Bài giảng bảo hiểm: Tổng hợp kiến thức đầy đủ, chi tiết nhất

Chương III: Bảo hiểm Chương III: Bảo hiểm

Ch

ươ

ng III: B o hi m ả

ể

ề

ả detail

ng ươ

ủ ả ể

ắ

D n đẫ Tài li u tham kh o ệ K t c u ch ế ấ Khái ni m và vai trò c a b o hi m ệ Các thu t ng c b n trong BH ữ ơ ả ậ Phân lo i và nguyên t c BH ạ Các n i dung c b n c a quy t c BH ơ ả ủ ộ ắ

I. Khái ni m và vai trò c a BH

ủ

ệ

ị

1. Đ nh nghĩa b o hi m 2. Vai trò c a b o hi m ả ủ ả ể detail ể

detail

ờ ố detail

Ổ ị ạ ả ủ ậ

a. n đ nh kinh doanh và đ i s ng b. H n ch RR và h u qu c a nó ế c. Các vai trò khác detail

II. Các khái ni m c b n trong BH

ơ ả

ệ

detail

ể detail

1. R i ro ủ 2. Đ i t ả ố ượ 3. Các bên trong h p đ ng BH 4. S ti n BH và giá tr BH ng b o hi m ợ ồ ị ố ề

II. (Ti p)ế

detail

t ệ detail

1. Giá c c a BH ả ủ 2. Các thu t ng BH đ c bi ặ ữ ậ 3. Các ch đ b i th ng ườ detail ế ộ ồ 4. T n th t trong BH tài s n ấ ổ ả detail

III. Các nguyên t c b o hi m

ể

ắ

ả

detail

ệ ố detail

ừ ủ detail

ắ ỉ ấ ồ ườ ươ

Nguyên t c trung th c tuy t đ i ự 1. Ch ch p nh n r i ro BH ậ ủ ng v a đ 2. B i th ng x ng 3. T ứ detail 4. Không trút h t trách nhi m ế ệ detail

IV. Phân lo i b o hi m

ạ ả

ể

ả ể

ng b o hi m 1. Căn c đ i t ứ ố ượ 2. Căn c tính ch t kinh doanh ấ ứ 3. Căn c tính ch t b t bu c ấ ắ ứ ộ 4. Căn c ngu n lu t quy đ nh ị ậ ồ ứ 5. Các căn c khác ứ

V. N i dung chính c a quy t c BH

ủ

ắ

ộ

ố ượ ng và ph m vi BH ạ

ộ ệ

1. Đ i t 2. Không thu c trách nhi m BH 3. H p đ ng, phí BH và th i h n hi u l c ờ ạ ệ ự

ợ ồ c a h p đ ng BH ủ ợ ồ

Hết chương III

Thu t ng c n chú ý ữ ầ

ậ

ả

ệ

ề

ể ả

ả

ể

c, không đ ả

c BH ể

ồ ả

ng

ườ

ổ

ộ ậ

A và V phí BH Phí và t l ỷ ệ B o hi m đ c bi t ệ ặ ể Tái b o hi m ả Đ ng b o hi m ể ả B o hi m trùng ể Các ch đ b i th ế ộ ồ T n th t ấ Toàn b và b ph n ộ Chung và riêng

B o hi m hoàn tr có đi u ki n R i roủ BH và không BH đ ượ ượ ng b o hi m Đ i t ố ượ Các bên trong HĐ BH Bên bán Bên mua Bên th baứ

Thu t ng c n chú ý (Cont’d)

ữ ầ

ậ

ể

ỉ ấ

ậ ủ

ấ ủ ấ ắ

ừ ủ ệ

ủ

ấ ố

ơ ở ể

ả

Phân lo i b o hi m ể ạ ả Theo đ i t ng b o ả ố ượ hi mể Theo tính ch t c a BH Theo tính ch t b t bu c ộ c a b o hi m ể ủ ả Theo c s pháp lý c a b o hi m Theo nh ng căn c khác ữ

ứ

ự

Nguyên t c b o hi m ắ ả Ch ch p nh n r i ro BH T ng x ng ứ ươ ng v a đ B i th ồ ườ Đ ng trách nhi m ồ Th quy n ề ế Quy lu t “L y s đông ậ bù s ít”ố Nguyên t c “Trung th c ắ tuy t đ i” ệ ố

Tài li u tham kh o

ệ

ả

ậ ộ ậ ộ ậ ự

Lu t kinh doanh BH 9/12/2000 B lu t Hàng h i, B lu t Dân s ả Các quy t c BH do các công ty BH ban hành ắ

a. n đ nh kinh doanh và đ i s ng

Ổ ị

ờ ố

c nh ng h u qu c a r i ả ủ ủ ữ ậ ả ướ ự ả

detail

ế ể ể ồ ề detail

có th phát tri n đ ng đ u BH Là s đ m b o tr ro detail Giúp n n kinh t ề Là đ m b o h u hi u h n t ả ữ ả ệ ơ ự

b. H n ch RR và h u qu c a nó

ả ủ

ế

ạ

ậ

detail

BH có th giúp h n ch xác su t x y ra r i ro ế ấ ả ủ ể ạ

detail

ế ậ ủ ể ả

BH cũng có th giúp h n ch h u qu khi r i ạ ro đã x y ra ả

c. Các vai trò khác

ố ệ

ả ng CK ị ườ ể

Là kênh huy đ ng v n hi u qu ộ BH giúp phát tri n th tr Giúp tăng thu và gi m chi cho NSNN ả

1. R i roủ

c và khi x y ra gây nên h u qu ả ả ườ ậ

chính: Nguy c và ế ố ơ

detail

ộ ự ệ c đ ướ ượ ấ ề ủ ể

Là m t s ki n khách quan không l tr x u v tài chính. R i ro bao g m hai y u t ồ hi m ho ạ Các lo i r i ro ạ ủ

2. Đ i t

ng b o hi m

ố ượ

ể

ả

ố ượ ộ

ng có nguy c b r i ro tác đ ng “Là đ i t ơ ị ủ vào gây nên h u qu x u v tài chính” ậ Có 3 nhóm đ i t ố ượ ả ấ ề ng b o hi m: ả ể

iườ

Con ng Tài s nả Trách nhi m dân s ệ ự

3. Các bên trong h p đ ng BH

ợ

ồ

detail

Bên bán BH detail Bên mua BH detail Bên th ba ứ

4. S ti n BH và giá tr BH

ố ề

ị

ố ề ố ề ượ ự c l a ch n khi ký ọ

c a tài s n đ c ế ợ ồ ị ả ượ

“S ti n BH là s ti n đ k t h p đ ng BH”-A “Giá tr BH là giá tr th c t ị ự ế ủ BH khi ký k t h p đ ng BH”-V ế ợ ồ A và V ph i quan h th nào? ệ ế ả

5. Giá c c a b o hi m

ả ủ

ể

ả

ả ủ

phí BH c xác đ nh: ị

Giá c c a BH là t l ỷ ệ Phí BH ph i n p đ ả ộ ượ P = A x r

6. Thu t ng b o hi m đ c bi ữ ả

ể

ặ

ậ

t ệ

detail

a. Tái BH detail b. Đ ng BH ồ c. BH trùng detail

7. Ch đ b i th

ng trong BH

ế ộ ồ

ườ

“B i th ng là s đ n bù chính xác v m t ồ ườ ề ặ ự ề

tài chính”

detail

ng ườ detail

a. CĐ BT có m c mi n th ứ ễ ỷ ệ detail b. CĐ BT theo t l c. CĐ BT theo r i ro đ u tiên ủ ầ

8. T n th t trong BH tài s n

ả

ấ

ổ

ấ ng b o hi m là tài s n khi g p “T n th t là s h h i ho c m t mát giá tr ị ặ ự ư ạ ả ặ ể ả

ấ c a đ i t ủ ố ượ r i ro” ủ

ấ detail

Phân lo i t n th t ấ ạ ổ a. Theo m c đ t n th t ứ ộ ổ b. Theo ph m vi c a t n th t ạ ủ ổ ấ detail

Nguyên t c trung th c tuy t đ i ệ ố

ự

ắ

ả

ự ệ

ch i th c hi n m t ph n ệ ệ ố ạ ộ ề ừ ố ầ

“Các bên tham gia BH ph i tuy t đ i trung th c, n u phát hi n bên nào vi ph m thì bên ế kia có quy n t ho c toàn b nghĩa v c a mình” ộ ự ụ ủ ặ

1. Ch ch p nh n r i ro BH

ậ ủ

ấ

ỉ

ch p nh n các ờ ấ ậ

ố ớ

ủ

Các công ty BH không bao gi h p đ ng BH đ i v i các r i ro không BH ủ Nh ng r i ro này s b coi là không thu c ẽ ị ph m vi BH, đ c quy đ nh trong quy t c BH ợ ồ ữ ạ ộ ắ ượ ị

2. B i th ồ

ườ

ng v a đ ừ

ủ

c b i th ườ ỉ ượ ồ

ng sao c khi RR ư ướ

ả

i BH ả ả ề ợ

c phép l n h n giá i mua b o hi m ph i có quy n l ượ ớ ơ

i tham gia BH ch đ Ng ườ cho đ t tình tr ng tài chính nh tr ạ ạ x y ra. Ng ườ ể S ti n BH không đ ố ề tr BH. ị Nguyên t c th quy n ề detail ế ắ

3. Nguyên t c t

ắ ươ

ng x ng ứ

i và nghĩa v c a các bên tham gia

Quy n l ề ợ BH ph i t ng x ng v i nhau. ả ươ ứ ụ ủ ớ

4. Không trút h t trách nhi m ế

ệ

ườ

i tham gia BH ố ớ ố

c trút b h t trách nhi m đ i v i đ i ng BH. Mua BH không có nghĩa là ng đ ệ ỏ ế ượ t ượ

Tránh đ

c h u qu c a r i ro

ượ

ả ủ ủ

ậ

ố ỏ ủ

ỏ ủ ể

i có tâm lý mu n tránh kh i r i ro i không th tránh kh i r i ro nh ng ư c đ m b o s an toàn nh t ả ự ấ ườ ườ ố ượ ả

ể ườ ỏ

ờ ả ệ ạ

Con ng Con ng v n mu n đ ẫ đ nhị Nh b o hi m giúp con ng thi b o đ i tránh kh i ả ả c s an tâm và n đ nh ả ượ ự t h i tài chính khi r i ro x y ra nên đ m ủ ổ ị

Giúp n n KT phát tri n đ ng đ u

ề

ể

ề

ồ

ế

ộ ề ộ ủ có nhi u ngành ề ứ

ộ ủ ữ

M t n n kinh t Đ r i ro hàm ch a trong đó là khác nhau BH giúp cho nh ng ngành có đ r i ro cao có th phát tri n ể ể

So sánh v i t

BH

ớ ự

ọ

ậ

ẫ i ph i t ả ự BH s s d ng v n m t ườ ẽ ử ụ ố BH ố ộ

Khi không l a ch n BH mà v n mu n tránh ự h u qu r i ro, con ng ả ủ Khi th c hi n t ệ ự ự cách không hi u qu ệ ả

H n ch khi r i ro ch a x y ra ủ

ư

ế

ạ

ả

ng đ i ươ ố

ọ

i mua BH i tham gia BH ph i ườ ườ ả

Công ty BH có kh năng tính toán t ả đúng xác su t c a RR ấ ủ v n cho ng H có th t ể ư ấ Công ty BH b t bu c ng ắ ộ b o v có ý th c t ứ ự ả ệ

H n ch h u qu

ế ậ

ạ

ả

ng cho c ả

Công ty BH có chính sách b i th ồ ườ chi phí b ra đ kh c ph c r i ro. ụ ủ ể ỏ ắ

Các lo i r i ro

ạ ủ

ả ủ ủ ủ ể

c b o ồ ể ể ủ

c b o hi m R i ro bao g m r i ro b o hi m và r i ro không b o hi m ả R i ro b o hi m bao g m r i ro đ ả hi m và r i ro không đ ủ ồ ượ ả ượ ả ể ủ ể

a. Tái b o hi m ả

ể

c m t công ty BH (cty BH g c) ượ ầ ố

“Là vi c t ệ ừ ộ ố chuy n giao m t ph n s phí BH thu đ ộ ể cho cty BH khác (cty tái BH)” Tái BH không ph i là tái t c h p đ ng BH ụ ợ ồ ả

b. Đ ng b o hi m

ể

ả

ồ

ệ ừ ế ớ

“Là vi c t nhau cùng BH cho m t đ i t ng” hai công ty BH tr lên liên k t v i ở ộ ố ượ

c. B o hi m trùng ể

ả

ả ượ ố ề ớ ơ

i c ý ộ ớ ổ ườ ỗ ố

ng trong BH tài s n, trong đó “Là hi n t ả ệ ượ c BH theo nhi u h p đ ng m t tài s n đ ề ợ ồ v i t ng s ti n BH l n h n giá tr BH” ị Th ng thì BH trùng là l BH trùng cũng có th do vô ý ể

M c mi n th

ng

ứ

ễ

ườ

t h i nh h n i h n mà n u giá tr thi ế ị ệ ạ ỏ ơ ớ ạ

i h n đó thì công ty BH không có trách ớ ạ ệ

ng ồ ườ ạ ườ

“Là gi gi ng” nhi m b i th Có hai lo i ch đ mi n th ế ộ ễ ừ

Có kh u trấ Không kh u trấ ừ

ng theo t

B i th ồ

ườ

l ỷ ệ

BH: A/V ỷ ệ

ng s ti n chi tr b ng thi t h i này là nh h n 100% ỏ ơ ồ ườ ả ằ ệ ạ

nhân v i t l BH Đ c xác đ nh theo t l ị ượ T l ỷ ệ Khi b i th th c t ự ế ố ề ớ ỷ ệ

R i ro đ u tiên

ủ

ầ

ứ ớ ạ

ỗ ườ

ư ầ

i h n trong h p đ ng BH nhóm, “Là m c gi ợ ồ m i tài s n trong nhóm s ch đ c b i ẽ ỉ ượ ồ ả i đa b ng gi i h n đó mà thôi” th ớ ạ ằ ố Do s h n ch nên hi n nay g n nh không ệ đ ng t ự ạ ế c áp d ng. ượ ụ

a. Theo m c đứ

ộ

c chia thành ấ ượ

T n th t đ ổ T n th t b ph n ấ ộ ậ ổ T n th t toàn b ộ ấ ổ oT n th t toàn b th c t ộ ự ế ấ oT n th t toàn b ộ ướ ấ ắ ấ

c tính ế ẫ i giá tr ban đ u còn l n h n c ớ ơ ả ụ ạ

ỏ

ị

ổ ổ Xét th y ch c ch n d n đ n TTTB th c t ự ế ắ Chi phí b ra khôi ph c l ầ giá tr BHị

b. Theo ph m vi

ạ

c chia thành

hành đ ng ừ ấ ộ

ợ

không

ơ

ỏ

ẽ

T n th t đ ấ ượ ổ T n th t riêng ấ ổ T n th t chung: Xu t phát t ấ ổ t n th t chung ấ ổ C ý, h p lý ố C u toàn b hành trình kh i nguy c đáng l ộ ứ th tránh kh i ỏ