LOGO
Thành viên nhóm Thành viên nhóm
Nguyễn Chí Trường
Nguyễn Cẩm Tú
Đàng Trung Tuyên
Nguyễn Thị Thúy Vy
Mục lục Mục lục
1
2
3
NGUYÊN PHÂN
GIẢM PHÂN
KHÁI QUÁT VỀ PHÂN BÀO
I. Khái quát về phân bào I. Khái quát về phân bào
Phân bào là
• Quá trình phức tạp • Phương thức truyền thông tin di truyền cho thế
hệ con
I. Khái quát về phân bào I. Khái quát về phân bào
Phân biệt các kiểu phân bào:
• Phân bào nguyên nhiễm - nguyên phân
(mitosis)
• Phân bào giảm nhiễm - giảm phân (meiosis) • Phân bào tăng nhiễm - nội phân (endomitosisi) • Trực phân - phân bào không tơ (amitosis)
Chu trình tế bào (Cell cycle) Chu trình tế bào (Cell cycle)
Toàn bộ quá trình từ tế bào đến tế bào thế hệ kế
tiếp được gọi là Chu trình tế bào
Gồm 4 giai đoạn: M, G1, S, G2
Chu trình tế bào (Cell cycle) Chu trình tế bào (Cell cycle)
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Nguyên phân (phân bào nguyên nhiễm) là quá trình phân chia của tế bào nhân thực trong đó nhiễm sắc thể (NST) nằm trong nhân tế bào được chia ra làm hai phần giống nhau và giống về số lượng và thành phần của nhiễm sắc thể trong tế bào mẹ
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Chỉ xảy ra ở:
• Các tế bào của mô phân sinh • Các tế bào nguyên bào tử • Một số tế bào mô vĩnh viễn
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Söï phaân baøo ôû nhaân thöïc vaät goàm 2 quaù trình:
• Chia nhaân • Chia teá baøo chaát
Quaù trình nguyeân phaân laø quaù trình phöùc taïp vaø söï chia nhaân phaûi ñaûm baûo vöøa nhaân ñoâi chính xaùc, vöøa phaân boá ñeàu vaät chaát di truyeàn veà caùc teá baøo con.
Quaù trình nguyeân phân ñöôïc chia thaønh 4 kyø
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Kyø đầu (Prophase)
Caùc trung theå chuyeån ñoäng veà hai cöïc cuûa nhaân, caùc nhieãm saéc theå co laïi sôïi thaønh sôïi. Moãi NST goàm 2 chromatid gaén nhau nhôø taâm ñoäng. Caùc sôïi voâ saéc toûa ra töø taâm ñoäng vaø trung theå. Maøng nhaân vaø haïch nhaân bieán maát daàn.
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Kyø giöõa (Metaphase)
Taâm ñoäng cuûa moãi nhieãm saéc theå ñoâi gaén vôùi thoi voâ saéc vaø xeáp ôû maët phaúng xích ñaïo cuûa teá baøo.
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Kyø sau (Anaphase) theå ñôn taùch nhau, Hai nhieãm saéc chuyeån ñoäng moãi caùi veà moät cöïc teá baøo. Caùc sôïi voâ saéc co ngaén laïi keùo caùc nhieãm saéc theå. Söï phaân chia teá baøo chaát thöôøng baét ñaàu ôû kyø naøy.
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Kyø cuoái (Telophase)
Caùc nhieãm saéc theå di chuyeån veà caùc cöïc, maøng nhaân vaø haïch nhaân laïi hình thaønh, söï phaân chia teá baøo chaát thöïc hieän xong, caùc nhieãm saéc theå giaûn ra vaø maõnh daàn.
II. Nguyên phân II. Nguyên phân
Ý nghĩa: Nguyên phân (phân tách tế bào) có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa có thể duy trì sinh trưởng phát dục bình thường của cá thể, vừa bảo đảm tính liên tục và tính ổn định của vật chủng.
III. Giảm phân III. Giảm phân
Là quá trình phân bào chuyên biệt trong đó số lượng nhiễm sắc thể giảm đi một nửa nhưng đủ bộ (n), xảy ra trong tế bào sinh dục. Khi giao tử đực và cái hợp nhất trong quá trình thụ tinh thì số lượng NST 2n được hồi phục
III. Giảm phân III. Giảm phân
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 1:
• Kỳ đầu 1: có sự tiếp hợp của các NST kép tương đồng, có thể xảy ra sự bắt chéo với nhau dẫn đến sắp xếp lại bộ gen tạo tổ hợp gen mới
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 1:
• Kì giữa 1: màng nhân, hạch nhân tan biến hoàn toàn, nhiễm sắc thể xoắn cực đại, di chuyển về mặt xích đạo đứng thành cặp đồng dạng, đính với thoi phân bào
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 1:
• Kỳ sau 2: mỗi chiếc trong cặp đồng dạng đi về một cực của tế bào, mỗi cực có một bộ nhiễm sắc thể n kép
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 1:
• Kì cuối: màng nhân, hạch nhân được tái tạo 2 nhân con. 2 tế bào mới này đều có bộ NST đơn bội kép có nguồn gốc khác nhau.
III. Giảm phân III. Giảm phân
Kết quả: Từ bộ NST lưỡng bội
thành bộ NST đơn bội
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 2: Tương tự như giảm phân lần 1 • Kì đầu 2: NST xoắn lại, có thể thấy
rõ số lượng đơn bội
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 2:
• Kì giữa 2: Các NST kép xếp thành một hàng ở thoi phân bào
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 2:
• Kì sau 2: 2 chromatid trong từng NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn phân rồi phân li về 2 cực của tế bào
III. Giảm phân III. Giảm phân
Lần 2:
• Kì cuối 2: 4 tế bào con được hình thành đều có bộ NST đơn bội (n)
III. Giảm phân III. Giảm phân
Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ (2n NST) qua 2 lần phân bào liên tiếp tạo ra 4 tế bào con (n NST)
III. Giảm phân III. Giảm phân
Ý nghĩa:
• Tạo giao tử mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội • Tạo ra nhiều biến dị tổ hợp, góp phần làm tăng tính đa dạng của sinh giới giúp các loài có khả năng thích nghi với điều kiện sống mới.
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
Giống nhau:
• Đều có bộ máy phân bào (thoi phân bào)
• Lần phân bào II của giảm phân diễn biến giống nguyên phân: NST kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào ở kì giữa, các nhiễm sắc tử tách nhau ra và di chuyển trên thoi phân bào về 2 cực của tế bào ở kì sau.
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
Giống nhau:
• NST đều trải qua các biến đổi: tự nhân đôi, đóng xoắn, tập hợp ở mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc, phân li về các cực của tế bào, tháo xoắn
• Sự biến đổi của màng nhân, trung thể, thoi vô sắc, tế bào chất và vách ngăn tương tự nhau.
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
Giống nhau:
• Đều giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định bộ NST của loài trong các hình thức sinh sản (vô tính và hữu tính).
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
Nguyên phân Giảm phân
• Xảy ra ở tế bào • Xảy ra ở tế bào
xôma sinh sản
• Một lần phân bào tạo 2 tế bào con
• Hai lần phân bào tạo ra 4 tế bào con
• Số lượng NST
• Số lượng NST giảm ½; 1 tế bào 2n -> 4 tế bào n giữ nguyên; 1 tế bào 2n -> 2 tế bào 2n
Nguyên phân
Giảm phân
• Một lần sao chép
ADN, một lần chia
• Một lần sao chép ADN, hai lần chia
• Thường các NST
• Các NST tương
tương đồng không bắt cặp
đồng bắt cặp ở kì trước I
• Thường không có
trao đổi chéo
• Ít nhất có một trao đổi chéo cho một cặp NST tương đồng
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
Nguyên phân
Giảm phân
• Tâm động chia ở kì
• Tâm động không
giữa
• Duy trì sự giống
chia ở kì giữa I mà chia ở kì giữa II • Tạo sự đa dạng
nhau, tế bào con có kiểu gen giống tế bào mẹ
• Tế bào chia nguyên
phân có thể là lưỡng bội (2n) hay đơn bội (n)
trong các sản phẩm của giảm phân • Giảm phân luôn xảy ra ở tế bào lưỡng bội (2n) hoặc đa bội (>2n)
So sánh Nguyên phân & Giảm phân So sánh Nguyên phân & Giảm phân
