Bài giảng Kinh tế quốc tế: Bài 1 – ThS. Phan Thế Công

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Kinh tế quốc tế - Bài 1: Tổng quan về kinh tế học quốc tế" trình bày các kiến thức cơ bản và tổng quan về kinh tế quốc tế, mối quan hệ kinh tế quốc tế; chỉ rõ các đối tượng của kinh tế quốc tế; trạng thái của nền kinh tế quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế quốc tế: Bài 1 – ThS. Phan Thế Công

GIỚI THIỆU MÔN HỌC KINH TẾ QUỐC TẾ Giảng viên: ThS. Phan Thế Công 1 v1.0015108203
BÀI 1 TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ Giảng viên: TS. Phan Thế Công 2 v1.0015108203
MỤC TIÊU BÀI HỌC • Trình bày được các kiến thức cơ bản và tổng quan về kinh tế quốc tế, mối quan hệ kinh tế quốc tế. • Chỉ rõ các đối tượng ợ g của kinh tế q quốc tế. • Trình bày được trạng thái của nền kinh tế quốc tế. 3 v1.0015108203
CÁC KIẾN THỨC CẦN CÓ • Thương mại quốc tế • Kinh tế phát triển • Kinh tế ế vi mô • Kinh tế vĩ mô 4 v1.0015108203
HƯỚNG DẪN HỌC • Đ tài liệu Đọc liệ tham th khả khảo. • Thảo luận với giáo viên và các sinh viên khác về những vấn đề chưa nắm rõ. • Trả lời các câu hỏi ôn tập ở cuối bài. • Liên hệ thực tế với các vấn đề về thương mại quốc tế. • Liên kết các bài được học để có cái nhìn tổng quát nhất về kinh tế quốc tế và thương mại quốc tế. 5 v1.0015108203
CẤU TRÚC NỘI DUNG 1.1 Các vấn đề của kinh tế thế giới và kinh tế học quốc tế Đối tượng g và p phương gppháp p nghiên g cứu của kinh tế 12 1.2 học quốc tế 1.3 Nội dung nghiên cứu của kinh tế học quốc tế 6 v1.0015108203
1.1. CÁC VẤN ĐỀ CỦA KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ 1 1 2 Các 1.1.2. Cá chủhủ thể của ủ nền ề 1.1.1. Khái niệm kinh tế thế giới 1.1.3. 3 Những ữ g vấn ấ đề của 1.1.4. 1 1 4 Những Nhữ vấn ấ đề củaủ kinh tế thế giới có ảnh kinh tế học quốc tế hưởng tới kinh tế quốc tế 7 v1.0015108203
1.1.1. KHÁI NIỆM Nền kinh tế thế g giới là tổng g thể các nền kinh tế của các q quốc g gia trên thế g giới có mối liên hệ hữu cơ và tác động qua lại lẫn nhau thông qua các quan hệ kinh tế quốc tế trên cơ sở phân công lao động quốc tế. Các chủ thể kinh tế quốc tế. tế Các bộ phận của nền kinh tế thế giới Các quan hệ kinh tế quốc tế. 8 v1.0015108203
1.1.2. CÁC CHỦ THỂ CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI • Thứ nhất: Các nền kinh tế q quốc g gia và vùng g lãnh thổ độc ộ lập ập trên thế g giới. Quan hệ giữa các chủ thể: Thông qua việc ký kết các hiệp định kinh tế, văn hóa và khoa học - công nghệ giữa hai quốc gia hay từng nhóm quốc gia. Theo trình độ phát triển kinh tế, tế các quốc gia trên thế giới được chia thành 3 loại:  Các nước phát triển;  Các nước đang phát triển;  Các nước chậm phát triển. • Thứ hai: Các chủ thể ở cấp độ thấp hơn bình diện quốc gia.  Các chủ thể này có chức năng, năng nhiệm vụ và quyền hạn thấp hơn cấp quốc gia. gia  Đó là những công ty, xí nghiệp, tập đoàn, đơn vị kinh doanh.  Quan hệ giữa các chủ thể: Thông qua việc ký kết các hợp đồng thương mại, đầu t trong tư t kh ô khổ của khuôn ủ những hữ hiệp hiệ định đị h được đ ký kết giữa iữ các á quốc ố gia. i 9 v1.0015108203
1.1.2. CÁC CHỦ THỂ CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI • Thứ ba: Các chủ thể kinh tế ở cấp độ quốc tế.  Các chủ thể này có chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn cao hơn cấp quốc gia.  Đó là các tổ ổ chức quốc ố tế ế hoạt động với tư cách là những thực thểể độc lập, có địa vị pháp lý rộng hơn địa vị pháp lý của chủ thể quốc gia như IMF, WB, EU, ASEAN… Ngoài ra, còn một loại chủ thể kinh tế quan trọng (các công ty xuyên quốc gia) đang chiếm một tỷ trọng lớn trong các hoạt động thương mại quốc tế và đầu tư quốc tế, chuyển giao công nghệ. 10 v1.0015108203
1.1.2. CÁC CHỦ THỂ CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI Các quan hệ kinh tế quốc tế: là bộ phận cốt lõi của nền kinh tế thế giới, là kết quả tất yếu của sự tác động qua lại giữa các chủ thể kinh tế quốc tế. tế • Quan hệ kinh tế quốc tế là tổng thể các quan hệ về vật chất và tài chính diễn ra trong lĩnh vực kinh tế, khoa học công nghệ có liên quan đến tất cả các giai đoạn của quá trình tái sản xuất. xuất • Quan hệ kinh tế quốc tế diễn ra giữa các quốc gia với nhau, giữa các quốc gia với các tổ chức kinh tế quốc tế. • Căn cứ vào đối tượng vận động, các quan hệ kinh tế quốc tế được chia thành các hoạt động sau:  Thương mại quốc tế.  Đầu tư quốc tế.  Hợp tác quốc tế về kinh tế và khoa học công nghệ.  Các dịch vụ quốc tế nhằm thu ngoại tệ. tệ • Trong các quan hệ kinh tế quốc tế, thương mại quốc tế ra đời sớm nhất và ngày nay vẫn giữ vị trí trung tâm.  Nội dung của các quan hệ kinh tế ế quốc ố tế ế rất ấ phong phú, phức tạp và tiếp ế tục phát triển theo sự phát triển của khoa học – công nghệ và nhu cầu ngày càng đa dạng của con người. 11 v1.0015108203
1.1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA KINH TẾ THẾ GIỚI CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KINH TẾ QUỐC TẾ • Một là, là sự bùng nổ của khoa học công nghệ thông tin đã hình thành một thế giới mới, đó là nền kinh tế tri thức, một nền kinh tế dựa vào tri thức con người là chủ yếu thay vì dựa vào các yếu tố sản xuất truyền thống là sức lao động và tiền vốn. Sự phát triển của nền kinh tế tri thức làm thay đổi cơ cấu kinh tế - xã hội toàn thế giới. • Hai là, xu thế quốc tế hóa nền kinh tế thế giới làm cho thế giới xích lại gần nhau hơn. Thông qua thương mại, đầu tư và chuyển giao công nghệ, các nước có quan hệ với nhau nhiều hơn. Mọi sự biến động về tài chính tiền tệ, chính sách kinh tế cũng như những biếnế động về ề chính trị - xã hội - môi trường củaủ bấtấ kỳ nước nào cũng đều ề ảnh hưởng rất lớn đền kinh tế của các nước khác. • Ba là, tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới không ổn định và không đồng đều giữa các quốc gia, gia các khu vực và các nhóm nước. nước • Bốn là, kinh tế thị trường chiếm ưu thế trong nền kinh tế thế giới. Nền kinh tế thị trường gắn liền với việc mở cửa ra bên ngoài của các quốc gia. Nhờ đó, thương mại quốc tế có nhiều điều kiện để phát triển. triển Xu thế phi chính trị hóa trong quan hệ kinh tế quốc tế ngày một tăng lên. • Năm là, liên kết theo khu vực đang trở thành mô hình chủ yếu của nền kinh tế thế giới. Khu vực g ự hóa chính là bước q quá độ ộ lên toàn cầu hóa. Các nước có nhu cầu liên kết với nhau trong khu vực trước khi tham gia toàn cầu hóa. Nói cách khác, khu vực hóa tồn tại cùng toàn cầu hóa và là một bộ phận của toàn cầu hóa. 12 v1.0015108203
1.1.4. NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ • Khái niệm: Kinh tế học quốc tế nghiên cứu những vấn đề phân phối và sử dụng tài nguyên giữa các nền kinh tế thông qua con đường thương mại, nhằm đạt được cân đối cung – cầu về hàng hóa, dịch vụ, tiền tệ trong phạm vi mỗi nước và trên tổng thể nền kinh tế toàn cầu. cầu • Quan hệ kinh tế quốc tế được hình thành từ khi có Nhà nước ra đời và ngày càng được mở rộng, đa dạng, phức tạp trên cơ sở phân công lao động xã hội. • Quan hệ kinh Q ki h tế quốc ố tế ngày à càng à phát hát triển t iể cùng ù với ới quá á trình t ì h phát hát triển t iể của ủ nền ề kinh tế thế giới. • Quan hệ kinh tế quốc tế ra đời là một tất yếu khách quan do:  Sự phát triển không đều về kinh tế, khoa học công nghệ giữa các nước.  Quá trình chuyên môn hóa và hợp tác hóa giữa các nước ngày càng được g cường. tăng g  Sự đa dạng hóa trong nhu cầu tiêu dùng ở mỗi quốc gia. 13 v1.0015108203
1.1.4. NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ • Là sự ự thỏa thuận, ậ , tự ự nguyện g yệ ggiữa các Q Quốc g gia độc ộ lập, ập, g giữa các tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân. • Chịu sự điều tiết của các quy luật kinh tế như quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh… tranh • Chịu sự tác động của các chính sách, luật pháp, thể chế khác nhau của các quốc gia và quốc tế. • Diễ ra thường Diễn th ờ gắn ắ liền liề với ới sự chuyển h ể đổi giữa iữ các á loại l i đồng đồ tiền. tiề • Tồn tại trong điều kiện không gian và thời gian luôn có khoảng cách và thường biến động. 14 v1.0015108203
1.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ 1.2.1. Đối tượng nghiên 1.2.2. Phương pháp cứu của kinh tế học nghiên cứu của kinh tế quốc tế học quốc tế 15 v1.0015108203
1.2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ Nghiên cứu sự phụ thuộc lẫn nhau về mặt ặt kinh ki h tế giữa iữ các á quốc ố gia. i Đối tượng Nghiên cứu những giao dịch kinh tế giữa nghiên cứu các quốc gia. Nghiên cứu những chính sách quy định các giao dịch kinh tế giữa các quốc gia. 16 v1.0015108203
1.2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ Phương pháp thống kê Phương pháp mô hình hóa Phương pháp nghiên cứu Phương pháp trừu tượng hóa Phương pháp cân bằng tổng quát 17 v1.0015108203
1.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA KINH TẾ HỌC QUỐC TẾ Tổng gqquan về Kinh tế học ọ qquốc tế. Các lý thuyết về thương mại quốc tế. Nội dung nghiên cứu Chính sách thương mại quốc tế. Hội nhập kinh tế quốc tế. 18 v1.0015108203
TÓM LƯỢC CUỐI BÀI Trong bài học này chúng ta đã tìm hiểu các nội dung sau đây: • Các vấn đề của kinh tế thế giới và kinh tế học quốc tế. • Đối tượng và phương pháp của kinh tế học quốc tế. • Nội dung nghiên cứu của kinh tế học quốc tế. 19 v1.0015108203