CHÖÔNG 10
DUNG DÒCH POLYME
NOÄI DUNG
•I. Khaùi nieäm veà heä polymer – Chaát loûng
thaáp phaân töû.
•II. Lyù thuyeát dung dòch polyme.
•III. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng
tröông vaø hoøa tan cuûa polymer.
•IV. Hoùa deûo polymer.
Töông taùc giöõa polymer vaø dung dòch thaáp phaân töû
seõ ñöa ñeán traïng thaùi tröông vaø hoøa tan polymer
trong dung dòch, traïng thaùi naøy coù moät yù nghóa
trong quaù trình saûn xuaát vaø söû duïng.
Ví duï:
Raát nhieàu sôïi toång hôïp vaø maøng phim polymer ñöôïc
saûn xuaát vôùi nguyeân lieäu ôû traïng thaùi dung dòch.
Hieän töôïng hoùa seûo ñöôïc söû duïng khi saûn xuaát
caùc saûn phaåm polymer ñöôïc döïa treân cô sôû tröông
nôû cuûa polymer vôùi caùc chaát hoùa deûo.
Sôn, verni vaø keo laø dung dòch polymer.
Raát nhieàu tröôøng hôïp quan troïng lieân quan ñeán
hieän töôïng tröông vaø tan cuûa polymer trong dung dòch
thaáp phaân töû.
Maët khaùc trong quaù trình söû duïng, caùc saûn phaåm
polymer phaûi thöôøng xuyeân taùc duïng vôùi caùc dung
dòch thaáp phaân töû (xaêng, daàu, nhôùt, dung moâi…),
I. Heä polymer – chaát loûng thaáp phaân
töû
Heä polymer – dung moâi (chaát loûng thaáp phaân töû) coù theå
chia ra laøm 3 loaïi:
Dung dòch thaät, gel vaø heä keo.
I.1. Dung dòch thaät
I.1.1. Khaùi nieäm:
Dung dòch thaät laø moät heä nhieàu phaân töû coù caùc tính
chaát:
1.Caùc caáu töû coù aùi löïc vôùi nhau, nhöõng chaát deã phaân
cöïc thì deã hoùa tan vôùi nhau.
2.Söï hoøa tan laø ñöông nhieân, khoâng caàn ngoaïi löïc taùc
duïng.
3.Noàng ñoä khoâng thay ñoåi theo thôøi gian khi nhöõng ñieàu
kieän beân ngoaøi (t,p) khoâng thay ñoåi.
4.Ñoàng nhaát, caû heä chæ coù moät pha.
5.Beàn veà nhieät ñoäng (caùc heä keo khoâng beàn vöõng veà
I.1.2. Hoøa tan vaø tröông cuûa polymer:
Nhö chaát thaáp phaân töû, polymer khoâng theå hoøa
tan trong taát caû caùc chaát loûng . Moät soá chaát loûng
ñöôïc goïi laø “dung moâi toát” cho polymer, thì polymer
seõ tan töï nhieân. Tuy nhieân polymer cuõng coù theå
khoâng tan trong moät soá chaát loûng (“dung moâi xaáu”
hay khoâng phaûi laø dung moâi cho polymer).
Ví duï: NR tan toát trong Benzen nhöng khoâng tan trong
nöôùc, gelatine tan trong nöôùc nhöng khoâng tan trong
coàn. Nguyeân nhaân laø moãi loaïi polymer coù theå töông
taùc vôùi nhöõng dung moâi nhaát ñònh vaø coù theå
khoâng töông taùc vôùi nhöõng dung moâi khaùc. Cuõng
coù theå ban ñaàu polymer taïo vôùi dung dòch moät dung
dòch thaät nhöng moät thôøi gian sau chuùng coù theå chæ
laø moät heä keo, khoâng beàn vöõng nhieät ñoäng.
Tuy cuõng taïo thaønh dung dòch thaät nhö chaát thaáp
phaân töû nhöng dung dòch polymer coù nhöõng ñaëc tröng
rieâng cuûa noù nhö tröông khi tan, ñoä nhôùt cao, khueách