Sáng kiến kinh nghiệm Trường THPT Ân Thi GV: Nguyễn Thị Vụ
1
Sáng kiến kinh nghiệm
Xây dựng và tuyển chọn một số
bài trắc nghiệm khách quan nhiều
lựa chọn về tính chất hóa học mà
học sinh dễ nhầm trong chương
trình trung học phổ thông
Sáng kiến kinh nghiệm Trường THPT Ân Thi GV: Nguyễn Thị Vụ
2
M ỤC LỤC
MỤC LỤC ............................................................................................................ 2
PHẦN I: MỞ ĐẦU ............................................................................................... 3
I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................... 3
II.MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI ................................................. 4
III. KHÁI QUÁT VỀ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN NHIỀU
LỰA CHỌN ....................................................................................................... 4
PHẦN II. NỘI DUNG .......................................................................................... 8
I. MỘT SỐ BÀI TẬP VỀ TÍNH CHẤT HÓA HỌC PHẦN HÓA HỌC VÔ CƠ
HỌC SINH DỄ SAI LẦM ................................................................................. 8
II. MỘT SỐ BÀI TẬP VỀ TÍNH CHẤT HÓA HỌC PHẦN HÓA HỌC HỮU
CƠ HỌC SINH DỄ SAI LẦM ......................................................................... 41
PHẦN III. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ THẢO LUẬN ............................ 49
I. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM (TNSP) 49
1.Mục đích thực nghiệm ............................................................................... 49
2.Nhiệm vụ của thực nghiệm ........................................................................ 49
II. PHƯƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM ........................................................... 49
1. Đối tượng thực nghiệm, thời gian thực nghiệm ....................................... 49
2. Hình thức tổ chức kiểm tra và cho điểm ................................................... 49
III. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ THẢO LUẬN ...................................... 49
1.Đánh giá qua kiểm tra lớp 12A2 trường THPT Ân Thi dựa trên đề 3. ... 49
a)Đánh giá từng câu TNKQ qua kiểm tra lớp 12A2 trường THPT Ân Thi ... 49
b)Đánh giá học sinh lớp 12A2 thông qua đề kiểm tra TNKQ. ...................... 50
2. Đánh giá qua kiểm tra lớp 12A3 trường THPT Ân Thi ............................ 51
a)Đánh giá từng câu TNKQ qua kiểm tra lớp 12A3 trường THPT Ân Thi ... 51
b)Đánh giá học sinh lớp 12A3 thông qua đề kiểm tra TNKQ. ...................... 53
3. Nhận xét chung ....................................................................................... 53
PHẦN IV : KẾT LUẬN ................................................................................. 54
I.NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ............................................................ 54
II. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI .................................................. 54
PHẦN V. ĐỀ THỰC NGHIỆM ......................................................................... 55
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 59
Sáng kiến kinh nghiệm Trường THPT Ân Thi GV: Nguyễn Thị Vụ
3
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong sự nghiệp đổi mới toàn diện của đất nước, đổi mới nền giáo dục và
đào tạo là một trong những trọng tâm của sự nghiệp phát triển.
Nhiệm vụ này đã được nêu rõ trong nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X đó
là: “ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đổi mới phương
pháp dạy và học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật
chất của nhà trường, phát huy năng lực sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh,
sinh viên,... Triển khai thực hiện hệ thống kiểm định khách quan, trung thực chất
lượng giáo dục, đào tạo..
Cùng với sự đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học thì phương pháp
đánh giá kết quả học tập của học sinh cũng cần có sự đổi mới để đánh giá một cách
hiệu quả nhanh chóng chính sác, khách quan,.. Heghen một trong những chuyên
gia trong lĩnh vực kiểm tra đánh giá đã chỉ ra rằng: khi kiểm tra đánh giá đã được
cải tiến và chuẩn hóa nó là đầu tàu kéo cả qui trình đào tạo đi lên tạo ra đổi mới về
chất lượng. Việc kiểm tra đánh giá không chỉ đơn thuần chú trọng vào kết quả học
tập của người học mà còn có vai trò to lớn trong việc thúc đẩy động cơ, thái độ tích
cực của người học, hoàn thiện quá trình kiểm định chất lượng hiệu quả dạy học và
trịnh độ nghề nghiệp của người dạy.
Các hình thức kiểm tra truyền thống như kiểm tra vấn đáp, kiểm tra viết tuy
có nhiều ưu điểm nhưng nặng về khả năng ghi nhớ và trình bày lại những kiến thức
mà người thầy đã truyền thụ, đã bộc lộ nhiều hạn chế về nâng cao tính tích cực học
tập và khả năng vận dụng linh hoạt các kiến thức, kỹ năng của người học trong tình
huống đa dạng. Để khắc phục những hạn chế trên nhiều nước trên thế giới đã
nghiên cứu và vận dụng các phương pháp đánh giá bằng trắc nghiệm khách
quan(TNKQ).
Sử dụng phương pháp TNKQ để kiểm tra đánh giá chất lượng đào tạo và
thành quả học tập của người học sẽ góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “Nói
không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục”. Nhằm thực hiện tốt chỉ thị
số 33/2006/CT-TT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.Trong quá trình học tập
. Học sinh học tập rất nhiều kiến thức dễ nhầm lẫn. Vì vậy, để tránh những sai lầm
khi làm bài của học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy học thì việc xây dựng
hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn là yêu cầu cấp thiết.Vì
những lí do trên tôi chọn đề tài :“ Xây dựng và tuyển chọn một số bài trắc nghiệm
khách quan nhiều lựa chọn về tính chất hóa học mà học sinh dễ nhầm trong
chương trình trung học phổ thông”..
Sáng kiến kinh nghiệm Trường THPT Ân Thi GV: Nguyễn Thị Vụ
4
II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
1. Mục đích đề tài
- Xây dựng hệ thống các câu hỏi TNKQ nhiều lựa chọn về tính chất hóa học
trong chương trình hóa học phổ thông nhằm nâng cao chất lượng dạy-học môn
hóa học ở trường phổ thông.
- Sử dụng phương pháp TNKQ tạo điều kiện tốt nhất cho việc điều chỉnh
hợp lý công tác giảng dạy của giáo viên.
- Dùng hệ thống các câu hỏi TNKQ mà học sinh dễ nhầm cho học sinh tự
nghiên cứu biết xác định kiến thức chuẩn của môn học,có thể tổ chức học nhóm,
trao đổi thảo luận các quan điểm,.. để nhận thức được vấn đề một cách sâu sắc,
đồng thời làm tăng hứng thú và nhu cầu học tập cho học sinh.
- Tổ chức kiểm tra trên giấy góp phần nâng cao chất lượng kiểm tra- đánh
giá.
2. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu khái quát về loại câu hỏi TNKQ nhiều lựa chọn.
- Xây dựng một số câu hỏi TNKQ nhiều lựa chọn về tính chất hóa học mà
học sinh dễ nhầm trong chương trình THPT và bám sát mục tiêu môn học.
- Thử nghiệm câu hỏi bằng kiểm tra trên giấy để đánh giá độ khó, độ phân
biệt, độ giá trị của hệ thống câu hỏi, phân tích hệ thống câu hỏi đã xây dựng tạo
dựng một bộ cậu hỏi có chât lượng.
III. KHÁI QUÁT VỀ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
NHIỀU LỰA CHỌN
1. Khái quát chung
TNKQ nhiều lựa chọn là phương pháp kiểm tra đánh giá về kiến thức hoặc
để thu thập thông tin.
TNKQ là phương pháp kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh
bằng hệ thống câu hỏi TNKQ, gọi là khách quan vì cách cho điểm không phụ
thuộc vao người chấm.
TNKQ chia thành 4 loại chính:
+ Câu trắc nghiệm đúng sai.
+ Câu trắc nghiệm có nhiều câu trả lời( gọi tắt là câu hỏi trắc nghiệm nhiều
lựa chọn MCQ).
+ Câu hỏi trắc nghiệm ghép đôi.
+ Câu hỏi trắc nghiệm điền khuyết hay câu hỏi bỏ ngỏ.
Trong đó loại câu hỏi có nhiều câu trả lời để lựa chọn được gọi tắt là câu hỏi
nhiều lựa chọn MCQ.
Sáng kiến kinh nghiệm Trường THPT Ân Thi GV: Nguyễn Thị Vụ
5
Đây là loại câu hỏi thông dụng nhất, loại nạy có một câu phát biểu căn bản
gọi là câu dẫn và có nhiều câu trả lời để học sinh lựa chọn.Trong đó có một câu trả
lợi đúng nhất hay hợp lý nhất, còn lại đều sai. Các câu trả lời sai được gọi là câu
mồi hay câu nhiễu.
Ưu điểm:
- Giáo viên có thể dùng loại câu hỏi này để kiểm tra - đánh giá những mục
tiêu dạy, học khác nhau.
- Độ tin cậy cao hơn khả năng đoán mò hay may rủi ít hơn so với các loại
câu hỏi TNKQ khác khi số phương án lựa chọn tăng lên, học sinh buộc phải xét
đoán, phân biệt kỹ trước khi trả lời câu hỏi.
Tính giá trị cao hơn các loại câu hỏi TNKQ khác. Với loại câu hỏi có nhiều
câu trả lời để lựa chọn có thể đo được khả năng nhớ, áp dụng các nguyên lý, định
luật,.. tổng quát hóa,.. rất hiệu quả.
- Thật sự khách quan khi chấm bài, điểm của bài không phụ thuộc chữ viết,
khả năng diễn đạt của học sinh hay chủ quan của người chấm.
- Các câu hỏi có thể phủ kín chương trình.
Nhược điểm:
- Loại câu hỏi này khó soạn vì phải tìm được câu trả lời đúng nhất, những
câu còn lại gọi là câu nhiễu thì cũng phải có vẻ như hợp lý.
- Không thỏa mãn với những học sinh có óc sáng tạo.
- Các câu hỏi nhiều lựa chọn không đo được khả năng phán đoán tinh vi và
khả năng giải quyết vấn đề khéo léo, sáng tạo.
- Tốn kém giấy mực để soạn và mất nhiều thời gian để học sinh đọc câu hỏi.
+ Những lưu ý khi soạn câu hỏi nhiều lựa chọn
- Trong lúc soạn các phương án trả lời sao cho chỉ có một câu
đúng, câu nhiễu đều phải có vẻ hợp lý.
- Các câu nhiễu phải có tác động gây nhiễu các học sinh có năng
lực tốt và có tác động thu hút đối với những học sinh có năng lực kém hơn.
- Câu dẫn phải rõ ràng, dễ hiểu.
- Câu chọn cũng phải rõ ràng, dễ hiểu và phải có quan hệ với câu
dẫn, phù hợp về mặt ngữ pháp với câu dẫn.
- Về hình thức, câu dẫn không nên có dấu hiệu gì khác biệt so
với câu nhiễu, ví dụ dài hơn cả hoặc ngắn hơn cả.
- Nên có 4 hoặc 5 phương án trả lời.
- Không đươc đưa 2 câu chọn cùng ý, mỗi câu kiểm tra chỉ nên
chọn một nội dung kiến thức nào đó.
