhântốảnhhưởngcũngnhưtácđộng
củanhântốquanhệđếnhợptácĐH-DN.
2.1.2Tổngquannghiêncứuquốctế
NghiêncứucủaSalleh&Omar(2016)đềxuấtmôhìnhhợptácgiữatrườngĐH
vàDN,trongđótậptrungvàosựtươngtácgiữatrườngĐH,chínhphủvàDN.Hợp
tácgiáodụcĐH-DNgiúpquảngbácáckỹnăngcủasinhviênchocácnhàtuyển
dụngtrongngành.Nhómtácgiảđãcóđánhgiávềcácmôhìnhkhácnhau,tậptrung
vàoquảnlýmôhìnhhợptác,hìnhthànhcộngđồngtíchhợptrithứcvàcáchoạt
độnghợptácnghiêncứugiữatrườngĐHvàDN.Trongmôhìnhđềxuấtđượcđưa
ra,cáctácgiảnhấnmạnhvaitròcủaviệcliênkếttrườngĐH,chínhphủvàDNđể
đạtđượcsựhợptácthànhcông.
QuảnlýsởhữutrítuệthôngquahợptácĐH-DNđượcđềcậpđếntrongnghiên
cứucủaLevesque&cộngsự(2013).Nhómtácgiảtrìnhbàycáckếtquảvàkhuyến
nghịtừnghiêncứutậptrungvàohainhómtácnhân,baogồm:(i)Cáccôngtytham
giavàođổimớihợptác,và(ii)Cácđạilýtrunggianchophépđổimớivàchuyển
giaocôngnghệ.Nghiêncứuđãchỉramộtsốyếutốthúcđẩyđổimớithôngquahợp
táccảitiếngiữaDN-ĐHvàkhắcphụcnhữngyếutốcảntrởliênquanđếnquảnlý
sởhữutrítuệ.Nghiêncứucũngphântíchvaitròcủatrunggiantrongviệcthúcđẩy
sựhợptácthànhcônggiữacáctrườngĐHvàcácDNvừavànhỏ.
Zhou&cộngsự(2016)đisâuvàonghiêncứuvềhợptácĐH-DNtạiTrung
QuốcvàHoaKỳ.NghiêncứuchothấykhoảngcáchlớngiữaTrungQuốcvàHoa
KỳtrongviệcpháttriểnhợptácĐH-DN,theođó,cáctrườngĐHTrungQuốcít
tíchcựchơntronghợptácvớiDN.Tuynhiên,việclựachọncácđốitácDNtạicác
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số140(09/2021)

trườngĐHTrungQuốccónhiềusựkhácbiệthơnsovớicáctrườngĐHHoaKỳ.Hệ
thốnghợptácĐH-DNcủaHoaKỳhướngvềnộiđịanhiềuhơnsovớiTrungQuốc.
TạiHoaKỳ,cườngđộhợptácgiữacáctrườngĐHvàDNđượcxácđịnhbởichất
lượngnghiêncứu,trongkhiởTrungQuốcthìkhông.ỞcảTrungQuốcvàHoaKỳ,
khoảngcáchđịalýkhôngphảilàyếutốquantrọngđốivớiviệcthiếtlậpmốiquan
hệhợptác.CáctrườngĐHlớncómốiquanhệchặtchẽvớiDNtrongnướclànhững
trườngdẫnđầuvềsốlượngnghiêncứu(cóđồngtácgiảđếntừDN)đượccôngbố.
Nhìnchung,nhữngnghiêncứuquốctếvềcơbảnđãchỉrađượcnộidungkhái
quátvềhợptácĐH-DNcũngnhưđisâuvàonghiêncứumôhìnhnàytạitừngquốc
giacụthể.Tuynhiên,chưacónhiềunghiêncứukhaithácnhântốquanhệtrong
việcthúcđẩysựthànhcôngtronghợptácĐH-DN.Điềuđóchothấysựcầnthiết
phảicómộtnghiêncứuởgócđộvĩmômộtcáchtoàndiệnvềvấnđềnày.
2.2Ýnghĩacủahợptácđạihọc-doanhnghiệp
HợptácĐH-DNđượchiểulàsựtươngtác,giaodịchgiữacơsởgiáodụcĐH
vớicácDNđểmanglạilợiíchchocácbên(Toàn,2016).TheoỦybanChâuÂu
(EuropeanCommission),hợptácĐH-DNlàtấtcảcáctươngtáctrựctiếphaygián
tiếp,cánhânhaykhôngmangtínhcánhângiữacáccơsởgiáodụcĐHvàDNnhằm
manglạilợiíchchocácbên,baogồm:hợptáctrongnghiêncứuvàpháttriển,trao
đổinhânsự,thươngmạihóakếtquảnghiêncứu,xâydựngvàphổbiếnchương
trìnhđàotạo,họctậpsuốtđời,pháttriểnDNvàquảntrị(Davey&cộngsự,2011).
ViệchợptácĐH-DNchothấyđónggópcủacáctrườngĐHvàocôngcuộcđổi
mớivàpháttriểnkinhtếđadạnghơnvàthườngxuyênhơn,thôngquacáchoạt
độngcungcấplựclượnglaođộngcókỹnănghaydịchvụtưvấnkỹthuật(Salleh&
Omar,2016).TrườngĐHcóthểpháttriểnsinhviênthànhmộtphầncủalựclượng
laođộnglànhnghềthôngquatươngtácvớicácDNbênngoài.Họcũngcóthểgia
tănggiátrịchoviệcpháttriểnsảnphẩmsángtạocủacôngty,giúpnângcaokhả
năngcạnhtranhcủaDN(Toàn,2016).
Ngoàira,mốiquanhệgiữatrườngĐHvàDNphảiđemlạilợiíchchocảhaibên.
TheoRybnicek&Konigsgruber(2019),mộttrongnhữnglợiíchchocáccôngty
trongmốiquanhệnàylàđượctiếpcậnvớisinhviên,nhânviêncótrìnhđộcao;có
đượckỹthuậtvàhỗtrợnghiêncứuđểtừđócậpnhậtnhữngcôngnghệmớinhất.Về
phíatrườngĐH,sựthayđổinhanhchóngcủanhucầuthịtrườnglaođộngđãgâysức
ép,buộccáctrườngĐHphảithayđổitừnộidung,phươngpháp,hìnhthứcđàotạo
đếncáchthứcquảntrịĐH(Zhou&cộngsự,2016).Đẩymạnhvàkhaithácgiátrịcủa
việchợptácvớicácDNgiúpnhàtrườngtháogỡnhữngkhókhănnàyđồngthờitạo
nguồncungcấptàichínhchohoạtđộngnghiêncứu.ViệchợptácvớiDNtrongquá
trìnhđàotạocũnggiúpsinhviênđápứngđúngnhucầuxãhội,đemlạicơhộithực
tậpvàkhảnăngtìmkiếmviệclàm(Nguyên,2020;Minh,2021).Dođó,việcthiết
lậpmốiquanhệổnđịnhgiữatrườngĐHvàDNngàycàngđóngvaitròquantrọng.

TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số140(09/2021)
2.3Nhữngyếutốảnhhưởngđếnhợptácđạihọc-doanhnghiệp
Thứnhất,đólàcácyếutốkhung(thịtrường,chínhphủ);thứhailàcácyếutốtổ
chức,baogồmcácchủthểtrongmôhìnhhợptác;thứbalàcácyếutốđầura,liên
quanđếnkếtquảmongmuốncủasựhợptácvàcuốicùnglàcácyếutốquanhệ,chỉ
sựliênkếtgiữacácđốitáctrongđóđềcậpđếntầmquantrọngcủaviệcxâydựng
niềmtin.
2.3.1Yếutốkhung
Yếutốkhungbaogồmnhữnghỗtrợtừphíachínhphủvàyếutốthịtrường.Vai
tròcủachínhphủđượcthểhiệntrongviệcđưaranhữngchínhsáchđểthúcđẩymối
liênkếtgiữatrườngĐHvàDNnhưhỗtrợvềthuế,tàitrợcông(Phương,2016).
Ngượclại,nhữnghạnchếvềmặtpháplýhaythiếusựhỗtrợtừchínhquyềnđịa
phươnggâyranhữngtácđộngtiêucựctrongmốiquanhệhợptácĐH-DN.Bên
cạnhđó,nhữngđặctínhcủathịtrườngcóảnhhưởngnhấtđịnhtớikhảnăngthương
mại hóa sản phẩm nghiên cứu (Zhou & cộngsự, 2016;Salleh &Omar, 2016;
Toàn,2016).Sựthayđổiliêntụccủathịtrườngcùngsựpháttriểnnhanhchóngcủa
côngnghệđòihỏicácdựánhợptácphảitạorasảnphẩmnghiêncứumangtínhcập
nhậtnhất(Salleh&Omar,2016).Dovậy,khithựchiệnmốiquanhệhợptác,trường
ĐHcũngnhưDNcầncânnhắcvềyếutốkỹthuậtcũngnhưthờigianthựchiệndự
ánđểđápứngnhucầuthịtrường.
Hợpđồngvànhữngthoảthuậnchínhthứcđóngvaitròthiếtyếutrongmôhình
hợptác.Ngoàiviệcgiúpxâydựngniềmtin,hợpđồngcònđảmbảokếtquảthực
hiệncũngnhưtínhbảomậtvàcácyếutốkhác(Rybnicek&Konigsgruber,2019).
Trongquátrìnhhợptác,đâylàcơsởđểcácbênxácđịnhquyềnhạn,tráchnhiệm
vàcơchếgiảiquyếtmâuthuẫnphátsinh.
2.3.2Yếutốtổchức
Nhântốtổchứcđầutiêncóthểkểđếnlànguồnlực,baogồmnguồnlựctài
chính,thờigian,nhânsựvàthiếtbị(Zhao&Wu,2017).Sửdụngnguồnnhânlực
chấtlượngcaocũngnhưđảmbảocơsởvậtchấtphụcvụnghiêncứulàđiềuthiết
yếu.Bêncạnhđó,nguồnlựctàichínhlàđiềukiệncơbảnđểcóthểduytrìmôhình
hợptácĐH-DN.Lựachọnthờigianthíchhợpđóngvaitròquantrọngđốivớiviệc
hợptácthànhcôngdocácDNluônyêucầutínhsẵnsàngliêntục.Tuynhiên,những
nguồnlựcnàythườngđượcsửdụngnộibộ(Levesque&cộngsự,2013).Dovậy
cầncócamkếtvềchiasẻnguồnlựcgiữacácđốitác.
SựkhácnhautrongcấutrúctổchứcgiữatrườngĐHvàDNcũnglànhântốđem
đếnnhiềutháchthứctrongquátrìnhhợptác(Prism,2019).NếunhưcấutrúcDN
rõràng,phâncôngnhiệmvụtáchbiệtthìcấutrúctổchứccủatrườngĐHthường
phứctạpvàkhônglinhhoạt.BộmáyhànhchínhtrongtrườngĐHthườngđượccho
làcứngnhắctrongcácthủtụcthựchiệnhợptác(Zhao&Wu,2017).Vìvậy,để