8
Bài giảng Hình họa-Trần Đình Bính-Trần Lệ Thu-Nguyễn Thị Thu Nga
BÀI 1 - ĐIỂM
I Đồ thức của một điểm
1 Hệ thống hai mt phẳng hình chiếu
a) Xây dựng đồ thức
Trong không gian lấy hai mặt phẳng vuông góc
nhau П1 П2.
Mặt phẳng П1 có vị trí thẳng đứng.
Mặt phẳng П2 có vị trí nằm ngang.
Gọi x là giao điểm của П1 П2 (x = П1∩П2)
Chiếu vuông góc điểm A lên mặt phẳng П1
П2ta nhận được các hình chiếu A1 A2
Cố định mặt phẳng П1, quay mặt phẳng П2
quanh đường thẳng x theo chiều quay được chỉ
ra trên Hình 16.a cho đến khi П2trùng với П1.
Ta nhận được đồ thức của điểm A trong hệ hai
mặt phẳng hình chiếu (Hình 16.b)
Hình 1.6a,b. y dựng đồ thức của một điểm
trên hệ thống hai mặt phẳng hình chiếu
a)
b)
A
A1
A2
Ax
x
AA1
Π1
xAx
Π1
Π2
A2
Π2
9
Bài giảng Hình họa-Trần Đình Bính-Trần Lệ Thu-Nguyễn Thị Thu Nga
BÀI 1 - ĐIỂM
b) Các định nghĩa và tính chất
-Mặt phẳng П1:mặt phẳng hình chiếu đứng
-Mặt phẳng П2:mặt phẳng hình chiếu bằng
-Đường thẳng x : trục hình chiếu
- A1:hình chiếu đứng của điểm A
- A2:hình chiếu bằng của điểm A
-Gọi Axlà giao của trục x và mặt phẳng (AA1A2)
-Trên đồ thức, A1,Ax, A2ng nằm trên mt đường
thẳng vuông góc với trục x gọi là đường dóng
thẳng đứng.
Hình 1.6a,b. Xây dựng đồ thức của
một điểm trên hệ thống hai mặt
phẳng hình chiếu
a)
b)
A
A1
A2
Ax
x
AA1
Π1
xAx
Π1
Π2
A2
Π2
10
Bài giảng Hình họa-Trần Đình Bính-Trần Lệ Thu-Nguyễn Thị Thu Nga
BÀI 1 - ĐIỂM
b) Các định nghĩa và tính chất (tiếp theo)
* Độ cao của một điểm
- Ta có: gọi là độ cao của
điểm A
-Quy ước:
+ Độ cao dương : khi điểm A nằm
phía trên П2
+ Độ cao âm: khi điểm A nằm phía
dưới П2.
-Dấu hiệu nhận biết trên đồ thức:
+ Độ cao dương: A1nằm phía trên
trục x
+ Độ cao âm: A1nằm phía dưới trục x
Hình 1.6a,b. y dựng đồ thức của một điểm
trên hệ thống hai mặt phẳng hình chiếu
a)
b)
A
A1
A2
Ax
x
AA1
Π1
xAx
Π1
Π2
A2
Π2
AAAA 21x
11
Bài giảng Hình họa-Trần Đình Bính-Trần Lệ Thu-Nguyễn Thị Thu Nga
BÀI 1 - ĐIỂM
b) Các định nghĩa và tính chất (tiếp theo)
* Độ xa của mt điểm
- Ta có: gọi là độ xa của
điểm A
-Quy ước:
+ Độ xa dương : khi điểm A nằm phía
trước П1
+ Độ xa âm: khi điểm A nằm phía sau П1.
-Dấu hiệu nhận biết trên đồ thức:
+ Độ xa dương: A2nằm phía dưới
trục x
+ Độ xa âm: A2nằm phía trên trục x
*Chú ý: Với một điểm A trong không gian có
đồ thức là một cặp hình chiếu A1, A2.
Ngược lại cho đồ thức A1A2, ta có thể
xây dựng lại điểm A duy nhất trong
không gian. Như vậy đồ thức của một
điểm A có tính phản chuyển Hình 1.6a,b. Xây dựng đồ thức của
một điểm trên hệ thống hai mặt
phẳng hình chiếu
xAx
A2
Π2
AAAA 12x
a)
A
A1
A2
Ax
x
Π1
Π2
b)
A1
12
Bài giảng Hình họa-Trần Đình Bính-Trần Lệ Thu-Nguyễn Thị Thu Nga
BÀI 1 - ĐIỂM
2 Hệ thống ba mt phẳng hình chiếu
a) Xây dựng đồ thức
Trong không gian, cùng với mặt
phẳng П1 П2lấy mặt phẳng П3vuông góc
với trục x, tức là vuông góc với cả hai mặt
phẳng hình chiếu П1 П2.
Gọi y là giao điểm của П2 П3
(y = П2∩П3)
Gọi z là giao điểm của П1 П3
(z = П1∩П3)
Chiếu vuông góc điểm A lên mặt
phẳng П1 ,П2 П2ta nhận được các hình
chiếu A1, A2 A3
Cố định mặt phẳng П1, quay mặt
phẳng П2quanh đường thẳng x, quay mặt
phẳng П3quanh trục z theo chiều quay được
chỉ ra trên Hình 17.a cho đến khi П2trùng
với П13trùng với П1. Ta nhận được đồ
thức của điểm A trong hệ hai mặt phẳng
hình chiếu (Hình 17.b) Hình 1.7a,b. y dựng đồ thức của một điểm
trên hệ thống ba mặt phẳng hình chiếu
b) A
A1
xAx
A2
a)
A2
Π2
x
A
A1
Ax
A3
A2
Ay
Az
Π1
Π3
z
y
Π1Π3
Π2
A3
z
y
y
O
Az
Ay
Ay
O