•9/18/2020
•1
CHƢƠNG 2. ENZYME
•Giới thiệu chung
•Phân nhóm enzyme
•Cơ chế xúc tác enzyme
•Động học phản ứng enzyme
•Phƣơng pháp xác định hoạt độ enzyme
•Sàng lọc cơ chất cho enzyme
Một số khái niệm chung
•Enzyme là chất xúc tác sinh học, có mặt trong tất cả các cơ thể sống
•Chúng thúc đẩy một phản ứng xảy ra mà không có mặt trong sản phẩm cuối
cùng.
• Ngoại trừ một nhóm nhỏ RNA có tính xúc tác (ribozym), tất cả enzyme đều có
bản chất là protein.
•Tính chất xúc tác phụ thuộc vào cấu tạo của protein.
• Một số enzyme cấu tạo gồm toàn những phân tử L-amino acid liên kết với
nhau tạo thành, gọi là enzyme một thành phần
•Đa số enzyme là những protein phức tạp gọi là enzyme hai thành phần. Phần
protein gọi là apoenzyme, phần không phải protein gọi là nhóm ngoại hay
coenzyme.
•9/18/2020
•2
Nhóm ngoại: Có thể là hợp chất hữu cơ (coenzyme) nhƣ vitamin, NAD…
hoặc ion kim loại
Phân loại enzyme/ Enzyme Classification (EC)
Cách gọi tên: tên cơ chất đặc hiệu + tên của loại phản ứng + ase
Phân loại: enzyme chia thành 06 lớp gồm;
• Oxydoreductase: xúc tác cho phản ứng oxy hoá - khử.
• Transpherase: xúc tác cho phản ứng chuyển vị các nhóm từ một phân tử này
đến một phân tử khác.
• Hydrolase: xúc tác cho phản ứng thuỷ phân cũng là vận chuyển các nhóm
chức năng nhưng chất nhận luôn là phân tử nước.
• Lyase: xúc tác cho phản ứng thêm các nhóm vào nối đôi, hoặc tạo thành nối
đôi bằng cách loại các nhóm.
• Isomerase: xúc tác cho phản ứng đồng phân hoá, chuyển vị các nhóm trong
nội bộ phân tử tạo dạng đồng phần.
• Ligase: xúc tác cho phản ứng tạo thành liên kết C-C, C-O, C-S và C-N bằng
phản ứng ngưng tụ kèm theo phản ứng cắt đứt liên kết giàu năng lượng của các
nucleosid trisphosphate, (thường là ATP).
•9/18/2020
•3
• Mỗi lớp chia thành nhiều tổ, mỗi tổ chia thành nhiều nhóm, mỗi nhóm
có nhiều enzym khác nhau.
• Trong bảng phân loại, ký hiệu enzym thường gồm 04 chữ số ngăn cách
nhau bởi dấu “.”: số thứ nhất chỉ lớp, số thứ 2 chỉ tổ, số thứ 3 chỉ nhóm, số
thứ tư chỉ enzym.
• Ví dụ: enzym mang ký hiệu EC 2.6.1.6 là enzym leucine transaminase
thuộc nhóm Transferases (lớp 2), xúc tác phản ứng chuyển vị nhóm có
chứa Nitơ (tổ 6/ Transferring nitrogenous groups), nhóm chứa Nitơ đó là
nhóm amin từ Leucine (nhóm 6)
• Phản ứng:
L-leucine+ 2-oxoglutarate = 4-methyl-2-oxopentanoate + L-glutamate
Giới thiệu hệ thống phân loại enzyme quốc tế
http://www.chem.qmul.ac.uk/iubmb/enzyme/
•9/18/2020
•4
•9/18/2020
•5