Bài giảng học: Thanh toán quốc tế

THANH TOÁN

(cid:1) Moân hoïc Thanh toaùn quoác teá laø moân hoïc mang tính taùc nghieäp raát cao, laø nghieäp vuï chính cuûa sinh vieân chuyeân ngaønh Ngaân haøng vaø Ngoaïi thöông, laø moân boå trôï cho caùc chuyeân ngaønh kinh teá khaùc.

QUỐC TẾ

Chöông moät

(cid:1) Moân hoïc TTQT giuùp tìm hieåu chuyeân saâu veà caùc lónh vöïc : tyû giaù hoái ñoaùi, thò tröôøng hoái ñoaùi, caùc nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä (Spot, Arbitrage, Forward, Swap, Options, Futures Market), caùc phöông tieän thanh toaùn quoác teá (Bill of exchange, Cheque, Payment Card), caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá (T/T, D/P, D/A, CAD, D/C, L/C).

Nội dung: (cid:1) Chöông 1 : Hoái ñoaùi (cid:1) Chöông 2 : Phöông tieän thanh toaùn quoác teá (cid:1) Chöông 3 : Phöông thöùc thanh toaùn quoác teá

HOÁI ÑOAÙI

Moät soá quy öôùc trong giao dòch hoái ñoaùi quoác teá

Cách viết tỷ giá

• USD ? * Ký hiệu đơn vị tiền tệ : (cid:1) Bằng chữ in hoa,gồm 3 ký tự XXX

1 A = x B hoaëc A/B = x

- 2 ký tự đầu: tên quốc gia - Ký tự thứ ba: tên gọi đồng tiền

(cid:1) Ví dụ:

VD: Với tyû giaù ta coù theå vieát hoaëc laø 1 USD = 110,74 JPY USD/JPY = 110,74 110,74 JPY/USD.

A/B = 1/B/A 1 EUR = 1,4262 USD

- JPY: Japanese Yen - CHF: Confederation helvetique Franc - GBP: Great Britain Pound - USD: United States dollars (cid:1) Là đại biểu cho một lượng giá trị

Phöông phaùp ñoïc tyû giaù (ngoân ngöõ trong giao dòch hoái ñoaùi quoác teá)

VD : (cid:2)(cid:3) EUR/USD = 1,4262 (cid:2)(cid:3) USD/EUR = 1/EUR/USD = 0,7012

Vì nhöõng lyù do nhanh choùng, chính xaùc vaø tieát kieäm, caùc tyû giaù khoâng bao giôø ñöôïc ñoïc ñaày ñuû treân thò tröôøng, maø ngöôøi ta thöôøng ñoïc nhöõng con soá coù yù nghóa. VD : với tyû giaù USD/CHF = 1,1760 – 1,1767

(cid:1)1 USD = 16.558 VND (cid:1) ? (cid:1)Tỷ giá hối đoái?

Caùc con soá ñaèng sau daáu phaåy ñöôïc ñoïc theo nhoùm hai soá : - Hai soá thaäp phaân ñaàu tieân goïi laø “soá” (figure), - Hai soá keá tieáp goïi laø “ñieåm” (point).

Nhö vaäy, ta thaáy tyû giaù mua vaø tyû giaù baùn coù thoâng thöôøng khoaûng cheânh leäch (Spread), vaøo khoaûng 5 ñeán 20 ñieåm.

Ký hiÖu tiÒn tÖ theo tiªu chuÈn cña ISO

I. TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ( Foreign Exchange Rate - FX)

- Tyû giaù hoái ñoaùi laø giaù caû cuûa moät ñôn vò tieàn teä nöôùc naøy ñöôïc theå hieän baèng soá löôïng ñôn vò tieàn teä nöôùc khaùc. - Tyû giaù hoái ñoaùi laø söï so saùnh moái töông quan

(cid:1) CNY (cid:1) EUR (cid:1) HKD (cid:1) INR (cid:1) ITL (cid:1) JPY (cid:1) MYR (cid:1) SGD (cid:1) THB (cid:1) GBP (cid:1) USD (cid:1) VND

(cid:1) China (cid:1) Eupoe (cid:1) HongKong (cid:1) India (cid:1) Italy (cid:1) Japan (cid:1) Malaysia (cid:1) Singapore (cid:1) Thailand (cid:1) United Kingdom (cid:1) United States (cid:1) Vietnam

(cid:4) Yuan Renmibi (cid:4) EURO currency (cid:4) HongKong Dollar (cid:4) Indian Rupee (cid:4) Italian Lira (cid:4) Yen (cid:4) Malaysian Ringit (cid:4) Singapore Dollar (cid:4) Bat (cid:4) Pound Sterling (cid:4) US Dollar (cid:4) Vietnam dong

GBP (Great Britain Pound) JPY (Japanese Yen) CHF (Confederation helvetique Franc)

1. Phöông phaùp bieåu thò tyû giaù

a. Phöông phaùp bieåu thò thöù nhaát

(yeát giaù - quotation):

(Direct quotation- Price quotation-tröïc tieáp)

giaù trò giöõa hai loaïi tieàn. Ví duï : Ngaøy dd/mm/yyyy, treân thò tröôøng hoái ñoaùi quoác teá ta coù thoâng tin: 1 USD = 110,74 JPY 1 GBP = 1,9054 USD 1 USD = 1,1340 CHF

(cid:1) 1 ngoaïi teä = x noäi teä 1 ñoàng tieàn yeát giaù = X ñoàng tieàn ñònh giaù

Phöông phaùp yeát giaù naøy ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu quoác gia : Nhaät, Thaùi Lan, Haøn Quoác, Vieät Nam, …

- Commodity terms - đồng tiền yeát giaù - Currency terms - ñoàng tieàn ñònh giaù

Có 2 phương pháp yết giá :

phương pháp biểu thị thứ nhất, và phương pháp biểu thị thứ hai Ví dụ : Tại TP Hồ Chí Minh: (cid:1) 1 USD = 16.580 VND (cid:1) 1 EUR = 23.831 VND (cid:1) 1 GBP = 31407 VND (cid:1) 1 JPY = 151 VND (cid:1) 1 AUD = 13.633 VND (cid:1) 1 HKD = 2.106 VND

Tham khaûo Website:

Phöông phaùp bieåu thò thöù hai (Indirect quotation-Volume quotation-giaùn tieáp)

1 noäi teä = y ngoaïi teä

www.exchangerate.com, www.yahoo.com/finance, www.forexdirectory.net, www.forex.com, www.forexpoint.com , www.saxobank.com, www.info-forex.com,

Phöông phaùp yeát giaù naøy aùp duïng ôû moät soá nöôùc : Anh, Myõ, Chaâu AÂu, UÙc, … Ví dụ : Tại New York:

2. Phương pháp tính toán tỷ giá

1 USD = 110,74 JPY 1 USD = 1,1327 CHF 1 USD = 7,8095 HKD 1 USD = 1,4510 SGD 1 GBP = 1,9020 USD 1 EUR = 1,4280 USD 1 AUD = 0,8865 USD

Tyû giaù chaøo VD : Tyû giaù USD/CHF ñöôïc chaøo :

ASK 1,1767

(cid:1) a. Nguyên tắc tính chéo: A/B = A/C x C/B hoặc A/B = C/B / C/A Muốn xác định tỷ giá hối đoái giữa A/B ta lấy tỷ giá A/C nhân với tỷ giá C/B hoặc tỷ giá C/B chia cho tỷ giá C/A BID 1,1760 --- mua USD baùn USD mua CHF baùn CHF

(cid:1) b. Vận dụng nguyên tắc tính chéo để xác định tỷ giá hối đoái - Soá nhoû (1,1760) laø giaù mua ñoàng tieàn yeát giaù (USD) vaø laø giaù baùn ñoàng tieàn ñònh giaù (CHF). - Soá lôùn laø giaù baùn ñoàng tieàn yeát giaù (USD) vaø laø giaù mua ñoàng tieàn ñònh giaù (CHF).

Baøi taäp tình huoáng 1 :

Aùp duïng coâng thöùc : A/B = A/C x C/B

Moät khaùch haøng taïi Tokyo caàn chuyeån ñoåi GBP sang JPY neân caàn söû duïng tyû giaù GBP/JPY. Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : GBP/USD : 1,5866 / 70 USD/JPY : 107,26 / 30 (cid:3)(cid:3)(cid:3)(cid:3) GBP/JPY GBP USD = ------- × -------- USD JPY Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ?

* Tính tyû giaù baùn cuûa GBP/JPY : * Tính tyû giaù mua cuûa GBP/JPY : (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng baùn GBP vaø mua JPY (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng mua GBP vaø baùn JPY + Ngaân haøng baùn GBP mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng mua GBP baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù baùn GBP/USD : 1,5870 (Ask rate) mua GBP/USD : 1,5866 (Bid rate) + Ngaân haøng mua JPY baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn JPY mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù baùn USD/JPY : 107,30 (Ask rate) mua USD/JPY : 107,26 (Bid rate)

Tỷ giá bán (TG bán) (TG mua) (TG bán) (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) GBP/JPY = GBP/USD x USD/JPY Tỷ giá mua (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) GBP/JPY

(TG mua) = GBP/USD x USD/JPY = 1,5866 x 107,26 = 170,18 = 1,5870 x 107,30 = 170,29

A/B = A/C x C/B Baøi taäp tình huoáng 2 : Aùp duïng coâng thöùc : Bieán ñoåi coâng thöùc :

GBP USD GBP/AUD = ------- × -------- USD AUD 1

Moät khaùch haøng taïi London caàn chuyeån ñoåi GBP sang AUD neân caàn söû duïng tyû giaù GBP/AUD. Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : GBP/USD : 1,5866 / 70 AUD/USD : 0,5650 / 55 = GBP/USD × -------------- AUD/USD

Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ?

GBP/USD = ------------- AUD/USD

* Tính tyû giaù mua cuûa GBP/AUD : * Tính tyû giaù baùn cuûa GBP/AUD : (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng mua GBP vaø baùn AUD (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng baùn GBP vaø mua AUD

+ Ngaân haøng mua GBP baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn GBP mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù mua GBP/USD : 1,5866 (Bid rate) baùn GBP/USD : 1,5870 (Ask rate) + Ngaân haøng baùn AUD mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng mua AUD baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù baùn AUD/USD : 0,5655 (Ask rate) mua AUD/USD : 0,5650 (Bid rate)

(TG mua) GBP/USD (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) Tỷ giá mua GBP/AUD = -------------------------- (TG bán) AUD/USD (TG bán) GBP/USD (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) Tỷ giá bán GBP/AUD = -------------------------- (TG mua) AUD/USD 1,5866 1,5870 = ---------- = 2,8057 = ---------- = 2,8088

0,5655 0,5650

A/B = A/C x C/B Baøi taäp tình huoáng 3 : Aùp duïng coâng thöùc : Bieán ñoåi coâng thöùc :

SGD USD SGD/JPY = ------- × -------- USD JPY 1 = -------------- x USD/JPY Moät khaùch haøng taïi Singapore caàn chuyeån ñoåi SGD sang JPY neân caàn söû duïng tyû giaù SGD/JPY. Giaû söû treân thò tröôøng coâng boá nhö sau : USD/SGD : 1,7640 / 50 USD/JPY : 107,26 / 30 USD/SGD

Tính tyû giaù mua vaø baùn cuûa Ngaân haøng ?

USD/JPY = ------------- USD/SGD

* Tính tyû giaù baùn cuûa SGD/JPY : * Tính tyû giaù mua cuûa SGD/JPY : (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng baùn SGD vaø mua JPY. (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) ngaân haøng mua SGD vaø baùn JPY. + Ngaân haøng baùn SGD mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng mua SGD baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù mua USD/SGD : 1,7640 (Bid rate) baùn USD/SGD : 1,7650 (Ask rate) + Ngaân haøng mua JPY baùn USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù + Ngaân haøng baùn JPY mua USD (cid:3) Söû duïng tyû giaù baùn USD/JPY : 107,30 (Ask rate) mua USD/JPY : 107,26 (Bid rate)

(TG bán) USD/JPY (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) Tỷ giá bán SGD/JPY = -------------------------- (TG mua) USD/SGD (TG mua) USD/JPY (cid:5)(cid:5)(cid:5)(cid:5) Tỷ giá mua SGD/JPY = -------------------------- (TG bán) USD/SGD 107,30 107,26 = ---------- = 60,83 = ---------- = 60,77 1,7640

1,7650

a. Trong chế độ bản vị tiền vàng (tt)

3. Cô sôû xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi :

a. Trong cheá ñoä baûn vò tiền vaøng :

Döïa vaøo nguyeân lyù ñoàng giaù vaøng, ngang giaù vaøng thì tyû giaù giöõa caùc caëp ñoàng tieàn ñöôïc xaùc ñònh laø : 1. 1 GBP = 7,32 / 1,50463 = 4,8650 USD Ví duï : vaøo ñaàu theá kyû XX : (cid:5) GBP/USD = 4,8650

2. 1 USD = 1,50463 / 0,32258 = 4,6644 FRF (cid:5) USD/FRF = 4,6644 1 GBP coù haøm löôïng 7,32g vaøng (naêm 1821) 1 USD coù haøm löôïng 1,50463g vaøng (naêm 1879) 1 FRF coù haøm löôïng 0,32258g vaøng (naêm 1803)

a. Trong chế độ bản vị tiền vàng (tt)

b. Hệ thống tỷ giá Bretton Woods

3. GBP/FRF = ?

(cid:6) Điều kiện ra đời : Tóm lại : (cid:1) Tỷ giá được xác định trên cơ sở so sánh hàm

Tình trạng đó đã làm ách tắc thương mại thế giới

lượng vàng giữa các đồng tiền,gọi là ngang giá vàng hoặc đồng giá vàng (cid:4) Chế độ bản vị tiền vàng kết thúc (cid:4) Chiến tranh thế giới lần II (1939-1945) (cid:4) Tình hình tài chính tiền tệ các nước tư bản (cid:1) Tỷ giá thực tế dao động quanh đồng giá vàng chủ nghĩa hỗn loạn trong giới hạn điểm vàng(Tỷ giá ở mức tổng chi phí trả bằng vàng) (cid:1) Đây là cơ chế tỷ giá ổn định nhất

Thaønh laäp : (cid:1) Quyõ Tieàn teä Quoác teá IMF - International Monetary

b. Hệ thống tỷ giá Bretton Woods (tt)

Fund (Website: www.imf.org )

(cid:1) Ngaân haøng theá giôùi WB - The World Bank Group

(Website: www.worldbank.org)

(cid:4) Ngaân haøng Taùi thieát vaø Phaùt trieån Quoác teá (IBRD : The International Bank for Reconstruction & Development)

(cid:4) Hieäp hoäi Phaùt Trieån Quoác teá (IDA : The International

Development Association)

(cid:4) Coâng ty Taøi chính Quoác teá (IFC : The International

Finance Corporation

(cid:4) Coâng ty Ñaûm laõnh Ñaàu tö Ña bieân (MIGA : The

Multilateral Investment Guarantee Agency)

(cid:6) Hoäi nghò Bretton Woods : (cid:4) Để coù theå vaïch ra moät traät töï kinh teá quoác teá môùi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän taïi, caùc nöôùc Myõ, Anh vaø moät soá nöôùc ñoàng minh cuûa hoï ñaõ hoïp taïi Bretton Woods , New Hampshire (caùch Boston 150 km).

(cid:4) Trung Taâm Hoaø Giaûi Tranh Chaáp Ñaàu Tö Quoác teá (ICSID: The International Centre for Settlement of Investment Disputes)

(cid:4) Hoäi nghò keùo daøi töø ngaøy 01-07 ñeán 20-07- 1944 döôùi söï laõnh ñaïo cuûa J.M Keynes vaø H.D White, 44 quoác gia tham döï hoäi nghò ñaõ ñi ñeán thoûa thuaän :

c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973):

Hình thaønh : Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi Bretton Woods (The gold exchange standard) 1946 – 1973 :

(cid:4) Tyû giaù hoái ñoaùi chính thöùc cuûa caùc nöôùc ñöôïc hình thaønh treân cô sôû so saùnh vôùi haøm löôïng vaøng chính thöùc cuûa ñoâla Myõ (0,888671g- 35USD/ ounce) vaø khoâng ñöôïc pheùp bieán ñoäng quaù phaïm vi ± x% (luùc baáy giôø laø 1%) cuûa tyû giaù chính thöùc ñaõ ñaêng kyù taïi IMF. (cid:1) Tyû giaù coá ñònh (Fixed Exchange rate): laø tyû giaù khoâng bieán ñoäng thöôøng xuyeân, khoâng phuï thuoäc vaøo quy luaät cung caàu, phuï thuoäc vaøo yù muoán chuû quan cuûa chính phuû (103 nöôùc) Ví duï : 1998 Malaysia thöïc hieän cô cheá tyû giaù coá ñònh cho đồng ringit (MYR), ñeán ngaøy 21/07/2005 thì thaû noåi. (cid:4) Naêm 1971 (15/08/1971), oâng Nixon – Toång

thoáng Myõ tuyeân boá phaù giaù ñoàng USD (x = 2.25%), (cid:4) Naêm 1973, IMF chính thöùc huûy boû cô cheá tyû giaù Bretton Woods.

c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : (cid:4) Tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù : (tt)

c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : (cid:1) Tyû giaù thaû noåi : (cid:4) Tyû giaù thaû noåi töï do (Freely Floating Exchange rate) : laø cô cheá tyû giaù maø theo ñoù giaù caû ngoaïi teä seõ do cung caàu quyeát ñònh vaø khoâng coù söï can thieäp cuûa chính phuû (hoaëc can thieäp thoâng qua caùc coâng cuï taøi chính tieàn teä).(40 nöôùc)

(cid:4) Tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù (Managed float

4. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán söï bieán ñoäng cuûa

c. Trong cheá ñoä tieàn teä ngaøy nay (töø naêm 1973) : (tt) (cid:1) Tyû giaù thaû noåi taäp theå:

tyû giaù hoái ñoaùi:

Noåi baät nhaát laø heä thoáng tieàn teä Chaâu Aâu (EMS- European Monetary System 1978).

exchange rate) hay coøn goïi tyû giaù linh hoaït (Flexible exchange Rate Regimes) : laø tyû giaù thaû noåi nhöng coù söï can thieäp cuûa chính phuû. Chính phuû (NHTW) söû duïng caùc coâng cuï taøi chính tieàn teä hoaëc coâng cuï haønh chính ñeå taùc ñoäng leân tyû giaù hoái ñoaùi phuïc vuï cho chieán löôïc chung cuûa nöôùc mình (43 nöôùc). VD : Ñoàng tieàn CNY cuûa Trung Quoác (TQ) ra ñôøi töø thaùng 12/1948, giai ñoaïn 1953 – 1972 tyû giaù 2,42 CNY/USD, 1996 – 2005 tyû giaù 8,28 CNY/USD. Sau hôn 10 naêm gaàn nhö coá ñònh tyû giaù, luùc 19:00 ngaøy 21/07/2005, TQ ñaõ quyeát ñònh naâng giaù CNY 2,10% (cid:5) 1 USD = 8,11 CNY, TQ coù döï tröõ ngoaïi teä thöù II theá giôùi : 711 tyû USD (cuoái thaùng 6/2005), toác ñoä taêng GDP bình quaân trong 10 naêm qua + 8,6%.

- Ngaøy 09/05/1978 Nghò vieän Chaâu Aâu pheâ chuaån danh saùch 11 nöôùc ñuû tieâu chuaån gia nhaäp EU–11: Ñöùc, Phaùp, Ailen, Aùo, Bæ, Boà Ñaøo Nha, Lucxembua, Haø Lan, YÙ, Phaàn Lan, Taây Ban Nha, vaø Hy Laïp tham gia vaøo ngaøy 01/01/2001 (cid:5)EU–12 .

- Ngaøy 01/01/1999. ñoàng tieàn EURO chính thöùc ra ñôøi vôùi ñaày ñuû tö caùch cuûa moät ñoàng tieàn thöïc, chung vaø duy nhaát cho caû khoái EU–12 .

Naêm :

(cid:1) Caùn caân thanh toaùn quoác teá (cid:5) tyû giaù hoái ñoaùi (cid:1) Laïm phaùt (cid:5) tyû giaù hoái ñoaùi (cid:1) Moät soá nhaân toá khaùc nhö : - Söï ñieàu chænh caùc chính saùch veà : taøi chính tieàn teä, laõi suaát, … - Caùc söï kieän kinh teá, xaõ hoäi, chieán tranh, thieân tai, …

(cid:1) Cô cheá tyû giaù hoái ñoaùi cuûa Vieät Nam: 1985 18

USD/VND =

1988 3000

2005 15780

- Söï bieán ñoäng cuûa caùc chæ soá thoáng keâ veà : vieäc laøm - thaát nghieäp, taêng tröôûng kinh teá (GDP), …

5. Phương pháp điều chỉnh

a- Sử dụng qũy dự trữ bình ổn hối đoái

(cid:1)a- Sử dụng qũy dự trữ bình ổn hối đoái (cid:1)b- Sử dụng chính sách chiết khấu (cid:1)c- Phá giá hối đoái (cid:1)d- Nâng giá hối đoái

(cid:1) Khái niệm :

b- Sử dụng chính sách chiết khấu

c- Phá giá hối đoái

Quỹ dự trữ bình ổn hối đoái là quỹ do chính phủ lập ra, một phần bằng vàng, một phần bằng ngoại tệ dùng để can thiệp vào thị trường hối đoái khi cần thiết nhằm duy trì sự ổn định của tỷ giá và thực hiện các chính sách kinh tế quốc gia trong từng thời kỳ.

(cid:1)Khái niệm :

(cid:1) Khái niệm :

Phá giá hối đoái là việc chính phủ tuyên bố nâng cao chính thức tỷ giá hối đoái của một ngoại tệ so với bản tệ ( thông thường là tỷ giá quan trọng nhất).

Chính sách chiết khấu là chính sách NHTW dùng biện pháp thay đổi lãi suất chiết khấu để điều chỉnh tỷ giá hối đoái trên thị trường.

(cid:1)Tác động :

Xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm.

(cid:1) Công cụ : lãi suất chiết khấu (LSCK).

(cid:1) Cách điều chỉnh : - Tỷ giá tăng : tăng LSCK, thu hút ngoại tệ - Tỷ giá giảm : giảm LSCK, giảm ngoại tệ

d- Nâng giá hối đoái

6. Các loại tỷ giá hối đoái

(cid:1) Khái niệm : a. Tỷ giá chính thức b. Tỷ giá kinh doanh của các ngân hàng thương mại :

Nâng giá hối đoái là việc chính phủ tuyên bố hạ thấp chính thức tỷ giá hối đoái của một ngoại tệ so với bản tệ (thông thường là tỷ giá quan trọng nhất) (cid:1) Tỷ giá tiền mặt (cid:1) Tỷ giá chuyển khoản (cid:1) Tác động :

II. THÒ TRÖÔØNG HOÁI ÑOAÙI (Le Marcheù des changes, Foreign Exchange Market)

Σ giaù voán haøng VN treân saøn taøu

c. Tyû giaù xuaát khaåu =

Ngoaïi teä thu ñöôïc theo giaù FOB

1. Khaùi nieäm :

Σ giaù baùn haøng nhaäp taïi caûng VN

laø nôi

tröôøng hoái ñoaùi

d. Tyû giaù nhaäp khaåu =

Ngoaïi teä chi traû theo giaù CIF

Thò thöïc hieän vieäc mua baùn caùc ngoaïi teä vaø phöông tieän chi traû coù giaù trò nhö ngoaïi teä, giaù caû ngoaïi teä ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû cung caàu.

e. Tyû giaù ñoùng cöûa, môû cöûa, cao nhaát, thaáp nhaát d. Tyû giaù tính cheùo f. Tyû giaù danh nghóa, tyû giaù thöïc

xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng. (cid:1) Trường hợp này thường xảy ra vì lý do chính trị là chủ yếu.

3. Các nghiệp vụ hối đoái

2. Ñaëc ñieåm thò tröôøng hoái ñoaùi :

a. Nghiệp vụ giao ngay: (Spot operations) (cid:1) Khái niệm :

Coù 4 ñaëc ñieåm lôùn : (cid:1) Thò tröôøng hoaït ñoäng lieân tuïc 24/24 (cid:1) Thò tröôøng mang tính quoác teá. (cid:1) Tyû giaù ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû coï xaùt cuûa Nghiệp vụ Spot là hoạt động mua bán ngoại tệ mà theo đó việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện ngay, theo tỷ giá đã được thoả thuận tại thời điểm ký kết hợp đồng. cung vaø caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng.

(cid:1) Lưu ý: (cid:4) Chữ “ngay” không phải là ngay lập tức mà là ngay sau 2 ngày, (cid:1) Nhöõng ñoàng tieàn maïnh nhö USD, EUR, JPY, CHF, GBP, AUD, … giöõ vò trí quan troïng cuûa thò tröôøng, ñaëc bieät laø ñoàng USD. (cid:4) Đó là 2 ngày làm việc để thực hiện các bút toán chuyển tiền liên ngân hàng quốc tế.

b.

Nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch tỷ giá (Arbitrage Operations)

(cid:1) Khái niệm :

Tại thời điểm T ta có thông tin : (cid:1)Zurich : (cid:1)Toronto : (cid:1)Newyork :

CAD/CHF = 0,9840 – 47 USD/CAD = 1,2180 – 86 USD/CHF = 1,2050 – 55

“Arbitrage” là việc kinh doanh từ cơ hội sử dụng các mức chênh lệch tỷ giá giữa các thị trường hối đoái để thu lợi nhuận theo nguyên tắc : mua ở nơi rẻ nhất và bán ở nơi mắc nhất.

Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 triệu USD

(cid:1) Phân loại : có 2 loại : (cid:4) Giản đơn (Simple arbitrage) : khai thác trên 2 thị trường (cid:4) Phức tạp (Complex arbitrage) : khai thác từ 3 thị trường trở lên

Tại thời điểm T ta có thông tin : (cid:1)Newyork : (cid:1)Zurich : (cid:1)Sydney :

USD/CHF = 1,2046 – 53 AUD/CHF = 0,9280 – 86 AUD/USD = 0,7685 – 90

Tại thời điểm T ta có thông tin : (cid:1)Zurich : GBP/CHF = 2,2580 – 86 (cid:1)London : GBP/SGD = 3,1180 – 95 (cid:1)Singapore : CHF/SGD = 1,3810 – 16

Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 triệu USD

Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 triệu GBP

c. Nghieäp vuï mua baùn ngoaïi teä coù kyø

haïn (Forward Operations)

Tại thời điểm T ta có thông tin : (cid:1)Toronto : (cid:1)Zurich : (cid:1)Newyork :

USD/CAD = 1,2132 – 36 CAD/CHF = 0,9920 – 30 USD/CHF = 1,2040 – 45

Yêu cầu kinh doanh “arbitrage” với 100 triệu USD

Moät giao dòch ngoaïi teä coù kyø haïn laø giao dòch trong ñoù moïi döõ kieän ñöôïc ñònh ra vaøo thôøi ñieåm hieän taïi nhöng vieäc thöïc hieän seõ dieãn ra trong töông lai.

Tyû giaù coù kyø haïn seõ ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tyû giaù giao ngay, thôøi haïn giao dòch vaø laõi suaát cuûa hai ñoàng tieàn ñoù. Cuï theå noù ñöôïc tính toaùn baèng coâng thöùc sau ñaây :

1 + IB.T RF = RS x 1 + IA.T Forward Rate = Spot Rate + Swap Cost = RF RS + RS (IB – IA) T

(cid:4) Khi IB > IA (cid:5) RF > RS, phaàn doâi ra ñöôïc goïi laø Trong ñoù: A laø ñoàng tieàn yeát giaù, B laø ñoàng tieàn ñònh giaù. RF : tyû giaù coù kyø haïn cuûa ñoàng tieàn A so vôùi ñoàng ñieåm gia taêng (Premium). tieàn B. (cid:4) Khi IB < IA (cid:5) RF < RS cheânh leäch ñöôïc goïi laø

ñieåm khaáu tröø (Discount). (cid:5) RF = RS (cid:4) IB = IA

d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối ñoaùi

(Options)

T : thôøi haïn thoûa thuaän (ngaøy, thaùng, naêm). IA : laõi suaát cuûa ñoàng tieàn A (ngaøy, thaùng, naêm). IB : laõi suaát cuûa ñoàng tieàn B (ngaøy, thaùng, naêm). RS : tyû giaù giao ngay (A/B = x).

(cid:1) Quyền chọn mua – Call option (cid:7) Ngöôøi mua quyeàn choïn mua (Holder buy

QĐ 289 (cid:1) 30 ngày : 0,20% (cid:1) 31 đến 44 ngày : 0,25% (cid:1) 45 đến 59 ngày : 0,40% (cid:1) 60 đến 74 ngày : 0,45% (cid:1) 75 đến 89 ngày : 0,65% (cid:1) …… (cid:1) 180 ngày: 1,50% Call option) – (Long Call) Ngöôøi mua “call option” phaûi traû cho ngöôøi baùn “call” moät khoaûn chi phí, vaø do ñoù ngöôøi mua coù ñöôïc quyeàn mua moät löôïng ngoaïi teä (haøng hoaù, chöùng khoaùn) nhaát ñònh, theo moät tyû giaù ñaõ ñònh tröôùc vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù, nhöng khoâng baét buoäc phaûi thực hiện quyền mua đoù.

Ngöôøi mua call option (cid:7) Ngöôøi baùn quyeàn choïn mua (Writer sell Call Lôøi 16.020

Tyû giaù (USD/VND) 16.000

Ngöôøi baùn call option Loã

Call Breakeven = Strike (exercise price) + Premium

16.020 = 16.000 + 20

d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối đoaùi

option) – (Short call) Ngöôøi baùn “call option” nhaän ñöôïc tieàn töø ngöôøi mua “call” neân phaûi coù traùch nhieäm baùn moät soá ngoaïi teä nhaát ñònh (haøng hoaù, chöùng khoaùn), theo moät giaù ñaõ ñònh tröôùc taïi moät ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù khi ngöôøi mua muoán thöïc hieän quyeàn mua cuûa hoï. American style - ñöôïc thöïc hieän baát kyø thôøi ñieåm naøo trong khoaûng thôøi gian cuûa hôïp ñoàng. European style - chæ ñöôïc thöïc hieän quyeàn choïn vaøo ngaøy ñaùo haïn cuûa hôïp ñoàng.

(Options) (tt)

(cid:7) Ngöôøi baùn quyeàn choïn baùn (Writer sell Put

(cid:1) Quyeàn choïn baùn – Put option (cid:7) Ngöôøi mua quyeàn choïn baùn (Holder buy Put

option) – (Short put) Ngöôøi baùn “put option” nhaän ñöôïc tieàn töø ngöôøi mua “put” neân phaûi coù traùch nhieäm mua moät soá ngoaïi teä nhaát ñònh (haøng hoaù, chöùng theo moät giaù ñaõ ñònh tröôùc taïi moät khoaùn), ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù khi ngöôøi baùn muoán thöïc hieän quyeàn baùn cuûa hoï. thôøi American style- ñöôïc thöïc hieän baát kyø ñieåm naøo trong khoaûng thôøi gian cuûa hôïp ñoàng. European style- chæ ñöôïc thöïc hieän quyeàn choïn vaøo ngaøy ñaùo haïn cuûa hôïp ñoàng. option) – (Long put) Ngöôøi mua “put option” phaûi traû cho ngöôøi baùn “put” moät khoaûn chi phí, vaø do ñoù ngöôøi mua coù ñöôïc quyeàn baùn moät löôïng ngoaïi teä (haøng hoaù, chöùng khoaùn) nhaát ñònh, theo moät tyû giaù ñaõ ñònh tröôùc vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hoaëc tröôùc ngaøy ñoù, nhöng khoâng baét buoäc phaûi thực hiện quyền baùn đoù.

d. Nghieäp vuï quyền lựa chọn hối đoaùi

(Options) (tt)

Lôøi

Ngöôøi mua Put Option (cid:1) Giaù option (premium) phuï thuoäc vaøo nhieàu 15.840 yeáu toá : 15.860

Tyû giaù (USD/VND)

Ngöôøi baùn Put Option

Put Breakeven = Strike(exercise price) – Premium

Loã

15.840 = 15.860

– 20

e. Nghieäp vuï Swap

e. Nghieäp vuï Swap (caàm coá, hoaùn ñoåi)

(caàm coá, hoaùn ñoåi)

(cid:4) tyû giaù giao ngay (Spot rate), (cid:4) tyû giaù thoûa thuaän treân hôïp ñoàng (Strike), (cid:4) thôøi haïn thoûa thuaän (maturity), (cid:4) tyû giaù kyø haïn (Forward rate), (cid:4) laõi suaát cuûa caùc ñoàng tieàn giao dòch, (cid:4) phöông sai, (cid:4) …

(cid:4) Là nghiệp vụ hối đoái kép, trong đó ngân hàng kết hợp cùng một lúc hai nghiệp vụ Spot và Forward theo hai hướng ngược nhau với cùng một lượng ngoại tệ đối ứng

(cid:1) Mục đích ngân hàng : (cid:4) Đáp ứng nhu cầu khách hàng (cid:4) Đảm bảo an toàn hối đoái (cid:4) Thu lợi nhuận (cid:1) Lưu ý :

(cid:4) Có 2 dạng : - Bán giao ngay, mua kỳ hạn, và - Mua giao ngay, bán kỳ hạn

Trong giao dịch swap giữa 2 ngân hàng, nếu trong nghiệp vụ spot đã dùng tỷ giá nào thì Rs trong công thức RF của nghiệp vụ forward phải dùng tỷ giá đã tính trong nghiệp vụ spot

IV. THÒ TRÖÔØNG GIAO SAU (FUTURES MARKET)

(cid:4) Thò tröôøng giao sau laø nôi giao dòch mua baùn caùc hôïp ñoàng giao sau veà haøng hoùa, tieàn teä vaø caùc coâng cuï taøi chính.

Moät soá ñaëc ñieåm cuûa Thò tröôøng giao sau : (cid:1) Ñöôïc thöïc hieän taïi quaày giao dòch mua baùn cuûa thò tröôøng, thoâng qua moâi giôùi (Broker). Ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn khoâng caàn bieát nhau. (cid:1) Phaàn lôùn caùc hôïp ñoàng giao sau thöôøng ñöôïc keát thuùc tröôùc thôøi haïn, trong khi hôïp ñoàng coù kyø haïn (Forward) thì ña soá caùc hôïp ñoàng ñeàu ñöôïc thanh toaùn baèng vieäc giao haøng chính thöùc.

(cid:1) Hôïp ñoàng giao sau chæ coù boán ngaøy coù giaù trò trong naêm (4 value date per year): ngaøy Thöù Tö tuaàn thöù ba, thaùng Ba, thaùng Saùu, thaùng Chín vaø thaùng Möôøi Hai (the third Wednesday of March, June, September, December).

(cid:4) Hôïp ñoàng giao sau (Futures contract) laø moät söï thoûa thuaän baùn hoaëc mua moät taøi saûn (tieàn, haøng hoaëc chöùng khoaùn) nhaát ñònh taïi moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai vaø hôïp ñoàng naøy ñöôïc thöïc hieän taïi sôû giao dòch. www.liffe.com, The London international financial futures and options exchange. www.cme.com- Chicago mercantile exchange

Moät soá ñaëc ñieåm cuûa Thò tröôøng giao sau : (tt) (cid:1) Beân töông öùng (counterpart) khoâng phaûi laø VD : Ngaân haøng maø laø quaày giao dòch.

Neáu khaùch haøng coù khoaûn giao dòch laø 250.000 GBP (hôïp ñoàng), vaø neáu tyû giaù giao ñoäng töø 1,7960 leân 1,7970 thì khoaûn cheânh leäch baèng USD seõ laø :

(cid:1) Nhöõng nhaø ñaàu tö phaûi kyù quyõ cho quaày giao dòch thò tröôøng (margin) 5% trò giaù hôïp ñoàng. (cid:1) Caùc khoaûn lôøi loã (loss or profit) ñöôïc ghi nhaän vaø phaûn aûnh haøng ngaøy vôùi Phoøng thanh toaùn buø tröø (clearing house).

250.000 x 0,0010 USD/GBP = 250 USD. hoaëc laø : 62.500 x 4 x 0,001 = 250 USD. = 4 x10 x 6,25 = 250 USD. hoaëc

(cid:1) Thò tröôøng giao sau quy ñònh kích côõ cho moät ñôn vò hôïp ñoàng (fixed amount per contract): 100.000 AUD, 100.000 CAD, 125.000 CHF, 62.500 GBP, 1.250.000 JPY

2. Caùc loaïi giao dòch treân thò tröôøng

III. THÒ TRÖÔØNG TIEÀN GÔÛI NGOAÏI TEÄ:

tieàn gôûi:

a. Giao dòch qua ñeâm: (J+1, Overnight, O/N) 1. Khaùi nieäm: -

Laø giao dòch maø ngaøy vay voán laø ngaøy laø ngaøy hoâm sau hoâm nay (J), ngaøy traû nôï (J+1).

- b. Giao dòch ngaøy mai (J+2, Tomorrow next, Thò tröôøng tieàn gôûi ngoại tệ laø nôi tieán haønh caùc hoaït ñoäng vay vaø cho vay baèng ngoaïi teä vôùi nhöõng thôøi haïn xaùc ñònh keøm theo moät khoaûn tieàn lôøi theå hieän qua laõi suaát. Laõi suaát LiBor, PiBor, NiBor, FiBor, SiBor, ZiBor…

2. Caùc loaïi giao dòch treân thò tröôøng tieàn

gôûi: (tt)

tomnext) Kyù hieäu : T/N. Laø giao dòch vôùi ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (J), ngaøy giao voán laø ngaøy mai (J+1), ngaøy traû nôï laø ngaøy (J+2).

Giao dòch ngaøy kia (J+3, Spot next, S/N) : Töùc laø ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (ngaøy J), ngaøy giao voán laø ngaøy (J+2), ngaøy traû nôï laø ngaøy kia (J+2+1).

Giao dòch cho kyø haïn thöù n : Laø giao dòch maø ngaøy thoûa thuaän laø ngaøy hoâm nay (ngaøy J), ngaøy giao voán laø ngaøy J+2, ngaøy traû nôï laø ngaøy (J+2+n).