CHÖÔNG 6
ÑAËC ÑIEÅM PHAÛN ÖÙNG
VAØ CHUYEÅN HOÙA HOÏC
CUÛA POLYME
I. KHAÙI NIEÄM.
Hoùa hoïc caùc hôïp chaát cao phaân töû coù hai nhieäm vuï.
o Toånhg hôïp caùc hôïp chaát cao phaân töû (caùc chöông
tröôùc).
o Bieán tính caùc cao phaân töû ñaõ coù ñeå ñöa ra moät
loaïi cao phaân töû môùi, caûi thieän moät soá tính chaát
cuûa polyme chöa ñaùp öùng yeâu caàu.
Caùc phöông phaùp bieán tính chính.
o Phöông phaùp hoùa lyù: caûi tieán caáu truùc: composite,
hoãn hôïp polyme-blend, . . .
o Phöông phaùp hoùa hoïc: thay ñoåi thaønh phaàn hoùa hoïc
(gaén boù maät thieát vôùi phöông phaùp treân). Treân cô
sôû nhöõng polyme ñaõ toång hôïp hay thieân nhieân qua
chuyeån hoùa hoùa hoïc coù 3 khaû naêng:
y ñoåi caáu truùc cô sôû.
o polyme môùi (polyvinyl alcool töø polyvinyl acetate).
ng hôïp polyme nhaân taïo (bieán tính hoùa hoïc caùc polyme töï nhi
Keát quaû seõ cho ta nhöõng hôïp chaát kinh teá môùi, tính
chaát kyõ thuaät, giaù trò kinh teá cao hôn.
Ví duï.
Xenlulo bieán tính hoùa hoïc cho ta caùc saûn phaåm nhö:
giaáy, sôïi (visco), maøng phim aûnh (axetat de xenlulo),
thuoác noå (trinitro xenlulo), sôn, keo daùn, . . .
PVC neáu tieáp tuïc clo hoùa ta seõ coù caùc loaïi keo
daùn PVC coù khaû naêng baùm dính cao, beàn moâi
tröôøng.
Polyvinyl axetat (CH2-CHOCOCH3)n (PVA) duøng duøng
laøm sôn, keo daùn da. Neáu thay moät phaàn maïch baèng
nhoùm OH ta coù polyvinyl alcool coù tính caûm quang
duøng trong kyõ thuaät in.
II. ÑAËC ÑIEÅM PHAÛN ÖÙNG CUÛA POLYME.
Veà baûn chaát hoùa hoïc khoâng coù söï khaùc bieät giöõa
chaát thaáp phaân töû vaø cao phaân töû. Söï phaân bieät ñi
ñeán chuû yeáu töø caùc tính chaát vaät lyù.
R-COOH + NaOH R-COONa
Haàu nhö hoaït tính caùc nhoùm chöùc khoâng phuï thuoäc
chieàu daøi maïch phaân töû.
Soá C trong maïch K.104
1 22,1
2 15,3
3 7,5
4 7,4
5 7,4
≥ 6 7,4
Veà phöông dieän ñoäng hoïc, phaûn öùng xaûy ra
chaäm, khoâng hoaøn toaøn. Thoâng thöôøng maïch
polyme ôû daïng cuoän (coù hình daïng cuoän len), ñoä
xoáp cuûa cuoän polyme phuï thuoäc vaøo baûn chaát
polyme vaø moâi tröôøng. Chính saép xeáp naøy ñöa ñeán
vieäc khoù khueách taùn vaøo ra caùc saûn phaåm nhoû
(HCl, H2O, NH3, . . .) keát quaû phaûn öùng xaûy ra chaäm,
khoâng hoaøn toaøn.
Ñaëc ñieåm noåi baät: khoái löôïng phaân töû raát lôùn,
chieàu daøi maïch raát daøi, chính ñeàu naøy taïo neân söï
khaùc bieät, tính chaát rieâng.