Bài giảng học: Thanh toán quốc tế

Chia sẻ: Phi Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thanh toán quốc tế là một trong số các nghiệp vụ của ngân hàng trong việc thanh toán giá trị của các lô hàng giữa bên mua và bên bán hàng thuộc lĩnh vực ngoại thương. Các phương thức thanh toán quốc tế phổ biến nhất hiện nay là:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng học: Thanh toán quốc tế

Moân hoïc Thanh toaùn quoác teá laø moân hoïc mang tính taùc nghieäp raát cao, laø nghieäp vuï chính cuûa sinh vieân chuyeân ngaønh Ngaân haøng vaø Ngoaïi THANH TOÁN thöông, laø moân boå trôï cho caùc chuyeân ngaønh kinh teá khaùc. Moân hoïc TTQT giuùp tìm hieåu chuyeân saâu veà caùc lónh vöïc : tyû giaù hoái ñoaùi, thò tröôøng hoái ñoaùi, caùc QUỐC TẾ nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä (Spot, Arbitrage, Forward, Swap, Options, Futures Market), caùc phöông tieän thanh toaùn quoác teá (Bill of exchange, Cheque, Payment Card), caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá (T/T, D/P, D/A, CAD, D/C, L/C). 1 2 Nội dung: Chöông 1 : Hoái ñoaùi Chöông 2 : Phöông tieän thanh toaùn quoác teá Chöông moät Chöông 3 : Phöông thöùc thanh toaùn quoác teá HOÁI ÑOAÙI 3 4 1
Moät soá quy öôùc trong giao dòch hoái ñoaùi quoác teá Cách viết tỷ giá • USD ? 1 A = x B hoaëc A/B = x * Ký hiệu đơn vị tiền tệ : VD: Với tyû giaù 1 USD = 110,74 JPY Bằng chữ in hoa,gồm 3 ký tự XXX ta coù theå vieát USD/JPY = 110,74 - 2 ký tự đầu: tên quốc gia hoaëc laø 110,74 JPY/USD. - Ký tự thứ ba: tên gọi đồng tiền Ví dụ: - JPY: Japanese Yen A/B = 1/B/A - CHF: Confederation helvetique Franc VD : 1 EUR = 1,4262 USD - GBP: Great Britain Pound EUR/USD = 1,4262 - USD: United States dollars USD/EUR = 1/EUR/USD = 0,7012 Là đại biểu cho một lượng giá trị 5 6 Phöông phaùp ñoïc tyû giaù (ngoân ngöõ trong giao dòch hoái ñoaùi quoác teá) Vì nhöõng lyù do nhanh choùng, chính xaùc vaø tieát kieäm, caùc tyû giaù khoâng bao giôø ñöôïc ñoïc ñaày ñuû treân thò tröôøng, maø ngöôøi ta thöôøng ñoïc 1 USD = 16.558 VND nhöõng con soá coù yù nghóa. VD : với tyû giaù USD/CHF = 1,1760 – 1,1767 Caùc con soá ñaèng sau daáu phaåy ñöôïc ñoïc theo ? nhoùm hai soá : - Hai soá thaäp phaân ñaàu tieân goïi laø “soá” (figure), - Hai soá keá tieáp goïi laø “ñieåm” (point). Tỷ giá hối đoái? Nhö vaäy, ta thaáy tyû giaù mua vaø tyû giaù baùn coù khoaûng cheânh leäch (Spread), thoâng thöôøng vaøo khoaûng 5 ñeán 20 ñieåm. 7 8 2
Ký hiÖu tiÒn tÖ theo tiªu chuÈn cña ISO I. TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ( Foreign Exchange Rate - FX) China Yuan Renmibi CNY - Tyû giaù hoái ñoaùi laø giaù caû cuûa moät ñôn vò tieàn teä Eupoe EURO currency EUR nöôùc naøy ñöôïc theå hieän baèng soá löôïng ñôn vò HongKong HKD tieàn teä nöôùc khaùc. HongKong Dollar India Indian Rupee INR - Tyû giaù hoái ñoaùi laø söï so saùnh moái töông quan Italy ITL giaù trò giöõa hai loaïi tieàn. Italian Lira Japan Yen JPY Ví duï : Ngaøy dd/mm/yyyy, treân thò tröôøng hoái ñoaùi quoác teá ta coù thoâng tin: Malaysia Malaysian Ringit MYR Singapore SGD 1 USD = 110,74 JPY Singapore Dollar Thailand Bat THB 1 GBP = 1,9054 USD United Kingdom Pound Sterling GBP 1 USD = 1,1340 CHF United States US Dollar USD GBP (Great Britain Pound) Vietnam Vietnam dong VND JPY (Japanese Yen) CHF (Confederation helvetique Franc) 9 1. Phöông phaùp bieåu thò tyû giaù a. Phöông phaùp bieåu thò thöù nhaát (yeát giaù - quotation): (Direct quotation- Price quotation-tröïc tieáp) 1 ñoàng tieàn yeát giaù = X ñoàng tieàn ñònh giaù 1 ngoaïi teä = x noäi teä Phöông phaùp yeát giaù naøy ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu quoác gia : Nhaät, Thaùi Lan, Haøn Quoác, - Commodity terms - đồng tiền yeát giaù Vieät Nam, … - Currency terms - ñoàng tieàn ñònh giaù Ví dụ : Tại TP Hồ Chí Minh: 1 USD = 16.580 VND 1 EUR = 23.831 VND Có 2 phương pháp yết giá : 1 GBP = 31407 VND phương pháp biểu thị thứ nhất, và phương pháp 1 JPY = 151 VND biểu thị thứ hai 1 AUD = 13.633 VND 1 HKD = 2.106 VND 11 12 3
b. Phöông phaùp bieåu thò thöù hai (Indirect quotation-Volume quotation-giaùn tieáp) Tham khaûo Website: 1 noäi teä = y ngoaïi teä www.exchangerate.com, Phöông phaùp yeát giaù naøy aùp duïng ôû moät soá nöôùc : Anh, Myõ, Chaâu AÂu, UÙc, … www.yahoo.com/finance, Ví dụ : Tại New York: www.forexdirectory.net, 1 USD = 110,74 JPY www.forex.com, 1 USD = 1,1327 CHF 1 USD = 7,8095 HKD www.forexpoint.com , 1 USD = 1,4510 SGD www.saxobank.com, 1 GBP = 1,9020 USD www.info-forex.com, 1 EUR = 1,4280 USD 1 AUD = 0,8865 USD 13 14 2. Phương pháp tính toán tỷ giá 2. Phương pháp tính toán tỷ giá Tyû giaù chaøo a. Nguyên tắc tính chéo: VD : Tyû giaù USD/CHF ñöôïc chaøo : A/B = A/C x C/B BID ASK hoặc A/B = C/B / C/A 1,1760 --- 1,1767 Muốn xác định tỷ giá hối đoái giữa A/B ta mua USD baùn USD lấy tỷ giá A/C nhân với tỷ giá C/B hoặc tỷ baùn CHF mua CHF giá C/B chia cho tỷ giá C/A - Soá nhoû (1,1760) laø giaù mua ñoàng tieàn yeát giaù (USD) vaø laø giaù baùn ñoàng tieàn ñònh giaù (CHF). b. Vận dụng nguyên tắc tính chéo để xác - Soá lôùn laø giaù baùn ñoàng tieàn yeát giaù (USD) vaø laø định tỷ giá hối đoái giaù mua ñoàng tieàn ñònh giaù (CHF). 15 16 4
Baøi taäp tình huoáng 1 : Moät khaùch haøng taïi Tokyo caàn chuyeån ñoåi GBP sang JPY neân caàn söû duïng tyû giaù GBP/JPY. Aùp duïng coâng thöùc : A/B = A/C x C/B Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : GBP/USD : 1,5866 / 70 GBP USD USD/JPY : 107,26 / 30 GBP/JPY = ------- × -------- USD JPY Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ? 17 18 * Tính tyû giaù baùn cuûa GBP/JPY : * Tính tyû giaù mua cuûa GBP/JPY : ngaân haøng baùn GBP vaø mua JPY ngaân haøng mua GBP vaø baùn JPY + Ngaân haøng baùn GBP mua USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng mua GBP baùn USD Söû duïng tyû giaù baùn GBP/USD : 1,5870 (Ask rate) mua GBP/USD : 1,5866 (Bid rate) + Ngaân haøng mua JPY baùn USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn JPY mua USD Söû duïng tyû giaù baùn USD/JPY : 107,30 (Ask rate) mua USD/JPY : 107,26 (Bid rate) Tỷ giá mua (TG mua) (TG mua) Tỷ giá bán (TG bán) (TG bán) GBP/JPY = GBP/USD x USD/JPY GBP/JPY = GBP/USD x USD/JPY = 1,5866 x 107,26 = 1,5870 x 107,30 = 170,18 = 170,29 19 20 5
Baøi taäp tình huoáng 2 : Aùp duïng coâng thöùc : A/B = A/C x C/B Bieán ñoåi coâng thöùc : Moät khaùch haøng taïi London caàn chuyeån ñoåi GBP GBP USD sang AUD neân caàn söû duïng tyû giaù GBP/AUD. GBP/AUD = ------- × -------- Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : USD AUD GBP/USD : 1,5866 / 70 1 = GBP/USD × -------------- AUD/USD : 0,5650 / 55 AUD/USD Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ? GBP/USD = ------------- AUD/USD 21 22 * Tính tyû giaù mua cuûa GBP/AUD : * Tính tyû giaù baùn cuûa GBP/AUD : ngaân haøng mua GBP vaø baùn AUD ngaân haøng baùn GBP vaø mua AUD + Ngaân haøng mua GBP baùn USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn GBP mua USD Söû duïng tyû giaù mua GBP/USD : 1,5866 (Bid rate) baùn GBP/USD : 1,5870 (Ask rate) + Ngaân haøng baùn AUD mua USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng mua AUD baùn USD Söû duïng tyû giaù baùn AUD/USD : 0,5655 (Ask rate) mua AUD/USD : 0,5650 (Bid rate) (TG mua) GBP/USD (TG bán) GBP/USD Tỷ giá mua GBP/AUD = -------------------------- Tỷ giá bán GBP/AUD = -------------------------- (TG bán) AUD/USD (TG mua) AUD/USD 1,5866 1,5870 = ---------- = 2,8057 = ---------- = 2,8088 0,5655 23 0,5650 24 6
Baøi taäp tình huoáng 3 : Aùp duïng coâng thöùc : A/B = A/C x C/B Bieán ñoåi coâng thöùc : Moät khaùch haøng taïi Singapore caàn chuyeån ñoåi SGD SGD USD sang JPY neân caàn söû duïng tyû giaù SGD/JPY. SGD/JPY = ------- × -------- Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : USD JPY 1 USD/SGD : 1,7640 / 50 = -------------- x USD/JPY USD/JPY : 107,26 / 30 USD/SGD Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ? USD/JPY = ------------- USD/SGD 25 26 * Tính tyû giaù mua cuûa SGD/JPY : * Tính tyû giaù baùn cuûa SGD/JPY : ngaân haøng mua SGD vaø baùn JPY. ngaân haøng baùn SGD vaø mua JPY. + Ngaân haøng mua SGD baùn USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn SGD mua USD Söû duïng tyû giaù baùn USD/SGD : 1,7650 (Ask rate) mua USD/SGD : 1,7640 (Bid rate) + Ngaân haøng mua JPY baùn USD Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn JPY mua USD Söû duïng tyû giaù baùn USD/JPY : 107,30 (Ask rate) mua USD/JPY : 107,26 (Bid rate) (TG bán) USD/JPY (TG mua) USD/JPY Tỷ giá bán SGD/JPY = -------------------------- Tỷ giá mua SGD/JPY = -------------------------- (TG mua) USD/SGD (TG bán) USD/SGD 107,30 107,26 = ---------- = 60,83 = ---------- = 60,77 1,7640 1,7650 27 28 7
3. Cô sôû xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi : a. Trong chế độ bản vị tiền vàng (tt) Döïa vaøo nguyeân lyù ñoàng giaù vaøng, ngang giaù a. Trong cheá ñoä baûn vò tiền vaøng : vaøng thì tyû giaù giöõa caùc caëp ñoàng tieàn ñöôïc xaùc ñònh laø : Ví duï : vaøo ñaàu theá kyû XX : 1. 1 GBP = 7,32 / 1,50463 = 4,8650 USD GBP/USD = 4,8650 1 GBP coù haøm löôïng 7,32g vaøng (naêm 1821) 2. 1 USD = 1,50463 / 0,32258 = 4,6644 FRF 1 USD coù haøm löôïng 1,50463g vaøng (naêm 1879) USD/FRF = 4,6644 1 FRF coù haøm löôïng 0,32258g vaøng (naêm 1803) 3. GBP/FRF = ? 29 30 a. Trong chế độ bản vị tiền vàng (tt) b. Hệ thống tỷ giá Bretton Woods Tóm lại : Tỷ giá được xác định trên cơ sở so sánh hàm Điều kiện ra đời : lượng vàng giữa các đồng tiền,gọi là ngang giá Chế độ bản vị tiền vàng kết thúc vàng hoặc đồng giá vàng Chiến tranh thế giới lần II (1939-1945) Tỷ giá thực tế dao động quanh đồng giá vàng Tình hình tài chính tiền tệ các nước tư bản trong giới hạn điểm vàng(Tỷ giá ở mức tổng chi chủ nghĩa hỗn loạn phí trả bằng vàng) Đây là cơ chế tỷ giá ổn định nhất Tình trạng đó đã làm ách tắc thương mại thế giới 31 32 8
Thaønh laäp : b. Hệ thống tỷ giá Bretton Woods (tt) Quyõ Tieàn teä Quoác teá IMF - International Monetary Fund (Website: www.imf.org ) Ngaân haøng theá giôùi WB - The World Bank Group Hoäi nghò Bretton Woods : (Website: www.worldbank.org) Để coù theå vaïch ra moät traät töï kinh teá quoác teá Ngaân haøng Taùi thieát vaø Phaùt trieån Quoác teá (IBRD : The môùi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän taïi, caùc nöôùc International Bank for Reconstruction & Development) Myõ, Anh vaø moät soá nöôùc ñoàng minh cuûa hoï ñaõ Hieäp hoäi Phaùt Trieån Quoác teá (IDA : The International hoïp taïi Bretton Woods , New Hampshire Development Association) (caùch Boston 150 km). Coâng ty Taøi chính Quoác teá (IFC : The International Finance Corporation Hoäi nghò keùo daøi töø ngaøy 01-07 ñeán 20-07- Coâng ty Ñaûm laõnh Ñaàu tö Ña bieân (MIGA : The 1944 döôùi söï laõnh ñaïo cuûa J.M Keynes vaø Multilateral Investment Guarantee Agency) H.D White, 44 quoác gia tham döï hoäi nghò ñaõ ñi Trung Taâm Hoaø Giaûi Tranh Chaáp Ñaàu Tö Quoác teá ñeán thoûa thuaän : (ICSID: The International Centre for Settlement of Investment Disputes) 33 34 c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973): Hình thaønh : Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi Bretton Woods (The gold exchange standard) 1946 – 1973 : Tyû giaù coá ñònh (Fixed Exchange rate): laø tyû giaù Tyû giaù hoái ñoaùi chính thöùc cuûa caùc nöôùc ñöôïc khoâng bieán ñoäng thöôøng xuyeân, khoâng phuï hình thaønh treân cô sôû so saùnh vôùi haøm löôïng thuoäc vaøo quy luaät cung caàu, phuï thuoäc vaøo yù vaøng chính thöùc cuûa ñoâla Myõ (0,888671g- muoán chuû quan cuûa chính phuû (103 nöôùc) 35USD/ ounce) vaø khoâng ñöôïc pheùp bieán Ví duï : 1998 Malaysia thöïc hieän cô cheá tyû giaù ñoäng quaù phaïm vi ± x% (luùc baáy giôø laø 1%) coá ñònh cho đồng ringit (MYR), ñeán ngaøy cuûa tyû giaù chính thöùc ñaõ ñaêng kyù taïi IMF. 21/07/2005 thì thaû noåi. Naêm 1971 (15/08/1971), oâng Nixon – Toång thoáng Myõ tuyeân boá phaù giaù ñoàng USD (x = 2.25%), Naêm 1973, IMF chính thöùc huûy boû cô cheá tyû giaù Bretton Woods. 35 36 9
c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : Tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù : (tt) Tyû giaù thaû noåi : Chính phuû (NHTW) söû duïng caùc coâng cuï taøi Tyû giaù thaû noåi töï do (Freely Floating Exchange chính tieàn teä hoaëc coâng cuï haønh chính ñeå taùc rate) : laø cô cheá tyû giaù maø theo ñoù giaù caû ngoaïi ñoäng leân tyû giaù hoái ñoaùi phuïc vuï cho chieán teä seõ do cung caàu quyeát ñònh vaø khoâng coù söï löôïc chung cuûa nöôùc mình (43 nöôùc). can thieäp cuûa chính phuû (hoaëc can thieäp thoâng VD : Ñoàng tieàn CNY cuûa Trung Quoác (TQ) ra ñôøi töø thaùng 12/1948, giai ñoaïn 1953 – 1972 tyû qua caùc coâng cuï taøi chính tieàn teä).(40 nöôùc) giaù 2,42 CNY/USD, 1996 – 2005 tyû giaù 8,28 CNY/USD. Tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù (Managed float Sau hôn 10 naêm gaàn nhö coá ñònh tyû giaù, luùc 19:00 ngaøy 21/07/2005, TQ ñaõ quyeát ñònh exchange rate) hay coøn goïi tyû giaù linh hoaït naâng giaù CNY 2,10% 1 USD = 8,11 CNY, (Flexible exchange Rate Regimes) : laø tyû giaù TQ coù döï tröõ ngoaïi teä thöù II theá giôùi : 711 tyû thaû noåi nhöng coù söï can thieäp cuûa chính phuû. USD (cuoái thaùng 6/2005), toác ñoä taêng GDP 37 bình quaân trong 10 naêm qua + 8,6%. 38 c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : (tt) Tyû giaù thaû noåi taäp theå: 4. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán söï bieán ñoäng cuûa Noåi baät nhaát laø heä thoáng tieàn teä Chaâu Aâu (EMS- tyû giaù hoái ñoaùi: European Monetary System 1978). Caùn caân thanh toaùn quoác teá tyû giaù hoái ñoaùi - Ngaøy 09/05/1978 Nghò vieän Chaâu Aâu pheâ chuaån danh saùch 11 nöôùc ñuû tieâu chuaån gia nhaäp EU–11: Laïm phaùt tyû giaù hoái ñoaùi Ñöùc, Phaùp, Ailen, Aùo, Bæ, Boà Ñaøo Nha, Lucxembua, Moät soá nhaân toá khaùc nhö : Haø Lan, YÙ, Phaàn Lan, Taây Ban Nha, vaø Hy Laïp tham - Söï ñieàu chænh caùc chính saùch veà : taøi chính gia vaøo ngaøy 01/01/2001 EU–12 . tieàn teä, laõi suaát, … - Ngaøy 01/01/1999. ñoàng tieàn EURO chính thöùc ra ñôøi vôùi ñaày ñuû tö caùch cuûa moät ñoàng tieàn thöïc, chung vaø - Caùc söï kieän kinh teá, xaõ hoäi, chieán tranh, thieân duy nhaát cho caû khoái EU–12 . tai, … Cô cheá tyû giaù hoái ñoaùi cuûa Vieät Nam: - Söï bieán ñoäng cuûa caùc chæ soá thoáng keâ veà : vieäc Naêm : 1985 1988 2005 laøm - thaát nghieäp, taêng tröôûng kinh teá (GDP), … USD/VND = 18 3000 15780 39 40 10
5. Phương pháp điều chỉnh a- Sử dụng qũy dự trữ bình ổn hối đoái a- Sử dụng qũy dự trữ bình ổn hối đoái Khái niệm : b- Sử dụng chính sách chiết khấu Quỹ dự trữ bình ổn hối đoái là quỹ do chính phủ lập ra, một phần bằng vàng, một phần bằng c- Phá giá hối đoái ngoại tệ dùng để can thiệp vào thị trường hối d- Nâng giá hối đoái đoái khi cần thiết nhằm duy trì sự ổn định của tỷ giá và thực hiện các chính sách kinh tế quốc gia trong từng thời kỳ. 41 42 b- Sử dụng chính sách chiết khấu c- Phá giá hối đoái Khái niệm : Khái niệm : Chính sách chiết khấu là chính sách NHTW dùng biện pháp thay đổi lãi suất chiết khấu để điều Phá giá hối đoái là việc chính phủ tuyên chỉnh tỷ giá hối đoái trên thị trường. bố nâng cao chính thức tỷ giá hối đoái của một ngoại tệ so với bản tệ ( thông thường Công cụ : lãi suất chiết khấu (LSCK). là tỷ giá quan trọng nhất). Tác động : Cách điều chỉnh : Xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm. - Tỷ giá tăng : tăng LSCK, thu hút ngoại tệ - Tỷ giá giảm : giảm LSCK, giảm ngoại tệ 43 44 11
d- Nâng giá hối đoái 6. Các loại tỷ giá hối đoái Khái niệm : a. Tỷ giá chính thức Nâng giá hối đoái là việc chính phủ tuyên bố hạ b. Tỷ giá kinh doanh của các ngân hàng thương thấp chính thức tỷ giá hối đoái của một ngoại tệ mại : so với bản tệ (thông thường là tỷ giá quan trọng Tỷ giá tiền mặt nhất) Tỷ giá chuyển khoản Tác động : xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng. Trường hợp này thường xảy ra vì lý do chính trị là chủ yếu. 45 46 II. THÒ TRÖÔØNG HOÁI ÑOAÙI (Le Marcheù des Σ giaù voán haøng VN treân saøn taøu changes, Foreign Exchange Market) c. Tyû giaù xuaát khaåu = Ngoaïi teä thu ñöôïc theo giaù FOB 1. Khaùi nieäm : Σ giaù baùn haøng nhaäp taïi caûng VN d. Tyû giaù nhaäp khaåu = Thò tröôøng hoái ñoaùi laø nôi thöïc hieän Ngoaïi teä chi traû theo giaù CIF vieäc mua baùn caùc ngoaïi teä vaø phöông tieän chi traû coù giaù trò nhö ngoaïi teä, giaù e. Tyû giaù ñoùng cöûa, môû cöûa, cao nhaát, thaáp nhaát caû ngoaïi teä ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû d. Tyû giaù tính cheùo cung caàu. f. Tyû giaù danh nghóa, tyû giaù thöïc 47 48 12
2. Ñaëc ñieåm thò tröôøng hoái ñoaùi : 3. Các nghiệp vụ hối đoái a. Nghiệp vụ giao ngay: (Spot operations) Coù 4 ñaëc ñieåm lôùn : Khái niệm : Thò tröôøng hoaït ñoäng lieân tuïc 24/24 Nghiệp vụ Spot là hoạt động mua bán ngoại tệ mà Thò tröôøng mang tính quoác teá. theo đó việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện Tyû giaù ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû coï xaùt cuûa ngay, theo tỷ giá đã được thoả thuận tại thời điểm cung vaø caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng. ký kết hợp đồng. Nhöõng ñoàng tieàn maïnh nhö USD, EUR, JPY, Lưu ý: CHF, GBP, AUD, … giöõ vò trí quan troïng cuûa thò Chữ “ngay” không phải là ngay lập tức mà là ngay tröôøng, ñaëc bieät laø ñoàng USD. sau 2 ngày, Đó là 2 ngày làm việc để thực hiện các bút toán chuyển tiền liên ngân hàng quốc tế. 49 50 b. Nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch tỷ giá (Arbitrage Operations) Khái niệm : “Arbitrage” là việc kinh doanh từ cơ hội sử dụng Tại thời điểm T ta có thông tin : các mức chênh lệch tỷ giá giữa các thị trường hối Zurich : CAD/CHF = 0,9840 – 47 đoái để thu lợi nhuận theo nguyên tắc : mua ở Toronto : USD/CAD = 1,2180 – 86 nơi rẻ nhất và bán ở nơi mắc nhất. Phân loại : có 2 loại : Newyork : USD/CHF = 1,2050 – 55 Giản đơn (Simple arbitrage) : khai thác trên 2 thị Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 trường triệu USD Phức tạp (Complex arbitrage) : khai thác từ 3 thị trường trở lên 51 52 13
Tại thời điểm T ta có thông tin : Tại thời điểm T ta có thông tin : Newyork : USD/CHF = 1,2046 – 53 Zurich : GBP/CHF = 2,2580 – 86 Zurich : AUD/CHF = 0,9280 – 86 London : GBP/SGD = 3,1180 – 95 Sydney : AUD/USD = 0,7685 – 90 Singapore : CHF/SGD = 1,3810 – 16 Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 triệu USD triệu GBP 53 54 c. Nghieäp vuï mua baùn ngoaïi teä coù kyø haïn (Forward Operations) Tại thời điểm T ta có thông tin : Moät giao dòch ngoaïi teä coù kyø haïn laø giao dòch Toronto : USD/CAD = 1,2132 – 36 trong ñoù moïi döõ kieän ñöôïc ñònh ra vaøo thôøi ñieåm Zurich : CAD/CHF = 0,9920 – 30 hieän taïi nhöng vieäc thöïc hieän seõ dieãn ra trong töông lai. Newyork : USD/CHF = 1,2040 – 45 Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 Tyû giaù coù kyø haïn seõ ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tyû triệu USD giaù giao ngay, thôøi haïn giao dòch vaø laõi suaát cuûa hai ñoàng tieàn ñoù. Cuï theå noù ñöôïc tính toaùn baèng coâng thöùc sau ñaây : 55 56 14
1 + IB.T RF = RS x 1 + IA.T Forward Rate = Spot Rate + Swap Cost RF = RS + RS (IB – IA) T Trong ñoù: A laø ñoàng tieàn yeát giaù, B laø ñoàng tieàn ñònh giaù. Khi IB > IA RF > RS, phaàn doâi ra ñöôïc goïi laø RF : tyû giaù coù kyø haïn cuûa ñoàng tieàn A so vôùi ñoàng ñieåm gia taêng (Premium). tieàn B. Khi IB < IA RF < RS cheânh leäch ñöôïc goïi laø T : thôøi haïn thoûa thuaän (ngaøy, thaùng, naêm). ñieåm khaáu tröø (Discount). IA : laõi suaát cuûa ñoàng tieàn A (ngaøy, thaùng, naêm). IB = IA RF = RS IB : laõi suaát cuûa ñoàng tieàn B (ngaøy, thaùng, naêm). RS : tyû giaù giao ngay (A/B = x). 57 58 d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối ñoaùi (Options) QĐ 289 Quyền chọn mua – Call option 30 ngày : 0,20% Ngöôøi mua quyeàn choïn mua (Holder buy 31 đến 44 ngày : 0,25% Call option) – (Long Call) 45 đến 59 ngày : 0,40% Ngöôøi mua “call option” phaûi traû cho ngöôøi baùn “call” moät khoaûn chi phí, vaø do ñoù ngöôøi 60 đến 74 ngày : 0,45% mua coù ñöôïc quyeàn mua moät löôïng ngoaïi teä 75 đến 89 ngày : 0,65% (haøng hoaù, chöùng khoaùn) nhaát ñònh, theo moät …… tyû giaù ñaõ ñònh tröôùc vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù, nhöng 180 ngày: 1,50% khoâng baét buoäc phaûi thực hiện quyền mua đoù. 59 60 15
Ngöôøi baùn quyeàn choïn mua (Writer sell Call Ngöôøi mua call option option) – (Short call) Lôøi Ngöôøi baùn “call option” nhaän ñöôïc tieàn töø ngöôøi 16.020 mua “call” neân phaûi coù traùch nhieäm baùn moät soá ngoaïi teä nhaát ñònh (haøng hoaù, chöùng khoaùn), theo moät giaù ñaõ ñònh tröôùc taïi moät ngaøy xaùc Tyû giaù ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù khi (USD/VND) ngöôøi mua muoán thöïc hieän quyeàn mua cuûa hoï. 16.000 American style - ñöôïc thöïc hieän baát kyø thôøi ñieåm naøo trong khoaûng thôøi gian cuûa hôïp Loã Ngöôøi baùn call option ñoàng. European style - chæ ñöôïc thöïc hieän quyeàn choïn vaøo ngaøy ñaùo haïn cuûa hôïp ñoàng. Call Breakeven = Strike (exercise price) + Premium 16.020 = 16.000 + 20 61 62 d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối đoaùi Ngöôøi baùn quyeàn choïn baùn (Writer sell Put (Options) (tt) option) – (Short put) Quyeàn choïn baùn – Put option Ngöôøi baùn “put option” nhaän ñöôïc tieàn töø ngöôøi Ngöôøi mua quyeàn choïn baùn (Holder buy Put mua “put” neân phaûi coù traùch nhieäm mua moät soá ngoaïi teä nhaát ñònh (haøng hoaù, chöùng option) – (Long put) khoaùn), theo moät giaù ñaõ ñònh tröôùc taïi moät Ngöôøi mua “put option” phaûi traû cho ngöôøi baùn ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy “put” moät khoaûn chi phí, vaø do ñoù ngöôøi mua coù ñoù khi ngöôøi baùn muoán thöïc hieän quyeàn baùn cuûa hoï. ñöôïc quyeàn baùn moät löôïng ngoaïi teä (haøng hoaù, American style- ñöôïc thöïc hieän baát kyø thôøi chöùng khoaùn) nhaát ñònh, theo moät tyû giaù ñaõ ñieåm naøo trong khoaûng thôøi gian cuûa hôïp ñònh tröôùc vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong töông ñoàng. lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù, nhöng khoâng baét buoäc European style- chæ ñöôïc thöïc hieän quyeàn phaûi thực hiện quyền baùn đoù. choïn vaøo ngaøy ñaùo haïn cuûa hôïp ñoàng. 63 64 16
d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối đoaùi Lôøi (Options) (tt) Ngöôøi mua Put Option Giaù option (premium) phuï thuoäc vaøo nhieàu 15.840 15.860 yeáu toá : Tyû giaù tyû giaù giao ngay (Spot rate), (USD/VND) tyû giaù thoûa thuaän treân hôïp ñoàng (Strike), Ngöôøi baùn Put Option thôøi haïn thoûa thuaän (maturity), Loã tyû giaù kyø haïn (Forward rate), laõi suaát cuûa caùc ñoàng tieàn giao dòch, Put Breakeven = Strike(exercise price) – Premium phöông sai, 15.840 = 15.860 – 20 … 65 66 e. Nghieäp vuï Swap e. Nghieäp vuï Swap (caàm coá, hoaùn ñoåi) (caàm coá, hoaùn ñoåi) Là nghiệp vụ hối đoái kép, trong đó ngân hàng Mục đích ngân hàng : kết hợp cùng một lúc hai nghiệp vụ Spot và Đáp ứng nhu cầu khách hàng Forward theo hai hướng ngược nhau với cùng Đảm bảo an toàn hối đoái một lượng ngoại tệ đối ứng Thu lợi nhuận Có 2 dạng : Lưu ý : - Bán giao ngay, mua kỳ hạn, và Trong giao dịch swap giữa 2 ngân hàng, nếu - Mua giao ngay, bán kỳ hạn trong nghiệp vụ spot đã dùng tỷ giá nào thì Rs trong công thức RF của nghiệp vụ forward phải dùng tỷ giá đã tính trong nghiệp vụ spot 67 68 17
IV. THÒ TRÖÔØNG GIAO SAU Moät soá ñaëc ñieåm cuûa Thò tröôøng giao sau : (FUTURES MARKET) Ñöôïc thöïc hieän taïi quaày giao dòch mua baùn cuûa thò tröôøng, thoâng qua moâi giôùi (Broker). Thò tröôøng giao sau laø nôi giao dòch mua baùn Ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn khoâng caàn bieát nhau. caùc hôïp ñoàng giao sau veà haøng hoùa, tieàn teä Phaàn lôùn caùc hôïp ñoàng giao sau thöôøng ñöôïc vaø caùc coâng cuï taøi chính. keát thuùc tröôùc thôøi haïn, trong khi hôïp ñoàng coù kyø haïn (Forward) thì ña soá caùc hôïp ñoàng ñeàu Hôïp ñoàng giao sau (Futures contract) laø moät ñöôïc thanh toaùn baèng vieäc giao haøng chính söï thoûa thuaän baùn hoaëc mua moät taøi saûn thöùc. (tieàn, haøng hoaëc chöùng khoaùn) nhaát ñònh taïi Hôïp ñoàng giao sau chæ coù boán ngaøy coù giaù trò moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai vaø trong naêm (4 value date per year): ngaøy Thöù hôïp ñoàng naøy ñöôïc thöïc hieän taïi sôû giao Tö tuaàn thöù ba, thaùng Ba, thaùng Saùu, thaùng dòch. Chín vaø thaùng Möôøi Hai (the third Wednesday www.liffe.com, The London international financial of March, June, September, December). futures and options exchange. www.cme.com- Chicago mercantile exchange 69 70 Moät soá ñaëc ñieåm cuûa Thò tröôøng giao sau : (tt) Beân töông öùng (counterpart) khoâng phaûi laø Ngaân haøng maø laø quaày giao dòch. VD : Nhöõng nhaø ñaàu tö phaûi kyù quyõ cho quaày giao Neáu khaùch haøng coù khoaûn giao dòch laø dòch thò tröôøng (margin) 5% trò giaù hôïp ñoàng. 250.000 GBP (hôïp ñoàng), vaø neáu tyû giaù giao Caùc khoaûn lôøi loã (loss or profit) ñöôïc ghi nhaän ñoäng töø 1,7960 leân 1,7970 thì khoaûn cheânh vaø phaûn aûnh haøng ngaøy vôùi Phoøng thanh toaùn leäch baèng USD seõ laø : buø tröø (clearing house). 250.000 x 0,0010 USD/GBP = 250 USD. Thò tröôøng giao sau quy ñònh kích côõ cho moät hoaëc laø : 62.500 x 4 x 0,001 = 250 USD. ñôn vò hôïp ñoàng (fixed amount per contract): hoaëc = 4 x10 x 6,25 = 250 USD. 100.000 AUD, 100.000 CAD, 125.000 CHF, 62.500 GBP, 1.250.000 JPY 71 72 18
2. Caùc loaïi giao dòch treân thò tröôøng III. THÒ TRÖÔØNG TIEÀN GÔÛI NGOAÏI TEÄ: tieàn gôûi: 1. Khaùi nieäm: - Thò tröôøng tieàn gôûi ngoại tệ laø nôi tieán haønh a. Giao dòch qua ñeâm: (J+1, Overnight, O/N) caùc hoaït ñoäng vay vaø cho vay baèng ngoaïi teä Laø giao dòch maø ngaøy vay voán laø ngaøy vôùi nhöõng thôøi haïn xaùc ñònh keøm theo moät hoâm nay (J), ngaøy traû nôï laø ngaøy hoâm sau (J+1). khoaûn tieàn lôøi theå hieän qua laõi suaát. - Laõi suaát LiBor, PiBor, NiBor, FiBor, SiBor, b. Giao dòch ngaøy mai (J+2, Tomorrow next, ZiBor… tomnext) Kyù hieäu : T/N. Laø giao dòch vôùi ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (J), ngaøy giao voán laø ngaøy mai (J+1), ngaøy traû nôï laø ngaøy (J+2). 73 74 2. Caùc loaïi giao dòch treân thò tröôøng tieàn gôûi: (tt) c. Giao dòch ngaøy kia (J+3, Spot next, S/N) : Töùc laø ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (ngaøy J), ngaøy giao voán laø ngaøy (J+2), ngaøy traû nôï laø ngaøy kia (J+2+1). d. Giao dòch cho kyø haïn thöù n : Laø giao dòch maø ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (ngaøy J), ngaøy giao voán laø ngaøy J+2, ngaøy traû nôï laø ngaøy (J+2+n). 75 19