"Cửa ải" lớp một
Mặc dù năm học mới đã khai giảng được hơn một
tháng, song nhiều phụ huynh có con vào lớp 1 vẫn đang
trong tâm trạng lo lắng khi con chưa thích nghi được
với môi trường học đường.
“Cửa ải lớp 1” là cụm từ mà các nhà tâm lý học dùng để chỉ
một bước ngoặt trong quá trình phát triển của trẻ em.
Thậm chí, có bà mẹ từ khi bắt đầu năm học mới chẳng dám
đi đâu xa nhà vì sợ thiếu người kèm, con sẽ không thể hoàn
thành được bài tập về nhà. Chưa biết chữ đã phải... chép
chính tả.
Chị Thu Mai có con đang học lớp 1 khẳng định: “Nếu trẻ
không biết đọc, biết viết từ trước, chắc chắn không thể theo
nổi chương trình lớp 1 hiện nay. Bằng chứng là mới đầu
học kỳ 1, cô giáo đã đọc chính tả cho bé chép (không biết
đọc, biết viết thì chép chính tả bằng cách nào?). Mỗi ngày
bé phải viết 1 trang rèn chữ. Cô giáo không viết vào vở của
từng em mà viết lên bảng để bé viết lại chữ mẫu rồi tối về
viết cả trang. Chỉ riêng chuyện rèn chữ mỗi tối đã mất đứt 2
tiếng, làm gì còn thời gian học các môn tự nhiên xã hội, tập
đọc, toán, thủ công...”.
Tương tự, chị Nguyễn Huyền Trang cũng có con vừa vào
lớp 1 tâm sự, cháu được học trước 1 tháng và biết viết chữ
cái đến phần âm và các số trong phạm vi 10 nhưng chẳng
thấm vào đâu so với các bạn đã học trước từ cách đây gần 1
năm. Nhiều phụ huynh quá “nguyên tắc” khi tuân thủ đúng
quy định “không cho con học trước chương trình” đã “té
ngửa” khi biết, đa số trẻ trước khi vào lớp 1 đều đã biết
đọc, biết viết, thậm chí cộng, trừ được. Vì thế, con họ rất
vất vả khi học cùng lớp với những trẻ này.
Khi họp phụ huynh đầu năm, giáo viên thông báo năm nay
học sinh sẽ hoàn thành bài ở lớp, ít cho bài về nhà. Ở nhà,
phụ huynh tập cho các con luyện đọc, viết tùy ý, chứ không
bắt buộc. “Thông báo là thế nhưng thực tế không phải vậy.
Từ ngày con tôi bắt đầu đi học, tối nào cơm xong hai mẹ
con cũng ngồi vào bàn học một mạch, chỉ nghỉ một lát giữa
giờ nhưng cũng đến 22g30 mới tạm hoàn thành bài cô giao.
Học cả ngày, tối lại nhồi nhét, viết quá nhiều, sáng hôm sau
phải dậy sớm đi học nên cháu rất uể oải. Từ khi bắt đầu
năm học mới, tôi không dám đi đâu xa nhà dù chỉ một tối vì
nếu không có mẹ kèm, cháu sẽ không hoàn thành được bài
cô giao. Kể cả được phân đi công tác tôi cũng tìm cách xin
khất, phần vì lo con không theo kịp bạn, phần lo không
hoàn thành bài con sẽ bị cô giáo trách mắng” - chị Trang
chia sẻ.
Chị Thu Mai thì bức xúc đặt câu hỏi: “Không biết những
người biên soạn sách giáo khoa có hiểu nỗi khổ của phụ
huynh, có hiểu sức trẻ không? Chương trình quá nặng
khiến trẻ từ lúc thức dậy đến khi đi ngủ vẫn đau đáu nỗi lo
bài vở”.
Áp lực từ chính sự kỳ vọng của phụ huynh
Cha mẹ không nên quá kỳ vọng tạo áp lực cho con.
“Cửa ải lớp 1” là cụm từ mà các nhà tâm lý học dùng để chỉ
một bước ngoặt trong quá trình phát triển của trẻ em. Đây
cũng là thời điểm dễ nảy sinh những khó khăn tâm lý mà
trẻ gặp phải khi bắt đầu bước vào cuộc đời học sinh, khi
chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập...TS
Nguyễn Thị Minh Hằng, Khoa Tâm lý học, trường ĐH
Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội), chỉ ra
rằng: Trong số những trẻ có biểu hiện lo âu khi mới bước
vào lớp 1 thì có tới 66,3% trẻ liên quan đến mối quan hệ
với giáo viên. Kết quả này được khảo sát trong 4 tháng liên
tục với 92 học sinh lớp 1 (42 em ở Hà Nội và 50 em ở Hải
Dương).
Theo bà Hằng, đối với trẻ lớp 1 nói riêng và tiểu học nói
chung thì mối quan hệ với giáo viên được đặc trưng bởi
cảm xúc khác nhau như trẻ rất yêu mến cô giáo của mình,
hành động và lời nói của cô giáo gần như có uy quyền tuyệt
đối với trẻ, có ảnh hưởng rất lớn đến hành vi và cảm xúc
của trẻ... Mặt khác, sự tuyệt đối hóa hành động và lời nói
của cô giáo tạo ra áp lực không nhỏ với chính bản thân các
em.
Bên cạnh đó, có 26,65% học sinh có mức độ lo âu cao ở
các yếu tố liên quan đến các tình huống kiểm tra kiến thức.