
429
XUHƯỚNGỨNGDỤNGCÔNGNGHỆSỐTRONGLĨNH
VỰCNGÂNHÀNGVÀTHÁCHTHỨCĐỐIVỚICÁC
NGÂNHÀNGTHƯƠNGMẠIVIỆTNAM
NguyễnThịQuý,PhạmVănPhước
Email:quynt@hou.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:30/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:30/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:17/11/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.962
Tómtắt:Hiệnnay,ngànhngânhàngđangđẩymạnhxuhướngcôngnghệsốvớinhiều
cơhộivàtháchthức.Bàiviếttổnghợpvàphântíchcóhệthốngcácxuhướngứngdụngcông
nghệsốtronglĩnhvựcngânhàng,quađólàmsángtỏvaitròcủachuyểnđổisố,côngnghệ
tàichính(Fintech),trítuệnhântạovàblockchaintrongthúcđẩyđổimớihoạtđộngngân
hàng.Ởphươngdiệnthựctiễn,nghiêncứunhằmmụctiêuphảnánhtoàndiệnhiệntrạngứng
dụngcôngnghệsốtạicácngânhàngthươngmạiViệtNam,đồngthờinhậndiệnnhữngcơ
hộivàtháchthứcđặtra,từđóđềxuấtcácgiảiphápnhằmtốiưuhóahiệuquảcủaquátrình
chuyểnđổisố.Bàiviếtchủyếusửdụngphươngphápnghiêncứuđịnhtính,phântíchdữliệu
dựavàoviệckhaitháctàiliệucôngkhaicủacácngânhàngcùngcácnghiêncứutrướcđóvề
chuyểnđổisốtronglĩnhvựcngânhàng.Kếtquảnghiêncứugópphầncungcấpluậncứkhoa
họcchoviệchoạchđịnhchiếnlượcpháttriểnbềnvữngvànângcaonănglựccạnhtranhcủa
hệthốngngânhàngViệtNamtrongbốicảnhchuyểnđổisốtoàncầu.
Từkhóa:chuyểnđổisố,ntech,ngânhàngthươngmại,tácđộng,tàichính
1HọcviêncaohọcKhoaKinhtế-TrườngĐạiHọcMởHàNội
2TrungtâmCNTTMobiFone-chinhánhTổngcôngtyViễnthôngmobiFone
I.Đặtvấnđề
Trongcuộccáchmạng4.0,nềnkinh
tếsẽcólợitừviệcngânhàngsốhóavàđây
sẽlàxuhướngtấtyếucủakinhdoanhngân
hàng.Tươnglaingànhngânhàngsẽphải
gắnliềnvớisựpháttriểnmạnhmẽcủaxu
hướngứngdụngcôngnghệsốtrongngân
hànggópphầnquantrọngvàođịnhhình.
Các ngân hàng hợp tác với các công ty
côngnghệtàichính(Fintech)làđiềucần
thiếtvìnhucầucủakháchhàngthayđổi
vàáplựccạnhtranhtrongngànhtàichính
ngânhàngngàycàngtăng.Cácứngdụng
mớivàđa dạngmàFintech manglạiđã
ảnhhưởngđếnnhiềuhoạtđộngtronglĩnh
vựcdịchvụtàichính-ngânhàng.Đâylà
chiếnlượcmàhầunhưcácdoanhnghiệp
đều quan tâm và cam kết đầu tư mạnh.
Chínhvìvậy,quátrìnhchuyểnđổisốđã

430
thayđổitoàndiệnngànhtàichính-ngân
hàngvàmanglạinhiềutácđộngđángkể.
II.Cơsởlýthuyết
2.1.ChuyểnđổisốvàFintechlàgì?
Chuyểnđổisốtrongngânhàngđược
hiểulàviệcsửdụngcôngnghệsốvàthực
hiệnsốhóatrongtấtcảcáchoạtđộngcủa
ngânhàng.Sựđiềuchỉnhcácquytrìnhlàm
việc,vănhóadoanhnghiệpvàtrảinghiệm
của người tiêu dùng để thích ứng với sự
thay đổi của thị trường cũng như mong
đợicủakháchhàng.Fintechlàviếttắtcủa
côngnghệtàichính,cónghĩalàmộtlĩnh
vựckinhdoanhliênquanđếnviệcápdụng
côngnghệthôngtinvàviễnthôngđểcung
cấp dịch vụ tài chính. Fintech được phát
triểnnhằmcảithiệnchấtlượngvàhiệuquả
trongviệccungcấpcácdịchvụtàichính
như thanh toán và cho vay. (Sharma, H.
Aggarwal,S,2023).
Cáchệthốngcôngnghệthườngđược
sửdụngphổbiếnbaogồm:API,EKYC,
Blockchain,LendingP2P,AI,vàsinhtrắc
học.Việcápdụngcáchệthốngnàycho
phépngânhànghoạtđộnghiệuquảtrong
việcgiảmbớtcáckhoảnchiphí,đồngthời
việckếthợpcáchệthốngnàygiúpkhách
hàngsửdụngcácdịchvụcủangânhàng
mộtcáchthuậntiện,nhanhchóngvàhiệu
quảhơn.(NguyễnKhánhLinh,2025)
2.2.Xuhướngứngdụngcôngnghệ
sốtrongngânhàng
Ba mức độ được thực hiện để
chuyển đổi sốtrong lĩnh vực ngân hàng
baogồm:
- Chuyển đổi dữ liệu và phương
thức:Ởgiaiđoạnnày,thôngtinđượcbiến
đổi từ hình thức vật lý sang định dạng
số,tiếptheo,côngnghệcùngvớiphương
thứcgiaotiếpvớikháchhàngnhưdịchvụ
InternetBankingvàMobileBanking.
-Chuyểnđổiquytrình:tựđộnghóa
nhữngcáchthứcgiaodịchhiệncó,nhằm
tiếtkiệmchiphíhoạtđộngvànângcaokết
quả,tăngcườngviệcsốhóađốivớitấtcả
hoạt độngngân hàng, kếthợp ứngdụng
kỹthuậtsố,từtừthayđổicáchvậnhành
ngânhàngtruyềnthống.
- Chuyển đổi tổng thể: công nghệ
đượcápdụngđểthựchiệnmộtsựthayđổi
cănbảnvềcảmặtcôngnghệvàtưduy,cải
tiếnquytrìnhbêntronglẫnbênngoàingân
hàng.Côngnghệcùngvớicácnềntảngsố
đượckếthợpđểthiếtlậpcáchthứctương
tácgiữangânhàng,kháchhàngvàcácbên
liênquankhác.
Một số phần mềm áp dụng công
nghệ trong lĩnh vực ngân hàng cụ thể
baogồm:
2.2.1.Trí tuệ nhân tạo (AI) và học
máy(ML)
Wewege,L.Lee,J.(2020)chobiết,
ngân hàng đang bắtđầu áp dụngAI và
MLnhư:
- Dự đoán xu hướng thị trường:
AI có khả năng phân tích hàng triệu dữ
liệu chỉ trong vài giây, hỗ trợ việc phát
hiện các mẫu và xu hướng tiềm ẩn khó
nhậnrađược.
- Đánh giá tín dụng tự động: Các
thuậttoánAIcó thểxem xét dữ liệutài
chínhđểxácđịnhmứcđộrủirotíndụng
củacánhânhoặcdoanhnghiệp.
- Tối ưu hóa danh mục đầu tư:
AIápdụngcácmôhìnhdựđoánđểđiều
chỉnhdanhmụcđầutưdựatrênbiếnđộng
củathịtrường,điềunàysẽgiúpcácnhà
đầutưđạtđượchiệusuấttốtnhất.
Dịchvụkháchhàngtựđộngvàphần
mềm Chatbot: cụ thể, Chatbot được tạo
rađểgiảlậpviệctròchuyệnvớiconngười,
thôngquavănbản(nhưcửasổchattrên

431
website hoặc ứng dụng) hoặc âm
thanh (như Siri, GoogleAssistant). Nhờ
có Chatbot, khách hàng sẽ được ngân
hànghỗtrợbấtcứlúcnàotrongngàyhoặc
đêm.Thêmvàođó,Chatbotcòngiúptiết
kiệm chi phí cho các ngân hàng, giảm
thiểukhoảngthờigianlàmviệc,giúpnâng
cao hiệuquảcôngviệc, chấtlượngdịch
vụkháchhàng,đồngthờinhânviênngân
hàngcũngsẽbớtáplực.
2.2.2.Giaodiệnlậptrìnhứngdụng
(API)vàngânhàngmở
Theo tác giả Yaga, D., Mell, P.,
Roby, N., Scarfone. K.(2018), tác động
của Open API: Open Banking là một
kháiniệmmớitronglĩnhvựctàichínhvà
ngânhàng.Theocáchnày,ngânhàngcho
phépcácbênkhôngphảingânhàngphát
triểnứngdụngvàphânphốidịchvụdựa
trênthôngtincủangânhàng.Bằngcách
tíchhợpquaAPI-phầnmềmnàygiúpđơn
vị bên ngoài có khả năng tiếp cận với
dữliệucôngkhaihoặcdữliệuriêngnội
bộcủamộtđơnvị,nhưngviệcchủdữliệu
chophépvàcácđiềukhoảnnghiêmngặt
về bảo mật và quản lý dữ liệu cá nhân
của khách hàng khiến cho việc liên kết
giữangânhàngvàcácbênthứbatrởnên
khókhăn.Đểkhắcphụctìnhtrạngnày,các
côngtytàichínhcôngnghệđãnỗlựctriển
khaiphươngánOpenAPIkhilàmviệcvới
ngân hàng. Nhờ đó, Open API sẽ tạo
ra mộtnền tảng tương tácdành cho các
côngtynày,sửdụngdữliệulấytrênhệ
thốngngânhàngtrungtâmhoạtđộngmà
khôngphảithiếtlậpliênkếttrựctiếpvới
ngânhàng.
2.2.3.Sinhtrắchọc
Sinhtrắchọctrongngânhàngđược
hiểulàviệcsửdụngcácđặcđiểmsinhhọc
nhưdấuvântay,khuônmặtvàgiọngnóiđể
xácminhdanhtínhcủakháchhàng.Cách
nàythaythếhoặchỗtrợchoviệcdùngmật
khẩu thông thường, với mục đích nâng
cao bảo mật và ngừa gian lận. Từ năm
2025,NgânhàngNhànướcViệtNamqui
địnhkháchhàngsẽphảithựchiệnviệcxác
thực sinh trắc học lần đầu tiên để thực
hiện giao dịch tài chính qua internet
nhưngngânhàngcầnphảibảovệthông
tinsinhtrắchọccủakháchhàngmộtcách
antoànvàtuânthủcácquytắcvềquyền
riêngtư.(GiangThịThuHuyềnvàĐặng
ThịHuyềnAnh,2025)
2.2.4.Điệntoánđámmây
Điệntoánđámmâyvậnhànhdựatrên
việcsửdụngmáychủảo,mạnginternetvà
côngnghệmáytính.ViệnKỹsưĐiệnvà
Điệntử(IEEE)đưarađịnhnghĩa“Điện
toánđámmâylàmộtmôhình,trongđódữ
liệu được lưu trữ ngay lập tức trên các
máychủtrựctuyếnvàchỉđượcgiữtạm
thời trên các thiết bị cá nhân, bao gồm
máytínhcánhân,thiếtbịgiảitrí,máytính
ngânhàng,vàcácthiếtbịdiđộng…”
Dịch vụnày sẽ hỗ trợcác tổchức
ngân hàng và doanh nghiệp tài chính
cải tiến để phù hợp với nhucầu của thị
trường,nângcaohiệuquảhoạtđộngkhi
đổi mới trong dịch vụ của mình. Điều
nàygiúphạbớtphítổnchomạnglướicơ
sởvậtchấthướngtớithânthiệnvớimôi
trường. Hình thức Pay-as-you-go (thanh
toántheolượngsửdụng)hỗtrợcáctổchức
ngânhàngvàdoanhnghiệptàichínhhạn
chếbớtnguycơvàchiphíthựchiệnthử
nghiệmsửdụngcácgiảiphápmới.Khisử
dụngphầnmềmnàythìchiphíliênquan
đếncơsởvậtchấtvàtậptrungvàocông
nghệ thânthiện với môi trường đãđược
giảmđángkể.(LêThịAnhQuyên,2022)
2.2.5. Công nghệ Chuỗi khối
(Blockchain)
Đâylàmộtloạicơsởdữliệusửdụng

432
mãhóađểlưugiữvàtruyềncácthôngtin
kếthợpvớinhau.Nhữnglượngthôngtin
nàythaotácriêngbiệtvàcókhảnăngphát
triển dần, do các thành viên trong hệ
thống quản lý mà không cần thông qua
bất kỳ trung gian nào và phải đảm bảo
4 điều kiện: có trao đổi ; giao dịch có
xácthực;cáckhốithôngtinsẽlưutrữcác
giaodịch;mãhóacáckhốinày.Tronghệ
thống Blockchain thì Hash đóng vai trò
thiết yếu trong việc bảo đảm tính toàn
vẹnvàanninhtuyệtđốichodữliệu.Hiện
nay, các ứng dụng của Blockchain xuất
hiệntrongnhiềulĩnhvựckhácnhau,một
trongsốđólàngânhàngsửdụngBitcoin.
(LêThịAnhQuyên,2022)
2.2.6.Internetvạnvật(IoT)
Đây làmộtmạnglưới cócácthiết
bị có thể kết nối Internet để thu thập
và trao đổi,xử lí dữ liệu mà không cần
con người. Có nhiều ứng dụng của IoT
trongngânhàngnhưsửdụngcácthiếtbị
đeo và thiết bị thông minh nhằm thanh
toánkhôngtiếpxúcgiúpviệcchitiêuhàng
ngàytrởnênnhanhchóngvàdễdànghơn;
máyATMhỗtrợIoTđượcsửdụngsẽgiúp
giảmchiphívậnhànhvàtốiưuhóadịch
vụkháchhàng.
Vớiviệc sử dụngmáyATMcó hỗ
trợcủaIoT,chứcnăngcảmbiếntíchhợp
và tính năng thông minh giúp cảnh báo
chocácngânhàngtrướckhimáyhếttiền
mặthoặcbịhỏng.Ngoàira,máycảmbiến
IoTcòngiúpngânhàngcóthểtốiưuhóa
đượcvịtríđặtmáychohiệuquả.Hơnnữa,
máyATMcóhỗtrợcủaIoTcungcấpdịch
vụtưvấnvideotrựctiếpcòngiúpkhách
hàngcóthểtươngtácvớicốvấncủangân
hàngkhihọgặpkhókhăntronggiaodịch.
III.Phươngphápnghiêncứu
Bài viết này nhằm mục đích phân
tíchđịnhtính nhữngyếu tố hỗtrợ trong
việc thúc đẩy chuyển đổi số ở một số
ngânhàngthươngmạitạiViệtNam,dựa
vào việc khai thác tài liệu công khai
của các ngân hàng cùng các nghiên cứu
trước đó về chuyển đổi số trong lĩnh
vựcngânhàng.Phươngphápnàykhông
chỉ đảm bảo tính cập nhật mà còn chỉ
rarõràngnhữngtháchthứccũngnhưđưa
racáckhuyếnnghịchoquátrìnhchuyển
đổisốtrongtừngtổchức.Nhờđó,nghiên
cứunàyhivọngcungcấpthêmcơsởthực
tiễnchoviệcthựchiệnchuyểnđổisốhiệu
quảvàtheotìnhhìnhthựctếcủacácngân
hàngthươngmạitạiViệtNamhiệnnay.
IV.Kếtquảvàthảoluận
4.1.Thực trạngchuyển đổi sốtại
cácngânhàngViệtNamvànhữngthách
thứcđốivớicácngânhàngthươngmại
4.1.1.Thựctrạng chuyển đổi sốtại
cácngânhàngViệtNam
TPBank,MBlàhaingânhàngđãxử
líđược 80%giao dịch quacác nềntảng
số.Hiệnnay,VCBDigibank,VietinBank
iPay,BIDVSmartBanking,eBankXcủa
TPBank,Omni-ChannelcủaOCB,...đang
triểnkhaiứngdụngngânhàngsốvớihàng
chụctriệungườidùngthôngquacácdịch
vụthanhtoán. Như vậy,với các con số
thốngkêởtrên,tỷlệngườidùngsửdụng
giaodịchtrêncơsởcôngnghệsốsẽchạm
mốc60%trongvòng3đến5nămtớilà
hoàntoàncóthể.
TheobáocáocủangânhàngTMCP
Techcombank trong giai đoạn 3 năm từ
2020đến2022,dịchvụchuyểnđổisốtại
Techcombankđãghinhậnsựtăngtrưởng
mạnh mẽ.Năm 2020,297.216giaodịch
từcácdịchvụsốvàđếnnăm2023,consố
nàyđãgầnnhưgấpba,đạt633.986giao
dịch. Đáng chú ý, Internet Banking và
TechcombankSmartBankinglàhaidịch

433
vụchủlực.Cụthể,hainăm2020và2021
tăngkhoảng46,68%sốlượngkháchhàng
sửdụngInternetBanking(từ264.610lượt
lên386.701lượt)vàvàonăm2022con
sốnàyđãtăngkhoảng52,54%(589.851
lượt).Trong khi đó, năm 2020 và năm
2021,có mộtxu hướng tăng đều ởgiao
dịch qua Techcombank Smart Banking
vớikhoảng22,44%,vànăm2022consố
nàytănglênmức42,96%.
Bảng1.SốliệugiaodịchchuyểnđổisốtạiTechcombanktừ2020đến2022
Năm 2025, ngành ngân hàng đã
cósựthayđổilớnkhithựchiệnápdụng
eKYC(ElectronicKnowYourCustomer)
-đâylàmộtgiảiphápđịnhdanhxácthực
kháchhàngđiệntửchomộtsốtổchứctín
dụngvàtiếpđếnthựchiệnxácthựcsinh
trắchọctrêntoànhệthốngngânhàngtheo
chủtrươngcủaNHNNđềra.Khisửdụng
ứngdụngnày,ngânhàng sẽcóthểđịnh
danh 100% khách hàng online dựa trên
các thông tin sinh trắc học (biometrics),
nhận diện khách hàng bằng trí tuệ nhân
tạo(AI).
Theo Quyết định 2345 của Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), có
hiệulựctừngày1/7/2024,mọigiaodịch
điệntửcủacánhâncógiátrịtừ10triệu
đồngtrởlên, hoặc tổnggiá trịgiao dịch
trong ngày vượt quá 20 triệu đồng, đều
bắtbuộcphảixácthựcbằngsinhtrắchọc
khuôn mặt. Thông tư 18 quy định phải
thựchiệnbướcxácthựcsinhtrắchọcđối
với người dùng khi mở thẻ ngân hàng
hoặcvíđiệntửtrựctuyến.
Vietcombank cũng đã triển khai
hoạt động chuyển đổi số trên toàn hệ
thống.Theo Quyếtđịnh 810/QĐ-NHNN
về Kế hoạch chuyển đổi số của ngành
Ngânhàngthìtớinăm2025,Vietcombank
sẽđạtđược80%tỷtrọnggiaodịchxửlý
trênkênhsốthìquýII/2024,Vietcombank
đãđạtđược92%.
TheoNghịđịnhsố52/2024/NĐ-CP
quy định về hoạt độngTTKDTM (Nghị
định52);cácThôngtưquyđịnhchitiết,
hướng dẫn Luật Các TCTD, Nghị định
52/2024/NĐ-CP; các ngân hàng tiếp tục
triển khai thực hiệncó hiệu quả các nội
dungtạiKếhoạchtriểnkhaiĐềánphát
triểnthanhtoánkhôngdùngtiềnmặtgiai
đoạn2021-2025NHNN.
Theo thốngkê vềhoạt động thanh
toántrong8thángđầunăm2024sovới
cùngkỳnăm2023,sốlượngkháchhàng
thựchiệngiaodịchkhôngdùngtiềnmặt
đã tăng59,05% và vềgiá trịlà 33,64%,
có50,85%cácgiaodịchquakênhInternet
và 33,15% về giá trị; qua điện thoại di

