Bài giảng Kiểm toán 1: Chương 3 - ThS. Nguyễn Quốc Nhất

CHƯƠNG 3:<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> <br /> Mục tiêu chương<br /> Bieát ñöôïc caùc phöông phaùp kieåm toaùn<br /> <br /> CHƯƠNG 3<br /> <br /> Vận dụng các phương pháp trong kiểm toán<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> Hieåu ñöôïc trình töï kieåm tra HTKSNB<br /> Bieát ñöôïc phöông phaùp choïn maãu trong kieåm toaùn<br /> <br /> GV: Ths. Nguyễn Quốc Nhất<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.1 Phương pháp tiếp cận kiểm<br /> toán<br /> <br /> NỘI DUNG CHƯƠNG<br /> 3.1 Phương pháp tiếp cận kiểm toán<br /> 3.2 Phương pháp kiểm toán cơ bản<br /> <br /> Dựa trên hệ<br /> thống<br /> <br /> Phương pháp khoa học chung<br />  Phương pháp thử nghiệm kiểm soát<br />  Phương pháp thử nghiệm cơ bản<br /> <br /> Dựa trên<br /> tích rủi ro<br /> tài chính<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Dựa trên<br /> Bảng CĐKT<br /> <br /> Bài đọc thêm: KỸ THUẬT LẤY MẪU KIỂM TOÁN<br /> <br /> Tiếp cận<br /> kiểm<br /> toán<br /> <br /> Dựa trên rủi<br /> ro kinh<br /> doanh<br /> chiến lược<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3.1.1 Tiếp cận kiểm toán theo<br /> Bảng Cân đối kế toán<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3.1.2 Tiếp cận kiểm toán dựa trên<br /> hệ thống<br /> <br /> Tiếp cận kiểm toán theo Bảng cân đối kế toán là<br /> Kiểm toán các khoản mục tài sản và các khoản nợ<br /> phải trả:<br /> không chú trọng đến các khoản mục trên Báo cáo<br /> kết quả hoạt động kinh doanh<br /> Trong thời kỳ này việc lập kế hoạch kiểm toán<br /> không được chú trọng và rất ít sử dụng các thủ tục<br /> phân tích.<br /> Phương pháp tiếp cận này cũng chưa chú trọng đến<br /> việc đánh giá và kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br /> <br /> Kiem toan 1<br /> <br /> P- 1<br /> <br /> Với phương pháp tiếp cận này kiểm toán viên phải<br /> tăng cường việc kiểm tra các thủ tục kiểm soát<br /> trong các chu trình nghiệp vụ<br /> Các bảng câu hỏi kiểm soát về kiểm soát nội bộ<br /> chuẩn được thiết kế cho từng chu trình<br /> <br /> 6<br /> <br /> ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> CHƯƠNG 3:<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> <br /> 3.1.2 Tiếp cận kiểm toán dựa trên<br /> hệ thống<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3.1.3 Tiếp cận kiểm toán theo<br /> phân tích rủi ro tài chính<br /> <br /> Các chu trình này có thể là:<br /> Chu trình bán hàng - phải thu - thu tiền<br /> Chu trình mua hàng - phải trả - trả tiền,<br /> Chu trình hàng tồn kho - giá thành - giá vốn;<br /> Chu trình tiền lương và phải trả người lao động;<br /> Chu trình tài sản cố định và xây dựng cơ bản;<br /> các Chu trình khác(…)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phải lập kế hoạch một cách có hệ thống nên đòi hỏi<br /> kiểm toán viên phải có những hiểu biết chung về<br /> hoạt động kinh doanh của khách hàng<br /> Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ dưới góc độ<br /> kinh doanh<br /> Thủ tục phân tích được áp dụng trong mọi giai đoạn<br /> của cuộc kiểm toán<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 3.1.4 Tiếp cận kiểm toán theo rủi<br /> ro kinh doanh chiến lược<br /> <br /> 3.1.4 Tiếp cận kiểm toán theo rủi<br /> ro kinh doanh chiến lược<br /> <br /> <br /> Rủi ro kinh doanh chiến lược<br /> Để áp dụng triết để các tiếp cận này, kiểm toán viên<br /> cần phải:<br />  Hiểu biết về chiến lược kinh doanh của đơn vị được<br /> kiểm toán;<br />  Rủi ro kinh doanh mà đơn vị có thể gặp phải<br />  Rủi ro liên quan đến việc xử lý và ghi chép các<br /> nghiệp vụ;<br />  Khả năng của đơn vị trong việc đối phó hay kiểm<br /> soát những thay đổi trong môi trường kinh doanh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Các bước thực hiện:<br /> Bước 1: Đánh gía rủi ro kinh doanh chiến lược của<br /> đơn vị được kiểm toán;<br /> Bước 2: Đánh giá rủi ro có các sai lệch trọng yếu<br /> trên báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán;<br /> Bước 3: Xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro<br /> tiềm tàng và rủi ro kiểm soát;<br /> Bước 4: Xây dựng mô hình về rủi ro kiểm toán.<br /> <br /> 9<br /> <br /> Rủi ro kinh doanh chiến lược và<br /> mối quan hệ với rủi ro kiểm toán<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 10<br /> <br /> Mối quan hệ giữa rủi ro KD và RR<br /> kiểm toán<br /> <br /> Rủi ro kinh doanh chiến lược được định nghĩa là<br /> “Là rủi ro phát sinh từ các điều kiện, sự kiện, tình<br /> huống, có thể dẫn đến ảnh hưởng bất lợi tới khả<br /> năng đạt được mục tiêu và thực hiện được chiến<br /> lược kinh doanh của đơn vị”.<br /> Đánh giá của kiểm toán viên về rủi ro kinh doanh<br /> chiến lược là một phần của đánh giá các rủi ro có<br /> sai sót trọng yếu do nhầm lẫn, gian lận hay các<br /> hành vi không tuân thủ gây ra<br /> 11<br /> <br /> Kiem toan 1<br /> <br /> P- 2<br /> <br /> 12<br /> <br /> ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> <br /> CHƯƠNG 3:<br /> <br /> 3.2.1 Phöông phaùp khoa hoïc chung<br /> 3.2.1.Phöông phaùp khoa hoïc chung<br /> <br /> Chaáp nhaän hay khoâng chaáp nhaän giaû thuyeát treân<br /> <br />  Phöông phaùp khoa hoïc chung coù theå khaùi quaùt<br /> <br /> cô sôû caùc chöùng cöù.<br /> <br /> thaønh caùc böôùc sau:<br /> <br /> Laäp theâm vaø kieåm tra theâm caùc giaû thuyeát.<br /> <br /> <br /> <br /> Choïn ñeà taøi ñieàu tra, nghieân cöùu;<br /> <br /> <br /> <br /> Laäp giaû thuyeát ñeå kieåm tra<br /> <br /> <br /> <br /> Kieåm tra, phaân tích giaû thuyeát baèng caùch thu thaäp<br /> vaø ñaùnh giaù caùc chöùng töø thích hôïp;<br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> B4: Kieåm toaùn vieân ñöa ra yù kieán ñeå khaúng ñònh hay<br /> phuû nhaän giaû thuyeát;<br /> B5:Kieåm toaùn vieân phaûi ñöa ra yù kieán toång theå veà<br /> baùo caùo taøi chính döïa treân keát quaû kieåm tra nhöõng boä<br /> phaän, nhöõng khoaûn muïc rieâng bieät<br /> 15<br /> <br /> 16<br /> <br />  Quy trình kieåm toaùn, nhìn chung<br /> <br /> ñöôïc tieán haønh theo trình töï nhö sau<br /> <br /> <br /> B1: Nhaân vieân kieåm toaùn nhaän kieåm tra moät heä<br /> thoáng Baùo caùo taøi chính<br /> <br /> <br /> <br /> B2: Kieåm toaùn vieân ñöa caùc giaû thuyeát caàn kieåm tra;<br /> <br /> <br /> <br /> B3: Kieåm toaùn vieân thöû nghieäm, kieåm tra caùc giaû<br /> thuyeát;<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bài tập tình huống<br /> <br /> <br /> 3.2.2.1.Thöû nghieäm kieåm soaùt<br /> Laø vieäc kieåm tra ñeå thu thaäp baèng chöùng<br /> kieåm toaùn veà söï thieát keá phuø hôï p vaø söï vaän<br /> haønh höõu hieäu cuûa HT keá toaùn vaø HTKSNB<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Muïc ñích: Thu thaäp baèng chöùng veà söï<br /> höõu hieäu cuûa HTKSNB Ñaùnh giaù laïi ruûi ro<br /> kieåm soaùt  Thu heïp thöû nghieäm cô baûn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 17<br /> <br /> Kiem toan 1<br /> <br /> P- 3<br /> <br /> Tại 1 doanh nghiệp kinh doanh theo dạng siêu thị Mini,<br /> Doanh nghiệp xây dựng quy trình bán hàng như sau:<br /> 1 nhân viên bán hàng kiêm thu ngân (bằng máy quét).<br /> Khi khách hàng chọn hàng tại quày tự chọn sau đó tính tiền tại<br /> quày thu ngân, Nhân viên bán hàng tính tiền thông qua máy tính<br /> tiền( dùng mã vạch trong từng mặt hàng), xuất hóa đơn bán hàng<br /> cho khách hàng<br /> Yêu cầu:<br /> <br /> Đánh giá HTKSNB? Theo bạn có tiến hành thử nghiệm<br /> kiểm soát hay không, vì sao?<br /> Đánh giá HTKSNB tại các siêu thị Việt Nam: Big C, Coop<br /> mark…?<br /> 18<br /> <br /> ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> CHƯƠNG 3:<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> <br /> Quy trình choïn löïa thöïc hieän thöû nghieäm kieåm soaùt<br /> Tìm hieåu veà HTKSNB<br /> Ñaùnh giaù sô boä CR<br /> Thieát keá thöû nghieäm cô baûn döï kieán<br /> <br /> Tuøy thuoäc vaøo vieäc caân ñoái<br /> giöõa chi phí (vieäc thực hieän thöû<br /> nghieäm kieåm soaùt ñeå thu heïp thöû<br /> nghieäm cô baûn) vaø lôïi ích (vieäc<br /> thu heïp thöû nghieäp cô baûn) maø<br /> KTV seõ choïn löïa thöïc hieän hay<br /> khoâng thöïc hieän thöû nghieäm kieåm<br /> soaùt.<br /> <br /> Khoâng<br /> <br /> Coù theå giaûm thaáp<br /> CR trong thöïc teá ?.<br /> Coù<br /> Coù caân ñoái giöõa<br /> chi phí vaø lôïi ích ?.<br /> <br /> Khoâng<br /> <br /> Coù<br /> Thieát keá vaø thöïc hieän thöû nghieäm kieåm soaùt<br /> Treân cô sôû keát quaû cuûa thöû nghieäm kieåm soaùt ñaùnh giaù laïi CR<br /> <br /> Möùc CR ñöôïc ñaùnh giaù<br /> coù gioáng nhö döï kieán ?.<br /> <br /> Khoâng<br /> <br /> Thay ñoåi TNCB ñaõ döï kieán<br /> <br /> Coù<br /> Thöïc hieän thöû nghieäm cô baûn<br /> <br /> 19<br /> <br /> Caùc phöông phaùp thöû nghieäm kieåm soaùt<br /> <br /> 1<br /> <br /> Phöông phaùp caäp nhaät cho heä thoáng<br /> Laø kyõ thuaät ñoøi hoûi vieäc kieåm tra chi tieát<br /> moät loaït caùc nghieäp vuï cuøng loaïi ghi cheùp töø ñaàu<br /> ñeán cuoái ñeå xem xeùt, ñaùnh giaù caùc böôùc kieåm<br /> soaùt aùp duïng trong heä thoáng ñieàu haønh noäi boä<br /> <br /> Phương pháp cập nhật cho hệ thống<br /> <br /> 2<br /> <br /> 20<br /> <br /> Thử nghiệm chi tiết đối với kiểm soát<br /> <br /> Neáu coù thöïc hieän: HTKSNB toát => CR<br /> Neáu khoâng: HTKSNB yeáu keùm => CR khoâng<br /> ñoåi<br /> <br /> <br /> <br /> 21<br /> <br /> Thöû nghieäm chi tieát ñoái vôùi kieåm soaùt<br /> <br /> Thöû nghieäm chi tieát ñoái vôùi kieåm soaùt<br /> <br /> Biện pháp thức hiện<br />  Kiểm soát độc lập và quản lý<br />  Kiểm soát xử lý<br />  Kiểm soát để bảo vệ tài sản<br /> Thực hiện trên cơ sở kiểm tra các mẫu quy chế<br /> kiểm soát nội bộ<br /> PP thu thập bằng chứng: Quan sát, phỏng vấn,<br /> Kiểm tra đối chiếu<br /> <br /> Laø caùc thöû nghieäm ñöôïc tieán haønh ñeå thu<br /> thaäp baèng chöùng veà söï höõu hieäu veà quy cheá<br /> kieåm soaùt vaø caùc böôùc kieåm soaùt, laøm cô sôû<br /> cho vieäc thieát keá phöông phaùp kieåm toaùn cô<br /> baûn.<br /> <br /> 23<br /> <br /> Kiem toan 1<br /> <br /> P- 4<br /> <br /> 22<br /> <br /> 24<br /> <br /> ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN<br /> <br /> CHƯƠNG 3:<br /> <br /> 3.2.2.2.PP Thöû nghieäm cô baûn<br /> <br /> Caùc phöông phaùp kieåm toaùn cô baûn<br /> <br /> Laø phöông phaùp ñöôïc thieát keá vaø söû duïng<br /> nhaèm muïc ñích thu thaäp caùc baèng chöùng coù<br /> lieân quan ñeán caùc döõ lieäu do heä thoáng keá<br /> toaùn cuûa ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn cung caáp.<br /> <br /> <br /> <br /> Thuû tuïc phaân tích ñaùnh giaù toång quaùt<br /> <br /> <br /> <br /> Phöông phaùp thöû nghieäm chi tieát<br /> <br /> <br /> Kieåm tra nghieäp vuï<br /> <br /> <br /> <br /> Muïc ñích: Ñöôïc söû duïng ñeå phaùt hieän caùc<br /> sai soùt troïng yeáu treân BCTC<br /> <br /> Kieåm tra soá dö<br /> <br /> 25<br /> <br /> 26<br /> <br /> 3.2.2.2.1 Thuû tuïc phaân tích ñaùnh giaù<br /> toång quaùt - VSA 520<br /> <br /> Kyõ thuaät vaø nguoàn döõ lieäu<br /> Caùc phöông phaùp phaân tích chuû yeáu<br /> Phaân tích xu höôùng (Trend Analysis)<br /> Phaân tích tyû soá (Ratio Analysis)<br /> Phaân tích döï baùo (Expectation Analysis)<br /> Caùc nguoàn döõ lieäu cho phaân tích<br /> Soá lieäu kyø naøy - kyø tröôùc<br /> Soá lieäu thöïc teá - keá hoaïch<br /> Soá lieäu ñôn vò - Bình quaân ngaønh<br /> Soá lieäu taøi chính - Phi taøi chính<br /> <br /> Khaùi nieäm<br />  Laø vieäc phaân tích caùc soá lieäu, thoâng tin, caùc tyû<br /> suaát quan troïng, qua ñoù tìm ra nhöõng xu höôùng,<br /> bieán ñoäng vaø tìm ra nhöõng moái quan heä coù maâu<br /> thuaãn vôùi caùc thoâng tin lieân quan khaùc hoaëc coù söï<br /> cheânh leäch lôùn so vôùi giaù trò ñaõ döï kieán.<br /> <br /> 27<br /> <br /> 28<br /> <br /> Phaân tích xu höôùng<br /> <br /> Phân tích xu hướng (H2)<br /> <br /> 500<br /> 450<br /> <br /> 500<br /> 450<br /> 400<br /> 350<br /> 300<br /> 250<br /> 200<br /> 150<br /> 100<br /> 50<br /> 0<br /> <br /> 400<br /> 350<br /> 300<br /> <br /> Naêm 2009<br /> <br /> 250<br /> Naêm 2010<br /> <br /> 200<br /> 150<br /> 100<br /> 50<br /> <br /> Naê m 2009<br /> Naê m 2010<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> <br /> <br /> Bieåu ñoà bieán ñoäng doanh thu qua caùc thaùng naêm<br /> 2009, so vôùi 2010. Nhaän xeùt?<br /> 29<br /> <br /> Kiem toan 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> 12<br /> <br /> P- 5<br /> <br /> Bieåu ñoà bieán ñoäng doanh thu qua caùc thaùng<br /> naêm 2009, so vôùi 2010. Nhaän xeùt?<br /> 30<br /> <br /> ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com<br /> <br />