BÀI THUYẾT TRÌNH MÔN HỌC DI TRUYỀN THỰC VẬT
Chuyên đề: ƯU THẾ LAI, VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA TRONG CÔNG TÁC CHỌN GiỐNG
Giảng viên hướng dẫn: Nguyễn Phương
Thành viên nhóm:
1. Thái Thị Bích
2. Trần Nguyễn Đạt
3. Trịnh Thế Hoan
4. Nguyễn Kim Cơ
5. Quảng Thành Luân
Nội Dung Chính
I. Ưu thế lai.
II. Vai trò và ý nghĩa của ưu thế lai trong công tác chọn
giống.
III. Kết luận.
I. Ưu thế lai
1. Khái niệm.
Ưu thế lai là hiện tượng con lai có nắng suất cao phẩm chất tốt khả
năng chống chịu tốt, khả năng sinh trưởng và phát triển vượt trội so
với bố mẹ.
Ưu thế lai thường được thể hiện cao nhất ở đời F1, rồi sau đó giảm
dần qua các thế hệ vì mức độ dị hợp giảm dần, còn đồng hợp thì
tăng
Ứng dụng ưu thế lai, để tạo ra giống bắp mới
2. Phân loại ưu thế lai.
Căn cứ vào huyết thống bố mẹ người ta phân biệt lai gần và lai
xa.
Căn cứ vào nhóm tính trạng người ta phân biệt 4 loại ưu thế lai:
ưu thế lai sinh sản, ưu thế lai sinh dưỡng, ưu thế lai thích ứng ưu
thế lai tích lũy.
Lai gần
Lai xa
Ưu thế lai sinh sản (hoa, quả, hat phát trển mạnh cho năng suất cao) Ưu thế lai sinh dưỡng (các cơ quan như thân, lá, cành phá triển)
Ưu thế lai tích lũy (là làm tăng cường hàm lượng các chất có hàm lượng cao: tinh bột ở củ, Protein…)
II. Vai trò và ý nghĩa của ưu thế lai trong công tác chọn giống.
1. Vai trò
Sử dụng ưu thế lai để tạo giống trên cây giao phấn và cây tự thụ
phấn
1.1 Tạo giống ưu thế lai ở cây giao phấn:
Gồm lai giữa các giống và lai giữa các dòng tự phối
A. Lai giữa các giống.
Gồm có 3 bước
Bước 1: Chọn bố mẹ.
Bước 2: Lai và thu hạt lai.
Bước 3: Đánh giá các con lai f1 và chọn các con lai triển
vọng.
B. Lai giửa các dòng tự phối
Gồm 4 bước
Bước 1: Tạo dòng tự phối.
Bước 2: thử khả năng phối hợp để chọn dòng triển vọng làm bố mẹ.
Bước 3: lai giửa các dòng triển vọng và thu lại hạt lai.
Bước 4: đánh giá các con lai f1 và chọn tổ hợp lai triển vọng.
1.2 Tạo giống ưu thế lai ở cây tự thụ phấn
Gồm các bước
Bước 1: Chọn vật liệu thử
Bước 2: Làm thuần vật liệu
Bước 3: Thử khả năng phối hợp
Bước 4: Lai và đánh giá các giống lai
1.
Nhận xét:
về nguyên lý, tạo giống ưu thế lai, ở cây tự thụ phấn và cây
giao phấn không khác biệt nhau. Tuy nhiên do cấu tạo và bố
trí hoa củng như các đặc tính di truyền của cây tự thụ khác
với cây giao phấn nên có sự khác nhau về các thao tác kĩ
2. Cây tự thụ phấn không cần tạo dòng tự phối, mà chỉ cần làm
thuật.
thuần vật liệu khởi đầu.
2. Ý nghĩa
- Khi lai 2 vật liệu với nhau có thể thu được cây lai với 3 mức
biểu hiện, tốt hơn hẳn so với bố mẹ, đạt mức trung gian giữa bố
mẹ hoặc kém hơn bố mẹ.
- Lợi dụng ưu thế lai là phương pháp chủ yếu, quan trọng nhất
trong tạo giống mới. Việc sử dụng các giống có ưu thế lai cao đã
làm cho cây trồng có bước nhảy vọt về năng suất, người ta gọi
là cuộc cách mạng xanh trong nông nghiệp
III. Kết luận
Ưu thế lai giúp tạo ra các đời con có sức chống chiệu sâu bệnh và
năng suất cao hơn đời bố mẹ.
Con lai có thể tổ hợp được các đặc tính tốt từ 2 giống khác nhau.
Những khuyết tật tồn tại ở một giống sẽ không có ở thế hệ sau nhờ
vào sự bổ sung, đóng góp của các giống khác.
lai tạo hướng tới sự đồng nhất hơn về đặc trưng bên ngoài thông qua
chọn lọc, cho phép chọn, loại những con yếu, không kinh tế và không
cho sản phẩm.
con lai thường biểu hiện ưu thế lai, các thành tích về thế hệ con cháu
cao hơn so với thành tích trung bình của bố mẹ chúng
