9/25/2019
1
CHƯƠNG
CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN &
ĐỘC QUYỀN NHÓM
9
(Monopolistic Competition & Oligopoly)
9.1. Thị trường cạnh tranh độc quyền
9.2. Thị trường độc quyền nhóm
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 1
9/25/2019
9.1. CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN
Monopolistic Competition
9.1.1. Giới thiệu
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 2
9/25/2019
Dạng thị trường nằm giữa Cạnh tranh hoàn hảo
và Độc quyền được gọi là Cạnh tranh không
hoàn hảo (imperfect competition). Gồm 2 dạng:
Độc quyền nhóm (Oligopoly): Chỉ có một vài
doanh nghiệp bán các sản phẩm tương tự hoặc
đồng nhất.
Cạnh tranh độc quyền (Monopolistic
competition): Có nhiều doanh nghiệp bán các
sản phẩm tương tự nhưng không đồng nhất.
9/25/2019
2
Đặc điểm & Ví dụ về
Cạnh tranh Độc quyền
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 3
9/25/2019
Đặc điểm:
Nhiều người bán
Sản phẩm có sự khác biệt
Dễ dàng gia nhập và rời khỏi thị trường
Ví dụ:
Căn hộ
Sách
Nước suối
Quần áo
Thức ăn nhanh
9.1.2. So sánh các dạng thị trường
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 4
9/25/2019
Có
Không có. Chấp
nhận giá
Sức mạnh thị trường
Dốc xuống Nằm ngang Đường cầu (D)
Khác biệt Tương đồng Sản phẩm
Bằng không Bằng không Lợi nhuận dài hạn
Dễ dàng Dễ dàng
Gia nhập/rời khỏi thị
trường
Nhiều Nhiều Số lượng người bán
Cạnh tranh độc
quyền
Cạnh tranh
hoàn hảo
9.1.2. So sánh các dạng thị trường
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 5
9/25/2019
Có Có Sức mạnh thị trường
Dốc xuống
Dốc xuống
(Đường cầu thị
trường)
Đường cầu (D)
Nhiều Không có Hàng hóa thay thế gần
Bằng không Có Lợi nhuận dài hạn
Dễ dàng Khó
Gia nhập/rời khỏi thị
trường
Nhiều Một Số lượng người bán
Cạnh tranh
độc quyền
Độc quyền
9/25/2019
3
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 6
9/25/2019
Đường cầu (D) dốc xuống.
Tại các mức Q thì MR < P.
Để tối đa hóa lợi nhuận,
doanh nghiệp sản xuất
mức Q mà tại đó MR = MC.
Doanh nghiệp xác định
mức P dựa vào đường (D)
Lợi
nhuận
AC
P
Q
P
AC
D
MR
MC
Q
Lợi nhuận của Doanh nghiệp cạnh tranh
độc quyền trong ngắn hạn
Thua lỗ của doanh nghiệp cạnh tranh độc
quyền trong ngắn hạn
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 7
9/25/2019
Khi P < AC,
tại mức Q làm cho
MR = MC, thì đây
chính là mức Q giúp
doanh nghiệp tối
thiểu hóa được
khoản lỗ vốn.
Thua lỗ
Q
P
AC
Q
P
AC
MC
D
MR
Cạnh tranh độc quyền và Độc quyền
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 8
9/25/2019
Ngắn hạn: Hành vi của doanh cạnh tranh độc
quyền tương tự với độc quyền.
Dài hạn: Ở thị trường cạnh tranh độc quyền, việc
dễ dàng gia nhập và rời khỏi thị trường làm lợi
nhuận kinh tế bằng không.
Nếu có lợi nhuận trong ngắn hạn, doanh nghiệp mới sẽ
gia nhập thị trường, làm giảm lượng cầu của mỗi doanh
nghiệp hiện tại, từ đó làm giảm giá và lợi nhuận.
Nếu thua lỗ trong ngắn hạn, một số doanh nghiệp sẽ rời
khỏi thị trường: lượng cầu của mỗi doanh nghiệp còn lại
sẽ tăng, từ đó làm tăng giá và lợi nhuận.
9/25/2019
4
Doanh nghiệp cạnh tranh độc quyền
trong dài hạn
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 9
9/25/2019
Việc gia nhập và
rời khỏi thị trường
diễn ra cho đến khi
P = AC và lợi
nhuận = 0.
Q
P
AC
D
MR
Q
MC
MC
P = AC
Chênh
lệch
9.1.3. Tính hiệu quả
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 10
9/25/2019
1. Dư thừa năng lực sản xuất
Doanh nghiệp cạnh tranh độc quyền sản xuất
bên phía dốc xuống của đường AC, tại mức Q
thấp hơn mức giúp tối thiểu hóa chi phí.
Doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo sản xuất tại
mức sản lượng giúp tối thiểu hóa AC.
2. Định giá cao hơn chi phí biên
Cạnh tranh độc quyền: P > MC.
Cạnh tranh hoàn hảo: P = MC.
Cạnh tranh độc quyền và phúc lợi
xã hội
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 11
9/25/2019
Vì P > MC, nên mức sản lượng sản xuất ra thấp
hơn mức hiệu quả xã hội.
Giải quyết được điều này là không dễ dàng đối
với các nhà hoạch định chính sách.
Vì doanh nghiệp không có lợi nhuận, nên
không thể yêu cầu họ giảm giá.
9/25/2019
5
Cạnh tranh độc quyền và phúc lợi
xã hội
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 12
9/25/2019
Số lượng doanh nghiệp trong thị trường này
thường không tối ưu, do tác động ngoại tác liên
quan đến việc gia nhập:
Ngoại tác do đa dạng của sản phẩm:
thặng dư tiêu dùng từ việc xuất hiện sản phẩm
mới.
Ngoại tác do đánh cắp thị phần:
tổn thất của các doanh nghiệp hiện tại khi có
sự gia nhập của các doanh nghiệp mới.
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 13
9/25/2019
9.2. ĐỘC QUYỀN NHÓM
Oligopoly
9.2.1. Giới thiệu
701020 - Thị trường cạnh tranh độc quyền & Độc quyền nhóm 14
9/25/2019
Độc quyền nhóm: cấu trúc thị trường mà trong đó
chỉ có một vài người bán các sản phẩm tương tự
hoặc tương đồng.
Chiến lược của doanh nghiệp độc quyền nhóm:
Một doanh nghiệp đưa ra quyết định về mức P hoặc Q có
thể làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp khác và làm họ
phản ứng lại.
Doanh nghiệp này sẽ cân nhắc đến các phản ứng từ phía
đối thủ khi đưa ra quyết định.
Lý thuyết trò chơi (Game theory): Nghiên cứu về
việc mọi người sẽ hành xử như thế nào trong các
tình huống chiến lược.