1
1
thức ăn (2)
kỹthuật
chăn nuôi
(6, 7, 8, 9)
năng suất
giống
(1)
sứckhoẻsinh sản
chuồng trại
(3)
Lợi nhuận
quản lí sinh
sản (4, 5) +
+
+
NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ
2
Chuång tr¹i nu«i bß
•Yêu cầu chung vềchuồng
trại
•Các kiểu bốtrí chuồng
thông dụng
•Yêu cầu vềcác chi tiết
chuồng trại
•Vệsinh chuồng trại
•Các phương thức quản lý
trâu bò
3
•Những yêu cầu và nguyễntắccơbảnvề
chuồng trại
•Các bộphân cầncócủachuồng trại
•Bốtrí mặtbằng
•Vịtrí xây dựng
•Yêu cầukỹthuậtvềchuồng nuôi
NHỮNG YÊU CẦU VÀ
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
home 4
-T¹o cho tr©u bß ®−îc an toµn, tho¶i m¸i, dÔ chÞu khi ¨n uèng, ®i
l¹i vµ nghØ ng¬i.
- T¹o sù an toµn vµ thuËn tiÖn cho ng−êi ch¨n nu«i trong viÖc qu¶n
lý, ch¨m sãc, nu«i d−ìng ®µn tr©u bß.
-T¹ora®−îc tiÓu khÝ hËu tèt cho tr©u bß, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng t¸c
®éng xÊu cña thêi tiÕt khÝ hËu lªn c¬ thÓ chóng.
- §¶m b¶o vÖ sinh thó y vµ m«i tr−êng ®−îc tèt.
- §¶m b¶o liªn th«ng hîp lý gi÷a c¸c bé phËn trong toµn tr¹i (S¬
®å).
- TiÕt kiÖm chi phÝ x©y dùng vµ gi¶m thiÓu chi phÝ vËn hµnh s¶n
xuÊt.
- Sö dông ®−îc l©u dµi vµ æn ®Þnh.
Những yêu cầu chung về
chuồng trai
5
Liªn th«ng gi÷a c¸c khu vùc trong tr¹i
bß s÷a
Chuồng
bò sữa
Chuồng
vắtsữa
Chuồng
bò tơ
Nơisản
xuấtTA
Bò CS
& đẻ
Hệthống
chấtthải
Chuồng
Thú y
<6
C¸c bé phËn cÇn cã cña chuång tr¹i
tr©u bß
-HÖ thèng cung cÊp thøc ¨n:Kho chøa vµ dông cô chÕ
biÕn thøc ¨n tinh vµ thøc ¨n th«, m¸y phèi trén vµ ph©n
phèi thøc ¨n, lèi ®i cÊp ph¸t thøc ¨n vµ m¸ng ¨n.
- HÖ thèng cÊp n−íc:Nguån n−íc, b¬m, bÓ chøa,
®−êng èng cÊp n−íc vµ m¸ng uèng.
- HÖ thèng ch¨m sãc qu¶n lý bß:C¸c « chuång nhèt
bß, s©n vËn ®éng, ®−êng ®i, thiÕt bÞ thó y, c¸c thiÕt bÞ
nhËp vµ xuÊt b¸n bß.
- HÖ thèng xö lý n−íc th¶i:R·nh tho¸t, hÖ thèng ao
l¾ng, ao l−u vµ khu vùc sö dông n−íc th¶i.
- HÖ thèng xö lý ph©n: ThiÕt bÞ thu dän vµ vËn chuyÓn
ph©n, thiÕt bÞ ñ vµ khu vùc sö dông ph©n.
-Khu vùc qu¶n lý/kinh doanh: V¨n phßng lµm viÖc,
cÇu c©n, n¬i ®ç xe vµ n¬i vui ch¬i gi¶i lao. <
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
48
2
7 8
Bè trÝ mÆt b»ng chuång tr¹i
- Kh«ng nªn ®Ó ®−êng ®i, r·nh tho¸t, lèi
ra vµo cña bß c¾t ngang nhau.
- Kh«ng nªn lµm cæng ng¨n hay gãc hÑp
trªn ®−êng vËn chuyÓn vµ ph©n ph¸t
thøc ¨n.
- Dµnh diÖn tÝch ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng
quy m« chuång tr¹i theo tõng giai ®o¹n
vÒ sau.
- V¨n phßng vµ cÇu c©n cÇn bè trÝ vµo n¬i
thuËn tiÖn ®Ó sao cho tÊt c¶ xe cé ra
vµo ®Òu ph¶i qua chç nµy.
- C¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ cÇn ®−îc thiÐt kÕ
cÈn thËn, phï hîp víi t×nh h×nh an ninh
cña tõng ®Þa ph−¬ng.
<
9
Vịtrí xây dựng chuồng trại(1)
1. Có đủ nướcchấtlượng tốt không?
Cần có 300 - 600 lít nước/bò/ngày
2. Nềnđất có làm chuồng trạiđược không?
3. Hướng và tốcđộ gió tựnhiên? (cầnbiếtđể
định hướng chuồng và tính tốcđộ thông gió
tựnhiên).
4. Thếđấtvàhướng mặttrời? (cầnbiếtđể
làmmáichevàtrồng cây bóng mát)
5. Khảnăng tiếpcậngiaothông
10
Vịtrí xây dựng chuồng trại(2)
6. Lợidụng địa hình? Không làm ngượclại.
Việcđào dắp san lấprấttốnkém. Phảilợidụng
độ dốclàmđường rãnh thoát nước.
7. Điềukiệnthờitiếtphổbiến: nhiệtđộ tốiđa-tối
thiểu, lượng mưa, độ ẩm?
8. Có đủ diện tích đất trồng cỏkhông?
9. Có đủ diện tích đấtđể mởrộng quy mô không?
10. Những vấnđề môi trường liên quan đếnquản
lý chấtthải
11. Những quy định củađịaphương và an ninh? <
11
- MËt ®é nu«i
• MËt ®é nu«i th−êng ®−îc tÝnh b»ng diÖn tÝch chuång
b×nh qu©n cho mçi con.
•Cãnhh−ëng ®Õn søc s¶n xuÊt vµ søc khoÎ cña gia
sóc còng nh−hiÖu qu ch¨n nu«i nãi chung.
• MËt ®é nu«i cã ¶nh h−ëng lín ®Õn tiÓu khÝ hËu chuång
nu«i v× ¶nh h−ëng ®Õn ®é Èm, mïi vµ bôi trong chuång.
• ThiÕt kÕ mËt ®é nu«i phi c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu,
®é lín cña gia sóc.
• Theo tiªu chuÈn cña n−íc ngoµi diÖn tÝch chuång nu«i
cho 1 ®¬n vÞ bß (500kg) dao ®éng trong ph¹m vi 9-25m2.
Mét sè yªu cÇu kü thuËt chuång nu«i
- Th«ng giã:
+ Mét hÖ th«ng th«ng giã tèt sÏ:
– Lo¹i trõ bôi, khÝ ®éc vµ mïi h«i thèi khái chuång.
– Cung cÊp ®ñ kh«ng khÝ s¹ch trong chuång.
– §iÒu hoµ ®−îc nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ chuång
nu«i.
+ NÕu thiÕt kÕ tèt th× chuång mét tÇng th−êng
chØ cÇn th«ng giã tù nhiªn lµ ®ñ.
+ Nh÷ng chuång x©y kÝn vµ cã trÇn thÊp th×
th−êng ph¶i cã hÖ thèng qu¹t th«ng giã.
-¸nh s¸ng:
•KÕtcÊut−êng vµ m¸i kÕt hîp víi h−íng chuång ph¶i
®¶m b¶o cã ®ñ ¸nh s¸ng tù nhiªn trong chuång.
• ChÕ ®é ¸nh s¸ng trong chuång phï hîp sÏ ¶nh h−ëng
tèt tíi m«i tr−êng vÖ sinh thó y vµ trao ®æi chÊt cña gia
sóc.
• §Ó ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng trong chuång cÇn chó ý ®Õn
kho¶ng ®Êt trèng tr−íc chuång vµ c¸c c©y bãng m¸t
quanh chuång.
• Kho¶ng c¸ch gi÷a chuång víi d·y chuång (nhµ) bªn
ph¶i b»ng 1,5-2 lÇn chiÒu cao cña chuång.
• Nh÷ng chuång quay ra h−íng ®«ng-nam, tr−íc mÆt
chuång kh«ng cã nhµ cöa hay c©y cèi cao rËm che khuÊt
sÏ nh
Ë
n®−
î
c nhiÒu ¸nh s¸n
g
cã l
î
i nhÊt. <12
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
49
3
13
Kiểuchuồng hai dãy đốiđầu
14
Kiểuchuồng hai dãy
15
KiÓu chuång hai d·y (Israel)
16
KiÓu chuång hai d·y (Israel)
17
KiÓu chuång hai d·y
(Tuyªn Quang)
18
KiÓu chuång hai d·y
(Tuyªn Quang)
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
50
4
19
KiÓu chuång hai d·y
(Thanh Ho¸)
20
Kiểuchuồng mộtdãy
21
KiÓu chuång mộtd·y
(L©m §ång)
22
KiÓu chuång nhiÖt ®íi
home
23 24
H−íng chuång
• CÇn bè trÝ h−íng chuång phï hîp ®Ó tr¸nh m−a
t¹t, giã lïa, ®¶m b¶o che n¾ng, tho¸ng m¸t vµ
tho¸t n−íc tèt.
• Ph¶i tuú theo ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, ®Þa thÕ mµ chän
h−íng chuång sao cho høng ®−îc giã m¸t vµ
che ®−îc giã l¹nh mïa ®«ng (®Æc biÖt ®èi víi
chuång bª con).
• Th«ng th−êng nªn ®Ó chuång më (kh«ng t−êng)
vÒ phÝa nam hoÆc ®«ng nam ®Ó ®¶m b¶o cã ¸nh
s¸ng vµ th«ng tho¸ng tèt.
<
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
51
5
25
NÒn chuång
• DiÖn tÝch nÒn chuång (chç ®øng) ph¶i theo ®óng tiªu
chuÈn cho tõng lo¹i bß (4-8 m2/con).
• NÒn chuång ph¶i cao h¬n mÆt ®Êt bªn ngoµi kho¶ng
40-50cm ®Ó n−íc m−a kh«ng thÓ trµn vµo chuång.
• NÒn chuång cã thÓ ®−îc l¸t b»ng g¹ch hoÆc l¸ng bª
t«ng. MÆt nÒn chuång kh«ng gå ghÒ, nh−ng còng
kh«ng tr¬n tr−ît, cã ®é dèc hîp lý (1-3%), thoai tho¶i
vÒ r·nh tho¸t n−íc ®Ó b¶o ®¶m tho¸t n−íc dÔ dµng khi
déi röa.
• Chç bß ®øng vµ n»m nghØ tèt nhÊt lµ tr¶i nÒn b»ng
th¶m cao su hay c¸t ®Ó cho bß ®−îc tho¶i m¸i.
26
<
27
T−êng chuång
•T−êng chuång ®Ó tr¸nh m−a h¾t vµ ng¨n tr©u bß.
•T−êngcã¶nhh−ëng lín ®Õn tiÓu khÝ hËu chuång nu«i.
•B×nhth−êng t−êng nªn më h−íng ®«ng-nam ®Ó høng
giã m¸t vµ che t©y-b¾c ®Ó ch¾n giã l¹nh (®Æc biÖt n¬i bß
®Î vµ nu«i bª).
• §èi víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña miÒn Nam, cã thÓ kh«ng
cÇn x©y t−êng xung quanh chuång.
•T−êng cã thÓ x©y b»ng g¹ch, ®¸, b»ng tÊm bª-t«ng (cã
cét trô), b»ng gç hay mét sè vËt liÖu kh¸c tuú theo ®iÒu
kiÖn cô thÓ.
•BÒ mÆtt−êng ph¶i ®¶m b¶o dÔ dµng quÐt röa tiªu ®éc
khi cÇn thiÕt.
• MÆt trong cña t−êng nªn quÐt v«i tr¾ng, võa ®¶m b¶o vÖ
sinh võa t¹o ra bÒ mÆt ph¶n chiÕu ¸nh s¸ng trong
chuång tèt. <28
M¸i chuång
• M¸i chuång che m−a n¾ng vµ
®iÒu hoµ tiÓu khÝ hËu xung quanh
c¬ thÓ gia sóc.
• §é cao cña m¸i cÇn ph¶i tÝnh to¸n
sao cho kh«ng bÞ m−a h¾t vµ giã
l¹nh thæi vµo.
• M¸i che cã thÓ lîp ngãi hay tranh
®Ó gi÷ m¸t. M¸i t«n hay
fibroxim¨ng rÊt nãng.
• §èi víi nh÷ng chuång lín, khÈu
®é m¸i réng th× cã thÓ ph¶i dïng
m¸i t«n, nh−ng cÇn lµm m¸i cao
vµ tho¸ng.
Các kiểu mái chuồng
29
Ảnh hưởng củavậtliệulàmmái
đếnhiệuquảchống nóng
Vậtliệu
dẫn nhiệtcao
80 oC
760
50 oC
535
30 oC
420
Nhiệtđộ dướimái
Bứcxạdướimái
(Kcal/m2/h)
Gỗ, tranh, treTôn, nhôm Chấtdẻo
Vậtliệu
dẫn nhiệtkém
Vậtliệu
dẫn nhiệtkém
+ phủnylon
30
M¸ng ¨n
- CÇn ph¶i cã m¸ng ¨n trong chuång vµ
c¶ ngoµi s©n.
-M¸ng ¨n x©y b»ng g¹ch l¸ng bª t«ng.
- C¸c gãc cña m¸ng ¨n ph¶i l−în trßn vµ
tr¬n nh½n.
- §¸y m¸ng cã lç tho¸t n−íc ®Ó thuËn
tiÖn cho viÖc röa m¸ng.
- Thµnh m¸ng phÝa trong (phÝa bß ¨n) b¾t
buéc ph¶i thÊp h¬n thµnh m¸ng ngoµi.
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
52