Luận án tiến sĩ dân tộc học phân tích sâu đặc điểm nghi lễ và phù thuật liên quan đến Đạo giáo, đồng thời xác định cơ chế tương tác, dung hợp của các yếu tố Đạo giáo trong không gian tín ngưỡng dân gian Trung Bộ.

Câu hỏi ôn tập "Tổng quan văn hóa Việt Nam và thế giới" trình bày kiến thức về: Chức năng, khái niệm, thành tố văn hóa (ngôn ngữ, tín ngưỡng, tôn giáo, lễ hội), đặc điểm vùng miền (Tây Nguyên, Tây Bắc), văn hóa ẩm thực và gốc nông nghiệp.

Bài viết tìm hiểu thực trạng của sự biến đổi tín ngưỡng, tôn giáo của người Bru – Vân Kiều ra sao? Nguyên nhân nào dẫn đến sự biến đổi ấy? Hậu quả của sự biến đổi có ảnh hưởng như thế nào đối với đời sống kinh tế, văn hóa xã hội của người Bru – Vân Kiều ở tỉnh Đắk Lắk. Bài viết này sử dụng phương pháp nghiên cứu dân tộc học như phương pháp điền dã, phỏng vấn nhanh, phỏng vấn sâu, quan sát tham dự để thu thập dữ liệu hình thành luận cứ, luận chứng để trả lời những câu hỏi trên.

Bài viết tìm hiểu về vai trò của motif thiêng hoá trong truyền thuyết người Việt, chúng tôi tập trung qua hai khía cạnh: Đối với phương thức xây dựng cốt truyện và đối với việc truyền tải những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Qua đó, bài viết mong muốn mang đến những góc nhìn mới của việc nghiên cứu motif thiêng hoá cũng như những giá trị văn hoá mà motif này mang lại.

Tín ngưỡng dân gian là niềm tin của con người được thể hiện thông qua nghi lễ gắn liền với phong tục, tập quán. Dấu ấn tín ngưỡng dân gian được thể hiện qua ngôn ngữ. Kết quả phân tích cấu trúc ý niệm thể hiện qua ngữ cổ định chỉ mức độ cực cao của đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng làm rõ tiếng Việt phản chiều dấu ấn văn hóa thờ cùng thần thánh, tổ tiên và tín ngưỡng Ngũ hành của người Việt.

Lễ hỏa táng của người Chăm Ahiér Bàlamôn không chỉ là một nghi thức tang lễ mà còn là một hành trình biểu tượng, phản ánh quan niệm về sự tái sinh sau cái chết trong tín ngưỡng của họ. Thông qua các nghi lễ, biểu tượng và vật phẩm được sử dụng, người Chăm Ahiér Bàlamôn thể hiện niềm tin vào sự luân hồi và chu kỳ sinh tử. Bài viết này sẽ tập trung phân tích các biểu tượng quan trọng trong lễ hỏa táng, nhằm làm sáng tỏ quan niệm về sự tái sinh sau cái chết trong văn hóa Chăm. Việc nghiên cứu này sẽ góp phần làm giàu thêm hiểu biết về tín ngưỡng và văn hóa độc đáo của cộng đồng người Chăm.

Tu sĩ Po Acar đóng vai trò trung tâm trong đời sống tín ngưỡng của cộng đồng Chăm Awai ở Nam Trung Bộ, là người thực hành và gìn giữ các nghi lễ truyền thống. Sự hiểu biết sâu sắc về kinh sách và nghi thức giúp họ kết nối cộng đồng với thế giới tâm linh. Bài viết này sẽ tập trung vào vai trò, chức năng và hoạt động của tu sĩ Po Acar trong đời sống cộng đồng Chăm Awai. Qua đó, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về hệ thống tín ngưỡng độc đáo và những giá trị văn hoá đặc sắc của người Chăm.

Lễ nhập kút (Dănk Batalang Tamư Kut) là một nghi lễ quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của người Chăm Bàlamôn, gắn liền với việc thờ cúng thần linh và tổ tiên. Nghi lễ này thể hiện rõ nét những nét đặc sắc trong văn hóa và tín ngưỡng của cộng đồng người Chăm. Bài viết sẽ đi sâu tìm hiểu về các nghi thức, biểu tượng và ý nghĩa của lễ nhập kút, làm sáng tỏ vị trí của lễ nhập kút trong hệ thống tín ngưỡng của người Chăm Bàlamôn. Qua đó, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về một nét văn hóa độc đáo của dân tộc Chăm.

Tín ngưỡng và lễ hội Chăm mang đậm dấu ấn của văn hóa truyền thống lâu đời, trong đó Shaman giáo giữ một vị trí quan trọng. Bài viết này sẽ đi sâu tìm hiểu vai trò của Shaman giáo trong hệ thống tín ngưỡng và lễ hội của người Chăm, phân tích các nghi lễ, hình thức thờ cúng, cũng như vị trí của thầy cúng (Katok) trong đời sống cộng đồng. Qua đó, làm rõ những nét đặc trưng của Shaman giáo trong văn hóa Chăm và sự ảnh hưởng của nó đến đời sống tâm linh của người dân.

Tín ngưỡng thờ cúng các vị thần linh là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh của người Mường Thanh Hóa. Bài viết này sẽ tập trung nghiên cứu tục thờ linh thần của cộng đồng người Mường ở Thanh Hóa, phân tích các đối tượng được thờ phụng, các nghi lễ và ý nghĩa của chúng. Chúng ta sẽ đi sâu vào việc khám phá mối quan hệ giữa tín ngưỡng thờ cúng với đời sống sản xuất, xã hội và các nghi thức sinh hoạt hàng ngày của người Mường. Qua đó, bài viết sẽ góp phần làm rõ hơn bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú của người Mường Thanh Hóa.

Người T’Rin ở huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa, sở hữu một nền văn hóa độc đáo với những phong tục tập quán đặc sắc trong các nghi lễ trọng đại như ăn hỏi, cưới xin và ma chay. Bài viết này sẽ tập trung tìm hiểu và mô tả chi tiết các nghi lễ này, từ khâu chuẩn bị đến các bước tiến hành, phản ánh đời sống tinh thần và xã hội của cộng đồng người T’Rin. Chúng ta sẽ phân tích ý nghĩa văn hóa, tín ngưỡng ẩn chứa trong từng nghi thức, cũng như sự thay đổi và thích nghi của các phong tục này trong bối cảnh hiện đại. Bài viết góp phần làm rõ thêm bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú của Việt Nam.

Vũ trụ trong tâm thức người Thái ở vùng Quỳ Châu, Nghệ An được phản ánh sinh động qua hệ thống tín ngưỡng, phong tục tập quán và các câu chuyện dân gian. Quan niệm về vũ trụ của họ không chỉ đơn thuần là mô tả hiện tượng tự nhiên mà còn thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa con người với thế giới siêu nhiên. Bài viết này sẽ đi sâu nghiên cứu cách người Thái ở Quỳ Châu hình dung và lý giải về vũ trụ, dựa trên các tư liệu dân gian được thu thập tại địa phương. Qua đó, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về bức tranh thế giới quan độc đáo của cộng đồng dân tộc này.

Tục thờ Mẫu là một nét văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của người Việt, thể hiện rõ nét nhất ở các vùng ven biển. Bài viết này sẽ tập trung nghiên cứu tục thờ Mẫu của cư dân ven biển xứ Quảng, làm rõ những nét đặc trưng riêng biệt của tín ngưỡng này trong vùng đất này. Chúng ta sẽ tìm hiểu về các vị Mẫu được thờ phụng, các nghi lễ, lễ vật và ý nghĩa văn hóa sâu xa của tục thờ Mẫu đối với đời sống tinh thần của người dân xứ Quảng. Việc nghiên cứu này góp phần làm sáng tỏ bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú của vùng đất miền Trung Việt Nam.

Lễ bỏ mả của người Jrai không chỉ là một nghi lễ tang ma đơn thuần mà còn là một nghi thức mang nhiều tầng lớp ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, phản ánh thế giới quan và tín ngưỡng của cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung phân tích các biểu tượng trong lễ bỏ mả, từ các vật phẩm được sử dụng, các hành động nghi lễ cho đến không gian tổ chức. Chúng ta sẽ tìm hiểu cách thức mà những biểu tượng này góp phần thể hiện quan niệm về sự sống, cái chết, và mối quan hệ giữa người sống và người đã khuất trong văn hóa Jrai. Việc giải mã các biểu tượng này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền văn hóa độc đáo của người Jrai.

Lễ lên đồng của người Việt, với những điệu múa linh thiêng, chứa đựng nhiều nét văn hoá độc đáo. Bài viết này sẽ tập trung phân tích hiện tượng múa đồng trong nghi lễ này, đặc biệt là mối quan hệ tương đồng và khác biệt giữa múa đồng với múa bóng của người Chăm. Chúng ta sẽ so sánh các động tác, trang phục, âm nhạc và ý nghĩa văn hóa của hai loại hình múa này, tìm kiếm những điểm giao thoa và sự ảnh hưởng qua lại giữa hai nền văn hoá. Qua đó, bài viết góp phần làm rõ hơn nguồn gốc và sự phát triển của các loại hình múa tín ngưỡng trong văn hoá Việt Nam.

Nhân sinh quan của người Khmer Nam Bộ được thể hiện rõ nét qua tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của họ. Việc thờ cúng không chỉ là nghi lễ đơn thuần mà còn phản ánh quan niệm về sự liên kết giữa người sống và người đã khuất, về sự trường tồn của dòng tộc. Bài viết này sẽ phân tích những biểu hiện cụ thể của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên trong đời sống người Khmer Nam Bộ, từ đó làm sáng tỏ nhân sinh quan sâu sắc của cộng đồng này. Thông qua việc nghiên cứu các nghi lễ, tín vật và quan niệm liên quan, chúng ta sẽ hiểu thêm về giá trị văn hoá và triết lý sống của người Khmer.

Tín ngưỡng dân gian của người Mường là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa độc đáo của cộng đồng này, thể hiện mối quan hệ sâu sắc giữa con người và thiên nhiên. Những phong tục tập quán, nghi lễ và truyền thuyết không chỉ phản ánh đời sống tâm linh mà còn gắn liền với các giá trị văn hóa và lịch sử. Bài viết này sẽ ghi nhận một số nét đặc trưng của tín ngưỡng dân gian người Mường, từ các lễ hội đến những hình thức thờ cúng và tín ngưỡng tổ tiên. Qua đó, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về vai trò của tín ngưỡng trong đời sống tinh thần và sự duy trì bản sắc văn hóa của người Mường.

Tín ngưỡng dân gian, một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cộng đồng, đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu suốt một thế kỷ qua. Bài viết này sẽ nhìn lại chặng đường nghiên cứu tín ngưỡng dân gian trong một thế kỷ, từ những bước đi đầu tiên đến những thành tựu nổi bật. Chúng ta sẽ điểm qua những phương pháp nghiên cứu, những đóng góp quan trọng của các học giả, và những vấn đề lý luận then chốt đã được đặt ra và giải quyết. Cuối cùng, bài viết sẽ đề cập đến những hướng đi mới trong nghiên cứu tín ngưỡng dân gian trong bối cảnh hiện đại.

Tục thờ đá trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam là một phong tục độc đáo, thể hiện sự tôn kính của người dân đối với các yếu tố thiên nhiên. Những hòn đá được thờ cúng không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn tượng trưng cho sức mạnh, sự bền vững và bảo vệ. Qua các nghi lễ và phong tục thờ cúng, tục thờ đá đã gắn liền với đời sống sinh hoạt và văn hóa của nhiều cộng đồng, phản ánh mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Bài viết này sẽ tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa và thực tiễn của tục thờ đá trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, từ đó làm nổi bật vai trò của nó trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Nhân vật truyền kỳ trong văn học dân gian Việt Nam không chỉ sống động qua các tác phẩm mà còn mang đậm dấu ấn trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng của người dân. Những nhân vật này thường gắn liền với các truyền thuyết, huyền thoại, tạo nên những hình ảnh biểu tượng về đức tính tốt đẹp, sức mạnh kỳ diệu và sự che chở của thần linh. Qua từng câu chuyện, các nhân vật truyền kỳ không chỉ truyền tải giá trị văn hóa mà còn phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cộng đồng. Bài viết này sẽ khám phá đời sống của những nhân vật này ngoài tác phẩm, đồng thời phân tích vai trò của họ trong lòng tín ngưỡng dân gian Việt Nam, từ đó làm nổi bật sự kết nối giữa văn học và đời sống tâm linh.