1
TRƯNG ðI HC NÔNG NGHIP HÀ NI
KHOA TÀI NGUYÊN MÔI TRƯNG
----***---
Bài ging
H THNG THÔNG TIN ðT
(Land Information System – LIS)
i
Phn 1: Lý thuyt
CHƯƠNG I: KHÁI NIM CƠ BN V THÔNG TIN, H THNG VÀ H THNG
THÔNG TIN ..............................................................................................................................1
1.1. Thông tin .........................................................................................................................1
1.1.1. Khái nim v thông tin .............................................................................................1
1.1.2. ðc trưng và tiêu chun ca thông tin......................................................................3
1.1.3. Thuc tính ca thông tin...........................................................................................4
1.1.4. Phân loi thông tin....................................................................................................5
1.1.5. Vai trò ca thông tin.................................................................................................5
1.2. H thng ..........................................................................................................................7
1.2.1. Khái nim chung v h thng...................................................................................7
1.2.2. H thng và các phân h...........................................................................................7
1.2.3. Các ñc trưng ca h thng ......................................................................................8
1.3. H thng thông tin.........................................................................................................11
1.3.1. Khái nim ...............................................................................................................11
1.3.2. Các b phn cu thành h thng thông tin..............................................................11
1.3.3. Nhim v, vai trò và cht lưng ca h thng thông tin ........................................12
1.3.4. Phân loi h thng thông tin...................................................................................14
1.3.5. Mt sh thng thông tin thưng gp...................................................................16
1.3.6. Các mc bt bin khi xây dng h thng thông tin................................................18
CHƯƠNG II: H THNG THÔNG TIN ðT ðAI...............................................................19
2.1. Khái nim v h thng thông tin ñt ñai........................................................................19
2.1.1. Khái nim ...............................................................................................................19
2.1.2. Yêu cu ca h thng thông tin ñt ñai ..................................................................20
2.1.3. Chc năng ca H thng thông tin ñt ñai .............................................................20
2.2. Mc ñích và vai trò ca h thng thông tin ñt ñai .......................................................21
2.2.1. Mc ñích ca h thng thông tin ñt ñai ................................................................21
2.2.2. Vai trò ca h thng thông tin ñt ñai ....................................................................21
2.3. Các b phn cu thành h thng thông tin ñt ñai.........................................................22
2.3.1. Ngun nhân lc (nhân s trong h thng thông tin ñt ñai)...................................22
2.3.2. Cơ s! h tng k" thut ca h thng thông tin ñt ñai ...........................................23
2.3.3. D# liu trong h thng thông tin ñt ñai.................................................................27
2.3.4. Các bin pháp t$ chc ca h thng thông tin ñt ñai............................................29
2.3.5. Ni dung hot ñng ca h thng thông tin ñt......................................................30
2.4. Cơ s! d# liu ñt ñai ca h thng thông tin ñt ñai .....................................................30
2.4.1. Mt s ñc ñi%m ca cơ s! d# liu trong h thng thông tin ñt ñai......................31
2.4.2. Các ph h ca cơ s! d# liu trong h thng thông tin ñt ñai ..............................31
2.4.3. Ni dung ca cơ s! d# liu ñt ñai .........................................................................33
2.4.4. Phân l&p thông tin trong cơ s! d# liu ca h thng thông tin ñt ñai...................36
2.5. ðc ñi%m, tính cht h thng thông tin ñt ñai..............................................................37
2.5.1. ðc ñi%m ca h thng thông tin ñt ñai ................................................................37
2.5.2. Các tính chât ca h thng thông tin ñt ñai..........................................................37
2.6. Quan h ngành tài nguyên môi trưng và h thng thông tin ñt ñai ...........................37
2.6.1. Mt s h thng thông tin có liên quan ..................................................................37
2.6.2. Mi quan h gi#a h thng thông tin ñt ñai v&i các ngân hàng d# liu trong qun
lý nhà nư&c .......................................................................................................................40
2.6.3. Quan h ngành tài nguyên môi trưng và h thng thông tin ñt ñai ....................41
ii
CHƯƠNG III: QUN LÝ THÔNG TIN ðT ðAI................................................................43
3.1. Khái nim v qun lý thông tin ñt ñai..........................................................................43
3.1.1. Khái quát v công tác qun lý thông tin ñt ñai .....................................................43
3.1.2. Khái nim qun lý thông tin ñt ñai .......................................................................44
3.1.3. Ni dung ca công tác qun lý thông tin ñt ñai ....................................................44
3.2. Ngun gc ca công tác qun lý thông tin ñt ñai.........................................................47
3.2.1. Khái quát v ngun gc ca công tác qun lý thông tin ñt ñai.............................47
3.2.2. ðc ñi%m ca công tác qun lý thông tin ñt ñai....................................................47
3.2.5. B máy t$ chc ca công tác qun lý thông tin ñt ñai..........................................53
3.3. Mc ñích, ý nghĩa và vai trò ca qun lý thông tin ñt ñai ...........................................54
3.3.1. Mc ñích ca qun lý thông tin ñt ñai ..................................................................54
3.3.2. Ý nghĩa ca qun lý thông tin ñt ñai.....................................................................54
3.4. Các yu t nh hư!ng ñn qun lý thông tin ñt ñai .....................................................56
3.4.1. Cơ s! d# liu ñt ñai...............................................................................................56
3.4.2. Cơ s! h tng k" thut............................................................................................56
3.4.3. Ngun nhân lc ......................................................................................................57
3.4.4. Các chính sách ca ðng và Nhà nư&c ..................................................................57
CHƯƠNG IV: PHÂN TÍCH THI(T KÊ H THNG THÔNG TIN ðT ðAI....................58
4.1. Tính cp thit và mc tiêu xây dng h thng thông tin ñt ñai ...................................58
4.1.1. Cơ s! pháp lý..........................................................................................................58
4.1.2. Tính cp thit ca công tác xây dng h thng thông tin ñt ñai...........................58
4.1.3. Mc tiêu xây dng h thng thông tin ñt ñai........................................................59
4.1.4. Các giai ñon phân tích và thit k h thng thông tin ñt ñai...............................60
4.1.5. Các phương pháp phân tích và thit k h thng....................................................62
4.2. ðiu tra, ñánh giá hin trng h thng thông tin ñt ñai ...............................................64
4.2.1. Các phương pháp kho sát ñiu tra hin trng h thng thông tin ñt ñai .............64
4.2.2. Các ni dung ñiu tra chi tit mt h thng thông tin ñt ñai.................................65
4.3. Phân tích h thng thông tin ñt ñai ..............................................................................68
4.3.1. Mt s vn ñ thưng gp trong phân tích h thng thông tin ñt hin hành ........68
4.3.2. Phân tích và hoàn thin kt qu ñiu tra.................................................................69
4.3.3. Xây dng t) ñi%n d# liu phc v cho thit k h thng thông tin ñt ñai.............70
4.3.4. ðánh giá, phê phán hin trng................................................................................70
4.3.5. Hp thc hoá kt qu kho sát, ñiu tra h thng thông tin ñt ñai hin hành.......70
4.3.6. Nghiên cu và phân tích kh thi.............................................................................71
4.4. Thit k h thng thông tin ñt ñai................................................................................73
4.4.1. Mt s vn ñ trong thit k h thông tin ñt ñai ...................................................73
4.4.2. Thit k mô hình chc năng ca h thng thông tin ñt ñai...................................77
4.4.3. Thit k mô hình d# liu ca h thng thông tin ñt ñai........................................81
4.4.4. Thit k mô hình x* lý ca h thng thông tin ñt ñai...........................................85
4.5. Hoàn thin h thng thông tin ñt ñai ...........................................................................89
4.5.1. Xây dng cơ s! h tng k" thut trong h thng thông tin ñt ñai.........................89
4.5.2. Thit k mt s mô hình mng trong h thng thông tin ñt ñai...........................92
4.5.3 Xây dng ngun nhân lc trong h thng thông tin ñt..........................................95
CHƯƠNG V: TÍNH KINH T( C+A H THNG THÔNG TIN ðT ðAI..........................97
5.1. Thông tin là mt ngun vn ..........................................................................................97
5.1.1. Mt s vn ñ v hiu qu ca h thng thông tin ñt ...........................................97
5.1.2. Thông tin ñt ñai là mt ngun vn.......................................................................97
5.2. Phân tích chi phí và lãi ca h thng thông tin ñt ñai..................................................98
5.2.1. T$ng quan các vn ñ v phân tích chi phí và lãi ca h thng thông tin ñt ñai ..98
iii
5.2.2. Các chi phí cơ bn ca h thng thông tin ñt ñai..................................................99
5.2.1. Các vn ñ v giá tr, ca thông tin ñt ñai...........................................................100
5.2.2. Giá thành ca thông tin ñt ñai.............................................................................100
5.3.1. Mc ñích phân tích chi phi và lãi .........................................................................101
5.3.2. Mt s loi lãi trong h thng thông tin ñt ñai ...................................................101
Phn 1: Thc tp
CHƯƠNG I: GI-I THIU VÀ HƯ-NG D.N S/ D0NG PH1N MM MAPINFO.........105
1.1.1. T$ng quan v Mapinfo .........................................................................................105
1.1.2. T$ chc thông tin bn ñ trong Mapinfo..............................................................105
1.2.1. Cài ñt phn mm.................................................................................................107
1.2.2. S* dng chương trình ...........................................................................................108
1.2.3. Thc ñơn cơ bn ca Mapinfo..............................................................................108
CHƯƠNG II: XÂY D2NG CƠ S3 D4 LIU KHÔNG GIAN ...........................................123
2.1. H quy chiu trong MapInfo .......................................................................................123
2.2.1. Xây dng d# liu không gian t) các ngun d# liu dng s................................124
2.2.2. Xây dng d# liu không gian t) bn ñ giy ñang s* dng.................................125
CHƯƠNG III: XÂY D2NG CƠ S3 D4 LIU THU5C TÍNH ...........................................138
3.1.1. Các ki%u ñ,nh dng cho trưng d# liu trong MapInfo ........................................138
3.1.2. Xây dng các trưng thuc tính cho các l&p d# liu t) các phn mm khác chuy%n
sang.................................................................................................................................139
3.1.3. Xây dng thuc tính cho mt l&p ñi tưng m&i .................................................139
3.2.2. Nhp d# liu b6ng lnh Update Column ..............................................................142
3.2.3. Nhp d# liu b6ng lnh Info Tool ........................................................................142
3.3.1. Mt s thông tin ñi v&i th*a ñt .........................................................................143
3.3.2. Mt s thông tin ñi cơ bn v&i mt s l&p d# liu khác.....................................144
CHƯƠNG IV: QUN LÝ VÀ CUNG CP THÔNG TIN ðT ðAI..................................145
4.1.1. Qun lý thông tin..................................................................................................145
4.1.2. S liên kt d# liu.................................................................................................145
4.2.1. Thng kê d# liu...................................................................................................145
4.2.2. Xây dng các chuyên ñ.......................................................................................146
4.3.1. Tra c thông tin theo giá tr, ñc lp .....................................................................152
4.3.2. Tra cu thông theo mt nhóm ñi tưng có chung mt thuc tính theo chc năng
Select. .............................................................................................................................154
4.3.3. Tìm kim thông tin ca các l&p d# liu qua chc năng SQL ...............................155
4.4.1. Hp thoi New Layout Window...........................................................................155
4.4.2. Menu Layout ........................................................................................................156
4.4.3. Cung cp thông tin................................................................................................157
1
CHƯƠNG I: KHÁI NIM CƠ BN V THÔNG TIN, H THNGH
THNG THÔNG TIN
Mc tiêu: Giúp cho sinh viên n7m b7t các kin thc cơ bn v thông tin, h thng cũng như
h thng thng tin ñ% làm nn tng nghiên cu h thng thông tin ñt ñai.
Ni dung: Bao gm nh#ng vn ñ cơ bn như: khái nim, các ñc trưng, tiêu chun, tính cht,
các b phn cu thành v thông tin, h thng, và h thng thông tin.
1.1. Thông tin
1.1.1. Khái nim v thông tin
Thông tin là gì? Mt câu h9i không phi m&i m: gì trong xã hi ngày nay vì chúng ta ñang
sng trong xã hi ca thi ñi thông tin; mt nn công nghip thông tin và xã hi thông tin
ñang hình thành.
Trong các hot ñng thưng ngày ca con ngưi k% t) ñi xưa cho ñn nay luôn luôn g7n lin
v&i thông tin, ! ñâu chúng ta cũng thy ngưi ta nói ñn khái nim “thông tin”. M;i quan h ,
hot ñng ca con ngưi ñu da trên mt hình thc giao lưu thông tin nào ñó.
Trong xã hi phát tri%n như hin nay, m;i ñi tưng trong xã hi ñu cn có các thông tin v&i
nh#ng yêu cu khác nhau tu theo t)ng ñi tưng trong xã hi như: mt h;c sinh hay mt k"
sư, mt nhà khoa h;c, hay mt bác s", ñn các nhà lãnh ño... Nh#ng ñi tưng khác nhau
trong xã hi thì cn các thông tin khác nhau. Kh năng thu nhn các thông tin ca các ñi
tưng ñó cũng khác nhau. Nhưng dù th nào ñi n#a thì con ngưi nói chung v=n s* dng m;i
kh năng ca mình ñ% thu nhn, xác lp các thông tin b6ng các giác quan, cm giác, các văn
bn, bi%u m=u, hình v>, ting nói.
Chúng ta có th% thy, thông tin trong xã hi có rt nhiu chng loi, v&i khi lưng cc k to
l&n và con ngưi thì thông qua nhiu phương thc khác nhau ñ% thu nhn các thông tin và sau
ñó ñiu ch?nh, ch;n l;c, x* lý ñ% thu ñưc các thông tin có ích cho mình.
Hình thc th% hin ca thông tin thì muôn hình, muôn v:, con ngưi có th% cm nhn ñưc
qua các giác quan, các hành ñng ca mình, nhưng cũng có khi con ngưi không cm nhn
ñưc thì thông tin v=n tn ti. Có th% thy trong xã hi loài ngưi m;i s vt ñu phát ra
thông tin, to nên mt th gi&i ña dng và phong phú.
Thông tin là mt hình thc bi%u hin ph$ bin trong các ñc trưng ca s vt, là mt quan
tr;ng cu thành nên th gi&i vn vt. Thông tin ging như vt cht, năng lưng, không khí,
ánh n7ng, nó tn ti m;i lúc m;i nơi trong thiên nhiên, trong xã hi loài ngưi, cũng như
trong tim thc ca con ngưi.
Vy thông tin là gì?, ñó chính là khái nim thông tin mà chúng ta phi tìm hi%u. Có rt nhiu
cách hi%u v thông tin, thm chí ngay c các t) ñi%n cũng không có mt ñ,nh nghĩa thng nht
v thông tin. 3 ñây khái nim v thông tin chúng ta nghiên cu không phi là nói v bn cht
ca s vt mà ch? là s bi%u tưng ca s vt hoc các mt ni dung ca thông tin như thông
báo, mnh lnh, s liu, tín hiu bao hàm bên trong s vt ñó.
Qu vy thông tin là mt khái nim cơ bn ca khoa h;c cũng là khái nim trung tâm ca xã
hi trong thi ñi chúng ta. M;i quan h, m;i hot ñng ca con ngưi ñu da trên mt hình
thc giao lưu thông tin v nh#ng ñiu ñã xy ra, v nh#ng cái ñã bit, ñã nói, ñã làm.
Theo t) ñi%n Oxford English Dictionary cho r6ng thông tin là “ñiu mà ngưi ta ñánh giá
hoc nói ñn; Là tri thc, tin tc”.
Mt s t) ñi%n khác thì ñơn gin ñng nht thông tin v&i kin thc: “thông tin là ñiu ngưi ta
bit” hoc “thông tin là s chuy%n giao tri thc làm tăng thêm s hi%u bit ca con ngưi”.