15/1/2022
1
15/01/2022 1
15/01/2022 2
.
I
Thu nhập và chi tiêu của nền kinh tế
II
Tổng sản phẩm trong nước
III
Các mô hình kinh tế
IV
Các chỉ tiêu khác về thu nhập
V
Giá cả của các chỉ tiêu
Khi đánh giá nền kinh tế của một quốc gia,
người ta thường dựa trên chỉ tiêu tổng thu
nhập của mọi người trong nền kinh tế.
Đó là chức năng của tổng sản phẩm trong
nước (GDP - Gross Domestic Product).
15/01/2022 315/01/2022 4
GDP cùng một lúc phản ánh hai chỉ tiêu: Tổng
thu nhập và tổng chi tiêu của mọi người trong
một nền kinh tế.
VD: Chị Thương hớt tóc cho anh Mến với giá
100.000 đồng?
Nền kinh tế với tư cách là một tổng thể thì
tổng thu nhập phải bằng tổng chi tiêu.
15/1/2022
2
15/01/2022 5
GDP là giá trị thị trường của tất cả
hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được
sản xuất trong phạm vi một nước,
trong một khoảng thời gian nhất định.
15/01/2022 6
GDP là giá trị thị trường…
GDP sử dụng giá cả thị trường
Giá cả thị trường biểu thị số tiền mà mọi
người sẵn lòng chi trả cho hàng hóa và dịch
vụ.
GDP phản ánh đầy đủ giá trị của hàng hóa và
dịch vụ.
15/01/2022 7
GDP
Hàng hóa hữu
hình
(Thực phẩm,
quần áo, xe
cộ, nhà
cửa…)
Dịch vụ vô
hình
(Du lịch, hớt
tóc, khám
chữa bệnh,…)
GDP là …tất cả hàng hóa và dịch vụ
15/01/2022 8
GDP là … cuối cùng …
Nhà máy Tân Mai sản xuất giấy, sau đó công
ty Vĩnh Tiến mua giấy này để sản xuất tập vở
học sinh?
Giấy là hàng hóa trung gian
Tập vở là hàng hóa cuối cùng.
15/1/2022
3
Hàng hóa trung gian là yếu tố đầu vào của
quá trình sản xuất.
Hàng hóa cuối cùng là những hàng hóa mà
người sử dụng cuối cùng mua.
GDP chỉ bao gồm giá trị của những hàng hóa
và dịch vụ cuối cùng.
Nếu tính hàng hóa trung gian vào GDP sẽ bị
tính trùng
15/01/2022 915/01/2022 10
GDP là … được sản xuất …
GDP chỉ bao gồm những hàng hóa và dịch
vụ hiện đang được sản xuất.
Ví dụ: Anh Đua mua một chiếc xe máy do
hãng mới sản xuất ra, sử dụng một thời gian
rồi bán lại cho chị Đòi?
15/01/2022 11
GDP là … trong phạm vi một nước…
GDP đo lường giá trị sản xuất trong phạm vi
lãnh thổ của một quốc gia.
Không kể người sản xuất thuộc quốc tịch
nước nào.
GDP là… trong một khoảng thời gian nhất
định.
GDP đo lường giá trị sản xuất thực hiện
trong một thời gian cụ thể.
Thông thường là một năm hay một quý.
15/01/2022 12
2.1.Các hộ gia đình
Sở hữu và cung cấp các yếu tố sản xuất: lao
động, vốn, đất đai, kỹ năng quản lý,…
Nhận các khoản thu nhập: tiền lương (w), tiền
cho thuê (R), tiền lãi (i), lợi nhuận (π).
Mua hàng hóa, dịch vụ hay tiết kiệm. Chi tiêu
hộ gia đình cho các hàng hóa và dịch vụ,
ngoại trừ mua nhà ở mới
15/1/2022
4
15/01/2022 13
2.2.Các doanh nghiệp
Sử dụng các yếu tố sản xuất
Bán hàng hóa và dịch vụ.
Chi trả các khoản thu nhập cho các hộ gia
đình.
Lợi nhuận có thể được chia hay được đưa
vào các quỹ: quỹ đầu tư, quỹ phát triển, dự
phòng,…
15/01/2022 14
2.3. Chính phủ
Thu thuế từ các thành phần kinh tế còn lại
(Tx), gồm:
Thuế trực thu (Td): Thuế thu trực tiếp từ các
thành phần kinh tế: Thuế doanh nghiệp, thuế thu
nhập cá nhân, thuế thừa kế tài sản,…
Thuế gián thu hay thuế chi tiêu (Ti): Là thuế thu
gián tiếp thông qua mua bán hàng hóa và dịch
vụ. Bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập
khẩu, thuế khai thác tài nguyên, thuế trước bạ,
thuế thu nhập đặc biệt,…
15/01/2022 15
Chi chuyển nhượng (Tr): Các khoản chi không
hoàn lại bằng việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ
như trợ cấp thất nghiệp, học bổng, hưu trí,…,
không tính vào GDP.
Thuế ròng (T): T = Tx - Tr
Mua hàng hóa và dịch vụ (G):
Chi tiêu thường xuyên (Cg) như trả lương công
chức, chi vệ sinh, môi trường, an ninh quốc
phòng, …
Chi cho đầu tư (Ig) như xây dựng công sở, cầu
đường, bệnh viện, trường học,…
15/01/2022 16
Ngân sách của chính phủ:
B = T – G.
B > 0: Ngân sách thặng dư
(Bội thu ngân sách).
B = 0: Ngân sách cân bằng.
B < 0: Ngân sách thâm hụt
(Bội chi ngân sách).
15/1/2022
5
15/01/2022 17
2.4. Khu vực nước ngoài
Xuất khẩu (X): Là giá trị của toàn bộ lượng hàng hóa
và dịch vụ sản xuất trong nước được nước ngoài mua.
Nhập khẩu (M): Giá trị của toàn bộ lượng hàng hóa và
dịch vụ sản xuất ở nước ngoài được mua vào trong
nước.
Xuất khẩu ròng (NX): Phần chi tiêu ròng của nước
ngoài mua hàng hóa và dịch vụ trong nước.
NX = X – M.
•
NX > 0: Xuất siêu.
•
NX = 0: Cán cân thương mại cân bằng.
•
NX < 0: Nhập siêu.
15/01/2022 18
3.1.Giá trị gia tăng (VA)
Là lượng gia tăng trong giá trị hàng hóa do
kết quả của quá trình sản xuất.
Là phần chênh lệch giữa giá trị sản lượng và
giá trị sản phẩm trung gian.
15/01/2022 19
3.2. Tiết kiệm và đầu tư
Tiết kiệm (S): Số tiền còn lại của thu nhập sau
khi chi dùng mua hàng hóa và dịch vụ.
Đầu tư (I): Mua sắm thiết bị sản xuất, hàng
tồn kho và các công trình xây dựng.
Đầu tư ròng (I
N
): Đầu tư mở rộng năng lực
sản xuất.
Khấu hao (De): Đầu tư duy trì năng lực sản
xuất.
Như vậy: I = I
N
+ De
Những hoạt động sau đóng góp vào GDP
dưới dạng nào?
Mua một căn nhà/hộ mới
Đầu tư/mua trái phiếu, cổ phiếu
Chi tiêu của các hộ gia đình cho giáo dục
Chi chuyển nhượng của chính phủ
Tại sao nhập khẩu lại được trừ ra khỏi GDP?
15/01/2022 20