ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
KHOA MÔI TRƯỜNG
Học phần Sinh thái Môi trường
CHUYÊN ĐỀ
CHỈ THỊ SINH HỌC
ThS. Dương Thị Bích Huệ
1955 June 2018
CHỈ THỊ SINH HỌCCHỈ THỊ SINH HỌC
•Khái niệm:Là các loài sinh vậtmà sựhiện diện và thay
đổisốlượng các loài chỉthịcho sựônhiễmhay xáo trộn
củamôi trường.Các loài này thường có tính mẫncảm
cao vớicác điều kiệnsinh lý,sinh hoá
•Tạisao dùng sinh vậtđể làm vậtchỉthịmôi trường?
–Mộtsốloài có nhu cầuriêng biệt với hàm lượng nhất
định các chấtdinh dưỡng hoặcoxy hoà
tan…(indicator species)
–Sinh vậtcó thểtồn tạiđượctrong môi trường bịô
nhiễm nhưng bịbiếnđổi vềsốlượng, tăng trưởng, tập
tính…(stressor)
–Sinh vậttích luỹchấtônhiễm và có những phảnứng
khác nhau đốivớitừng chấtônhiễm(biological
indicator).
Ứng dụng của chỉthịmôi trườngỨng dụng của chỉthịmôi trường
•Đánh giá sinh thái, đặc biệtlà các khu vựccần
bảotồn
•Đánh giá môi trường;chỉthịsựônhiễm;cung cấp
các thông sốmôi trường, phục vụcho công tác
quảnlýmôi trường.
•Xác định yếutốchính gây ảnh hưởng đếnmôi
trường nhằm xây dựng chiếnlượcưutiên quảnlý
và xửlýmôi trường
•Đánh giá hiệu quảcác chính sách môi trường
•Làm bảnđồ vềsựmẫncảmmôi trường
Phân loạichỉthịsinh vậtmôi trườngPhân loạichỉthịsinh vậtmôi trường
•Tính chấtmẫncảm:chỉthịdặctrưng cho các điều kiện
môi trường, dùng để dự đoán môi trường
•Các công cụthămdò:các loài xuấthiệntựnhiên trong
môi trường dùng để đosựphảnứng củaloài vớisựbiến
đổimôi trường (biếnđộng nhóm tuổi, sinh sản, kích thước
quầnthể, tập tính…)
•Các công cụkhai thác:các loài chỉthịcho sựxáo trộnhay
ônhiễmmôi trường
•Các công cụtích luỹsinh học:các loài tích luỹcác chất
hoá họctrong mô
•Các sinh vậtthửnghiệm:các sinh vậtdùng trong phòng thí
nghiệmđể xác định sựhiện diện hay nồng độ các chấtô
nhiễm
Chỉ số sinh họcChỉ số sinh học
•Chỉsốmôi trường/ chỉsốsinh học:các chỉsốdùng
để quan trắcchấtlượng môi trường dựatrên tính
mẫncảmcủasinh vật vớisựbiếnđổicủamôi
trường
–1964,Woodiwiss tính toán 1chỉthịsinh học
bằng cách cân trọng lượng các sinh vậtcó sự
mẫncảmvớisựônhiễmchấthữucơ
•Chỉsốsinh họcđược dùng để đánh giá mựcđộ ô
nhiễmchấthữucơtheo thang 0-15 (0: bịônhiễm
nặng;15:không bịônhiễm)